ค่ายดับทุกข์ เรื่อง อานาปานสติโดยประสงค์ ตอนที่ ๑ - พุทธทาสภิกขุ

ค่ายดับทุกข์ เรื่อง อานาปานสติโดยประสงค์ ตอนที่ ๑ - พุทธทาสภิกขุ
เนื้อหาโดยสังเขป
๑. อานาปานสติโดยประสงค์หมายความว่า อานาปานสติช่วยให้เกิดการประยุกต์ปฏิจจสมุปบาทและให้มีสมรรถภาพทางจิตในแขนงอื่นๆ
๒. อานาปานสติ แปลว่า มีสติทุกครั้งที่หายใจ เข้า ออก โดยกำหนดพิจารณาสิ่งใดสิ่งหนึ่งอยู่ทุกครั้งที่หายใจเข้าออก โดยสิ่งที่นำมาพิจารณามี ๔ อย่าง กาย เวทนา จิตอย่าง ธรรม (สภาวะธรรมชาติ)
๓. สิ่งที่จะต้องเตรียมในการอานาปานสติ คือ
จมูกที่เหมาะสม ให้หายใจคล่องหรือไม่ขัด
มีท่านั่งที่เหมาะสม มั่นคง ล้มไม่ได้ เอนเอียงไม่ได้แม้ในขณะที่จิตเป็นกึ่งสำนึกหรือไร้สำนึก จึงมีท่านั่งในลักษณะที่ว่า มีฐานกว้างพอ แล้วก็มีน้ำหนักของร่างกายดิ่งอยู่ตรงกลาง มันก็สมดุลมีลักษณะเหมือนปิรามิด
มีที่สงัด คำว่าสงัดอย่าไปยึดมั่นถือมั่นว่าต้องไปนั่งในถ้ำหรืออะไร ถ้าเราไม่สนใจมันก็ไม่มีอะไรรบกวน ที่อินเดียพวกที่ฝึกโยคะนั่งกันอยู่ในที่ทั่วไปในโบราณสถานที่มีคนมาเที่ยวกันเกลื่อน คำว่าไปสู่ที่สงัด ที่โคนไม้ หรือที่ว่านั้นมันก็เพียงว่ามันสงัดกว่าที่ในกุฏิ อากาศมันก็ดี แต่ความสงัดจะเกิดขึ้นสูงสุดในเมื่อเราลืมตัวกูเสีย ถ้าจิตมันมีความรู้สึกหมายมั่นเป็นตัวกูอย่างนั้น ตัวกูอย่างนี้ กูจะนั่งสมาธิ กูจะทำอย่างเนี่ย ไม่ไม่สงัดหรอก ลืมตัวกูเสียโดยประการทั้งปวงที่ไหน ก็จะกลายเป็นที่สงัดแท้จริงสูงสุดขึ้นที่นั่นเสมอไป
๔. รู้จักลมหายใจ ๓ แบบ คือ ลมหายใจที่หนัก ลมหายใจปกติ และลมหายใจเบาที่สุด
ตามปกติถ้าเราหายใจเข้าท้องมันก็ป่องออก พอเราหายใจออก ท้องมันก็ยุบ
ถ้าหายใจหนักเป็นพิเศษโดยปกตินั้นมันกลับตรงกันข้าม หายใจเข้าเต็มที่เนี่ยมันพองในส่วนบนแล้วมันแฟบในส่วนล่าง ส่วนท้องมันแฟบมันจะพองส่วนอก เรียกว่าหายใจชนิดหนัก
การหายใจเบา มีความละเอียด มันไม่ค่อยจะพองไม่ค่อยจะยุบ มันเหมือนกับไม่หายใจ มักใช้คำเรียกว่าหยุดการหายใจ คือ หายใจเบาจนไม่รู้สึกมีอาการเข้าหรืออาการออก ไม่ใช่มันไม่หายใจเสียเลย
๕. การปฏิบัติอานาปานสติหมวดที่ ๑ คือ กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน
กำหนดรู้ลมหายใจยาว ลมหายใจยาวเป็นลักษณะปกติของร่างกายที่ปกติ ไม่มีอะไรแทรกแซง เป็นไปตามธรรมชาติ ปล่อยลมหายใจยาวตามที่เรารู้สึกพอใจ ในการกำหนดนั้นมันต้องให้รู้ว่า ลมหายใจยาวมีลักษณะอย่างไร มีอาการอย่างไร มีอิทธิพลอย่างไร จิตใจรู้สึกอย่างไร ให้เกิดผลแก่จิตใจอย่างไร เกิดผลแก่ร่างกายอย่างไร
กำหนดรู้ลมหายใจสั้น มันสั้นเพราะมีสิ่งภายนอกมีอิทธิพลหรือว่าเราจะบังคับให้สั้น ถ้าอารมณ์ปกติมันยาวตามปกติ ถ้าอารมณ์ไม่ปกติมันก็สั้นไปตามเหตุการณ์ ทีนี้มันมาครอบงำเรา จึงกำหนดไว้ให้ดีว่า สั้น มันอย่างไร เพราะอะไร มีลักษณะอย่างไร มีอาการอย่างไร มีอิทธิพลแก่ร่างกายอย่างไร มีอิทธิพลแก่จิตใจอย่างไร
กำหนดรู้ความสัมพันธ์ของ กาย 2 กาย (กายทั้งปวง) คือ กาย ที่เป็นร่างกาย (กายเนื้อ) และกายลม (ลมหายใจ) พิจารณาลมหายใจกับร่างกายว่ามันสัมพันธ์กันอย่างไร ถ้าไม่มีกายลม กายเนื้อมันก็ไม่อยู่ ดังนั้นกายลม ถนอม รักษา บำรุงให้กายเนื้อ ถ้ากายลมหยาบ กายเนื้อก็หยาบ ถ้ากายลมละเอียด กายเนื้อก็ละเอียด ถ้ากายลมสงบระงับ กายเนื้อมันก็สงบระงับ มันไปด้วยกันในลักษณะอย่างนี้ ถ้าลมหายใจทำให้ละเอียดลงไป ละเอียดลงไป ละเอียดลงไป กายเนื้อมันก็สงบระงับ
เราสามารถบังคับกายเนื้อนี้ได้โดยผ่านทางกายลม เราจะบังคับกายเนื้อนี่ให้หยาบ ให้ตื้นเต้น ให้กำเริบ ระงับโดยตรงไม่ได้หรอก มันทำไม่ได้แต่เราบังคับได้โดยอ้อม คือบังคับทางลม กายลม บังคับทางกายลม บังคับกายลมมันมีผลไปถึงกายเนื้อ ทำกายลมให้ละเอียด กายเนื้อก็ละเอียด ทำกายลมให้หยาบ
#จดหมายเหตุพุทธทาส #พุทธทาส #อานาปานสติ #ค่ายดับทุกข์ #สวนโมกข์กรุงเทพ #สงบเย็นและเป็นประโยชน์

[@chutipt.2887]

🙏 กราบ​นมัสการ​ ท่าน​พุทธ​ทาส​ ด้วย​ความเคารพ​อย่างยิ่ง​ 🙏 ได้เปิดฟังหลายครั้งแล้ว ฟัง​ไปพร้อมกับการ​ฝึกปฏิบัติ​ จนกว่าจะจำได้ ท่านพุทธทาส​อธิบายได้ชัดเจน​และเข้าใจ​ไม่​ยาก ⚓ ขอ​ขอบคุณ​ ผู้​รวบรวม​ธรรม​บรรยาย​ ของ​ท่าน​พุทธ​ทาส​ เพื่อ​เป็น​ประโยชน์​แก่​ผู้​ใฝ่​ใน​ธรรม​ ⚓ ⏲️ืื พุธ​ 28 กันยายน​ 2565 (21:06) ⏲️

[@savibothal8400]

ขอกราบสักการะท่านพุทธทาสด้วยความศรัทธาเลื่อมใสสุดเศียรเกล้า