جنگ چالدران : قسمت 1/3 - چرا جنگ چالدران اتفاق افتاد؟

حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
/ deeppodcastiran
Instagram: / deep.podcast
Telegram Channel: Https://www.telegram.m...
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
جنگ چالدران یکی از مهمترین اتفاقات در تاریخ ایران به شمار میرود. اما باید بدانیم چرا جنگ چالدران اتفاق افتاد؟ جنگ چالدران بین چه کشورهایی بود؟ سلطان عثمانی چه کسی بود؟ چرا ایران و عثمانی با هم وارد جنگ شدند؟ چرا جنگ چالدران بین ایران و عثمانی اتفاق افتاد؟ ایران جنگ چالدران را آغاز کرد یا عثمانی جنگ چالدران را آغاز کرد؟ دشت چالدران در کجا قرار دارد؟ نتیجه جنگ چالدران چه شد؟ چرا ایران در جنگ چالدران شکست خورد؟ یا در این زمینه میتوانیم در مورد جنگ چالدران اینگونه بگوییم که آیا ایران در جنگ چالدران شکست خورد؟ یا چرا ما در جنگ چالدران شکست خوردیم؟ شاه اسماعیل صفوی چگونه قدرت رو به دست گرفت و چرا شاه اسماعیل صفوی وارد جنگ چالدران شد؟ جنگ چالدران دقیقا چرا اتفاق افتاد؟ دشت چالدران کجا قرار دارد؟
شاید سوالی در مورد جنگ چالدران پیش بیاید که جنگ چالدران چه بود و نتیجه آن چه شد؟ تقابل بین شاه اسماعیل و صفوی و سلطان سلیم عثمانی به چه نتیجه ای رسید؟ در مورد جنگ چالدران چه روایت هایی وجود دارد؟ آیا کتاب ذبیح الله منصور در مورد جنگ چالدران موثق است؟ در واقع کتاب شاه جنگ ایرانیان در جنگ چالدران نوشته ذبیح الله منصوری به هیچ عنوان موثق نیست زیرا در ابتدای کار در این کتاب در مورد جنگ چالدران اسامی افرادی را میبینیم که به هیچ عنوان حقیقت ندارند و از اون طرف برخی از شخصیت های واقعی در این کتاب در مورد جنگ چالدران اسامی آنها جا به جا و به اشتباه آورده شده است. خیلی ها جنگ چالدران را جنگ شاه اسماعیل و سلطان سلیم عثمانی میدانند. بعضی ها جنگ چالدران را جنگ ایران صفوی و ترکان عثمانی میدانند. برخی مورخین جنگ چالدران را جنگ آذری های ایران و ترکان عثمانی میدانند. اما واقعیت این است که در جنگ چالدران که در دشتِ چالدران در حوالی خوی رخ داد ما هم زیاده خواهی های امپراتوری عثمانی را داشتیم که سلطان سلیم که حاکم عثمانی بود زیاده خواهی داشت و چشم طمع به خاک ایران در دوران صفویه و دوران حکومت شاه اسماعیل صفوی را داشت و به همین دلیل جنگ چالدران بین ایران و عثمانی اتفاق افتاد یا جنگ چالدران بین ایران و عثمانی رخ داد. اما جنگ چالدران دلایل دیگری هم دارد در واقع یکی دیگه از دلایل جنگ چالدران بر میگردد به امپراتوری صفویه و همچنین شاه اسماعیل صفوی که او هم یک پای جنگ چالدران بود. شاه اسواعیل صفوی هم در جنگ چالدران نقش مهمی ایفا کرد و قبل از جنگ چالدران بین ایران و عثمانی شاه اسماعیل صفوی بسیار در امور داخلی حکومت عثمانی دخالت میکرد و شاه اسماعیل صفوی کارهایی رو در خاکِ امپراتوری عثمانی صورت داده بود که همه این کارها قبل از جنگ چالدران اتفاق افتاد و این کارهای شاه اسماعیل صفوی که قبل از جنگ چالدران رخ داد باعث شد که جنگ چالدران شکل بگیره و یکی از دلایل رخ دادن جنگ چالدران باشه. اما سوالی پیش میاد که جنگ چالدران میان ایران و عثمانی چگونه رخ داد و نتیجه اون چی شد؟ چرا صفویان در جنگ چالدران از عثمانی ها شکست خورند؟
در سالهای دور پادشاهان ایران و عثمانی برای جاه طلبی و به سلطه درآوردنِ همدیگه، نبرد های زیادی رو رقم زدن. اما نام‌آشنا‌ترین و خونین‌ترین جنگ بین دو کشور، در منطقه‌ای به نام چالدران در آذربایجان غربی رخ داد. ایرانیان در این نبردِ نابرابر، دلاورمردانه جنگیدند اما در نهایت شکست خوردند و بخشی از خاکِ ایران برای همیشه از دست رفت.
قبل از پرداختن به جنگ چالدران بهتره یه مقدار با سلاطین عثمانی آشنا بشیم.
بنیانگزار عثمانی فردی بود به نامِ عثمانِ یکم یا عثمان غازی. این فرد رهبرِ قبیله قائی بود. قائی هم به معنای محکم و طوفانی. قبیله قایی یکی از بیست و چهار قبایل ترکه که روئسای این قبیله از پایه گزاران امپراتوری عثمانی بودند.
اعضای قبیله قایی از ترک های آسیای میانه بودند که در اواسط قرنِ یازدهم خودشون رو به عنوان امپراتوریِ سلجوقی در خاورمیانه به اثبات رسوندن.
در قرن دوازدهم بود که بیزانس رو شکست دادند و آناتولی رو فتح کردند. غازیا علیه مغول ها و امپراتوری روم شرقی جنگیدند. وقتی سلجوقیانِ روم ضعیف شدن، بیگ نشین های مستقلِ آناتولی که یکی از اونها تحتِ رهبری عثمانِ یکم بود، در آناتولی حکومت تشکیل دادند و بعد از عثمان غازی ، سی و پنج تن از نسلش به عنوان سلاطین عثمانی حکومت کردند.
گفتیم سپاهِ ینی چری ، بهتره یک مقدار هم با این سپاهِ قدرتمند آشنا بشیم. سپاهِ ینی چری اولین بار توسط سلطان مرادِ یکم تاسیس شد. یک سرباز ینی چری 15 سال آموزش میدید و تازه بعد از 15 سال میتونست واردِ میدون جنگ بشه. نیروهای ینی چری رو از بینِ پسرانِ نوجوان انتخاب میکردن، اکثر این افراد هم از مسیحیانِ عثمانی بودند. نوجووون ها از 15 سالگی تا 22 سالگی آموزش های اولیه و عقیدتی داشتند . بعد از اون، آموزش های نظامیشون شروع میشد. این افراد در اصل جان نثارانِ سلطانِ عثمانی به حساب میومدن. اکثرِ شون در سنِ 30 سالگی به عنوانِ یک سربازِ کارکشته واردِ کارزار میشدن. معمولا تا 40 الی 45 سالگی در سپاهِ ینی چری خدمت میکردن و بعد هم بازنشست میشدن. حقوقِ بازنشستگیشون خیلی پایین بود به همین دلیل فرمانده ها اینا رو تشویق میکردن که تا میتونن از دشمن غنیمت بگیرن ، بعد هم با همین غنیمت ها تا پایان عمر در رفاه زندگی کنند.
گفته میشه این افراد تازه بعد از 40 سالگی اجازه داشتن ازدواج کنند چون سلاطین عثمانی اعتقاد داشتند رابطه جنسی باعثِ تحلیلِ قوای بدنی میشه
یه ضرب المثل معروفی در بین مردم اون زمان خیلی رایج بود. اونا میگفتن سه چیز علاج نداره: سیل، زلزله و سپاهِ ینی چری
منابع:
جنگ چالدران - محمد علی اکبر پوری بهنامی
استاجلو از چالدران تا مشروطه
شاه اسماعیل اول و جنگ چالدران نوشته هاشم حجازی فر