Рет қаралды 219,978
คำถามทางบ้าน : เด็กผู้หญิงในธี่หยด ป่วยเป็นอะไร ???
โรคมาลาเรียชนิดรุนแรง หรือมีภาวะแทรกซ้อน
เป็นโรคชนิดที่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตหากได้รับการวินิจฉัยและการรักษาช้า หรือรักษาไม่ถูกต้อง ซึ่งเกือบทั้งหมดจะเป็นโรคมาลาเรียฟัลซิพารัม ผู้ป่วยอาจมีอาการตั้งแต่น้อยๆ เช่น อาการอ่อนแรง จนถึงอาการรุนแรงหมดสติ องค์การอนามัยโลกกำหนดลักษณะอาการผู้ป่วยที่รุนแรงไว้ดังนี้
๑) สติสัมปชัญญะเปลี่ยนแปลง
ผู้ป่วยที่เป็นมาลาเรียขึ้นสมองส่วนใหญ่ประวัติจะมีไข้นำมาก่อน หลังจากนั้นจึงจะมีการเปลี่ยนแปลงทางสติสัมปชัญญะ เช่น เพ้อ หรือนอนนิ่งไม่พูด ปัสสาวะราด ผู้ป่วยที่เป็นมาลาเรียขึ้นสมองส่วนใหญ่จะฟื้นใน ๒-๓ วันภายหลังจากได้รับการรักษา แต่ผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อรุนแรงอาจฟื้นช้า โดยปกติแล้ว เมื่อผู้ป่วยฟื้น ก็จะหายเป็นปกติ โดยไม่มีภาวะแทรกซ้อนหลงเหลืออยู่เลย สติปัญญาของผู้ป่วยส่วนใหญ่จะดีเหมือนเดิม มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้น (ซึ่งพบในเด็กมากกว่าในผู้ใหญ่) ที่มีอาการผิดปกติทางสมองหลงเหลือให้เห็น เช่น จิตเภท (psychosis) ตัวสั่น มือสั่น
๒) ชักหลายครั้ง
อาการชักพบในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ มักเป็นการชักทั้งตัว มีไม่กี่คนที่มีการกระตุกเพียงส่วนหนึ่งส่วนใดของร่างกาย ในขณะที่ชัก ผู้ป่วยอาจมีการอาเจียนร่วมด้วย ซึ่งมีความสำคัญมาก เนื่องจากเป็นสาเหตุของการเกิดปอดบวมจากการสำลัก
๓) ซีดมาก
ภาวะซีดพบได้บ่อยในเด็กและหญิงมีครรภ์ ทั้งๆ ที่เป็นมาลาเรียชนิดที่ไม่มีภาวะแทรกซ้อน ภาวะนี้อาจเป็นสาเหตุทำให้เด็กเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะในเด็กที่เป็นมาลาเรียบ่อยๆ ผู้ป่วยมาลาเรียที่มีภาวะแทรกซ้อน เช่น มาลาเรียขึ้นสมอง ไตวาย จะเกิดภาวะซีดได้บ่อย โดยเฉพาะถ้ามีเชื้อมาลาเรียในกระแสเลือดสูง ถ้าพบเชื้อที่อยู่ในระยะตัวแก่จะพบภาวะซีดได้มากขึ้น พยาธิกำเนิดของภาวะซีดในมาลาเรียมี ๒ สาเหตุใหญ่ๆ คือ
๑. การทำลายเม็ดเลือดแดงมากขึ้น โดยมีการแตกของเม็ดเลือดแดงที่มีเชื้อและไม่มีเชื้อมาลาเรีย
๒. การสร้างเม็ดเลือดแดงในไขกระดูกลดลง
๔) น้ำตาลในเลือดต่ำ
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำพบได้บ่อยในผู้ป่วยที่เป็นโรคมาลาเรียฟัลซิพารัม มีผู้ป่วย ๓ กลุ่ม ที่มักเกิดภาวะนี้ คือ
๑. ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมาก เช่น พบเชื้อมาลาเรียในกระแสเลือดมาก หรือเลือดมีภาวะกระเดียดกรด
๒. หญิงมีครรภ์
๓. เด็ก
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำอาจเกิดขึ้นได้ตั้งแต่แรกรับเข้าโรงพยาบาลหรือขณะอยู่ในโรงพยาบาล และอาจเกิดซ้ำได้หลายๆ ครั้งทั้งๆ ที่ ผู้ป่วยเหล่านั้นกำลังได้รับน้ำเกลือที่มีน้ำตาลผสมอยู่ การเกิดภาวะนี้อาจเกิดภายหลังจากผู้ป่วยฟื้นจากมาลาเรียขึ้นสมอง หรือเกิดขึ้นเวลาใดก็ได้ ดังนั้นผู้ป่วยที่ฟื้นคืนสติแล้วแต่มีอาการเหงื่อออก ใจสั่น มีพฤติกรรมแปลกๆ และไม่รู้สติอีกครั้ง ควรนึกถึงภาวะนี้เสมอ อาการแสดงสำคัญที่มักพบ และช่วยให้นึกถึงภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำของผู้ป่วยที่เป็นมาลาเรียขึ้นสมองคือ ผู้ป่วยมีอาการทรุดลง หายใจหอบลึก เกร็งหรือชัก ผู้ป่วยที่มีเชื้อมาลาเรียอยู่ในกระแสเลือดมากๆ หรือกำลังได้รับยาควินินเข้าหลอดเลือด ต้องเฝ้าสังเกตภาวะนี้เป็นระยะๆ