My film cameras: Start 66

I'll tell you about one of my absolutely favourite film cameras - a medium format TLR which was produced in Poland at the end of the '70-ties - Start 66. It's like a Lubitel 166 but better!
music:
Quincas Moreira - "Paradox"
📷 Instagram: / zupa_iso
☕️ Support the channel: www.buymeacoff...
🎥 Portfolio: jakubgolis.com/
🎬 Videography Instagram: / jakub.golis
#Start66 #TLR #mediumformat #filmcamera #120film #mediumformatcamera #ishootfilm

[@tedarn]

Fajnie się słucha o aparacie z którym spędziłem na wyjazdach kilka lat życia i zrobiłem niejedną rolkę filmu :) U mnie działał nieco inaczej niż u Ciebie - jako ten "poręczny", na którego przesiadłem się z mamiyi rb67. Mieści się do niewielkiej torby i jest stosunkowo lekki jak na średni format. Ma super plastykę, ładne ostrości i nieostrości - generalnie wychodzą z niego super zdjęcia. Jedyne co sprawiało mi problem to zdarzały mi się zaświetlenia. Myślę, że w dużym słońcu, obiektyw nie dawał rady albo ten podgląd ilości klatek. Zmieniłem przez to Starta na mamiyę c220. Niemniej jednak jest to super wybór dla osób, chcących zaczać przygodę ze średnim :)

[@ZupaISO]

Racja, w porównaniu do Mamiyi rb67 to jest jednak poręczny aparat :) Dzięki za komentarz, pierwszy raz usłyszałem o czymś takim jak Mamiya c220, a wygląda bardzo interesująco! Pozdrawiam!

[@tedarn]

@@ZupaISO szukałem czegoś lepszego od Starta, a Rolleiflex był zupełnie poza zasięgiem cenowym :D ten najlepszy potrafi 3k€ kosztować :D C220 kosztuje już po ludzku, ale niestety jest cięższa

[@mikoajlamparski2192]

świetny film! Przyjemnie się ogląda

[@ZupaISO]

Dziękuję, bardzo się cieszę, że film się spodobał!

[@michaelmieszkomichael784]

No fajny film, ladne zdjecia i potwierdzam modelki śliczne. Wszystko razem dobrze się ogląda

[@ZupaISO]

Dziękuję!

[@KamilJarosh]

Oglądając i słuchając, aż zatęskniłem za swoimi ( już nie moimi) trzema startami. Pierwszym Startem, a jednocześnie pierwszym średnio-formatowym aparatem w mojej kolekcji, był Start-B , po dziadku. Zrobiłem na nim masę zdjęć i z tego wszystkiego jedyne co mnie gryzło, to minimalna odległość ostrzenia (1 m).W związku z tym, że lubię dosyć wąskie kadry w portrecie, musiałem go zamienić na Yashicę. Są inne modele(Starta) które posiadają inną konstrukcję i można było ostrzyć z bliższa :). Ponadto warto zaznaczyć, że istnieją do niego tzw. "nasadki zbliżające" - biały kruk, widziałem na aukcji dosłownie raz. Pozdrawiam !

[@ZupaISO]

No tak, Start 66, którego mam, pozwala na maksymalnie półzbliżenie w portrecie. Często zdarza mi się, że chciałbym podejść bliżej, a już nie mogę. Dzięki za informację o soczewkach zbliżających, nie wiedziałem, że istnieją takie do Startów! Pozdrawiam również!

[@WatOno]

I have never seen this camera and it looks great!! I love how all the portraits feel very intimate and the people look really relaxed and comfortable too.

[@ZupaISO]

No wonder, Poland is quite far away from Japan and has never been famous for its camera production 🙂 Thank you for the kind words!

[@robhosailor]

Bardzo przyjemna prezentacja! Na pewno jest to fajny aparat. W mojej mini kolekcji, niestety brak TLR 6x6. W młodości, znaczy na studiach w ASP, do pewnego studenckiego zadania pożyczyłem Rolleicorda. To było cudo!!! Precyzja wykonania i piękno tamtego aparatu mnie urzekło i przypuszczam, że nie padłbym już na kolana przed Startem. ;) Pozdrawiam serdecznie

[@ZupaISO]

Oj tak, podejrzewam, że Start blaknie w porównaniu do podobnych aparatów z wyższej półki. To jednak taki lepszy Lubitel i podejrzewam, że dla kogoś kto ma Rolleiflexa albo Yashicę Mat sprawia wrażenie taniej podróbki. Niemniej, wciąż utrzymuję, że to porządny sprzęt! (Pewnie do czasu aż sam będę miał coś z wyższej półki.) Pozdrawiam i dziękuję za komentarz!

[@robhosailor]

@@ZupaISO Każdy lubi to co ma ;) ale ja mam fioła na punkcie takich przedmiotów. Może przynajmniej Flexaret...

[@robhosailor]

@@ZupaISO Parę dni temu pojawiła się w necie "okazja" - Start 66 za stówkę! Trochę się napaliłem, ale poprosiłem sprzedawcę o więcej zdjęć tego, co nazwał "śladami użytkowania" i ... Odpuściłem. No, nie, bez przesady! Może kiedyś jeszcze? Trafiają się Flexarety po 500 zł, Rolleicordy po 800, ale to zupełnie inna klasa i gdybym tylko miał w reku nadmiar gotówki ... ;-) Pozdrawiam i czekam na nowy film!

[@ZupaISO]

@@robhosailor Przykro mi, że tak to się skończyło. Gratuluję opanowania i dociekliwości! Może warto poczekać i odłożyć na takiego Flexareta? Nadmiar gotówki jest niestety zjawiskiem nie występującym w przyrodzie, ale jakby tak wygłaszać w obecności bliskich jakim marzeniem jest taki Flexaret XXX, którego można dostać na Allegro to magicznie się pojawi pod choinką? ;) Pozdrawiam i życzę sukcesów w polowaniu!

[@retros1299]

@@ZupaISO Ja kilka lat temu kupiłem Flexareta VII, w pięknym stanie wizualnym, chyba za 300zł, tak chodziły wtedy. Miał być w 100% sprawny ale niestety nie był. Migawka się zacinała, ślady grzyba na optyce, sam stan wizualny rzeczywiście prawie jak ze sklepu. Odesłałem do serwisu w Bydgoszczy, był rozebrany na czynniki pierwsze, (widziałem zdjęcia), wymienione smary, wyczyszczony itp ale koszt 550 zł. Już się go nie pozbędę bo raz że nikt nie da z a niego 800zł a dwa cieszy oko, bardzo ładny to aparat. Pozdrawiam

[@romanstark-filmyifotografi9111]

Ja także się cieszę. Właśnie wczoraj (21.01.2021 r.) zakupiłem go na OLX. Czekam na jego dostawę co ma nastąpić 25/26.01.2021 r. Podzielę się z Wami krótkim filmem z jego rozpakowywania i krótkiej charakterystyki. Dla mnie jest to sentymentalny powrót do przeszłości, gdyż był to mój drugi aparat - po Druchu - jak nabyłem w latach 1965/66.

[@ZupaISO]

Brawo! Bardzo chętnie obejrzę i posłucham wrażeń!

[@janborczymucha1440]

A ile zaplaciles

[@romanstark-filmyifotografi9111]

@@janborczymucha1440 ...tajemnica handlowa...😃

[@z1original]

Brawo! Mam 66s i 66 i stwierdzam że to kawał fajnej maszyny do portretu. Bardzo ładnie kręci piękny bokeh, banalny w obsłudze i serwisie. Ostrość obrazu może nie równa się z moim Roleiflexem 2.8F czy Bronikami ale wszystko co 'z tyłu' często bywa fajniejsze. Szkoda że w ostatnich latach różnej maści sprzedawcy próbują zarobić na analogowości, retro i kulcie bardziej niż kiedykolwiek, przez co Starty oferują w absurdalnych cenach (kto pamięta jak można było je kupić 5-6 lat temu za 150-250zł w dobrym stanie?).

[@ZupaISO]

No właśnie ja mojego kupiłem za ok. 200 zł kilka lat temu. Niestety, analogi będą już tylko drożeć, bo nowych na rynku nie przybywa...

[@mieczyslawszczepaniak1164]

Witam.Obejrzalem Twoj material,ciekawe spostrzerzenia przedstawiles ,dzieki za to.Napisz gdzie kupujesz filmy do niego ,bo mam taki aparat ,nowy ktory kiedys kupilem.Dodam takze pytanie czy sa jeszcze zaklady ktore te filmy wywoluja ,temat p.rozpoczal to jestem ciekawy ,tyle lat uplynelo.

[@ZupaISO]

Dziękuję za obejrzenie! Cieszę się, że materiał Cię zainteresował. Oczywiście, że są zakłady, które wywołują takie filmy. To zależy od miejsca zamieszkania, na pewno nie ma z tym problemu w większych miastach. Co do kupowania filmów, to kiedy mieszkałem jeszcze w Polsce, kupowałem wysyłkowo w: fotociemnia.pl/ albo www.fotonegatyw.com/ Pozdrawiam!

[@jachu1959]

Przysłona f 3,5 w średnim formacie to jest całkiem jasny obiektyw, mniej więcej jak f 2 w małym obrazku

[@ZupaISO]

Widać jestem już rozpieszczony przez te cyfrowe 1.8 i 1.4! Dziękuję i pozdrawiam!

[@filip0112]

Ilość światła jest taka sama jak na 35mm. Przelicznik odnosi się do ekwiwalentnej głębi ostrości.

[@msStoDwa]

😁😁😁 Mam 2? Ale mają chyba problem z ostrością. I była to ich przypadłość. Kupiłem od swojej uczelni. 😉

[@ZupaISO]

Aż dwa! 😯 Jeden sprzedać i może uda się za to naprawić ten drugi? 😉 Pozdrawiam!

[@msStoDwa]

@@ZupaISO mam fajniejszy do naprawy, Minolta Autocord. Piękna. Ale poleciały czasy. Taką dostałem.

[@ZupaISO]

@@msStoDwa Piękny sprzęt! Powodzenia z naprawą 🙂

[@SuperQnaa]

Ale masz mega ostrość w tym aparacie. Ja w swoim mam ostrość po prawej stronie kadru - nie wiem czy ja robić nie umiem tym aparatem czy wysuwająca się płytka jest pod kątem i do regulacji - chyba to drugie. Ale i tak uwielbiam go! Mój skarb :D i zazdro, ze udało Ci się zdobyć ten filtr :) Zdjęcia cudne :) Na Lubitelu robi się pieknie zdjęcia {jest lekki), tutaj znowu mam obraz żyleta, tylko kiedy chciałam użyć samowyzwalacza to mi się posypały listki przysłony :( Po czterech zdjęciach :(

[@ZupaISO]

Przykro słyszeć... Niestety, nie ma z tymi aparatami gwarancji, że będą długo i dobrze działać. Brak ostrości to pewnie coś z płytką/obiektywem, bo u mnie nawet na otwartej przysłonie jest w miarę ostro. Dziękuję za miłe słowo! Powodzenia i wielu wspaniałych kadrów, nawet jak ostrych tylko po jednej stronie 😉

[@SuperQnaa]

@@ZupaISO dzięki 😄

[@marcinos303]

Najlepszy polski aparat, jaki powstał i najlepszy model "Starta" - mam dokładnie taki sam ;) W Lubitelu dobry jest tylko obiektyw, pod każdym innym względem, radziecki TLR nie dorasta do pięt Startowi 66.

[@marcinos303]

@Theodore the cat Lubitel też jest bezczelna kopią Voigtlandera Brillanta ;) A właściwie Konsomolec. Radziecki "Start" lustrzanka, ten na bazie elementów Zenita - jest fajny i świetnie wykonany, ale trudno już znaleźć egzemplarz w dobrym stanie. Niestety ruscy zdążyli zrobić tylko jeden obiektyw do tego systemu, a miało być kilka. Chyba był zbyt dobry i rewolucyjny, w sensie rewolucji, która rewolucyjnej władzy się nie spodobała z jakichś powodów. Miałem w ręku i nie kupiłem, do dziś żałuję.

[@flawiuszapcik8008]

Fajny film, sam używam czasem Starta 66S. Natomiast, czy masz może jakieś doświadczenia z Ami-2 wyposażonym a achromat?

[@ZupaISO]

Dzięki! Niestety, nie mam żadnego doświadczenia z Ami-2, więc tutaj nie pomogę 😔

[@flawiuszapcik8008]

@@ZupaISO Rozumiem, dzięki za odpowiedź.

[@darodomanski5431]

Czy stosując ten żółty filtr wydłuża Pan czas lub zwiększa otwór przysłony? Pozdrawiam serdecznie 📸

[@ZupaISO]

Powinienem, ale czasem zapominam! Nie wiem jednak dokładnie o jaką wartość powinienem wydłużyć czas / otworzyć przysłonę, więc robię to na oko, zwykle jakoś o jeden stopień.

[@darodomanski5431]

@@ZupaISO Dziękuj bardzo, ja dokładnie tak robię, czyli o jedną działkę zwiększam otwór przysłony. A tak na marginesie to zachęcam Pana do częstszych odcinków ze Startem, w końcu to jedyna Polska konkurencja dla świata w średnim formacie 😀pozdrawiam serdecznie

[@joecar163]

Cześć, Widziałem Twój film o Polish Start 66. Ja też mam dokładnie ten aparat. Niestety muszę ustawić odległość na 3 metry, żeby widzieć w ostrości horyzont lub bardziej odległe rzeczy. Znasz dobry i tani warsztat np. w Warszawie do regulacji/naprawy? Przyjazne pozdrowienia z Niemiec

[@ZupaISO]

Niestety, mieszkam teraz w UK i nie znam żadnego lokalnego warsztatu... Rozumiem, że jak ustawiasz ostrość na nieskończoność to jest nieostre, a ostre jest tylko jak jest dokładnie na 3m?

[@ZupaISO]

Przyjaciel podrzucił sprawdzony zakład we Wrocławiu, naprawił tam swojego Starta: www.google.co.uk/maps/place/Naprawa+aparat%C3%B3w+fotograficznych+i+maszyn+do+szycia+Jan+Karolczak/@51.0832363,17.0057655,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x470fc2378a197e9b:0x454bf874af9a4ee3!8m2!3d51.0832588!4d17.007898

[@joecar163]

@@ZupaISO Dziękuję za odpowiedź. Dzieje się tak, że wszystko, co jest daleko, jest pokazywane w ostrości przy ustawieniu aparatu na 3 m. Jeśli ustawię aparat na nieskończoność, wszystko, co jest daleko, jest rozmyte. Jeśli ustawię kamerę na najkrótszą odległość (1 m), muszę być oddalony o 1,55 m od obiektu, aby uzyskać dobry obraz. Nie wiem, czy dotyczy to tylko soczewki wizjera, czy też soczewki biorącej. Przysłona zapewnia głębię ostrości, dzięki czemu problem niekoniecznie jest widoczny na zdjęciach.

[@krzyszp]

Na Lubitelu zrobiłem masę zdjęć będąc dzieckiem i wywoływałem w ciemni w pokoju... Niezapomniane wspomnienia :)

[@ZupaISO]

Ja pamiętam ciemnię tylko z dzieciństwa, kiedy mój tato wywoływał zdjęcia. Ale też utkwiło mi w pamięci, że było to niesamowite doświadczenie. Szczególnie pamiętam obraz, który w kuwecie z chemikaliami powoli pojawiał się na papierze. Może pora spróbować znowu? Pozdrawiam!

[@krzyszp]

@@ZupaISO Ja akurat jako 10-12 latek zapisałem się do "kółka fotograficznego" w Domu Kultury i to był świetny pomysł :) Przez kilka ładnych lat bawiłem się własnoręcznym wywoływaniem i powiększaniem zdjęć (bez zegara!) i bardzo miło wspominam tę magię "pojawiającego" się zdjęcia oraz zapach odczynników w czerwonym świetle :)

[@iszaaa]

Bardzo fajny film i ładna oprawa wizualna. Czym oświetlasz siebie na filmach? 📸

[@ZupaISO]

Dziękuję! Do gadania przy stole zwykle ustawiam LEDa Yongnuo 600 na froncie i drugą małą lampkę z tyłu. Od pewnego czasu mam też lampę RGB Falconeyes F7 i nią świecę na tło.

[@namesurename-fotografiaana3168]

START 66 jest dosyć prymitywnym aparatem (znam je od środka, kilka naprawiłem). Warto upolować wersję 66S z automatycznym odmierzaniem klatek. Migawka ze SMENA daje 1/250s co wymusza niskie czułości stosowanych filmów dla ostrego słońca. To rodzima konstrukcja, więc lekka nostalgia jest zrozumiała. Wadą tego modelu jest zastosowanie filcowych uszczelniaczy wokół obiektywu. Po latach pojawiają się nieszczelności i dochodzi do zaświetlenia klatek... przez kominek. Moim ulubionym jest START II. Warto robić materiały zachęcające do fotografowania aparatami polskiej produkcji. Nie było ich zbyt wiele.

[@ZupaISO]

Dziękuję za bardzo wartościowy komentarz! Miło przeczytać parę słów od kogoś, kto zna ten aparat na wylot. Zdecydowanie, nie jest to najbardziej finezyjna konstrukcja i wiele z mojej miłości do niego pochodzi z tych "poza technicznych" aspektów. Pamiętam, że czytałem w Internecie o tym automatycznym liczniku klatek w 66s i powtarzało się stwierdzenie, że to bardzo awaryjny element. Jak wynika z Twojego doświadczenia, czy to prawda?

[@namesurename-fotografiaana3168]

@@ZupaISO Nie ma sprawnych aparatów, które kilkadziesiąt lat przeleżały w szufladzie. Każdy wymaga co najmniej CLA (cleaning, lubricating, adjustment). To daje szansę na cieszenie się sprawnym sprzętem. 66S, którego kiedyś używałem nie był wyjątkiem. Dopiero po serwisie wrócił do sprawności. Dotyczyło to także układu odliczania klatek. Nie podejmuję się oceny „ogólnej awaryjności” tego układu : )

[@tomaszsmietanko7260]

Mam Lubitela 166 Universal. Zrobiłem nim dopiero jedną rolkę, czekam jakie będą efekty.

[@ZupaISO]

Powodzenia! Trzymam kciuki za pozytywne rezultaty 🙂

[@CzejenAndCodaj]

Witaj serdecznie, na prawdę ten aparat? Ja miałem bardzo słaby egzemplarz najwyraźniej :/ Szkła miałem czyste ale był bardzo średnio wykonany. Ten aparat zraził mnie do kominków do Mamiy 645. Na prawdę musiałeś mieć dobrą sztukę

[@ZupaISO]

Mamiya 645 to jest zupełnie inna klasa sprzętu. Bardzo lubię Starta, ale to jednak bardzo budżetowy sprzęt, nie ma co oczekiwać po nim cudów🙂 To wciąż taki trochę lepszy Lubitel. Ja mam do niego ogromny sentyment!

[@CzejenAndCodaj]

@@ZupaISORozumie Cię doskonale. Mało tego, że aparat super wygląda to na prawdę gdyby nie to, że mój się tak psuł to pewnie miałbym inne zdanie. Ja mam taki sentyment do Canona Rebel 2000. No bo to była moja pierwsza lustrzanka. Plastik fantastik ale nauczył mnie robić zdjęcia. Pozdrawiam Cię serdecznie raz jeszcze i czekam na kolejne filmy o/

[@ZupaISO]

@@CzejenAndCodaj Ach, z cyfrówek to dla mnie to był Canon 600D. To był aparat, z którego wycisnąłem ile się dało 🙂 Pozdrawiam!

[@CzejenAndCodaj]

@@ZupaISO Yay a nie wiem czy pisałem w komentarzach pod innym filmem ale teraz tylko m4 robię zdjęcia ;3 Ja w porównaniu do Pana jestem totalnym amatorem ;3 Strasznie podoba mi się to jak Pan opowiada. Głos radiowy. Jak zdecyduje się Pan na wyprawę z widzami to będę ^^

[@glajdus242]

ciekawy wyklad mam ten aparat kto wywoluje ci filmy i zdięcia pozdrawiam

[@ZupaISO]

Dziękuję! Mieszkam w Brighton w UK, więc wywołuję i drukuję w tutejszym Colourstream Lab. Skanuję od pewnego czasu sam. Pozdrawiam również!

[@glajdus242]

@@ZupaISO dziekuję za ifo

[@krzysztoflisowski9613]

Mam taki do sprzedaży

[@ZupaISO]

Wspaniale! Życzę, żeby szybko znalazł się kupiec 🙂

[@lukaszmarszalkiewicz2996]

Czy wężyk jest jakiś wspolczesny?

[@ZupaISO]

Niestety, nie mam pojęcia. Dostałem go w zestawie z aparatem.

[@lukaszmarszalkiewicz2996]

@@ZupaISO udało,mi się ustalić ze powinien pasować uniwersalny mechaniczny wężyk. Będę zamawiać i dam znać czy działa. Być, może się przyda komuś ta wiedza przyda.

[@ZupaISO]

O, świetnie. Dzięki za podzielenie się tą informacją! Na pewno komuś się przyda. Jedno, co pamiętam to że kiedyś zapomniałem tego konkretnego wężyka i używałem jakiegoś innego, który okazał się za krótki. W związku z tym musiałem najpierw go wcisnąć, a potem zwinąć w pętelkę, żeby wyzwolił migawkę.

[@ufo55690]

Mam taki aparat ale dużo muszę pracy z nim zrobić ktoś mi do śmietnika wyrzucił i lekki ma naloty

[@ZupaISO]

Start w śmietniku? Aż mnie serce zabolało 😯 Powodzenia w reperowaniu!

[@ufo55690]

@@ZupaISO Dziękuję piękny aparat to jest, powoli czyszczę i rozbieram. Ustawienia przysłony mi nie działają na listkach widzę nalot. Chcę nim kiedyś zrobić zdjęcia, chociaż raz.

[@ilbelfero1974]

Jaką średnicę ma filtr do niego?

[@ZupaISO]

To jest ⌀37, ale ani filtr ani obiektyw nie mają gwintu, ten filtr jest 'na wcisk', jego obręcz obejmuje obiektyw.

[@ilbelfero1974]

@@ZupaISO Jak w Lubitelu.

[@Lukasz-Lach]

Nie LUBITEL tylko (w przybliżeniu) LIUBITIEL - warto przed zrobieniem ,,dzieła'' zapoznać się z wymową w sieci.

[@ZupaISO]

Dziękuję za korektę! Wiem, że tak powinno się wymawiać jego nazwę, tak jak powinna być "Smjena" itp. Podobnie jak z "Brighton" czy innymi obcojęzycznymi słowami, to moja świadoma decyzja, żeby wymawiać je bardziej potocznie, kosztem superpoprawności. Dziękuję i pozdrawiam!

[@krisb3463]

Widać ze młode pokolenie nie ma nawet podstaw rosyjskiego. nazwa rosyjska to ljubitiel czyli amator

[@ZupaISO]

Ach, zostałem nazwany "młodym pokoleniem"! Nic lepszego już mi się dzisiaj nie zdarzy ☺ Dziękuję za zwrócenie uwagi!

[@niezarejestrowany]

Super film, zdecydowanie za słabo doceniony.

[@ZupaISO]

Dziękuję bardzo za miłe słowa!