odc. 61 | METRO WARSZAWA - I LINIA | - dlaczego powstało dopiero w latach 90-tych?

Historia metra warszawskiego, jakie były na niego pomysły? Dlaczego powstało tak późno? Co miało wpływ na obecny jego kształt? Jakie są perspektywy na przyszłość?
Spis:
0:00 - 1:12 Wstęp
1:12 - 2:56 Przedwojenne plany metra
2:56 - 6:09 Metro głębokie - niewypał podyktowany przez ZSRR
6:09 - 7:08 Pałac Kultury zamiast kolei podziemnej?
7:08 - 8:43 Powrót do planów budowy metra pomimo kryzysu
8:43 - 13:07 Rozpoczęcie budowy I linii - 1983
13:07 - 18:12 Historyczne otwarcie I linii metra i budowa kolejnych stacji
18:12 - 18:53 Linia metra otwarta na całej długości - 2008
18:53 - 19:14 Wagony radzieckie i rosyjskie - Wagonmasz
19:14 - 22:28 Wagony Alstom Metropolis
22:28 - 24:55 Wagony Siemens Inspiro
24:55 - 27:42 Wagony Skoda Varsovia
27:42 - 30:04 Stacja Techniczno Postojowa - Kabaty
30:04 - 31:32 Połączenie z II linią metra
Jeśli podoba Ci się to co robię możesz wesprzeć mnie na Patronite patronite.pl/UrbanTransportSy...
i zostać moim patronem. Zyskaj nagrody i przywileje za patronowanie nad kanałem.
Zapraszam Cię również na mój profil na facebooku, na którym możesz również się ze mną skontaktować.

[@Mooozgu]

świetny materiał! Przy okazji przyznam, że jako fan urbeksu marzy mi się kiedyś wejść do tuneli wydrążonych przy okazji pierwszych planów metra o czym wspomniałeś. Jest jeszcze jedna kwestia, pewnie miejska legenda. Podobno za czasów systemu słusznie minionego tunel już Wisłą przebili i obecnie znajdują się tam magazyny/składy żywności na czas kryzysu dla miasta Warszawy. Ciekawe ile w tym jest prawdy (pewnie niewiele)

[@gracew5895]

Z przyjemnością obejrzałam ten film. Bodaj NAJLEPSZY , który o warszawskim metrze dotąd widziałam. Z niecierpliwością czekam teraz na odcinek o 2-giej linii !

[@Piotorro]

Bardzo ciekawy materiał. Wielki szacun za zdjęcia i ilość szczegółowej informacji dotyczącej wagonów / taboru. Z niecierpliwością czekam na film o M2

[@FranekWich]

Materiał naprawdę super. Dużo historii jak i specyfikacji taboru i świetne ujęcia. Jak dla mnie brakuje tylko wzmianki o ruchu wahadłowym między placem Wilsona a Marymontem między grudniem 2006 i marcem 2008 r.

[@pawelk.8325]

Metro miało być "kiełbasą" stanu wojennego. I nie bez powodu pierwsze palowanie okolice stacji Ursynów odwiedził sam Wojtek.

[@nettraveller81]

nie od dziś wiadomo, że dla Polaków propaganda jest ważniejsza od potrzeb, wystarczy popatrzeć na dzisiejszą władzę homo sovieticus wiecznie żywy na polskich ziemiach

[@Daniel-wd3ok]

Kiełbasa kiełbasą ale to trochę wstyd że Polska była jedynym krajem Europy Wschodniej którego stolica nie miała metra. Zresztą nadal po tylu latach Warszawa wypada blado na tle innych stolic regionu.

[@komar80]

@@Daniel-wd3ok A ja się cieszę że za komuny nie wybudowali. Nie jest łatwo dostosować stare metro do nowych standartow. Kto pracował na torach w Londynie wie jakie problemy maja tam w tunelach lini picadilly czy victoria. I to mimo że kraj bogatszy a budowano to napewno lepiej niż w bloku sowieckim. Powoli zbudujemy sobie nowoczesne metro.

[@wojciechsadowski7851]

@@komar80 porównując pierwsze stację w M1 do M2 wygląd na obecne czasy pozostawia wiele do życzenia.

[@eqramer]

@@Daniel-wd3ok nie jedyna. a co z Sofia czy Tirana?

[@HudsonHornet]

Super :D szkoda że seria 81 nie została tak wnikliwie omówiona jak pozostałe typy pociągów :(

[@komunikacyjny_dawidos]

15:45 arsenał akcentujemy na drugą sylabę, "arSEnał", a nie "Arsenał". taka drobnostka:)

[@rashad24playa]

Nareszcie fajne filmy! Niech autor mnie zle nie zrozumie, ale subskrybowalem kanal gdy ten zajmowal sie glownie transportem publicznym. Gdy na kanale zaczely sie pojawiac, wycieczki gorskie poczulem sie troche oszukany.

[@mala-xk8pv]

Piękny film, brawo ♥

[@SebastianBrochocki]

Świetny materiał. Gratulacje. Czekamy na M2

[@gosiaimisio]

Świetny film, bardzo szczegółowy. Fajnie było powspominać! 👍

[@pawepilarski2067]

Mi tu jeszcze brakuje wzmianki o serii 81 z 2008 Ale tak to materiał git

[@zadzior1976]

Jak zwykle Świetny materiał. Już nie mogę się doczekać drugiej części.

[@wawxx2435]

Dzięki za wideo. 1. w momencie generalnej przebudowy ul. Puławskiej ówczesna perzydent Hanna Gronkiewicz-Waltz podjęła decyzję, że od tej chwili wszystkie składy metra jeżdzą jako sześciowagonowe. 2. sklady Inspiro Simensa zostały wykonane z aluminium aby zmniejszyć ich wagę. Linia M2 ma do pokonania bardzo duże spadki przebiegając pod Wisłą i to spowodowało wybór takich, a nie innych wagonów. 3. w związku z problemami geologicznymi na stacji Powiśle i przedłużeniem terminu uruchomienia II linii metra p. prezydent podjęła decyzje o "zafoliowaniu" starych, radzieckich składów i maksymalnym wykorzystaniu Inspiro na I linii. Chodziło o wykorzystanie w maksymalnym stopniu gwarancji, wyłapaniu wszystkich chorób wieku dziecięcego Inspiro. To były prototypy robione spacjalnie dla Warszawy. Kolejnym powodem było to, że o ile radzieckie składy wymagały codziennej obslugi o tyle Simensom wystarczyło raz na miesiąc. Na pewno też Simensy było bardziej oszczędne w eksloatacji. Pozdrawiaam

[@GolenieBrzytwa]

Ale że w Imieliniu metro jeździ to jestem w szoku ;) Pozdrawiam

[@janekgada]

jak zawsze rzeczowo!

[@t.osiecki9292]

Super materiał 👍

[@marcinszczesny54]

Świetny materiał 🔥

[@Alkem87]

Były satysfakcjonujące.

[@BanterRanterr]

Świetny materiał

[@muratyakupoglu1213]

Bardzo dziękuję za Twój wkład pracy. Świetny materiał.

[@marcin815]

Super film, następny odcinek Metro Budapeszt.

[@jelczosan]

Obiegi dla Inspiro zakładają obsługę liń metra przez wagony zaczynające i kończące w torach odstawczych nie tylko ze względu na pojemność STP Kabaty, ale również fakt, że wagony te bez przeglądów mogą poruszać się NAWET do dwóch tygodni, co w przypadku metropolisów (2 dni bez przeglądu) i serii 81 (wagony przechodzą przeglądy codziennie) było cywilizacyjnym skokiem i ułatwieniem w planowaniu rannych godzin kursowania metra (skład nie musi dymać z Kabat np. na Bródno na pusto, celem startu na linię)

[@wstencel1321]

Inspiro przeglądy przechodzą nawet co 2 miesiące w odróżnieniu do rosyjskich, które muszą przechodzić codziennie.

[@mocarnyknur1000]

25:19 jeszcze nie jechałem ale już sobie ponarzekam, po co te szyby przy skrajnych siedzeniach? Widzę ergonomia fatalnie rozpracowana jak w hyundaich przy niektórych siedzeniach.

[@YelonkyPL]

Dzięki za ten film! Może teraz coś o SKM-ce?

[@szymonmarczak3649]

Słyszałem już bardzo dawno temu, że tunel wydrążony dla metra głębokiego wykorzystywały na skład win Centralne Piwnice WiN Importowanych w Warszawie (firma jeszcze z poprzedniej epoki)- że względu na specyficzny mikroklimat. To fakt, czy miejską legenda? Czy ktoś zna odpowiedź? Pozdrawiam Wszystkich. Sz.

[@palecamel5596]

Czekam na więcej

[@zakolak1253]

Młociny też mają tory odstawcze :)

[@zmielas]

Jak zawsze ciekawy materiał ;D

[@90minuter10]

Bardzo fajny i użyteczny film!

[@michalborzucki8333]

Fajny film

[@tolekz3689]

Może zrobisz o ulicy Grójeckiej? Prosze!

[@Kiolesis]

bardzo fajne metro, polecam xD

[@Matz32]

Ciekawie omówiene

[@szymonmarczak3649]

Widocznie Skoda to Skoda i najtańszy produkt nie będzie tym najlepszym i oby nie sprawdzał się tak jak tramwaje marki Skoda we Wrocławiu.

[@hubertleszczynski9045]

Czemu połączenie pomiędzy liniami nie może być wykorzystywany jako normalny to jazdy np w przyszłości ale tylko jako tor techniczny?

[@motopazury]

Ten film to całkiem smaczny kąsek.

[@Adr805]

Wilanowska też ma chyba przejście zwrotnicowe

[@nnnnnn3647]

głebokie metro jednak by się przydało. nie mamy schronów.

[@krzysztofrudnik4745]

Ale codziennie byś tracił czas na schodach ruchomych.

[@tomaszcz7928]

Co ciekawe metro w Sofii jest dużo bardziej rozbudowane a Bułgaria jest sporo biedniejsza od Polski.

[@podunkman2709]

To pokazuje utracone szanse pod rzadami komunistow a pozniej "demokratow".

[@piotrm9616]

@@podunkman2709 Komuny nie ma od 30 lat. Popatrz sobie, ile w Chinach wybudowano kilometrów metra przez ten czas.

[@trainsoftheworld1]

Nice docu! Is it available somewhere in English as well? Best wishes

[@AdamSlabikowski]

23:32 fajny przejazd techniczny pełen pasażerów

[@YelonkyPL]

Brawo za spostrzegawczość 👏

[@pawepilarski2067]

Ten skład od dłuższego czasu tak jeździ na obu liniach

[@JurajczykSlaski]

@@pawepilarski2067 jechałem kilka dni temu składem 67 i tablice świetlne normalnie w nim działały...

[@pawelk.8325]

Te tarcze to były obudowy górnicze gdzie ludzie na czole łopatami wybrali ziemie i niech nikt nmie mysli ze to miało cos wspolnego z TBM a wagony na I linie pochodziły oczywiscie z Leningradu :)

[@maciekszymanski8340]

W latach osiemdziesiątych byłem studentem. Zdarzało się pracować dla metra. Rozprzedawaliśmy co się dało prywaciarzom, i dlatego właśnie budowa miała opóźnienia ;)

[@ekorych]

Nie wspomniano o jeszcze jednym trochę nowszym niż 81 typie rosyjskich wagonów kupionych pomiędzy Alstomem a Simensem.

[@tytus3411]

jaki utwor od 22:36?

[@hwz1419]

Kolejna ciekawa i dziwna teza jakoby przez Stan Wojenny nie można było handlować z zachodem. Otóż dalej handlowano i kupowano na ile pozwalały zasoby waluty i możliwości barterowe. To nic nowego - II RP też tak miała i np produkty znanej firmy Bofors ze Szwecji kupowano za węgiel. Nowością był COCOM i on od 1949 roku zamykał nam dostęp do nowoczesnych technologi zachodnich. I znowu niczym poparta teza o niechcianym PEKiNie. Nie nie Józio Goebels nie przejdzie panu. Rozumiem że Warszawiacy z obrzydzeniem korzystali z teatrów, muzeów, domów kultury, dzieci z Gawędy z obrzydzeniem tam trenowały, pod lufami karabinów ludzi zmuszano na pójście na koncert Roling Stonsów. Tak Tak Tak. To brzmi jak Dziennik Telewizyjny

[@gosiaimisio]

Czegoś nie rozumiem. Skoro mówisz, że metodą odkrywkową budowali odcinek od Kabat tylko do Wilanowskiej, to dlaczego z tego powodu była zamknięta al. Niepodległości i to aż do Pola Mokotowskiego?

[@podunkman2709]

Pamietam ze tam babrali sie z kilkoma stacjami. Odkrywkowo.

[@krzysztoszgoebiowski1285]

Budowali metodą odkrywkową do stacji Pole Mokotowskie

[@diego359101]

Tak późno pozwoliła Moskwa.

[@user-ir2jc5qy4l]

Zrób odcinek o 3 linii

[@zipper_track_maps]

Skoda jest testowana od ponad pół roku. A wszyscy w ogóle o niej zapomnieli.

[@Ppetelski]

Trójwagonowe, a nie trzywagonowe.

[@hwz1419]

Dlaczego PEKiN miał być nie chciany przez Warszawiaków skoro korzystała z niego cała Warszawa i naukowcy? Dlaczego stanowił obcy element skoro jefo architektura nawiązywała do polskiego renesansu (radzieccy architekci poszukiwali charakterystycznych polskich akcentów i wybrali architekture ze Złotego Polskiego Wieku). Sama konstrukcja pałacu nawiązuję do radzieckich drapaczy chmur ale obaj wiemy kto im robił ich dokumentację. Zresztą to nie był pierwszy w Warszawię "drapacz" chmur. Pierwszym była PASTA a jednym z ostatnich przedwojennych Prudential. Nie twórzmy nowych mitów tam gdzie ich nie było.

[@podunkman2709]

Jaki "polski renesans" 😂 Takich "unikatowych" gargameli sa u ruskich dziesiatki.

[@jankowalski3496]

Świetny film. Cieszę się, że twój kanał odżył, bo jest bardzo interesujący, informatywny i wykonujesz świetną robotę. Ale zabrakło mi odpowiedzi na jedno zasadnicze kurde pytanie. Skoro stacje Słodowiec-Młociny były budowane na końcu, to dlaczego zdecydowano się na projekty dwuperonowe, zamiast na jeden peron na środku?? Jak jest na wszystkich innych stacjach. Znaczy w Centrum też są dwa perony i wybitnie to się nie sprawdza, bo rodzi tylko tłok na wąskich przejściach i robienie kilometrów po Patelni. Znasz odpowiedź czemu to złe rozwiązanie powtórzono na Żoliborzu i Bielanach? No i związane pytania - wiadomo czemu nie zrobiono podziemnego łącznika między Metrem Centrum a Stacją Warszawa Śródmieście?? To wydawałoby się oczywistym ruchem ułatwiającym przemieszczanie się, a tego nie ma. I drugie - czy wiadomo czemu nie ma przejść podziemnych na stacjach Stare Bielany-Młociny, tylko są one wrzucone pośrodku Kasaprowicza i się człowieku męcz ze światłami i ruchem. Czy w obu przypadkach chodziło tylko o koszty? Brak podziemnych przejść jak np. na Księcia Janusza czy nawet na Służewcu jest dla mnie na tych stacjach bardzo wkurzający, bo trzeba czekać na zielone i wchodzić i schodzić po tych schodach.

[@krzysztofrudnik4745]

Sam sobie odpowiedziałeś na na niektóre pytania. Na odcinku Słodowiec-Młociny metro biegnie pod pasem rozdzielającym jezdnie i zaprojektowano je tak, by zmieścić się na tym pasie. Stąd wyjścia pośrodku i brak przejść podziemnych.

[@niezalogowanyuzytkownik5515]

jeszcze jeden przystanek za Młocinami by się przydał (na wysokości UKSW / Cmentarza)

[@JurajczykSlaski]

Przydałby się przedłużenie na Nowodwory lub Tarchomin z przesiadką na równoległą linię metra.

[@krzysztofrudnik4745]

Ale to by poszło przez teren huty - po pierwsze teren prywatny, po drugie jednak ekwipunek hutniczy jest ciężki, tunele musiały być mocne.

[@paweldebek2813]

Najpierw zamawiają pociągi a potem robią testy. Inżynieryjnie bardzo inteligentne😦

[@andr27]

bolatzkie szpenie od wszystkiego. Cos taki zaskoczony

[@krzysztoszgoebiowski1285]

17 lat pracy na stacji A-8 WIERZBNO

[@wiehookerbii3925]

ok

[@gallanonim3394]

Kiedy będzie linia M3 z Białołęki na Wilanów?

[@Daniel-wd3ok]

M3 nigdy nie będzie jechała na Białołęke. Ona ma łączyć Pragę Południe Gocław ze stacją Stadion na Pradze Północ

[@sluditv1405]

@@Daniel-wd3ok Ma na Białołękę jechać ale to już będzie 2 odcinek planowany dopiero trzeciej linii

[@autobusychomika4525]

​@@sluditv1405decyzja już zapadła linia M3 pojedzie Dworzec Zachodni - Stadion Narodowy - Gocław - Służewiec/Okęcie

[@jacektkpn]

Znakomity materiał. ZNAKOMITY.

[@jahu35]

oczywiście, że wybrali najtańszą ofertę. kiedy w polsce władze publiczne przestaną wybierać najtańsze rzeczy? metro sk🤢dy? tramwaje hyundaia? jakby nie było rodzimych, ale też europejskich producentów? i tak wiem, że od 2016 rząd konsekwentnie przerzuca na samorządy, szczególnie dużych miast coraz więcej obowiązków finansowych, ale nadal

[@krzysztofrudnik4745]

Rząd sam kupił koreańskie czołgi i haubice, jakby nie było krajowych...

[@karol4715]

@@krzysztofrudnik4745 o ile polskie haubice na Ukrainie zbierają jako takie opinie, to pesa sama się wyeliminowała z przetargu na tramwaje. Jest w necie trochę informacji z tamtego okresu. To nie koreańczycy wygrali ten przetarg na tramwaje, ale pesa go przegrała na własne życzenie. A co do metra skody. @janek Przecież to europejski producent. Nasz najbliższy sąsiad. A u nas składów metra się nie produkuje, więc w czym problem?

[@podunkman2709]

Samorzady sa wlasnie po to by administrowaly lokalna przestrzenia. Rzad nic nie "przerzuca". Ksiazkowym przykladem jest Warszawa; miasto jest zarzadzane fatalnie, zapoznione. Nie, "nowoczesnosc" to nie sa wierzowce w centrum ale parkingi, wodociagi, kanalizacja, ulice. Polowa Warszawy ma szamba, wode czerpie z hydrantow. Dobrze by bylo by wladze warszawy zajelh sie sluzbie mieszkancom nie "prywatyzacjami".

[@qwerty9jds17]

Najlepszymi składami są Wagonmasze 81, jednak częściej spotykamy Metropolis 98B

[@JurajczykSlaski]

Jak 81 jest łącznie 22 (15 starych i 7 nowych), a Metropolisów jest łącznie 18 składów? Od kilku dni w mojej opinii jest po równo.

[@marekszymanski5367]

Nie no, Panie, trafienia na Siemensa to na M1 na prawdę rzadkość, nawet w godzinach szczytu

[@pawelk.8325]

Ale to wynika tylko z tego ze na drugiej linii musza jeździć składy z największym czasem miedzy przeglądowym z powodu braku STP. A siemensów jest tylko 35 z tego 25 jest na II linii kilka w przegladach i zostaje kilka na I linie

[@JurajczykSlaski]

Przed otwarciem metra na Bemowo oraz jak jeszcze obowiązywały rozkłady wakacyjne, to nie był problem, ale teraz, fakt. Od ostatniego przedłużenia M2, ani razu nie spotkałem składu Inspiro na M1.

[@maciekkowina5467]

@@JurajczykSlaski Bywają... Słabe, bo powinny Skody po prostu szybciej ruszyć do ruchu i tyle!

[@JurajczykSlaski]

@@maciekkowina5467 no że są, to pewnie tak, ale zakładając, że na M2 potrzeba około 27 pociągów metra, a na M1 jakieś 35. To daje max 3 składy Inspiro na M1, bo musi być zachowana rezerwa pociągów na M2. Z drugiej strony na M1 gdyby były same starsze składy to na obsłużenie 35 brygad lub obiegów, musiałoby wystarczyć tylko 40, to za mało.

[@JurajczykSlaski]

@@pawelk.8325 swoją drogą mogłyby Metropolisy być M2, też nie muszą mieć codziennych przeglądów, nawet były testy, o których wynikach nie wiele wiadomo, ale skończyło się jednak na tym, że jednak nie jeżdżą. 🤔

[@jajaj33]

Lol

[@wojciechzarzyka7041]

Odnośnie kolejnego odcinka nt. II linii metra. Czy wiadomo dlaczego łącznik między I a II linią jest tak beznadziejny? Schody ruchome tylko na fragmencie, dalej normalne schody, wąskie przejście z zakrętem. Nie dało się tego zrobić lepiej? Mnóstwo ludzi się przeciska i dosłownie przepycha się próbując przejść z przystanku I linii na przystanek II linii na stacji Świętokrzyska każdego dnia.

[@krzysztofrudnik4745]

Tego łącznika pierwotnie miało nie być. Potem go wcisneli w to co było, trochę na siłe.

[@wojciechzarzyka7041]

@@krzysztofrudnik4745 aż się wierzyć nie chce że ktoś to zatwierdził... 🤦🏻 Jedyne dwie linie metra bez porządnego łącznika do przesiadki. I jak tu przekonać ludzi do komunikacji miejskiej...

[@krzysztofrudnik4745]

@@wojciechzarzyka7041 Kiedy budowali pierwszą linie to o drugiej były tylko mgliste plany. Pewnie nawet nie była jeszcze ustalona trasa drugiej linii i tym samym nie wiadomo było, która stacja będzie wspólna.

[@karol4715]

@@krzysztofrudnik4745 ale to nie ma znaczenia, bo bezpośrednio na peron 1 linii prowadzą schody ruchome, a zwykłe z wąskim korytarzem przez windę są od peronu 2 linii, czyli to nie umiejscowienie stacji 1 linii jest problemem, ale beznadziejnie zaplanowana stacja 2 linii.

[@podunkman2709]

Kiedy tam pierwszy raz bylem, nie moglem uwierzyc ze ktos odwalil taka popeline. W glowie sie nie miesci. Np. zeby zmienic linie trzeba... wyjsc z metra na najwyzszy poziom, raz jeszcze przejsc przez bramki. Jakis geniusz nizle tez spierd...il stacje Pl Bankowy. Ta stacja powinna byc glebiej, by kiedys w koncu przywrocic plac do roli placu. Tam jest ciahle powojenna prowizorka a piekny plac zamieniono w sklad wegla i skrzyzowanie. Czesc ulic powinna biec tunelami.

[@podunkman2709]

"Rozbudowa" metra warszawskiego nadal wyglada zalosnie. Postep w pracach zupelnie nie odpowiada poziomi techniki 21 wieku. Miasto jest fatalnie zarzadzane. Polowa warszawskich dzielnic nie ma nawet wody w dodociagow, kanalizacji.

[@paweldebek2813]

Arsenał bo obok jest Arsenał a akcja była dużo później

[@andr27]

"dlaczego powstało dopiero w latach 90-tych?" serio? bolatzbida nie miała co żryć, metro to zbytek. Wypadałoby wspomnieć, ze w chjopatatajni te składy Siemensa to za hajsiwo z UE, bo standardowo chjobieda nie ma na nic pieniedzy

[@pitdul]

Przez Gierka trwało tak długo. Fani Gierka będą kłapać co to nie on.

[@olokolo4569]

Nie chcesz nawet wiedzieć jakimi drogami przez Polskę jeździł byś jeszcze w XXIw, bez wyjątku, kiedy pociągiem pojechałbyś szybciej niż 120km\h, dlaczego tak jak po wojnie dalej bylibyśmy krajem typowo rolniczym na tle Europy i dlaczego technologia, myśl techniczna i park maszynowy w przeważającej mierze sięgała by w PL czasów międzywojnia, tak w latach siedemdziesiątych jak i w latach dziewięćdziesiątych. Naprawdę nie chcesz wiedzieć.

[@paweldebek2813]

Przez kogo nie lubiany Pałac Kultury i Nauki przez tych nie lubiany. Najbardziej nielubiany przez takich jak ty którzy na oczy nie widzieli PRLi

[@andr27]

wyluzuj ziutek. ani ta mongolia co go lubi ani ta co go nie lubi nie ma na nic wpływu oprocz szczekania.

[@podunkman2709]

Ja widzialem. I to gowno wysadzilbym w powietrze.

[@zwit666]

Alstomy są francuskie, nie hiszpańskie

[@krzysztoszgoebiowski1285]

Wagony dla metra wyprodukowano w Hiszpanii.