Рет қаралды 196,837
Miniatury filmów zostały wykonane samodzielnie przez autora niniejszego kanału lub pobrane na zasadzie CC0 (Creative Commons Zero) z domen publicznych i w żaden sposób nie naruszają niczyich praw autorskich.
Kawa jest jednym z najczęściej spożywanych produktów. Dlatego warto poznać jej wpływ na zdrowie człowieka. Kawa zawiera kofeinę, kwasy organiczne - chlorogenowy, polifenole, garbniki, glikozydy, ale także wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). Wpływ na zdrowie tych składników zależy od tego, jak często kawa jest spożywana, czy regularnie, oraz w jakich dawkach dobowych.
Kawa spożywana w dużych dawkach (powyżej 5 szklanek na dobę), lub nieregularnie (na przykład raz w tygodniu), podwyższa ciśnienie tętnicze krwi (nieznacznie), wywiera niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zwiększając zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen, wzrasta prawdopodobieństwo zawału. Ponadto kawa spożywana nieregularnie, ale jednorazowo w dużych ilościach, zwiększa insulinooporność, oraz zagrożenie cukrzycą typu 2. W tych przypadkach ujawnia się przede wszystkim niekorzystny wpływ kofeiny na zdrowie człowieka, który przeważa nad przeciwutleniającym i antykancerogennym wpływem kwasów organicznych (przeciwutleniaczy).
Natomiast kawa spożywana w umiarkowanych ilościach (2-3 filiżanki na dobę), regularnie (codziennie) i przez długi okres wywiera zupełnie odmienny wpływ na zdrowie. Po rozpoczęciu picia kawy, początkowo ujawnia się niekorzystny wpływ kofeiny, jednak już po miesiącu regularnego picia, wpływ ten jest niewielki wskutek rozwoju tolerancji, zaś przeważać zaczyna korzystne działanie przeciwutleniaczy. Kawa spożywana regularnie działa zatem korzystnie na serce. Obserwowane w literaturze rozbieżności pomiędzy korzystnym, a niekorzystnym wpływem kawy na ludzki organizm, są spowodowane właśnie przede wszystkim stopniem uzależnienia (przyzwyczajenia) do kofeiny oraz tym, czy grupa badana spożywała kawę filtrowaną, czy niefiltrowaną. Paradoksalnie, im większe przyzwyczajenie do kofeiny, tym korzyści z picia kawy są większe.
Kawa niefiltrowana zawiera cafestol i kahweol, związki pobudzające syntezę homocysteiny, prowadzącej do stresu oksydacyjnego w śródbłonku naczyń wieńcowych zwiększającej ryzyko wystąpienia miażdżycy, zawału serca lub udaru mózgu. Niekorzystne doniesienia literaturowe związane ze spożywaniem kawy, były przeprowadzane na grupach pijących kawę niefiltrowaną. Jeżeli już musimy spożywać kawę niefiltrowaną, to nie zapominajmy zwiększyć w diecie podaży witaminy B6, kwasu foliowego i witaminy B12, które uczestniczą w metabolizmie homocysteiny. Wskazana jest suplementacja tych witamin.
Nie należy także zapominać o działaniu przeciwnowotworowym kawy. Jest ono związane z obecnością przeciwutleniaczy. W badaniach naukowych wykazano silny wpływ antymutagenny cafestolu i kahweolu, jednak związki te jednocześnie zwiększają ryzyko zagrożenia miażdżycą. Kawa zawiera także witaminy - z grupy B, trochę wapnia, cynku i magnez, jednak prawie się one nie wchłaniają z kawy (kawa nie jest ich dobrym źródłem), ze względu na garbniki i kwasy organiczne, tworzące nierozpuszczalne sole z minerałami, oraz związki kompleksowe z kofeiną.
Istnieją też pojedyncze doniesienia o korzystnym wpływie kawy na chorobę Alzheimera. Wpływ ten ma wynikać z pobudzania przez kawę syntezy GCSF, który zmniejsza odkładanie beta-amyloidu w mózgu. Nadmiar beta-amyloidu jest obserwowany u pacjentów z chorobą Alzheimera. Kawa może działać zapierająco (garbniki), ale spożywana w większej ilości powoduje biegunkę, co jest związane z działaniem kofeiny, pobudzającym perystaltykę jelita grubego.
Jak zatem należy pić kawę?
Codziennie, 1-2 filiżanki, najlepiej filtrowaną, niepaloną. Unikać picia kawy od czasu do czasu (1-2 razy w tygodniu), jeżeli już, to okazjonalnie (1 raz w miesiącu lub rzadziej), gdyż w przeciwnym razie dominuje niekorzystny efekt działania kofeiny. Unikać także spożywania dużych ilości kawy (powyżej 5 filiżanek na dobę).
Zainteresowanych zapraszamy do obejrzenia naszego filmiku na temat herbaty.
Piśmiennictwo:
1. Dominiak M and Kasprzak JD. 2006. Polski Przegląd Kardiologiczny 6:433-436.
2. Hallmann E, Ożaga M and Rembiałkowska E. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 20010, 3:99-104.
3. Lopez - Garcia E, Rodriguez - Artalejo F, Rexrode KM, Logroscino G, Hu FB and van Dam RM. Circulation 2009, 119:1116-1123.
4. Greenberg JA, Owen DR, Geliebter A. Diabetes Care. 2010; 33: 278-280.
5. Anagimoto K, Ochi H, Lee KG, et al. J Agric Food Chem. 2004; 52(3): 592-6.