Osmanlı'da Şeriat-Akıl Çatışması

"Bizim devletimiz akıl devleti değildir, şer’ [din] devletidir."
19. yüzyılın başlarında (1827) Osmanlı devlet erkanı, önerilen ussal çözümlere karşı çıkarken, hep bu mottoyu yinelemek zorunda kalıyordu.
Tanrı’nın istenci ve buyrukları (külli irade ve evamir-i ilahiyye) karşısında insanın kendi istencine ve usuna (cüzi irade ve tedabir-i akliyye) ayrılan alan o denli daraltılmış, o denli güçsüz bırakılmıştı ki devletin başetmek zorunda kaldığı askeri, ekonomik, toplumsal sorunların neredeyse tamamı, din dilinin her defasında insan usuna ve bilgisine meydan okuyan karanlık ve gizemli nedensellik anlayışına havale edilmişti. Sultanların kendisinden başlayarak aşağıya doğru tüm yönetim kadrolarında açıkça görülen beceriksizlik, öngörü yoksunluğu, olup biteni gerçekçi ve ussal olarak değerlendirme yetersizliği vb. nedenlerden ötürü siyasal ve toplumsal alanda yaşanan çözülme, düzensizlik ve karmaşa, askeri alanda gittikçe artan hezimetler ve yenilgiler, devlet ideolojisi gereği tanrısal istencin bir sonucu (kader) olarak yorumlanageldiğinden, olup bitenlerin ussal açıklamalarına başvurmak, yanısıra yeni ve alışılmadık önlemleri dile getirmek, ister istemez dinin yasalarına ve dolayısıyla Tanrı’ya karşı gelmekle eşdeğer olarak görülüyordu.
Kısacası, ne zaman ussal çözümlere (tedabir-i akliyye) yönelinecek olsa, devlet gücünü elinde tutan kadroların temel gerekçesi hiç değişmeyecekti:
"Bizim devletimiz akıl devleti değildir, şer’ [din] devletidir."
Gerçekte bir çaresizlik anlatımı olan bu motto, derin bir kavrayışsızlığın dışavurumundan başka bir şey değildi. Nitekim Keçecizade İzzet Molla bu gerekçeye karşılık şu yanıtı verecek, ve örtük olarak devlet yönetiminde insan istencine ve usuna, biraz olsun yer ayırılması gerektiğine işaret edecekti:
"Kâh şer’ devleti, kâh akıl devleti olmak tenakuzdur; eğer teşerru’ edeceksek cemī mevadda teşerru’ lazımdır."
Osmanlı devleti niçin yıkıldı?
Bence bu sorunun bir tek yanıtı var: "Bir akıl devleti olmadığı için!"
Not: Söyleşileri sürdürebilmek için desteklerinizi bekliyoruz, lütfen kanalımıza "abone" ve "üye" olmayı unutmayınız!
Katıl butonu için:
/ @ducanecundiogluresmik...
Düzenli dersler için:
felsefedersler...

[@filizmert1995]

Ağzınıza, aklınıza, yüreğinize sağlık canım hocam, felsefe seven bir tarih öğretmeni olarak ve yıllardır sizi dinleyerek öğrencilerime anlatmak istediğim cümleleri, panaromayı , işleyişi ne kadar güzel sundunuz yine🧚🏻‍♀️ teşekkür ediyorum 💫🌟🧿

[@ismailbayram1752]

KZbin da saatlik video seyrettiğim tek programsınız, emekleriniz için size minnettarız teşekkür ediyoruz.

[@edoctore2653]

Osmanlı'nın gerçek fotoğrafını çok iyi çekmişsiniz Dücane bey,hamasi tarih anlatısı yerle yeksan oldu.Teşekkürler

[@HayrettinŞAHİN-m6q]

Çok uzun bir yazı da yazabilirdim. Ama meramımı atlatma kaygısı taşıdım. Tarihi ve Sosyal ameliyattı. Kısaca MUHTEŞEMDİ SAYGIDEĞER HOCAM. Yarın ve daha sonra IŞIĞINIZ daha çok parlayacak. Sağlıklı ve mutlu günler diliyorum.

[@xyttra]

Emekleriniz için çok sağolun Dücane hocam. Yılların yoğun birikimini bizlere aktardığınız için tekrar teşekkür ediyorum. Umarım aklın ve insan sevgisinin merkezinde olduğu, daha güzel bir devlet kuracağız.

[@aliresatozbas8848]

Hocam,sohbet o derece çarpıcıydı ki,yerimden kalkmadan;nefes almadan izledim..!Bugüne kadarki en çarpıcı sohbetti desem mübalağa yapmış olmam..! Sağlığınız dâim olsun..Vârolun..! Bir de affınıza mağrûren;üç kuruşluk meczuplara cevap vermek için bu paha biçilmez zaman(m)ınızı ziyânetmeyin lütfen.!Derin saygılarımla,

[@yolcu724]

Emeklerinize sağlık hocam 🙏

[@hakki23]

sesteki cızırtı problemi eğer mikrofondan değilse bilgisayarın mic giriş yuvasından veya ses kartından olabilir. farklı bir laptop ile yayın yapmayı deneyerek bunu tespit edebilirsiniz. eğer sorun ses kartından ise harici ses kartları satılıyor. usb den takılan bu ses kartları sorunu çözecektir.

[@Kut-d9x]

Size katılıyorum, mic ile ilgili değil!

[@nacidelice4748]

Bugünleri de derinlemesine kavramayı sağlayan harika bir program. Denizin kenarında sadece su üstündekileri izlemekle yetinmeyip meselelerin derinlerdeki köklerini de inceleyerek esaslı bir kavrayış peşinde olanlar muhakkak izlemeli.

[@EA-gm1tk]

Cok guzel bir yayindi ufuk aciciydi tesekkurler

[@youtubearsivi9223]

hocam son 5 dakka çok iyi konulara girdiniz, kan dolaşımımız hızlandı sonra söyleşiyi bitirdiniz 🙂

[@zekiyeturkoglu8185]

Emeğinize, dilinize, çalışmalarınıza, 🌹sağlıklar olsun çok teşekkür ediyorum 👏👏

[@mehmetguven9352]

Bir tek kere bile düşünmediğim hakikatleri duydum.Teşekkür ederim.

[@biadam5475]

Ayni duygudayiz. Karmakarisik legolarinin nasil bir butune donustugunu goren cocugun yuzundeki,bisey meydana getirmenin verdigi o butune bakisin tebessumu var yuzumuzde. Bu butunu meydana getirmede ki lego master Ducane Cundioglu. Sagligi huzuru daim olsun.

[@erdem0002]

Ağzınıza sağlık Dücane bey, Ankara Palast Konuşmasını da dinlemiştim.. Çok çok teşekkürler..

[@vedatkadak]

Eyvallah hocam teşekkürler emeğinize yüreğinize sağlık devam inşaallah Allah razı olsun hayırlı günler.

[@sabridundar5027]

Dilinize sağlık değerli hocam.

[@murathakanyldrm267]

Saygıdeğer hocamıza hürmetler. Minnettarız.

[@thekatta]

Müthiş analizler.

[@ferhat2697]

Dücane hocanın İslam felsefesi ve tarihine yönelik yayınları daha verimli geçiyor bence

[@Osman-iz8iu]

tam bam teline dokunmuşsunuz. teşekkürler

[@cigdemozturk9523]

Teşekkürler. 🌸

[@familybirsan6393]

Ya hocam hala katlanmaktan teşekkürden bahsediyorsunuz, biz sizin hakkınızı nasıl öderiz derdindeyiz ❤, minnetle 🙏

[@mustafayu3974]

Bana yeni bir bakış açısı daha kazandıran program oldu. Teşekkürler hocam, emeğinize sağlık.

[@ayseguliriz6112]

Ağzınıza sağlık.

[@EminePennington-bg1sc]

Emeğinize yüreğinize sağlık.

[@Elnursahibov]

Teşekkürler.

[@huriyedogan2757]

Çok güzel anlattınız hocam benim için öğretici oldu teşekkür ederim

[@serkantaskran7321]

Osmanlı'da ve günümüzde din nasıl yorumlanıyordu? Şeklinde kapsamlı bir makale çalışması yapılsa isabetli olurdu. Yayın için sağ olun efendim soluksuz dinledim

[@enveralbayrak2316]

Otuz yıli devirdik yurtdışında (Almanya'da) yeni bir kilise okul vs şahit olmadım kanunlar herkes için geçerli değişen sadece arabalar (akıl) teşekkürler kolaylıklar diliyoruz efendim

[@mujdecar2984]

Teşekkür ederim, teşekkür ederim, teşekkür ederiiiimmm!

[@sedatyalcn-lg2eh]

Teşekkürleer

[@hanifeakkaya9649]

Teşekkür ederim

[@ibrahimsalman3199]

Dücane bey size çok teşekkür ederim.

[@emreturkes5403]

Hocam sizi seviyoruz iyiki varsınız.

[@kubilayzencir1372]

Kolay gelsin

[@stendhal1563]

Tusinin o eserinin ön sözünde bu eser bana ait değil diyor. Zira eserde Ebubekire Ömer'e övgü var. Bir şii İsmailinin Ömer'e Ebubekire övgü düzmesi mümkün müdür? Eser tusiye değil Hâce Nasîrüddîn e aittir. İkisi farklı kişilerdir. Tûsî, bu esere yazdığı önsözde bu eserin kendisine ait olmadığını ifade etmekte ve özet olarak şöyle demektedir: “Ben Kuhistan’da bulunduğum sırada Kuhistan’daki İsmâilîlerin reisi olan Emîr Nâsirüddîn Abdurrahîm elMuhteşem adlı dostum bu eseri bana getirdi. Dostlar ve ilim taliplerinin bu esere çok rağbet gösterdiklerini, onların bu eserden daha iyi yararlanmaları için bu eseri gözden geçirmemi, ona bir mukaddime yazmamı ve gerekli yerlerini değiştirmemi istedi. Ben böyle işlerden hoşlanmadığım ve caiz görmediğim ve bu işi yaptığımı öğrenenlerin beni kınayıp ayıplayacaklarını bildiğim halde dostların ısrarlı taleplerine dayanamayarak bu işi yaptım der.

[@emineote7875]

Teşekkürler

[@furkankaplan5463]

Teşekkürler üstad.

[@feyzullahuzgun501]

Tşk.

[@sibelindunyas]

Hocam Atina Okulu/Kara Sevda/Averroes videolarını çok sevmiştim. Her birini 2/3 kez dinledim. Yenilerinin geleceğimi umuyorum. Çok zevkliydi. Emeğinize sağlık

[@erturkozdemir243]

Teşekkürler Dücane bey

[@murathakanyldrm267]

Bizim büyük çaresizliğimiz!

[@AliVeli-ig8xk]

Hüsn-i hat hocam bir tarihte "yangın tekbir getirerek söndürülür, peygamber efendimiz böyle buyuruyor" demişti. Peygamber efendimiz, öyle bir şey dedi mi? Bilmiyorum ama o günden beri dindarlarda akıl fikir aramıyorum... :)

[@f.d4446]

Hocamın en çok izlenecek videolarından…👍

[@baharli]

Usunuza saglik ustadim❤

[@hlygvnj]

Bizde önce bina yapılır, sonra belki altyapı akıl edilir 🙄

[@mustafagur1952]

teşekkürler Hocam...

[@ahmetfG]

Dücane bey çok güzel konulara değinmişsiniz. Sefirin padişaha yazdığı raporu okumuşsunuz fakat adam padişaha burda kralın kelleyi aldılar sıra sende mi yazacaktı😂 kendi kellesi giderdi o zaman akıllı adammış

[@kovalentbag9855]

1:32:56 1791-92 olacaktı sanırım dil sürçmesi. Emeklerinize sağlık Hocam, çok teşekkürler bizleri böyle aydınlattığınız için, kıymetini bilenler için bunun ne büyük lütuf olduğunu anlatmaya kelimeler yetmez.

[@polatbekir5116]

🇹🇷🌷😊🙏

[@firebird1342]

Perfectly you

[@serhadcaner1]

Thanks!

[@zeyneponderin]

🙏🏻🌻

[@Sufaya5377]

Hocayı epeydir böyle heyecanlı görmemiştim

[@ayhanmaras8738]

Çok hışırtı var hocam Bence buna bir çare bulun

[@yakup2001]

Ses çok cızırtılı geliyor. PC üzerindeki mikrofon ses ayarı fazla gibi.

[@nokta-i.istinat]

YZ İle Keçecizade İzzet Molla'nın orijinal metinlerini parantez içinde günümüz Türkçesiyle 1. "Nükte irade-i hak taallukundadır. Zira nusret ve ademi nusret mevkuf-ı meşiyyet-i Cenab-ı ehadiyettir." (Mesele Allah'ın iradesine bağlıdır. Çünkü zafer ve yenilgi, Allah'ın dileğine bağlıdır.) 2. "Bize tedbir vaciptir, Hak Teala'ya nusret vacip değildir." (Önlem almak bize farzdır, Allah'ın yardım etmesi zorunlu değildir.) 3. "Nemçe Devleti vükela-yı kafir olmalarına rağmen ve teyidat-ı ilahiyeden mehcur iken sırf tedabir-i akliye ile 2000 senelik devletlerini idare eylemeye başarmışlardır." (Avusturya Devleti'nin yöneticileri kafir olmalarına ve ilahi destekten mahrum olmalarına rağmen, sadece akli tedbirlerle 2000 yıllık devletlerini yönetmeyi başarmışlardır.) 4. "Kah şer devleti kah akıl devleti olmak tenakuzdur." (Bazen şeriat devleti, bazen akıl devleti olmak çelişkidir.) 5. "Ehli İslam'ın nısf-ı akılları meada masruftur." (Müslümanların akıllarının yarısı ahirete harcanmıştır.) 6. "Talim maddesi gibi umur-ı diniye maada Kefere devletlerinin nizam-ı düvel-i İslamiyeye galiptir. Zira Kefere hulud itikatlıdır. Onun için dünyalarına nizam vermişlerdir. Biz dahi layık olan mürur itikatlı olup hulus-ı muamele olmayız." (Dini işler dışında, kafir devletlerinin düzeni İslam devletlerine üstün gelmiştir. Çünkü kafirler dünyayı kalıcı görürler. Bu yüzden dünyalarına düzen vermişlerdir. Biz ise geçici olana inanırız ve samimi davranmayız.)

[@serkantaskran7321]

@@nokta-i.istinat kullandığınız yapay zeka nedir

[@sedatkarakas6935]

Hocanın 1:34:00 saatinde bahsettiği kitap hangisi

[@ilknurdyg4696]

Merhaba bilmedigim icin soruyorum üyelik guncellemek ne demek??

[@gulaysk2734]

❤❤❤

[@yasaryucelir5930]

Amerikan polisi çiçek dağıtıyor, Fransız polisi ise sarı yeleklilere çikolata. Efendi bu CAN dünyadada ahirettede benim, istersen sor kabirdekilere ne diyorlar.

[@grafikbolumu5667]

Ses sorunu, arşivlik söyleve sabote ediyor. Lutfen hardware kurulumundan anlayan birinden destek alsanız..😊😊😊😊😊

[@nesegulhilali5993]

🌺

[@mehmetigdelioglu1847]

🇹🇷

[@KoralGoksen]

Hayatımızın her noktasında, bir olgunun veya bir sürecin ve ama kesinlikle bizatihi hayatımızın geriye kalanının ilk noktasındayız. Bunu bir yap-boz'a benzetebiliriz. Diyelim bu 100 parçalık bir yap-boz olsun. Diyelim 40 parçası zaten üzerinde yerine takılı. Elimizde ise 59 parça var. Bu 59 parçayı da biz seçmişiz ama bazılarını özene bezene, bazılarını ise vakitsizlikten rast gele.. Ve bu elimizdeki 59 parça uğraştığımız yap-boz'a değil, kör talih başka yap-boz'lara da ait olabilir. Tek tek parçaları koyuyoruz. Niye elimizde 60 değil de 59 parça var; çünkü bir inanan, bir mümin için o son parça edeceğimiz dua. "Allah'ım seçtiğim parçalar bu yap-boz'a ait olsun ve hepsini yerli yerine verili süre içinde yerleştirebileyim". İşte 60. ve son parça bizatihi bu duanın kendisi. Akla boş veremem ya da küçük göremem, çünkü parçaları seçer ve yerleştirirken ona ihtiyacım var, onsuz olmaz. Duayı ve maneviyatı ihmal edemem, çünkü hem şansa ihtiyacım var, hem de son parça zaten duanın kendisi. "Tanrı maçın sonucua karışır mı ?" doğru bir soru değil, O zaten sonucu belirlemiş, sadece biz bilmiyoruz ve parçaları oturtmaya çalışıyoruz. Evrende her şey zaten olmuş bitmiş, biz yeni ve kendi ölçümüz ile algılıyoruz. En nihayeti ve toplamında ise buna Kader diyoruz.

[@alikamer4983]

1,75 hızda izlemek çok verimli oluyor. Teşekkürler hocam

[@alikamer4983]

Ben 2008'den beri takip ediyorum ​@@zeus1tanrı

[@caniraso]

tamam, aferin sana

[@alikamer4983]

Sana da çocuk ​@@caniraso

[@georgemillers6412]

❤❤❤❤❤aynen üstadım

[@mehmetanil1906]

10. dk. Canlı yayında olsaydım olsaydım Hasan Sabbah derdim.

[@yenovksirinyan7376]

🧿

[@ozkandemirtas7921]

👏👏👏

[@ercanozsar7336]

❤

[@muratavc4882]

Sömürü mekanizmasını çıkarsak insan ortaya çıkar o da malum....

[@farukfrankaltun6093]

Milli eğitim bakanlığı bu videoyu izlerse yeni üniversite açmamız lazım der demedi demeyin 😅😂

[@Sauron0857]

Çok fazla ses çizilmesi oldu

[@sixtiesseventies9550]

Adil ve müslüman bir ülke yöneticisi var mı? Tarihte olmuş mu? Olması mümkün mü?

[@baharli]

Fatih ve mustafa kemal

[@Derya90530]

@@baharli Fatih’in adaleti tartışılır!

[@baharli]

@@Derya90530 doğru Atatürk fatih hepsi tartışılır

[@irfancelik6673]

Mümkün değil.

[@mehmetanil1906]

Zülkarneyn İskender'den çok Büyük Darius olsa gerek.

[@Esmww_Catw]

Hocam bize ne çok şey katıyor bir bilseniz

[@AliVeli-ig8xk]

Hocam biz bu göçebelikten ne zaman kurtuluruz?

[@cemaloduncu4220]

Kominizmle Mücadele Dernekleri Kitabını okumayanlara tavsiye ederim.

[@ferruhaytekin8257]

Merhaba hocam, Ernest Renan'a Reddiye Denemesi kaleme aldım ve size mail attım. Bakma fırsatınız olursa çok sevinirim. Selamlar, teşekkürler.

[@sezginahmet]

Joseph Ernest Renan reddiye denemesi yazmak ve Dücane Cündioğlu' na mail atmak...Umarım başarılı olursunuz...Ben şahsen ürktüm...

[@ferruhaytekin8257]

@@sezginahmet 😃 mail dıṣında baṣka eriṣimim yok. Dücane hoca sert görünür ama talebelerine karṣı müṣfiktir 😉. Renan'a gelince, benimki ne ilk ne son reddiye. Dücane hocadan baṣka ehliyetli hakem yok. Kime göndereyim?

[@zeynelorhan7284]

Ya arkadaş 2024 deyiz . Şu ses olayını, cızırtılı ses sorununu çözememiş olmanız cidden sinir bozucu . Neyse ki içerik iyi diye sabrediyoruz izliyoruz 😡😡😡😡

[@huseyinturgut3316]

peki inançlı akıl diye bir yol var mıdır? ortaya nasıl çıkar?

[@serkantaskran7321]

İhsan, Sungu, Mahmud Il.nin İzzet Molla ve Âsâkir-i Mansûre Hakkında Bir Hattı,

[@hunerjen]

🤍

[@ZenOfKursat]

Geleceğe dair konuşacak birşey bulamayınca, insan hep geçmişten konuşuyor değil mi hocam..

[@hakanalbayrak6951]

"Dünyayı isteyen ilme sarılsın, âhireti isteyen ilme sarılsın; hem dünyayı, hem âhireti isteyen ilme sarılsın." Hadis-i Şerif

[@tarkaltundag1803]

Hahaaahahaha

[@suatcandan3381]

🙋🏻‍♂️🍷🌈

[@Yüksel-h1j]

Osmanlıyı tarihi süreçte incelemek gerekir.1900 yılların başına kadar batıda bilim insanlarına değer verilmiyordu oradada bir sistem yoktu hele ortaçağ avrupası tam bir yıkımdı dolayısıyla ilim insanları hep münferit vakalardı bu süreçte osmanlıdada insanlığın tekamülü sonucu doğal olarak ilim insanları bireysel olacaktı.Tesbitiniz pek yerinde olmamış gibi gözüküyor.

[@ondersarkaya954]

1900 yılların başına 20. asır deniyor.. Isaac Newton'un ölümü 1727. O dönemde Leibniz var, var oğlu var.. Kopernik'in ölümü 1543.. Bir de fıkrası var.. Fıkra mı, gerçek mi bilimiyorum ama fıkra gibi. Kalfası münemcibaşına gelmiş, "Kopernik diye biri var, dünyanın güneş etrafında döndüğünü söylüyor ne dersiniz?" Bu küffar kefere milletinde böyle fodulluk boldur demiş müneccimcibaşı.. Biraz bilim tarihini araştırırsan fena olmaz..

[@Derya90530]

Almanya’da 1450 yılında modern matbaayı icat eden Gutenberg vardı. Onun sayesinde Avrupalı aydınların eserleri tüm Avrupa’da yayılıp özellikle geliri yüksek kesimin aydınlanmasını, aklın dine tercih edilmesini sağladı. Verdiğiniz 1900 tarihi doğru değil. 1900’den çok daha önceleri Avrupa’da ilerleme başladı. Hatta krallığa rağmen demokrasi ile seçilmiş belediyeler vardı, meslek örgütleri vardı... 1900 daha dünkü tarih sayılır. Çok daha önce, 1500’lü yıllarda oldu. Hatta daha da evvel, antik Roma ve Yunanla başladı bu modern çağ.

[@muratavc4882]

Teşekkür.

[@abulibrahim]

Teşekkürler.