Ekrem Demirli, Fusûsu’l-Hikem Okumaları, 70. Seminer

[@niluferakarslan1373]

Allah razı olsun.

[@avatarofhu]

her dem her bir şeyde hep kendinden kendine.

[@ekremdemirlinintalebesi2214]

FUSUSUL HİKEM 70.DERS NOTLARI / 2022 / MART Bu derste; İbni Arabi’nin Fususul Hikem isimli eserinin 220. sayfasından 225. sayfasına kadar okunmuştur. (Kabalcı Yayınevi 2016 Yılı 2. Baskı) Okunan kitabın linki; www.kitapyurdu.com/kitap/fususulhikem/84501.html&manufacturer_id=12247 Ders videosunun linki; kzbin.info/www/bejne/ooiseo2tfr2ff68 Hz. Musa’nın sandala konulması, görüntü gerçeklik problemi zemininde bir semboldür. Bu sembol Musa’yla Hızır’ın yaşadıklarında da kendisini gösterir. Görünüşte yok oluş gibi görünen gerçekte kurtuluş anlamına gelebilir. Bu durum dini düşüncede “şer bildiğinizde hayır hayır bildiğinizde şer olabilir” önermesiyle ifade edilir. Her birimiz bu dünya hayatında bir sandaldayız ve bu sandaldan suya inmek zorundayız. Hepimiz bir ölümden kurtulup varlığa, ifadesizliğe doğru intikal ediyoruz. Hepimiz varlık karşısında şaşkınız. Varlık karşısındaki şaşkınlık, ızdırap hali; hareketin sebebidir. Varlığın kontrol edilemezliği, noksanlığı, acizliği bizi harekete icbar eder. Hareketse hayattır. “Bu hayat, gökyüzünün yeryüzünü döllemesiyle doğar, nedenler anne babadır” gibi söylemler mitolojilerden tevarüs edilir. Dini anlatımın felsefi anlatımın aksine kişiselleştirme tarafı vardır. Felsefenin hedefi, din dilinin sembolleştirmesinden kurtularak Hakiki anlama varma, Esma-i hüsna sahibi, antromoformik Tanrıyı; mebde-i evvele, soyuta dönüştürmektir. Tanrı tasavvurunda, felsefe ve dini düşüncenin anlaşması mümkün değildir. Tasavvufa göre alem yaratılışıyla ilahi isimleri talep eder. Yani ontolojik olarak isimler varlıktan öncedir. Alemle yaratıcının ilişkisinde çokluğun birliği ruhta toplanırken, birliğin çokluğu ayan-i sabitede açılır. Tanrı, nedenleri bozan ilahi kudrettir. İsimler alemdeki fiillerine göre anlam kazanır. Tasavvufi metinlerde geçen rical kelimesi cinsiyetle ilgili bir kavram değildir, bu yüzden erkek diye tercüme edilmemelidir. Rical, ahlaki bir kavramdır ve erdem yetkinliği demektir. Hz. Musa; Firavun’a da karısına da iyilik, rahmet getirdi. İbn-i Arabi’ye göre Firavun denizde boğulurken “Musa’nın ve Harun’un Rabbine iman ettim” derken tam ihlas ve samimiyet halinde iman etmişti. Bu da onun için iyilikti. Ölümü görünce, can boğaza gelince tövbe edilir mi, tövbe edilse bile Allah bunu kabul eder mi? Allah Firavun iman ettiğinde “şimdi mi” diye sorar. Şimdi dedikten sonra Allah ne demiştir, bilemiyoruz. Bu noktada İbn-i Arabi’nin yorumu Allah’ın Firavun’un tövbesini kabul ettiği yönündedir. Firavun’u Firavun yapan çocukları öldürmesi midir, yoksa müşrik olması mıdır? Bu soruya verdiğimiz cevaba göre Firavun’un affedilip affedilemeyeceği hakkında fikir sahibi olunabilir. İbn-i Arabi’ye göre en büyük günah kişinin müşrik olmasıdır. O zaman Allah kendi hakkını affetmiş olabilir. Firavun ibret değil; Firavun umuttur. İbn-i Arabi’nin Firavun yorumu bir ayet-i kerimenin tefsiridir. Bu noktada İbn-i Arabi’yi eleştirmek provakatiftir. İbn-i Arabi’nin kanaati hüsnü zan üzerine kuruludur. Musa Firavun ve karısına göz aydınlığı olmuş, hidayet bulmalarına vesile olmuştur. Hz. Musa sabrı öğrenmesi, sıkıntı ve nimet anında Allah’ı unutmaması için bir adamı öldürmekle sınandı. Musa’nın hayatındaki üç öldürme üç insan derecesine işaret der. Firavun’un çocukları öldürmesinde “Firavun katildir”, Musa’nın Kıpti’yi öldürmesinde “şeytan beni şaşırttı”, Hızır’ın çocuğu öldürmesinde “ölüm, Rabbin emridir” önermeleri Musa’ya öğretildi. Bu önermelerden en üstünü “ölüm, Rabbin emridir, esas canı alan Allah’tır” önermesidir. Bu önermeyi anlaması, “ölüm sırasında Allah neredeydi” sorusunu ciddiye alması için Musa’nın elinde ölüm yaratıldı. Ezilmişlikten kurtularak Tanrı’yla her durumda ilişki kurulmalıdır. Unutulmamalıdır ki fiiller, niyetlerle amel haline gelirler. Hızır, niyeti halis bir şekilde kötülüğe karşı iyilik, kötülük gibi gözüken iyilik, iyilik yapana kötülük gibi gözüken iyilik yapabilme cesaretine sahiptir. Hızır’ın gemiyi delmesi, duvarı yıkması gibi hadiseler melamet çatısı altında düşünülmelidir. Musa dini getirdiğinde “öldürmeyeceksin” emri zaten vardı. Musa kaosa karşı değil; belli bir düzene karşı dini getirdi. Musa adam öldürdüğünde ceza almamak için kaçtı. Ama onu hareket ettiren ölüm korkusu değil; hayat sevgisiydi. Çünkü hareketin temeli korku değil; sevgidir. Alem Allah’ın sevgisiyle bilinme arzusuyla var oldu. Alemde hareket halinde olmayan bir şey yoktur. O halde alem sevgiyle kaplanmıştır. Musa faslı, sıkıntıda gizlenmiş umudun, sabrın hikayesidir. Derste geçen kavramlara yabancı olup anlamakta zorluk çektiyseniz ve de içinizde anlama isteği doğduysa aşağıdaki linke tıklayarak DİA’dan (Diyanet İslam Ansiklopedisi) bu kavramları derli toplu okuma imkanına sahipsiniz. Örneğin; konuşmalarda sık sık geçen “Mutezile ekolü” hakkında bilgi almak için DİA’ nın arama çubuğuna mutezile yazarak çıkan maddeyi okuyabilirsiniz. Sadece bu ders için değil, İslam düşüncesini ve onun üzerine yapılan konuşmaları, yazılan kaynakları anlamak istiyorsanız DİA sık sık başvurulacak güzel bir kaynaktır. islamansiklopedisi.org.tr/muellif/dia Yine, İslam Düşünce Atlası (İDA) da DİA’dan farklı olarak “tarihsel bütünlük içerisinde” İslam düşüncesindeki ekolleri, kişileri, havzaları, kitapları “zihinlerle daha tanışık hale getirmek için hazırlanmış” güzel bir kaynaktır. www.islamdusunceatlasi.org/ Saygı, sevgi, hürmet ile...

[@niluferakarslan1228]

🙏🌹🤲🎖

[@niluferakarslan1228]

Rabbim sayılarınızı arttırsın.🤲🌹🙏

[@murat..cakir.]

Allah razı olsun.