Loading #21 - Zx Spectrum okiem gracza

[@marcin3701]

ZX to pierwszy kontakt z komputerem. To był jak strzał w pysk, ale taki z liczeniem. Wczesna podstawówka, człowiek bez świadomości o niczym i nagle takie coś. To spory cios dla dzieciaka hehe. Magiczny czas.

[@grzegorz__]

Nie wiem dlaczego, ale niejednokrotnie bardziej podobają mi sie gry na ZX Spectrum niż Commodore C64 (które miałem i uwielbiam), czy Atari. Wizualnie o ironio :) Limit kolorów sprawiał, że gry bywały bardziej klimatyczne, spójne graficznie. Nie mówię, że wszystkie ;), ale czasem miałem wrażenie, że w przypadku "bardziej rozwiniętych" 8-bitowców chodziło o to, aby pokazać coś jak najbardziej kolorowo, co no nie zawsze wychodziło ;)

[@mariotazo2860]

Masz rację, ja mam dokładnie takie same odczucia, ZX Spectrum THE BEST

[@wrobelki2]

Genialna dyskusja. Jak zwykle profesjonalne przygotowane zaplecze informacyjne, nie tylko same wspominki. Jestem z tej samej epoki gamingowej, grałem w większość przedstawionych pozycji, ale dodatkowe informacje odnośnie twórców, kompozytorów gier są dla mnie nowościami i z przyjemnością o nich posłuchałem. Dzięki i powodzenia przy następnych odcinkach.

[@slyvek2]

Dzięki za bardzo ciekawy odcinek! Spectrum+ kupiony na giełdzie w Warszawie to mój pierwszy komputer. Trochę klasyki w które się grywało: Jumping Jack Boulder Dash Match Point Match Day Arkanoid II Sapce Raiders Pinball River Raid Hero

[@LoadingPodcast]

Match Day - dobra piłka jak na 8-bitów

[@tomaszrak3154]

Dzięki za materiał. Wspaniały powrót do dzieciństwa. Naprawdę popłakałem się. Te gry miały w sobie duszę. Miałem ZX-Spectrum Plus.

[@LoadingPodcast]

Proszę bardzo :)

[@jarekglo]

Łapa w górę - szkoda, że nie da się więcej :) Świetny odcinek. Najlepiej - przynajmniej ostatnio - spędzone dwie godziny.

[@LoadingPodcast]

Fajnie, że się podobało :)

[@commandantee]

10:00 - co to, jakieś prototypy Spectruma?

[@PiotrBaszynski]

Jako, że nie ma jeszcze kolejnego odcinka o ZX Spectrum, to dołożę moje wspomnienie na temat pierwszego kontaktu z ZX Spectrum: Ferie w mieście z komputerem: W ferie szło się do Pałacu Młodzieży z kolegami z podwórka w wieku 8-12 lat (przekrój się zmieniał, cała zabawa trwała około 3-4 lat, później byłem nawet organizatorem). Tam się wchodziło (a wcześniej czekało w kolejce) do sali „wykładowej”, w której było kilkanaście rzędów krzeseł, w szczytowym momencie bywało powyżej setki osób chyba i tam stały 4 Spectrumy. Podchodziło się do nich parami, na 10 minut, można było coopować albo grać po połowie. Po zakończeniu wracało się na koniec kolejki. Z pierwszych rzędów dało się obserwować jak grają inni. Gry wgrywano tylko na początku, ew. jak się coś zawiesiło, albo jak ktoś poświęcił swój czas na to. Zestaw gier pamiętam do dziś: Manic Miner (ew. Jet Set Willy), PSSST, Jumping Jack (później Robin Hood), jako gra ambitna: Knight Lore, Sabre Wolf, School Daze (jak nikt nie patrzył to Raid Over Moscow się zdarzało).

[@3dhYT]

Słuchałem was - a szczególnie waszego gościa - z prawdziwą przyjemnością. To trochę nietypowe, bo nigdy nie miałem Zx Spektrum, ale po obejrzeniu tego odcinka, zakochałem się w "gumiaku".

[@LoadingPodcast]

Najlepiej polować na serię 128 +2/+3

[@zbyniurumek3235]

3:05

[@Skubi1535]

Tam gdzie Marek dorastał może tak było. W Poznaniu nie znałem nikogo kto miał Atari. Spectrum, C64 i owszem. Atari zawsze kojarzył mi się ze Śląskiem.

[@zbyniurumek3235]

@@Skubi1535 - Może i tak. Ankiety dają bliższe wyniki niż wywiady z garstką znajomych. Ja jestem z Torunia i nigdy nie znałem nikogo kto by miał Spectruma. A w Bajtku pisali że z listów wynikało że w latach 85-86 aż połowa komputerowców to Spectrumowcy.

[@Skubi1535]

@@zbyniurumek3235 Jednak dla graczy C64 był najlepszym wyborem. Dzisiaj za to z przyjemnością obejrzałem materiał o CPC 464 na Retro Gralni.

[@zbyniurumek3235]

​@@Skubi1535 - Dzięki za cynk. Dawno tam nie zaglądałem bo mnie wkurza prowadzący, ale jestem Amstradowcem więc wypada zobaczyć co tym razem głupiego palnie. ;)

[@3dhYT]

Gdybym miał wybrać ulubiony odcinek Loadingu, to wybrałbym właśnie ten o "Gumiaku". Fantastyczny temat z super gościem. Materiał obejrzałem w sumie 3x, i pewnie jeszcze kiedyś do niego wrócę. Szkoda, że ceny za ten komputer są tak duże, bo chętnie bym go kupił. Najbardziej podoba mi się model 128K (z radiatorem), czyli ten najbardziej wadliwy.

[@LoadingPodcast]

Wow super :) Ja widziałem dwa razy - podczas nagrywania i składania materiału ;) ( Marcin )

[@3dhYT]

@@LoadingPodcast obejrzany 4x. Najlepszy odcinek. Zdecydowanie. Na koniec Marcin obiecuję powrót do tematu ZX Spectrum... Że też wcześniej nie zwróciłem na to uwagi.

[@szampons]

4:45 - nieźle koleś pojechałeś :)))) atari z tą nierozpoznawalną kwadratową kaszą, pixelem na pół ekranu i grami dla dzieci. rzeczywiście nie można było porównać do spectrum. większośc znanych tytułów lat osiemiziesiątych było na spectrum a na atari mogłeś jedynie o nich pomarzyć

[@poladuda999]

Dla mnie jedno jest pewne wszystkie komputer ktore obecnie uznawane sa za retro były wyjątkowe. Porównując do czasów obecnych gdzie powstaje mnóstwo produktów które zaraz znikają, tamte były naprawdę wyjątkowe. Wiadomo czasy były inne. Z ZX SPECTRUM 48K miałem kontakt w 1988 roku, miałem wtedy ATARI 65XE a kolega miał właśnie ZX'a - niestety wtedy zupełnie nie przypadł mi do gustu. Atari było dla mnie bardzo dopracowane i wizualnie i technicznie. ZX pamiętam że wydał mi się jak z poprzedniej epoki, a w tamtych czasach nie było takiego pędu. Także pierwsze wrażenie słabe. Obecnie jestem pełny podziwu dla tej maszyny, przede wszystkim ilości oprogramowania które miał. Świetny sprzęt.

[@Shu76]

Fajne wspomnienia. Ja w latach osiemdziesiątych marzyłem o Zx Spectrum. Aby zrealizować marzenia sprzedałem pokaźny zestaw kolejki TT. 8 lokomotyw, ponad 40 wagonów towarowych, ponad 15 osobowych, wagon piętrowy i wielki karton torów. Mimo sporej sumy nadal brakowało ma komputer, ale jakoś się udało dozbierać. Do dziś żałuję i nie żałuję. Między innymi dzięki temu zawsze miałem i mam pracę przy komputerze.

[@LoadingPodcast]

(Marek) super mocny zestaw poszedł na sprzedaż! Ja miałem akurat PIKO, ale z tetetką to była "zabawna" historia z podstawówki. Dwóch szkolnych łobuziaków pożyczyło zestaw od jednego kolegi, i ociągało się z oddaniem. W końcu ojciec właściciela osobiście poszedł się upominać (w końcu to były drogie/trudno dostępne rzeczy). Poszedł do pierwszego gościa, a ten powiedział, że nie ma, bo ma ten drugi. To poszedł do drugiego, a ten odpowiedział, że on nie ma, tylko ten pierwszy. Ojciec właściciela zgłupiał. Prawdopodobnie sprzedali zestaw komuś i udawali głupiego, już nie pamiętam jak się skończyło, czy odzyskali ten zestaw czy zwrócili pieniądze, ale wiem, że dranie przez długi czas to wspominali jako dobry żart.

[@Shu76]

@@LoadingPodcast Oglądając Wasze materiały retro video mocno się z Wami utożsamiam.’76

[@776jacek]

;) ach te automatyczne poprawianie pisania i to na dotyku :D co ja chciałem a tak temat specy jest mi wogule nie znany ale ta specy ficzna grafika i izometria niesamowicie miodna. Dokończyłem z prawdziwą przyjemnością materiał. Czekam na jeszcze stronę B ze spektrusiem koniecznie. Pozdrawiam Jacek Bigfan "węgiel" :)

[@jacot1969]

Chłopaki robicie wspaniałą robotę !!!!!!!!!!

[@LoadingPodcast]

Dzięki, działamy dalej !

[@turekretromaniak]

Gry na zx 48k które pamiętam i często grałem: - Knight Lore (komnatówka) - Atic Atac (komnatówka) - Ant Attack (strzelanie do mrówek i ratowanie dziewczyny) - Space Raiders (klon space invaders) - Dun Darach (przygodowa) - Tir na Nog (przygodowa) - Smok Wawelski (tekstówka) - Manic Miner (planszówka) - Jet Set Willy (zręcznościowa) to tylko fragment góry lodowej ale te gry na pierwszy ogień :)

[@PiotrBaszynski]

Trumna to raczej było od Spectrumna. Gierka o szkole była na arcade: Mikie - ale była bardziej arcadowa od School Daze. Color Clash polegał na tym, że w jednym bloku 8x8 (obszar jednego znaku) mogły być tylko 2 kolory: INK i PAPER (+Flash-> Świetnie wykorzystane na ekranie ładowania Bomb Jacka do uzyskania efektu animacji). W R-Type oszustwo polegało właśnie na animowaniu po jednym bloku i wtedy efektu nie było. Przy animacji małych obiektów można było jeszcze kombinować z przełączaniem pikseli. Moje gry: 1. The Great Escape, 2. Target Renegade , 3. Sabouteur, 4. Manic Miner 5. Decathlon, warte wspomnienia jest też Trap Door.

[@AdamKlobukowski]

Przenikanie kolorów na Spectrum polegało na tym, że w polu 8x8 pixeli mogły być tylko dwa kolory, i nie ma na to żadnego obejścia, jedyne co można zrobić to sprytnie projektować grafikę. Sekret R-Type na spectrum polega na tym że animacja jest 'znakowa' tj, wszystko lata co 8 pixeli w poziomie (i co 1 w pionie). Do tego ograniczono ilośc klatek na sekundę, przez co animacja nie jest super płynna - ale jest szybka.

[@LoadingPodcast]

+Adam Klobukowski jak zwykle pozamiatał technikaliami :) Dzięki !

[@Bartnick81]

Super odcinek, z ciekawym gościem.

[@MarcinKiendra]

Dzięki :)

[@OskarSkoczen]

The Great Escape miał super klimat a Saboteur znałem na pamieć i klepałem na czas :D

[@TheWojTGL]

Head of the Heels (z zaplecza) jest opisane w jednym z ostatnich numerów Retro Gamer (191)

[@LoadingPodcast]

Wiem, mam ten numer :) (Marcin)

[@ChiliPL]

Marku, miło było Cię poznać na Digital Dragons : P Loading jak zawsze, bezbłędny.

[@damian_193]

wiem że to materiał z przed 6 lat ale najlepsze gry to saboteur, terramex, higway encounter, savage zwłaszcza część 2, deathchase, hard driving, chuckie egg2, manic miner, comando, back to school, cliff hanger, super spekulant, spitfire, fred - chodzenie w piramidzie no i rewelacyjny Sir Fred

[@LoadingPodcast]

(Marek) Stanęły mi przed oczyma te tytuły i aż zachciało się natychmiast je odpalić. :)

[@Artur-vh3nk]

Szkoda że nie powiedzieliście nic o grach Juliana Gollopa, protoplastach UFO i wszystkich pokrewnych grach bazujących na punktach akcji. Mianowicie Rebel Raiders, Rebel Star 1 i 2 oraz Laser Squadzie. Ten ostatni to mistrzostwo świata w upakowaniu świetnej gry do wartości 48kb... A także o Chaosie - czyli esencji brytyjskiej fali fantasy z przełomu lat 70 i 80tych. Ja jestem spektrumowcem z krwi i kości, nie miałem innego komputerka w latach 80tych a ZXa kupiłem świadomie, za pieniądze z bierzmowania :D. Świetnie pamiętam wszystkie te bajtkowe mapy, Maćka Kurzajewskiego jako króla gier i działającą jak młotek wyobraźnię po obejrzeniu niewyraźnego obrazka, pamiętam oczekiwanie na grę która w tym miesiącu zajmie pierwsze miejsce na liście przebojów i czy przy Spectrumie będzie krzyżyk :) Nie jest prawdą że te gry dziś są niestrawne dla młodzieży czy dzieciaków, ja z moim 8 letnim synem ogrywaliśmy ostatnio Robin of the Wood (którego skończyliśmy), Gunfrighta i fantastycznego Terminusa. I to nie jest tak że zmuszam go do tego, on ma swoje konsole, ale wiem że lubi też te wspólne granie w starocie. Leci sub, dzięki za super materiał i wspomnienia...

[@LoadingPodcast]

Nie dało się wcisnąć wszystkiego niestety. I tak już poszaleliśmy 2 godziny z hakiem :)

[@jarecki83]

Ani słowa o szalonym Matthew Smith?

[@LoadingPodcast]

+jarecki8302 Nie zmieścił się do nagrania ;-) Można by tak jeszcze z 3 godziny dyskutować

[@konradszkudlarek]

Panowie a ja zadam już standardowe pytanie.... Jakieś Polskie produkcje godne polecenia pojawiły się na gumofilca ?

[@LoadingPodcast]

+Konrad Szkudlarek Erotic Fun autorstwa Chmielarza i Puszka Pandory autorstwa Borka. Więcej nie znam niestety. Co innego jeśli zapytać o Atarynkę (Marcin)

[@konradszkudlarek]

+Loading... Dziekuje Marcinie... O tej pierwszej zapomnialem... A na ataryne to jest mnostwo... najlepsza jest strzyga z "klimatycznym" soundtrackiem ;) I like chopin ;)

[@SPQRPancho]

+Konrad Szkudlarek Tu masz jeszcze trochę www.speccy.pl/archive/indexprod.php?co=game

[@konradszkudlarek]

+Marek Pańczyk Super, Dziekuje Marku.

[@turekretromaniak]

+Konrad Szkudlarek Ja grałem na gumiaku na grze po polsku była to tekstówka z szefczykiem dratewką "Smok Wawelski" www.google.pl/search?q=smok+wawelski+zx+spectrum&espv=2&rlz=1C1AVNG_enPL633PL633&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ved=0ahUKEwiBmuSelNzMAhVCJpoKHUGPBC4QsAQIIQ&biw=1280&bih=961#imgrc=LQK0cPCrAQ1p1M%3A

[@eigenzeit]

Marcin Kiendra określenie "trumna" pochodzi raczej od czlonu nazwy SpecTRUM, mówiło się przecież na te komputery "spektrumny"

[@LoadingPodcast]

U mnie "na mieście" mówiło się że nazwa z pewnością pochodziła od koloru obudowy. Gdzie indziej w Polsce mogło być inaczej :)

[@jakubbuszko3089]

Year Kung Fu , Harier Attack i Saboteur 2 . Pozdrawiam i dziękuje .

[@konradszkudlarek]

Zx byl takim Raspberry Pi lat 80tych ;)

[@nocnegranie]

Czy w formie audio mozna was gdzieś pobrać ? ITunes ? Plik mp3?

[@npkrxxx]

Ściągnij sobie taką aplikację "tubex" to będziesz mógł słuchać yt w tle na ios. Względnie wejdź na yt przez przeglądarkę, odtwórz wideo, wyjdź i dzwięk powinien się wyłączyć, ale wciąż powinieneś móc włączyć play z dolnego swipe menu. Strzelam że masz iphona i chcesz słuchać w tle.

[@nocnegranie]

+npkrxxx o na to nie wpadłem ;) Ok pozdrawiam i dziękuje za odpowiedz ;)

[@enragedkaiser237]

Spectrum to prawdziwa bomba. Chyba żaden inny komputer tamtych czasów nie miał tak innowacyjnych i oryginalnych gier.

[@jacot1969]

Dla mnie jeszcze gra "Kobra". Najlepsza muzyczka na 48k spectrum

[@gilo7171]

KUPIĘ TIMEXa ... :)

[@LoadingPodcast]

Pińcset cebulionów!

[@Zecefiasz]

panowie lepsze mikrofony i będzie idealnie!:)

[@LoadingPodcast]

+Kiczyn Studio Korzystamy z mocno markowych mikrofonów - Blue Yeti i Samson, ale od naszych gości nie możemy wymagać kupna sprzętu specjalnie pod nagranie Loading :)

[@Zecefiasz]

domyślam się, ale słychać różnicę :)

[@konradszkudlarek]

+Kiczyn Studio Pewnych rzeczy nie przeskoczysz.... Najwazniejsze ze gospodarze maja dobry sprzet bo i tak oni mowia najwiecej... pozdro chlopaki

[@OskarSkoczen]

Movie wymiata !

[@LoadingPodcast]

+Oskar Skoczen szkoda że nie dali recenzji ani w Bajtku ani w Top Secret. A bez mapy było ciężko ;-)

[@Artur-vh3nk]

Oczywiście była mapa w Bajtku do Movie

[@OskarSkoczen]

Dokładnie była mapka do Movie w Bajtku taka trochę pokręcona nawet :)

[@Artur-vh3nk]

Człowiek się ślinił na widok tych dwóch lasek :D :D

[@Exens007]

Wywiad z braćmi Oliver, o którym mówi Michał to najprawdopodobniej ten: kzbin.info/www/bejne/hKO8k5ehdpd3q9E

[@Exens007]

i co ciekawe, w tamtych czasach oni chyba nigdy w swoje gry na Spectrumie nie zagrali bo go nie mieli :D (jeśli dobrze pamiętam)

[@poladuda999]

Po tym ile jest do kupienia +2 i +3 na ebay tak od jakiś 10-15 lat i cały czas są dostępne sądzę że rynek na te modele był olbrzymi.

[@zbyniurumek3235]

Sinclair wyprodukował 2 mln Spectrumów, a Amstrad 3 mln.

[@robbhuman9716]

Pisanie programu było bardzo sugestywne, przyciskając klawisz wpisywaliśmy całą komendę i pilnował kolejność następnych.

[@michalmarek77]

Historia Ultimate Play the Game, którą opowiedział(a) Kim Justice jest świetnym uzupełnieniem tego materiału. kzbin.info/www/bejne/a5bOnJycqaqHrbs

[@MrAmerilias]

nie wiem czy to nie fake ale wyszedl Doom na spectrum :) kzbin.info/www/bejne/aaealHl9o8qol9k muza strasznie mi sie wkrecila :)

[@invikkk]

No to już widzę, że do obiadu nie popracuje za dużo :)

[@konradszkudlarek]

Michał albo zmeczony albo "zmeczony" ;)

[@LoadingPodcast]

+Konrad Szkudlarek Raczej tajny agent Commodore w odcinku o Spectrum

[@konradszkudlarek]

+Loading... Taki loadingowy Bolek ;) Agent Gwiazda ;)

[@LoadingPodcast]

+Konrad Szkudlarek Nie mój temat kompletnie (Michał) :)

[@konradszkudlarek]

+Loading... Rozumiem :)

[@hstudniarek]

+Loading... No popatrz, jak ja i Street Fighter :)

[@776jacek]

Temat speca jest mi węgiel

[@Skubi1535]

Niestety moi rodzice nie rozbijali się po pewexach. Pegasusa musiałem kupić za to co zarobiłem, C64, i Amigę również, dlatego ten sprzęt miałem z pewnym opóźnieniem. Panowie z Loading pewnie mieli większe pole do wybrzydzania, ja cieszyłem się ze wypracowanego śmiecia jak nazwał Marek Pegasusa.

[@LoadingPodcast]

(Marek) Powiedziałem "śmiecia"? Wstyd. Ewentualnie cytowałem siebie z gówniarskich czasów, a wtedy miałem pstro w głowie i byłem bezwzględny jeżeli chodzi o platformy.

[@Skubi1535]

@@LoadingPodcast Marku piszesz jakbyś teraz był stary. Faktycznie niektórzy ludzie strasznie spinali się w związku ze swoją ulubioną platformą, ja cieszyłem się że gram. Będziecie na Pyrkonie?

[@LoadingPodcast]

(Marek) Słusznie, i jedyne sensowne podejście. Pyrkon - ja jeszcze nie wiem. Pozostali panowie raczej nie bywają na tej imprezie.

[@michalmarek77]

Jakość dzwięku Ziemka dosłownie niszczy ten materiał. Szkoda, bo reszta rewelacyjna a Waszego gościa wręcz nie daje się słuchać. Kiepsko to wyszło, bo nieprzyjemnie się ogląda - w chwili gdy do rozmowy włącza się Ziemek trzeba specjalnie skupić an nim uwagę, kombinować z głośnością by zrozumieć wypowiedź. A szkoda, bo ciekawie opowiada. Pierwszy odcinek Loading, w którym dźwięk sprawia, że jego odbiór jest nieprzyjemny (co nie znaczy, że to słaby materiał, wręcz przeciwnie). A wracając do trumny...Przyznaję design, choć niepraktyczny i "tani" był piękny. To śliczna maszyna. Do momentu gdy się jej nie chwyci do rąk. No sorry, ale w porównaniu do Atari 800 (oczywiście nie ta klasa cenowa, osiemsetka kosztowała w 82r krocie) Speccy, nawet biorąc pod uwagę jej śliczność, sromotnie przegrywała. Z grami też miałem nie po drodze. Choć ZX81 to pierwszy komp na jakim grałem (podobno) to ze Spectrum miałem bardzo mały kontakt. Widziałem go we wczesnych latach 80-tych, pamiętam Deathchase i tyle. Piękna gra ale sam sprzęt robił, hmn, nienajlepsze wrażenie i nie miał, pod względem ergonomii, szans z Atari 2600 czy niemal "profesjonalnym" wówczas Atari 800XL. To było przed 85 rokiem więc Atari wtedy rządziło, było pięknym marzeniem i w ogóle. Na przestrzeni lat gdzieś tam Spectruma, "na żywo" widywałem acz był to raczej powód do żartów (jak to młodzi fanboje robili) - bez dźwięku, bez kolorów, gumowa klawiatura...Etc. Konkretnie poznałem Spectrum na początku lat 90-tych. W najgorszym możliwym okresie, już jako posiadacz Amigi, który na wszystko co miało 8-bit nie raczył nawet spojrzeć. Acz nawet wtedy spectrum zrobiło wrażenie swymi kwadratowymi pixelami i plastycznością obrazu. Rozdzielczość robiła swoje - gry na inne 8-bit może i miały scrolle i kolory ale ich obraz zawalony był "cegłówkami". Spectrum się wyróżniał - jego, skąpa kolorystycznie, acz wyraźna wysoka rozdzielczość często ślicznie się prezentowała. No i AY-grek też robił wrażenie. Ba, był dźwiękowo niemal na poziomie ST. Słysząc go w demkach robił kolosalne wrażenie. Cóż, ciekawa maszyna, z którą nie miałem praktycznie styczności w dzieciństwie. Jakiś czas temu chciałem się z nią bliżej zaznajomić ale bez nostalgii, wspomnień to niemal niemożliwe. Z całym szacunkiem dla tych wspaniałych gier - większość z nich nie przetrwała próby czasu i dziś, dla "świeżaka", który spędził niezliczoną ilość godzin z innymi kompami/konsolami bariera wejścia jest zbyt duża. Tl; Dr - szanuję, doceniam,niemal nie miałem z trumną kontaktu i wątpię by to miałoby się kiedykolwiek zmienić. Cholernie ważna maszyna dla europejskiej branży gier. A tu trochę o Unrealowej wersji Atic Atac, którą zrobił Michał Kosieradzki, jeden z założycieli PCF i The Astronauts (podaję bo to przecież żadna tajemnica). www.speccy.pl/news.php?readmore=50

[@LoadingPodcast]

+Mike M Ale solidny komentarz :) Dzięki

[@vxsniffer]

2/3 Polaków nie miało Atari! 2/3 komputerów posiadanych przez Polaków to było Atari ;-)