Niedoceniana przyczyna upadku Cesarstwa Rzymskiego. Jak wielkie miała znaczenie?

Wśród badaczy brakuje zgody co do tego, w jakim stopniu zmiany klimatu przyczyniły się do kryzysu, a następnie upadku starożytnego Cesarstwa Rzymskiego. Dostępne dane nie pozostawiają jednak wątpliwości w kwestii zasadniczej: taki związek istniał i na pewno nie był pozbawiony znaczenia.
Autor materiału: KAMIL JANICKI
Kup moją najnowszą książkę: ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH: 📗 tblr.pl/?bbbz75 📗
MUZYKA w materiale: Silent Partner; Medium Rock Audionautix (audionautix.com/), licencja Creative Commons Attribution 4.0 (creativecommon...)
Ilustracja tytułowa: Yane Casouf, licencja Creative Commons Attribution 4.0
#historia
#starożytność
#rzym
#klimat

[@MrZygii]

Czyli niekontrolowana budowa dróg rzymskich przyczyniła się do zwiększenia ruchu i ilości wozów zaprzęgniętych w woły a wiadomo, że woły produkują metan i przyczyniają się do zmian klimatycznych. Senat rzymski chcąc uniknąć degradacji środowiska ustalił prawo ograniczające posiadanie wołów do jednego na stu obywateli i nakazujące mocowanie korków do amfor za pomocą jutowego sznura co ocaliło by tysiące gęsi przed zadławieniem. Senatorzy którzy wpadli na ten wspaniały pomysł, otrzymali miliony sestercji ze skarbu państwowego po czym ruszyli w swoich orszakach zaprzężonych w sto wołów do swoich posiadłości podziwiając plebejuszy poruszających się pieszo.

[@marekklobuch5307]

A dzisiaj, elity UE biorą z nich przykład i chcą być jeszcze lepsze. 😀😀😀.

[@ansuz3653]

Metan jest gazem cieplarnianym kilkadziesiąt razy bardziej groźnym niż CO2, to fakt, ale... ...ale nadal uważam, że zarzynanie cywilizacji dla fobii upośledzonych dzieciaków to zbrodnia.

[@gorgar6059]

Pewnie niejeden ekoświr wziął ten komentarz na serio.

[@tomaszdunicz2949]

Veni, vidi, vici - powiedział klimat 😆

[@user-ty1et1hm6u]

Na koniec po wszystkich zostały nagie kości, które zostały rzucone...

[@adamszangala4764]

Rzym upadł, bo za zimno. My teraz upadamy, bo za ciepło. Jak widać - marnym rządzącym żaden wykręt niestraszny :).

[@BeataBookworm]

To nie czyjeś "wykręty", lecz meandry zjawisk naturalnych i/lub działalności coraz liczniejszego (do tego chciwego i bezmyślnego) ludzkiego gatunku

[@adamszangala4764]

@@BeataBookworm Zjawiska naturalne były, są i będą. I to czy sobie z nimi dana społeczność radzi, czy nie, zależy od jej rządzących. Rzymowi problemy z klimatem mogły to i owo utrudniać. Ale ten klimat najmocniej skopał nie Rzymian, a tych biednych koczowników ze wschodu - to oni tracili stada, oni głodowali i mieli mniej kasy chocby na groty do strzał. Dobrze poukładane imperium rzymskie z palcem w nosie by odparło ich najazdy. Padło, bo było rządzone marnie, zniszczono sprawną niegdyś strukturę społeczną.

[@BeataBookworm]

​@@adamszangala4764 Twój komentarz nie ma związku z moim wpisem tutaj. W innym wpisie pod tym filmem odniosłam się do stawianej w nim tezy, lecz nigdy i nigdzie nie twierdziłam ani nie sugerowałam, że zmiany klimatu miały by być jedyną czy główną przyczyną upadku Cesarstwa Rzymskiego. Ukłony

[@andrechmielewski6643]

W czasie upadku Cesarstwa Rzymskiego, obywatele mieli bardzo wiele swiat roznego rodzaju. Prawie 50% dni w roku, tj 180 wolnych dni w roku. Wiele igrzysk. Porownalne to jest z obecnym projektem "zagwarantowanego dochodu" ... co juz zaczeli w niektorych stanach USA. Swietowanie, bez obowiazku pracy, pewny dochod minimalny i socjalna "opieka panstwa"

[@martynak3214]

Ciekawy film, dużo osób pewnie nie zastanawia się nawet jak zamiany klimatu mogły wpływać na historię ludzkości, a przecież pogoda przekłada się na plony i ilość dostępnego jedzenia, na występowanie chorób i możliwości przemieszczania się ludzi. Pięknie że przywołujesz badania z Europy i Azji które dowodzą jaki klimat panował przed wiekami 👍

[@waldemarredzicki787]

Bzdury !!!!!

[@don_koston]

@@waldemarredzicki787Waldek sam jesteś jedną wielką bzdurą

[@gromosawsmiay3000]

i pomyslec ze dzisiaj w ramach walki o plante chce sie lokalnie (w skali całej planety) w UE ograniczyć rolnictwo likwidujac niezależniośc zywnościowa....

[@bugajification]

Nie wiadomo komu wierzyc naukowcom czy Waldkowi

[@pokrzywek1]

Rzym wprowadził Zielony Ład 😬

[@waldemarredzicki787]

I to w odmianie ciemnozielonej - autor widzę też jest pod wpływem klimatystów

[@maciejbeskidnick3626]

Migracje i wewnętrzna zgnilizna - czyli to samo co teraz...

[@bandito12341]

Sugerujesz że przyjęcie chrześcijaństwa spowodowało wewnętrzną zgniliznę? Może masz rację. To rozbicie wielowiekowego porządku publicznego spowodowało osłabienie cesarstwa od wewnątrz. Nie migracje zaszkodziły, bo Cesarstwo Rzymskie zawsze było wieloetniczne, ale zbrojne najazdy barbarzyńców które nałożyły się na to osłabienie.

[@marekwolski8291]

​@@bandito12341 Wojny punickie. Zmobilizowano do armii kolonów /ówcześni chłopi/. Ci ludzie wyginęli, więc aby produkować żywność ich rolę przejęły wielkie firmy agrarne działające w oparciu o kredyt bankowy. Wielkie tereny wymagały dużej ilości rąk do pracy, więc wzrosło zapotrzebowanie na niewolników. Rzym zintensyfikował najazdy na ludy sąsiednie, co spowodowało konflikty wokół wszystkich granic. Ponadto aby po Spartakusie utrzymać porządek, ta armia niewolników musiała być pilnowana przez armię wewnętrzną, co uszczupliło siły na granicach.

[@maciejbeskidnick3626]

@@bandito12341 Sugeruję NAUKE!!! To napływ germanów w granice Imperium Romanum zniszczył to państwo. Nie najazdy - najazdy były zawsze, Rzymianie świetnie sie przed nimi bronili - póki walczyli sami, gdy zaczęto wysługiwać sie najemnikami - samym oddając sie hedonizmowi wszystko legło w gruzach.

[@sawek9500]

Upadek imperium to zazwyczaj kombinacja warunków klimatycznych oraz "jakości" społeczeństwa. Dobre czasy tworzą słabych ludzi. Po tłustych latach przychodzą lata chude. Prosty wniosek: słabi ludzie dobijają imperium w trudnych czasach. Żeby nie szukać aż tak daleko. Według astrofizyków wchodzimy obecnie w ochłodzenie klimatu. Oznacza to mniej dni słonecznych, krótszy okres wegetacyjny, niższe plony. Co robią elity europejskie [słabi ludzie] - ograniczają produkcję rolną, dopłacają do fotowoltaiki i wiatraków, zamykają kopalnie. Niech teraz wybuchnie jakiś większy wulkan w Europie [rok bez lata] albo przyjdzie zima stulecia.

[@tomaszzur792]

ten odcinek wydał mi się bardzo wartościowy. Dziękuję.

[@pawekasprowicz2543]

Na pewno zmiany klimatu były główną przyczyną. Wcale nie miała wpływu niekontrolowana imigracja... 🤦‍♂️ -- A tak na serio - prawdopodobnie klimat wpływał między innymi na przesunięcia ludności i napór różnych ludów na granice Cesarstwa. Ale słabość wewnętrzna też była istotna.

[@AlekSander-yx8fv]

Ale syf... kolejny kanał schodzi na psy. Szkoda 😢

[@mzalo5900]

Tak trudno pojąć że zmiany klimatu wymusiły na ludach migracje ? Mówi że susza na stepach Azji popchnęła koczowników do ataku na zachód

[@gromosawsmiay3000]

"Ale słabość wewnętrzna też była istotna." - wazne z czego wynikała...

[@gromosawsmiay3000]

@@mzalo5900 i niechec lokalsów aby koczowników pogonić z powrotem na te stepy...

[@dorotakonieczka9338]

Dziękuję bardzo robi pan dobrą robotę 😊

[@WielkaHistoria]

Ja natomiast dziękuję za tak miłe słowa :).

[@onieznajomy9553]

czego to sie nie zrobi dla pieniedzy, nawet zmiany klimatycze mozna oskarzyc za upadek Rzymu

[@aleksanderregosz5970]

We wczesnym średniowieczu, potężnie ufortyfikowany Szczecin kpił sobie ze wszystkich wrogów ,mimo iż były one tylko od strony lądu zaś od Wschodu, gród chroniło Jezioro Dąbskie wraz z bagnami; rok 1120 ; straszliwa zima i Polacy zdobyli miasto od Wschodu...

[@blblbl1449]

@@aleksanderregosz5970 to prawda. Sam tam bylem i kpilem

[@frizolda]

Jak zwykle ciekawy i merytoryczny materiał! Miło mądrego posłuchać :)

[@jerzy2023]

Błąd rzymian że nie wprowadzili zielonego ładu 😁🤣😁🤣😁🤣✌️🇵🇱🇵🇱🇵🇱✌️

[@jm730404]

Sądząc po wynikach gospodarczych najlepszy klimat na Ziemi panuje w Chinach.

[@jm730404]

Kraje skandynawskie, jako nowoczesne są na pierwszej linii w walce o klimat. Jak uda się go oziębić wreszcie będą mogły ruszyć z kopyta ze swoją gospodarką.

[@Alfaomega2003]

​​​@@jm730404 Renifery jedzą śnieg, Eskimosi jedzą renifery, misie polarne Eskimosów. W momencie kiedy zniknie śnieg, wszystkie trzy gatunki umrą z głodu. Przyroda to jeden wielki system, a nie każdy zdaje sobie chyba z tego sprawę.

[@basiaszendrei1603]

Masz na myśli smog?

[@marekwolski8291]

Susza w Azji. Pp prostu hodowali tam za dużo owiec i wielbłądów. Jak wiadomo przeżuwacze pierdzą metanem, co jak głosi KE, powoduje zmiany klimatyczne. Ale to wina Rzymian, bo nie prowadzili wśród Hunów akcji uświadamiającej. Czyli sami na siebie sprowadzili klęskę.

[@Alfaomega2003]

​@@marekwolski8291 Dlaczego twierdzisz, że to Hunowie odpowiadają za upadek Rzymu? Nie generalizuj, nie dyskryminuj. Nie każdy Hun był zradykalizowany i niebezpieczny. Powinni ich wpuścić wszystkich, a dopiero potem wyłapywać ewentualnych grabieżców. Od czego mieli legiony? Poza tym człowiek to człowiek, nieważne czy mieszka od pokoleń w Italii czy jest koczownikiem ze wschodu przybyłym w celach łupieżczych. Rzym powinien ich od razu przyjąć i nadać im obywatelstwo bez żadnych pytań. To samo z Gotami, Wandalami, itd... wtedy Rzym byłby do dziś wielkim imperium a klasyczna kultura rzymska wyznaczałaby dziś standardy naszego życia.

[@mammamija909]

Bruksela może przyznać granty to fakt. 🤔 Może dla pewności powiedzieć, że była główną przyczyną?

[@euzebiuszzagorski1437]

To taki kanał z bajkami dla idiotów. Wszystko łykną i jeszcze podziękują. Zero krytycyzmu.

[@jankunc6325]

Nieźle sobie radzili wtedy z obniżeniem CO2 w atmosferze, że aż tak temperatura spadła. Pewnie przepisy były jeszcze bardziej restrykcyjne jak dziś. Zlikwidowano pewnie wszystkie auta spalinowe i zakazano całkowicie ogrzewania domów 🙃😆 A tak na poważnie, to bardzo dobry materiał dla tych pseudoekologów, którzy myślą, że człowiek ma taką wielką moc sprawczą zmiany klimatu i te szkodliwe dla nas przepisy wprowadzane na kilku procentach powierzchni Ziemi, jaką jest Europa, coś zmieni. Tymi nielogicznymi i szkodliwymi przepisami, prędzej nas wykończą, niż spowoduje to jakieś zmiany w klimacie.

[@FiremarkPl]

Ale zobaczyłeś chociaż jakąś pracę? Czy nie lubisz tematu globalnego ocieplenia bo jakiś idiota się klei na asfalcie i zabrania ci jeździć? Wpływ co2 na klimat oraz rosnący poziom co2 jest faktem. Jesteśmy tylko na początku zmian klimatycznych, najgorsze przed nami.

[@jankunc6325]

@@FiremarkPl Jaka była zawartość CO2 w powietrzu kilka tys. lat temu? Obecnie CO2 w atmosferze to jedyne 0,04% i przez ostatnie około 100 lat zwiększyła się jedynie o 0,01%. Poczytaj o normobarii. W komorach normobarycznych CO2 może dochodzić nawet do 3% czyli prawie 100 razy więcej niż na zewnątrz i ludzie tam zdrowieją z poważnych chorób, a rośliny wspaniale rosną. Poza tym, jeśli zawartość CO2 w atmosferze spadnie poniżej 0,02%, rośliny zaczną wymierać. Chyba nie trzeba tłumaczyć jakie będą tego skutki?

[@MrPoipoi95]

Pragnę przypomnieć, że nie powinniśmy już żyć, przez dziurę ozonową od dezodorantów i lodówek. Mieliśmy się wszyscy usmażyć w 2020 z tego co pamiętam. Wspaniałe były to lekcje w szkole, na szczęście ich nie zapomniałem ​@@FiremarkPl

[@lovepomidorove]

Trzeba być bardzo upartym w negacjonizmie ekologicznym, żeby upierać się, że czterokrotny wzrost populacji ludzkiej na ziemi w przeciągu stu lat nie ma wpływu na klimat.

[@ArMaRaPl]

​@@MrPoipoi95 tylko zignorowałeś fakt, że zajęto się tym tematem i ograniczono emisję freonów przez co warstwa ozonowa znowu się odbudowuje. Twoja ignorancja to nie dowód

[@barbaramariamazarska1630]

Lubie Pana poczucie humoru- beryl i koty 😉

[@TadeuszKozak]

Dzień dobry. Znowu coś ciekawego z przeszłych wieków ... a poza tym widzę że ten izotop berylu musi być całkiem smaczny! ;) Nawet królewska krew nie potrafi się mu oprzeć!!!

[@DSW79]

To jest mieszanie skutków i przyczyn. Gdyby nie upadł system gospodarczy (a tu jest miejsce na 20 wykładów o wojnach, rolnictwie, niewolnictwie etc.) to Rzymianie by sobie poradzili nawet i z Hunami. Zmiany klimatyczne pewnie wywołały ruch na Wielkim Stepie. Ale gdyby Imperium było silne, poradziłoby sobie. Zmiany gospodarcze, zmierzające w kierunku feudalizmu, zmiany etniczne, zmiany demograficzne, dekadencja - to są przyczyny. Teraz też się wini klimat nie zauważając własnych błędów i własnej głupoty. Bo tak jest prościej.

[@grzegorzbrzeczyszczykiewic9906]

podobno aktywiszcza klimatyczne przyklejały sie do Rzymskich dróg i blokowały przemarsz legionów czym przyczymiły sie do upadku 🤣🤣🤣🤣

[@Alfaomega2003]

Rzym powinien od razu wpuścić wszystkich uchodźców łącznie z Hunami, nakarmić ich, użyczyć żon i córek a nie bronić się bezczelnie. To wina tych biednych ludzi że im step wysechł?

[@dariusztrocyszyn4971]

Dodatkowo blokowaly przejazd rydwanow bojowych

[@arnoldsoltysiak896]

Ile mozna czekać na te odcinki ..... dzięki za fachową robotę

[@WielkaHistoria]

zawsze w niedzielę o 9:30 :)

[@Onetzablokowanekomentarze]

Bardzo mi sie podoba forma tego materiału, zostawiam suba 👍

[@NOSDRE]

Wpływ był ale bez przesady. Klimat się ochłodził, zbiory były gorsze - fakt ale na północy ludy germańskie miały jeszcze gorzej a radziły sobie dobrze. Przyczyna zawsze leży w polityce. Politykom późnego Rzymu jakby mózgi zaczadziło i stąd taka kuriozalna wręcz polityka ostatnich dekad. Gdyby nie to zachód by nie upadł. Wystarczyłoby też aby Majorian osiągnął cel a Rzym by przetrwał, odbudował się i wzmocnił do dawnego poziomu. Pod warunkiem, że rozsądna polityka tego cesarza byłaby kontynuowana.

[@pittuk6500]

Rzym upadł od zmian klimatu, siły tak potężnej ze nawet niesamowite wzmocnienie Rzymu dywersyfikacją nie było ich wstanie uratować

[@krzysztofsf]

Przydałoby się zebrać w jednym miejscu w formie porównania, wplywu podobnych procesów ( w tym wyjaławiania gleby i pustynnienia) w skali całej Ziemi. Może byłyby zależności, że w Azji pustynnieje, a w Indiach zaczyna rozkwitać nowa cywilizacja.

[@monikape8827]

Dzień dobry przy niedzieli.

[@WielkaHistoria]

Dzień dobry :)

[@janzgormysyny5830]

Poprawnie pisze się " przy nadziei".

[@argo9389]

Ciekawe... że dawniej też były duże zmiany klimatu i wielkie pandemie. 😮

[@witeksza915]

Ciekawy wykład ❤️

[@merkucjo5904]

Dlaczego każdy ideolog musi interpretować historię pod swoją ideologie? Klimiatyczne szury będą wierzyć i udowadniać, że klimat od zawsze rządził i decydował o najważniejszych wydarzeniach na świecie.

[@MojaMagnificencja]

Podobnie jak kuloziemskie sznury sznurują się do swoich przesądów, że wszystko zależy od obrotów Ziemi-kulki.

[@merkucjo5904]

@@MojaMagnificencja Szczerze- mimo, że kulistość jest prawdą to wiara w nią oraz to co z tej wiary wynika także jest szurią. Tak, nie przesłyszałeś się.

[@xarax7950]

a czemu miałby nie wpływać ?

[@xarax7950]

a czemu miałby nie wpływać ?

[@Patrikk719]

Klimat nie ma żadnego wpływu na to że antarktyda jest niezamieszkała, podobniej jak pustynie. Taki przypadek akurat, zbieg okoliczności.

[@pulek7171]

Bardzo ciekawe spostrzeżenia.

[@adamkarczewski8721]

Dawno minęły czasy takich cesarzy jak Trajan czy Hadrian, wojowników i reformatorów. Nastały lata przemian gdzie zcierały się interesy popleczników Komunistusa i Solidarusa. Te obfitowały w szereg wojen domowych, które wzmacniały pozycję patrycjuszy, kosztem plebejuszy. Chwilowy wpływ na politykę zyskał co prawda trybun ludowy Leperus ale i on nie dał rady odwrócić tego, co nie uniknione. Nastały czasy rządów Pandeminusa, czasy psucia pieniądza i upadku firm obywateli rzymskich. Tylko inżynierom z Hunlandii i lekarzom z Wandalii nieco się polepszyło gdyż otrzymali zrównanie praw obywatelskich z rzymianami. A potem nastąpiło coś nieoczekiwanego. Na świecie wzrosła temperatura. Co prawda w dawnym Rzymie takie zjawisko było zapowiedzią poprawy klimatu, większych opadów i polepszenia dobrobytu ale tym razem wszystko zaczęło płonąć. Ludzie wpadli w panikę, że to już koniec i wtedy pojawił się nowy cesarz.... Klausus Schwabus. Wraz z najbardziej zaufanymi patrycjuszami wpadł na genialny pomysł. Postanowiono, że w całym imperium wszystkie rydwany wyposaży się w konie elektryczne. Zaleta tym większa, że będą świecić oczami i można będzie je w nocy używać. Z tego powodu na Via Appia i innych drogach powstały stacje ładowania elektrycznym sianem i owsem ze świerszczy. Niestety chwilowo zaopatrywane były przez Danielusa Ropusa i Górnikusa Węglusa, gdyż Donaldus Woltaikus przez zaniechania swojego poprzednika Jarusa Kaczusa nie dostał jeszcze kasy z KPO na zakup wiatraków od germanów. Kraj upadał ale była jeszcze szansa. Tak przynajmniej twierdził Konfederatus Braunus. Cóż jednak jak to zwykle wcześniej bywało lud rzymski mu nie zaufał i wolał trzymać się dawnych tradycji. I co z tego wynikło? Jak myślicie?

[@janmos5178]

Braunus? Nie uratowałby niczego.

[@gromosawsmiay3000]

@@janmos5178 no zobaczymy, gdy w senacie odwola sie do wiary i wartości przodków jak Aurelian to uzurpatorka Ursula jeszcze moze skonczyć niczym Zenobia....

[@janmos5178]

@@gromosawsmiay3000 Jaka Ursula? Jakie wartości?

[@janmos5178]

@@gromosawsmiay3000 Bujda.

[@gromosawsmiay3000]

@@janmos5178 polska jezyk trudna jezyk wartości przodków.... doedukuj sie wtedy wrócimy do dyskusji a tym czasem.... a powazniej ironia wymaga odpowiedzniego poziomu IQ od rozmócy widac ze masz za niski....

[@radoslaw8444]

Klimat nie jest stały i zawsze się zmienia, przeceniamy nasz wpływ na klimat, ale taka jest narracja polityczna obecnie. A i człowiek ma zaburzoną perspektywę, nalezy zmiany obserwowac w czasie geologicznym a nie historycznym.Pozdrawiam

[@marcingomula3568]

Dzięki mnie się podobało jak zawsze.

[@Nukedi_]

Glowny powód to wędrówka ludów, słaba armia, słaba sytuacja gospodarcza, dziękuję do widzenia

[@BeataBookworm]

Wszystkie trzy wymienione przez ciebie powody miały związek lub wynikały ze zmian klimatu

[@salwadorzdalisalwadorzdali6040]

Słaba Armia nie do końca ale tak, gospodarka nie najgorzej ale bez szału, najgorzej z zażądaniem i dekadencją w elitach (Cesarzy zmieniano jak rękawiczki a wielu było trudnych umysłowo), a pogoda pewnie się dodatkowo przyczyniła do chaosu

[@pirireis6419]

@@salwadorzdalisalwadorzdali6040zanim zaczniesz Wasze coś pisać to opanuj język polski bo albo nie jesteś native speaker albo porzuciłeś podstawówkę na etapie nauki poprawnego pisania. Sukcesów

[@blblbl1449]

@@BeataBookworm hahahaha, upolitycznienie i armii i rozwalenie systemu monetarnego wynikalo ze zmian klimatu..ojprdl

[@Danon811]

Po raz kolejny Twoj materiał wniósł nowe spojrzenie na kilka spraw. Muszę kupić książkę w ramach podziękowania Edit: no to kupiłem 3... Należy Ci się za pracę i wiedzę

[@WielkaHistoria]

Dzięki za miłe słowa, mam nadzieję, że książki spodobają się tak samo jak odcinki :).

[@sinuhe0171]

55 lat, spod Wawy: -gdy miałem 7, każdego lata temp. była przewidywalna - od 18 do 30 st. C, -potem latem zaczęły się dłuższe upały, ale do 30 st. C, -w 1992 pierwszy raz, odkad słyszałem, prawie wyschło koryto Wisły w lato, -w 1997 i potem były już powodzie latem, -od 2010 pierwsze upały po 33 st. C, -od 2015 generalnie latem susza w całym kr., -pierwsze długie upały 33 st. C, -od 2020 r. upały do 36 st. C, -od 2020 r. suma opadów latem w Wwie jest byc może 4 - 5 razy niższa, niż jak miałem 7 lat. Opady jak miałem 7 lat latem były RÓWNO rozłożone i OBFITE, lato było bardzo przyjemne, ale chłodne. Dzisiaj - TO NIE TEN SAM KRAJ CO W LATACH 1970tych. Wnioski łatwe dla mnie do wysnucia.

[@Bob-right.]

Wnioski są proste bo efekty melioracji i regulacji rzek

[@andrzejlasek7927]

​@@Bob-right. samoloty,rakiety,samochody.

[@Bob-right.]

@@andrzejlasek7927 trzy rzeczowniki to jednak nie jest zdanie. 🤔 😉

[@andrzejlasek7927]

@@Bob-right. to nie szkoła

[@Bob-right.]

@@andrzejlasek7927 tu masz rację. Żeby byle lachudra z ulicy dawała znaki dymne zamiast zdań bo ów ma coś w główce do za Komunikowania. Czyli reszta ma się domyśleć. Albo proboje przyporządkować odnosząc się do prostych emocji. Tak tu nie szkoła. Więc pisz całymi zdaniami albo dalej opowiadaj sobie bajkę o wężu. 🤔

[@GarryP139]

A wystarczyło wprowadzić podatek klimatyczny i uratowaliby cywilizację.

[@petasoscoins9525]

Dla mnie do dzisja jest nie do pojecia, ze jeszcze w wieku IV mamy wojny domowe w ktorych armie rzymskie po kilkadziesiat tysiecy wyrzynaja sie pod Mursa czy Frygidusem, a niecale 20 lat pozniej nie ma kto bronic Rzymu. Potwierdza sie Lincoln: "A house divided against itself cannot stand"...

[@martingalaxy2256]

Tak. Bo to nie dekadencja Rzymu i rozwijający się sąsiedzi mieli wpływ na sytuację. Moda na klimat zajrzała i do historii jak widać.

[@bandito12341]

O dekadencji rację. Przyjęcie chrześcijaństwa spowodowało rozkład dawnych wartości, zwłaszcza obowiązków obywatelskich wobec swojego państwa.

[@blblbl1449]

@@bandito12341 jaka odklejka

[@mawik10]

Ma to sens, właśnie z synem omawiamy upadek Rzymu

[@user-gj8of7yd1r]

To tak jak teraz z powodu zmian klimatu najeżdżają nas ludzie z Afryki czyżby historia się kołem toczyła 😅

[@Janowalski]

Raczej... Aluminium z którego wykonany był akwedukt powodował choroby psychiczne....

[@radosawjurkiewicz3372]

Pomyliłeś z ołowiem. Aluminium to był XVIII lub XIXw.

[@pietrosjan]

Kolejne nieporozumienie: upadła tylko zachodnia cześć cesarstwa, podczas gdy część wschodnia, z Konstantynopolem, stolicą całego cesarstwa już od IV wieku n.e. istniała przez kolejne 1000 lat.

[@KazikPalec]

Lubię Twoje filmy

[@jerzybaczyk2769]

Czyli ocieplenie sprzyja!

[@szat11]

Jeśli rzeczywiście susza pchnęła Hunów do Europy to zmiany klimatu/pogody wpłynęły na Upadek Cesarstwa. Na tomiast zmiany klimatu miały znacznie mniejszy wpływ na gospodarkę cesarswa niż wojny domowe czy najazdy barbarzyńców. Nawet podczas suszy czy mrozów da się zebrać jakiś plon, jeśli ma go kto zebrać.. pozdrawiam

[@gromosawsmiay3000]

poza tym na wsi jest nazwijmy to dywersyfikacja produkcji, jak nie zbierzesz zboża bo lato bylo deszczowe i chlodne, to zawsze masz krowy co wetną trawe, z głodu nie padniesz, aczkolwiek wtedy nie było ziemniaków które maja naprawde mega małe wymagania oprócz braku wody i stonki nic ich nie rusza.

[@wulfilarast2895]

Chwileczkę. Cesarstwo Wschodnie trwało dalej przez parę setek lat. Tam był inny klimat?

[@blblbl1449]

No pewnie! I Chrzescijanstwa tez tam nie bylo, a to przeciez drugi czynnik po klimacie

[@marekklobuch5307]

A dzisiaj jeden celebryta i to na poważnym stanowisku twierdz, że " ziemia się pali ". Jeśli wybieramy najlepszych, najmądrzejszych aby nas reprezentowali to co można powiedzieć o jego wyborcach, o Warszawiakach ???.

[@swarog3716]

Bo nie mieli ETS I ETS2 dlatego upadli jakby placili za emisje dotrwali by do dzisiaj.

[@esclarmonde1156]

❤

[@radekkoks1096]

Może zrób odcinek o Zygmuncie Kazimierzu wazie syna Władysława bardzo ciekawa i niestety krótka postać która mogła zmienić historię Polski🙂

[@olowrohek9540]

Dzieki za material 👌 Ponoc za Mieszka klimat byl bardziej cieply i wilgotny?

[@WielkaHistoria]

Tak się często pisze, ale z nowych badań klimatycznych wynika, że "optimum" zaczęło się nad Wisła raczej nieco później. Zwłaszcza lata 30. XI wieku były bardzo zimne, panowała wtedy straszna klęska głodu. Co po części pomaga zrozumieć stopniowy upadek państwa po śmierci Bolesława Chrobrego.

[@rafakaczorowski6283]

Nie mogę wyciągnąć gaci z rowu Utkwiły między pośladkami Nie wiem co robić

[@athelgast8010]

Tylko coś się nie zgadza. Mówisz o wiekach głównie V, VI, a tymczasem Hunowie zaczęli prawdopodobnie migrować już w wieku IV, a wizygoci po raz pierwszy splądrowali Rzym już w roku 410, czy tam 411. W bodajże 453 został splądrowany ponownie przez Wandalów.

[@cezarywlodarczyk7909]

Kompletna bzdura. Rzym upadł, bo wydawali więcej niż mieli w kieszeni. Czyli żyli na kredyt. Dopóki podbijali nowe terytoria to zdobywali nowe ziemie i ludzi z dodatkową pridukcją. Jak podbicia zmalały to i wpływy do budżetu też zmalały. A 800+ nadal trzeba było płacić. A i Rzym runął.

[@ErykMurek-qn7fq]

👍

[@longinzaczek5857]

Nie, nie upadł na skutek zmian klimatu, bo proces upadku zaczął się jakieś 150 lat p.n.e, gdy demokratyczna republika powoli zaczęła się przekształcać najpierw w system autorytarny, potem w otwartą dyktaturę. Ale zmiany klimatyczne były katalizatorem tego, że upadek dokonał się akurat w tym konkretnym momencie, a nie np. 50 lat później.

[@TheVerwolff]

Zmiany klimatyczne co najwyżej oddziaływały na rozpoczęcie "Wędrówki ludów" ale upadek nie spowodowny byl klimatem, gdyż wschodnie cesarstwo ten czas przetrwało. Także zmiany ustroju demokratycznego, o którym piszesz, wcale nie zachwiały cesarstwem bizantyjskim które w takim ustroju przetrwało jeszcze 1000 lat.

[@longinzaczek5857]

@@TheVerwolff Nie - Wschodnie cesarstwo przetrwało, ponieważ centrum gospodarki Imperium Rzymskiego przesunęło się na wschód i upadek potencjału gospodarczego Imperium był mniejszy na Wschodzie niż na Zachodzie. Wschód miał po prostu więcej zasobów, żeby przetrwać inwazje barbarzyńców.

[@gromosawsmiay3000]

@@longinzaczek5857 no i nie utracił zaplecza rolniczego w posatci egiptu, zachód utracił takei zaplecze na terytorium afryki pólnocnej

[@kosmologic6007]

Równie dobrze można powiedzieć, że upadek Polski zaczą się 600 lat temu 🤦Choć realnie... coś w tym jest. Upadek naszego państwa zaczął się od 966 roku i od tego czasu rak chrześcijaństwa toczy mózgi Polaków. Jest szansa, że zaczynamy się powoli leczyć 😉

[@longinzaczek5857]

@@gromosawsmiay3000 Tak, czhociaż to ma powiedzmy wtórne znaczenie, podstawowym byla mniejsza urbanizacja na zachodzie niż na wschodzie i szybsze cofanie się gospodarki od handlowej opartej na miastach do feudalnej. W pewnym sensie proces taki jak w Rzeczpospolitej XVI-XVII wieku.

[@marcinjaniczek6670]

Nie jezdzili elektrykami i sie narobilo xd

[@ReadGospelOfJohn]

Ja się zastanawiam czy są jakieś informacje o tym czy antyczni władcy również używali zmian klimatycznych do straszeniea, manipulowania i po prostu zarabiania na nieświadomych obywatelach?

[@grzegorzbrzeczyszczykiewic9906]

Neronowi sie Rzym spalił i Trzaskowskiemu też sie pali nawet cała planeta coś w tym jest 😁

[@user-me9nm7st7p]

Odnośnie wpływu zmiana klimatycznych na przemieszczanie się ludności to czytalem iz po wybuchu wulkanu Tambora w Indonezji w 1815r kolejny 1816r okazał się bardzo chłodny (rok bez lata). Wpłynęło to na zwiększoną migrację mieszkańców ameryki północnej w kierunku zachodnim (Kalifornia) tego kontynentu. Zwyczajnie dotychczas zasiedlane wschodnie tereny Ameryki północnej z powodu niedostatecznych plonów nie były w stanie wyżywić mieszkańców. Ci ruszyli na zachód w poszukiwaniu nowych ziem do zasiedlenia. W Europie też odbiło się to nieurodzajem i głodem. Podobno w niektórych regionach starego kontynentu snieg zalegal na polach aż do czerwca.

[@piotrczubryt1111]

Jest Pan klimatycznym negacjonistą, czyli w skrócie klimatofobem. Nawet dzieci ze szkoły podstawowej wiedzą, że im cieplej tym gorzej a im zimniej tym lepiej.

[@don_koston]

⁠​⁠​⁠@@piotrczubryt1111 Pan za to jest pełnoprawnym szurem, którego już triggeruje nawet filmik historyczny, bo się słowo klimat pojawia. Pewnie jeszcze Pana bolączka są papierowe slomki i nowe zakrętki 😂.

[@piotrczubryt1111]

@@don_koston Prawdę mówiąc, te nowe nakrętki to idiotyczny pomysł. Raz się skaleczyłem je zrywając. Żona je odcina za pomocą noża, co mnie niepokoi.

[@don_koston]

@@piotrczubryt1111 wystarczy ich nie odrywać. Pić się da tak jak wcześniej, jedynie nie pod każdym kątem.

[@piotrczubryt1111]

@@don_koston Nie do picia, tylko do nalewania, na przykład śmietanki. Kapie i rozlewa się. Ci eurokraci nie mają nic do roboty, poza przygarnianiem kasy.

[@TheTata2tatakazika]

2:50 zawsze mnie troszkę bawią takie rysunki. Wygląda na to, żeśmy żadnych przodków nie mieli, a powstali chyba z żaby :D 7:35 słyszałem, że jedną z głównych przyczyn upadku cesarstwa rzymskiego był w zasadzie spadek zaufania do systemu bankowego. Jaki ogólny wpływ ma klimat na ludzi? Im trudniejsze warunki tym twardsi ludzie. Im twardsi ludzie tym bardziej skupiają się na życiu doczesnym i nie marnują czasu na sztukę.

[@witeksza915]

Trudny klimat to wędrówki w poszukiwaniu lepszego

[@witeksza915]

Często jest kilka czynników. W dobrych warunkach były do zniesienia

[@bartomiejsamociuk4276]

Szanowny Panie Kamilu, a czy będzie dostepny ebook? Półki mi już odmawiają współpracy. Z góry dziękuję za odpowiedź. Dużo zdrowia

[@januszszczesny2403]

Agentury wewnątrz rdiprawadzilo do rozłam,, to praktykuje się dziś o choćby w Polsce, Dzis,,

[@user-xb5zu6zu7j]

Zmiana klimatu... lklimat zmienia sie caly czas. Niezmieniasie ludzka chciwosc.

[@K-Z-]

Zmiany klimatu (a reczej Ocipienie) to tylko tło który które jest obecnie przeceniane ,a właściwym powodem było odklejenie się elit do społeczeństwa, znaczy elity chwały co innego a areszta co innego.

[@blblbl1449]

Lol. Jedno z najwiekszych imperiow swiata upadlo przez klimat. No niestety, gdyby mieli rydwany elektryczne, to by przetrwali. Gdyby plony byly slabe, to by sobie podbili rzyzniejsze ziemie

[@freedzeed462]

A co się przyczyniło do zmian klimatu w starożytności? Huty, no oczywiście. A tak na poważnie, to Rzym spotkało to samo co Rzeczpospolitą obojga narodów, czyli szujki i pijawki, a najlepsze jest to, że niczego nas ta historia nie nauczyła i tak jak wtedy nie mieliśmy wpływu na te 4 procenty szumowin, tak dzisiaj mamy a i tak ich hodujemy swoimi wyborami.

[@miecz23]

Zaraz, to zmiany klimatu nie są spowodowane emsją CO2??? 🤔🤔🤔

[@JosefMPjess]

A ty co, myslisz ze bedziesz po cichu herezje religijne glosil, kult Sw. Grety podwazal?

[@Wojciechwau7A54-fe6fl]

@WielkaHistoria Zmiana klimatu zmieniła Popielidów na Piastów. Warunki pogodowe zamieniły stada mysz w rodzaj niszczycielskiej szarańczy, która zjadła zasoby Popieli.

[@euzebiuszzagorski1437]

Kolejne klimatyczne brednie.

[@romanmichalak2206]

każde imperium w końcu upada,czy imperium Mongołów,Persów,Greków itp też zmiany klimatyczne,trochę takie pierdoletty

[@Rafal_8888]

Witam. Mam takie pytanie ....zamowic ja 'NA' empiku???? a nie bedzie ze zamowic ja 'W' empiku. Jeli chodzi o zamowienie 'W' budunku empiku albo 'NA' stronie empiku. Brakuje mi tam okreslenia gdzie sie ten empik znajduje. Tak jakos mi to zdanie nie pasowalo. A drugie to pamietam takie stwierdzenie z okresu cos 1550 (lekko po sredniowieczu) ze budowano karczmy na lodzie na Baltyku. Choc inni udowadniaja ze byly one na ladzie bardzo mocno wysuniete w morze ale dalej na ladzie. I tez mamy ekspansje potop Szwecki spowodowany ochlodzeniem sie klimatu. Wiec jesli wtedy jest ochlodzenie to powiedzmy okolo 1000 roku bedziemy mieli cos takiego jak najcieplesze okresy dla sredniowiecza. A taka rozkmina mi sie wlaczyla. I jestem ciekaw jak ma sie to do czasow obecnych jesli chodzi o ocieplenie sie klimatu. Wynika z tego ze wlasnie mamy wzrost temperatur globalnych i caly problem z klimatem. Pozdrawiam

[@mistymoonshine897]

gdyby Rzymianie przeszli na energię słoneczną, Imperium by nie upadło.

[@Gen.Margulis]

Gdyby Justynian Wielki wprowadził podatek węglowy, zapewne powstrzymałby zmiany klimatu i upadek cesarstwa. Szkoda także, że nie rozpoczął się proces wymiany palenisk na piece kamienne, będące bardziej ekologiczne. No i koniecznie podatek od wozów konnych w miastach, oraz preferowanie mułów i oslów- te bowiem, jak każdy je, mniej jedzą, a więc mniej s***ą i tym samym mniejszy zostawiają ślad węglowy.

[@Sadlor82]

Gwóźdź do trumny obecnych aktywistów klimatycznych snujących apokaliptyczne wizje związane z teraźniejszym ociepleniem klimatu. Kolejne to pozwalanie na niekontrolowany napływ ludzi z obcych nie chcących się asymilować kultur i mamy receptę na rozpad współczesnej Europy. Negowanie dobrych zmian ( klimatu ) oraz akceptowanie szkodliwych ( niekontrolowana migracja ), wszystko u nas robią na opak, dobrze że nie mogą wpłynąć na klimat, bo by nam dopiero urządzili mroczne średniowiecze.

[@didierjeanfrancois]

Cytat, minuta 6:00: "Ogółem na przełomie VIII i IX wieku odchylenie od normy wynosiło WIĘCEJ NIŻ JEDEN STOPIEŃ CELCJUSZA. Sądzi się, że TAK POWAŻNE ZAŁAMANIE KLIMATU musiało pogłębić chaos w jakim pogrążyło się Imperium Franków po śmierci Karola Wielkiego..."

[@szurnietymedrzec2796]

Czytałem artykuł o nie wiem badanu, o zauważalnym zwiększeniu się roślinności w Andach, pod artykułem ktoś skomentował, że klimat na ziemi dla danego regionu nie jest stały, że cywilizacja Azteków? upadła, ponieważ w rejonie And zmienił się klimat, tak samo jak wtedy w Europie. Teraz mamy na ziemi żyny pas uprawny rozciągający się od US\Kanady po Syberię i ten klimat się zmienia, są też przeprowadzane prace mające na celu go utrzymać choćby zasiewanie chmur (Patrzcie na Dubaj xd)

[@lovepomidorove]

W Andach to Inkowie, Aztekowie to terytoria dzisiejszego Meksyku

[@pawelan8274]

Walka o zmanię klimatu, a w zasadzie ograniczenie zmian ma ogromny sens - finansowy! To, że zmienia się klimat, to fakt, ale wpływ człowieka to bzdet, wymyślony przez cwaniaków, którzy chcą zarobić na tym fortunę. Nie znaczy to oczywiście, że nie należy rozwijać odnawialnych źródeł energii, nowych technologii w transporcie, rolnictwie i innych dziedzinach życia, ale to musi mieć sensowne uzasadnienie. Jak będą auta elektryczne z bateriami, które się szybko ładują, idzie je ugasić, będą miały duży zasięg, to ludzie sami będą chcieli je kupować. Na razie to niedopracowana nowinka techniczna. Ostatnio jechałem moim Passatem 2.0 tdi na wycieczkę z lubuskiego do kotliny Kłodzikej, potem do Katowic i z powrotem. Jadąc po S-ce, A4, górach i dużym mieście, przejechałem 1080 km na jednym tankowaniu i jeszcze mi paliwa zostało. Po dwupasmówkach jechałem cały czas 140km/h. Średnie spalanie (obliczone po zatankowaniu do pełna) 5,7 l/100 km. Wracając z Katowic do samego Rokitna (gm. Przytoczna) przy takiej prędkości komputer pokazywał mi 4,8 l/100 km. Ciekaw jestem, jak by wyglądała ta podróż współczesnym elektrykiem? Najgorsze jest to, że nie mając dopracowanych, lepszych rozwiązań, ktoś chce zmusić nas do kupowania wynalazków. No cóż, pożyjemy zobaczymy, może nie będzie tak źle. Temat rzeka, a prawda, jak zwykle leży po środku.

[@sinuhe0171]

55 lat, spod Wawy: -gdy miałem 7, każdego lata temp. była przewidywalna - od 18 do 30 st. C, -potem latem zaczęły się dłuższe upały, ale do 30 st. C, -w 1992 pierwszy raz, odkad słyszałem, prawie wyschło koryto Wisły w lato, -w 1997 i potem były już powodzie latem, -od 2010 pierwszeupały po 33 st. C, -od 2015 generalnie latem susza w całym kr., -pierwsze długie upały 32 st. C, -od 2020 r. suma opadów latem w Wwie jest byc może 4 - 5 razy niższa, niż jak miałem 7 lat. Wnioski łatwe dla mnie do wysnucia.

[@pawelan8274]

@@sinuhe0171 Tak, klimat się zmienia. Inna sprawa, to czy faktycznie z winy człowieka, jeśli tak, to w jakim stopniu i czy działania, jakie podejmujemy faktycznie służą zatrzymaniu zmian, czy nabijaniu kabzy cwaniaków. Tak, jak pisałem wyżej, temat rzeka, do której spuszcza się ścieki, truje ryby i nikt za to nie odpowiada. A mnie o byle gówno się czepiają, jak przestępcy. Jak, co chwilę słyszę o płonących wysypiskach i nigdy o osobach ponoszących za to konsekwencji, to nie wierzę w żadne uczciwe pobudki ekologiczne. Nie rozwiązuje się prawdziwych problemów, na które mamy wpływ, tylko wymyśla, jak by tu zwykłych ludzi oskubać.

[@gromosawsmiay3000]

najlepsze ze sam silnik spalinowy nei jest problemem, jak im si eni podoba emisja CO2 z paliw kopalnych to odejdzmy od tych paliw a nie od samych silników, co do twojego "pożyjemy zobaczymy, może nie będzie tak źle" będzi jak decydenci zechca a dlaczego ano dlatego że z twojego zdania widac biernosc na kilometr, juz si epogodziłes z tym że oni zadecydują.

[@K7jolatarzynaopata-zw6lk]

Interesujące podejście

[@TheSuchy25bkpow]

..Jakie zmiany klimatu...? ..Bez samochodów spalinowych,samolotów,fabryk i elektrowni węglowych .. ? 🤣😅😂

[@Razoredge1973]

Z powodu rozwiązłości upadło Cesarstwo rzymskie a nie przez klimat

[@cezarywlodarczyk7909]

Z powodu rozwiązłości to Rzym istniał tak długo. Mieli raj na ziemi.

[@pierkarde5272]

Ciekawe czym kiedys w piecach palili, ze woda o 100m sie podniosla.

[@adamcekanski2527]

Bardzo ciekawy podcast. Okresy ochłodzenia oznaczały w historii głód, wojny, choroby i śmierć. Czemu zatem elity zachodniego świata tak bardzo chcą klimat ochłodzić, nawet imitując koszmarne skutki wybuchów wulkanów w ramach "geoinżynierii atmosfery" ?

[@piotrczubryt1111]

Największa zmiana klimatu nastąpiła gdy zakończyła się opoka lodowcowa na skutek globalnego ocieplenia. Najnowsze badania wykażą, że winni byli jaskiniowcy, którzy palili ogniska aby się ogrzać.

[@blblbl1449]

Wlasnie po to. Bill uwaza ze jest nas za duzo

[@SamSewcio]

Jaka według Pana dostępna na krajowym rynku pozycja najlepiej opisuje upadek cesarstwa rzymskiego.

[@blblbl1449]

Pozycja klimatyczna

[@mzalo5900]

Czyli wulkany z Islandii znisczyły Rzym bo to lata ich aktywnosci

[@godalmighty5970]

Zadłużenie Luxemburgu.

[@jedrzejpytka5921]

Zarazy a nie klimat, zboże bylo z egiptu

[@blblbl1449]

Oraz Numibii. Obydwa Cesarstwa mialy swoje spichlerze

[@kosmologic6007]

536 rok, wybuchy wulkanów i ciemność jaka nastała = Mroczne Wieki

[@jozef7758]

Ja widze ze wczasach cieplych powstawaly w europie imperia a w czasach zimnych upadaly. Z UE bedzie tak samo.

[@TheMisiekMisiek]

Fantastyczne, jak zawsze. Czy będą audiobooki Pana książek?

[@WielkaHistoria]

Wiekszosc nowych ma audiobooki - są dostępne m.in. na storytelu i empiku. Pewnie też gdzie indziej, ale nie orientuje się dokladnie :)

[@andrzejraj6713]

Książka nie jest dostępna "na Empiku", lecz "w Empiku" :) Dziwię się że robi Pan takie błędy :o

[@WielkaHistoria]

Jeśli empik jest stroną internetową to "na". A jakoś odruchowo o takim empiku myślę.

[@andrzejraj6713]

@@WielkaHistoria - to zmienia sytuację, ale zareagowałem bo mnie to w uszy rypło :)

[@gromosawsmiay3000]

@@andrzejraj6713 to sa efekty zamiany zwrotu "na ukrainie" na "w ukrainie", potem sa rozkminy na czy w empiku :D

[@JarekJMac]

Niebywale jak mozna ludzi programować

[@FiremarkPl]

Zaintrygowały mnie wędrówki ludów połączone z zmianami klimatycznymi. Przed epoką żelaza (mogę się mylić!) Grecję, Egipt oraz imperium Hittów (Dzisiejsza Turcja) zaatakowali "ludzie morza". Czy to prawda że to też były wędrówki ludów wywołane zmianami klimatycznymi? Ps. Książkę kupię, jest zbyt interesującą by ją ominąć :)

[@gromosawsmiay3000]

upadek wielkich cywilizacji epoki bronzu to poczesci zmiana klimatu na około 200 lat... panie 5500 lat temu sumerowie pierwsi opanowali sztuke pisma, sugeruja z niej korzystać szczególnei że obecnie masz za jednym kliknięciem dostęp do wiedzy całej ludzkosci. tak wracajac do tematu, w zasadzie do XX wieku ludzie byli uzaleznieni od lokalnej produkcji zywnosci dzisiaj jak nie pykna zbiory w polsce to mozesz przywieźc jedzenie z argentyny, w dawnych czasach to nie było możliwe, aczkolwiek nalezy być maksymalnie samowystarczalnym, tylko ze UE celem ratowania planety (czytaj zwiekszenia zysków korporacji) chce ograniczyć produkcje rolną w UE i importowac zywnosc spoza UE...zwiększajac tą mityczna emisje CO2.

[@ratelmiodozer3782]

Jestem za

[@WielkaHistoria]

Moja najnowsza książka pt. "ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH" już jest dostępna w przedsprzedaży. Zainteresowani? Egzemplarz możecie zamówić na empiku: tblr.pl/?bbbz75 Zobaczcie też poprzedni materiał z nią związany: Ile kosztowało zbudowanie średniowiecznego zamku? 👉👉 kzbin.info/www/bejne/pKmoiYqng5l6fq8

[@piotrjankowski8807]

Bzdury po 100 kroć. Skąd mieli termometry i kto prowadził pomiary?

[@lukikinmg168]

​@@piotrjankowski8807Jeśli nie wiesz skąd, to skąd wiedza ze to bzdura...? Daj dowód że kłamie, albo zamilcz jeśli nie masz pojęcia.

[@piotrjankowski8807]

@@lukikinmg168 a ty nie masz dowodu na potwierdzenie swoich słów

[@MrN738]

@@piotrjankowski8807ależ ma, jedna z metod pomiaru została podana w tym filmie. Nie wystarczy obejrzeć, trzeba jeszcze zrozumieć 🤦‍♂️

[@MrsMagdalenaKamila]

Lajk za kotki 😂

[@tomaszk3014]

Podobają mi się eksperci od berylu. :-)

[@WielkaHistoria]

Naukowy rygor przede wszystkim ;-)

[@ksiazefarma212]

Przecież ocieplenie klimatu zaczeło sie, od momentu kiedy kilka dekad temu, ekoloszką zaczęło bić na banie.

[@BeataBookworm]

Sam puknij się w banię

[@BartlomiejKrysiak]

Zanim wyrazisz jakąś opinię, to chociaż naucz się pisać... Ekolożkom.

[@Janowalski]

W momencie kiedy pojawiało się słowo ELOKOLŻKA, POSŁANKA CO POŚCIELAŁA ŁÓŻKA NA DWORACH.

[@kawmar2b]

​@@BartlomiejKrysiakNie kompromituj się...Eko-Loszka. Skumałeś, czy musisz iść na kurs?

[@e-OT_KA]

​@@kawmar2b Na pewno nie. Końcówka byłaby w tym wypadku inna - eko-loszCE "zaczęło bić", ewentualnie - eko-loszkOM "zaczęło bić". Wnosząc po błędnej końcówce "ą" nie pasującej nijak do reszty tekstu (nawet gdyby to miało być "a") można śmiało uznać błędny zapis w ogóle.

[@lukaszbryczysz7192]

Nie zmiany klimatyczne, a ochłodzenie klimatu przyspieszyło upadek Rzymu. Dziś nam się wmawia, że ochłodzenie nas ma uratować.

[@andrzejlasek7927]

a,jaki wpływ miał lodowiec ns rozbiory pol?

[@WielkaHistoria]

Dość duży. Bo przecież Polska zaczęła pogrążać się w zapasci w dobie tzw. małej epoki lodowcowej. Związek polityki z warunkami klimatycznymi byl wówczas wyraźny, zresztą nie tylko u nas. Ale to temat na inny odcinek.

[@andrzejlasek7927]

@@WielkaHistoria to z powodu mrozów brakło funduszy na armie?

[@mateuszgigon3724]

​​@@andrzejlasek7927 Był to jeden z czynników, o których Pan Kamil zresztą wspomniał. Ochłodzenie klimatu spowodowało niższe zbiory przez długie lata, więc z jednej strony ceny żywności musiały podlegać rozchwianiu, z drugiej, tej żywności było mniej. Musiało to powodować nie tylko migracje "za chlebem", ale też spadek zdrowotności, wzrost zachorowań, większą ilość martwych urodzeń, poronień i śmierci okołoporodowych. Na takim materiale ludzkim armii nie zbudujesz, a ta, którą masz będzie nie tylko mniejsza (bo wiecej kasy wydasz na żywność), ale i głodna (bo tej żywności będzie mniej). Cytując klasyka polskiego jutuba - wojna to system :)

[@andrzejlasek7927]

@@mateuszgigon3724 ale to tyczyło wszystkich w europ.środk.

[@mateuszgigon3724]

@@andrzejlasek7927 Po pierwsze małe przepraszam ode mnie, bo z jakiegoś względu nie zauważyłem, że piszesz o rozbiorach Polski, a nie o upadku Rzymu. Po drugie, mógłbym powiedzieć tak - Rzeczpospolita miała za sobą katastrofalne wiek XVII i wyszła z niego jako cień potęgi, którą była. A słaby kraj jest bardziej podatny na wszelkie niekorzystne czynniki, niż kraj silny. Nie można wyjaśniać skomplikowanych procesów historycznych za pomocą jednej kwestii. Kryzys gospodarczy Rzeczpospolitej wynikał z kilku przyczyn, a zmiany klimatu go pogłębiły. W tym samym czasie inne państwa były nań mniej podatne, bo np. mniej wojen toczyło się na ich terytorium.

[@alicjaw3016]

Takie zmiany klimatyczne bez ingerencji człowieka? niemożliwe 😮 Ach ci humaniści, oni nigdy nie mają żadnych wątpliwości. Było/jest/będzie zawsze tak jak mówią 🤣😂

[@TheTata2tatakazika]

Ale ty złośliwa jesteś :) Niszczysz totalitarystom socjalistycznym ich światek. PS. Nic nie mów nikomu, ale przede wszystkim socjalistom, że 400 lat temu było tak zimno, że Bałtyk zamarzł i Szwedzini przez niego przeszli. Jako, że wszystko toczy się kołem w dwuwymiarze, a w czasie czyli trójwymiarze sinusoidą, jakoś to tak jest, że czasem jest ciepło, a czasem zimno. Jako, że totalitaryści są od tzw. prawicy do lewicy, to ci lewicowi są o tyle lepsi, że dziwi ich nawet jak cyklicznie, na zimę, robi się chłodniej. Przecież dla nich historia zaczęła się dwa lata temu, ale o tym jednak wiedzą tylko najmądrzejsi.

[@Onetzablokowanekomentarze]

Eko świry go zbojkotują za to 🤣

[@TheTata2tatakazika]

Nie eko świry, a ekoterroryści. Działają w ten sposób, że przychodzą do przedsiębiorstw i żądają forsy za ujawnienie czegośtam, albo blokowania różnego rodzaju innych przedsiębiorstw, np. konkurencji. Nie ma to kompletnie nic wspólnego z ekologią. Kiedyś jednak spotkałem jednego, który sam przyszedł do nowo budowanego zakładu przemysłowego i poprosił o spotkanie, na którym wyłożył długofalowe efekty zastosowania projektowych rozwiązań. Facet był sam. Przedstawił najpierw umocowania swoich tez, począwszy od prac naukowych i dyplomów, a kończąc na wykładzie. Klapy opadły. Projekt został zmieniony :)

[@BeataBookworm]

Ziemia wielokrotnie w swej liczącej miliardy lat historii podlegała drastycznym zmianom klimatu

[@zbychu5464]

Rzymianie za dużo ognisk palili,bo baterii słonecznych nie mieli. I sru po Rzymie.😂