Kvadratura kruga: Prizren između vere i nade

U nekadašnjoj srpskoj prestonici u kojoj su stolovali car Dušan i car Uroš do 1999. godine živelo je oko 12.000 Srba. Posle pogroma u junu 1999. i u martu 2004. godine u Prizrenu je ostalo svega 15 Srba.
„Nikada nas, kroz istoriju, nije bilo manje u ovom gradu" - kaže vladika Raško-prizrenski, gospodin Teodosije i dodaje da "sve što je u Prizrenu podsećalo na Srbe, ekstremisti i nenavidnici prepustili su plamenu i rušenju sa ciljem da zatru naše postojanje, da Srba, ne samo da više nema u Prizrenu, nego i da ne pomisle da ikada više žive u ovom gradu."
Nijedna od 15, uglavnom, srednjovekovnih crkava nije pošteđena 17. marta 2004. godine u Prizrenu. Većina srpskih kuća u kvartovima Potkaljaje, Potok mali, Popovoj čaršiji i Panteliji, u kojima su uglavnom živeli Srbi, nije pošteđena u martovskom pogromu.
Obnovljeno je 14 od 15 crkava i mnoge srpske kuće, ali to nije vratilo Srbe u ovaj grad u kome su oni ostavili milenijumski trag. Još pre hiljadu godina, tačnije 1019. u Prizrenu je osnovana prva episkopija. U ovom gradu svoje zadužbine ostavili su Car Dušan, kralj Vukašin, kralj Milutin i kraljević Marko.
Velika seoba Srba, pod vođstvom patrijarha Arsenija Čarnojevića, krenula je upravo iz Prizrena. U gradu, koji je tokom istorije, nazivan srpskim Carigradom, kralj Petar Karađorđević, 1915. godine je održao poslednju sednicu vlade u domovini na kojoj je doneta odluka o povlačenju srpske vojske preko Albanije. Kralj Petar je tada ostavio svoju kraljevsku krunu u Prizrenu, koja je zatrpana u Bogosloviji, kao zavet povratka u otadžbinu. U Prizrenskoj bogosloviji koja je osnovana tačno pre 150 godina i u vreme osnivanja bila jedina škola na srpskom jeziku u celoj tadašnoj turskoj carevini, školovala su se čak četiri srpska patrijarha: Gavrilo, Varnava, patrijarah Pavle i Irinej koji je bio i profesor i rektor Bogoslovije „Sveti Kirilo i Metodije" u Prizrenu.
Sve su to događaji koji pamte Srbi i koji Prizren nose u srcu, u mislima i snovima ma gde danas bili.
Urednik emisije: Branko Stanković
Snimatelj: Darko Bursać
Montaža: Marija Baronijan Šašić
Urednik emisije Branko Stanković autor je 18 dokumentarnih filmova i dve drame koje su ekranizovane na RTS-u, a i mnoštva dokumentarnih emisija, koje su, kao i filmovi, nagrađivane na domaćim i međunarodnim festivalima.
Label and copyright: Radio-televizija Srbije
Zabranjeno svako kopiranje video i/ili audio snimaka i postavljanje na druge kanale!
#kvadraturakruga
#rts