Po kolei z Kuleckim - Odcinek 123 - ABC parowozu

[@AndrzejJędrzejczak-f2v]

To jest wykład techniczny , super . Pozdrawiam .👋

[@StrzalaOstryPazur]

Odręczne rysunki są w dechę. Piękne koła z wiązarami żeś Pan Panie Kubo naszkicował 👍

[@dariodarecki]

Dziękuję za wspaniały wykład . Pozdrawiam.

[@TUJA64]

Dziękuję Panu bardzo, te rysunki i przekroje są niczym wzięte wprost z książki, podręcznika dla maszynisty, ( z resztą jakie miały by być skoro opisywały to samo) którą z bratem w dzieciństwie wertowaliśmy i staraliśmy się zrozumieć , była to obok Misia Uszatka nasza ulubiona książka, serio. I chociaż w sumie niczego nowego się z filmu nie dowiedziałem, to bardzo lubię Pańskie filmy i sposób opisywania w nich tego wszystkiego co ogólnie nazywamy koleją. Pochodzę z kolejarskiej rodziny i chociaż sam poszedłem inną drogą to na szczęście brat kontynuuje tradycje i jest w III pokoleniu kolejarzem . Jeden dziadek budował kolej po odzyskaniu niepodległości, drugi zajmował się w tym czasie taborem. Mama była konduktorką oraz pracowała na obrotnicy a ojciec maszynistą. Pana filmy to jak powrót do przeszłości, gdy w domu czy podróży koleją, pełno było rozmów o lokomotywach, rozjazdach angielskich i normalnych, przetokach, pasażerach etc.etc. TKt 48 natomiast był ostatnią ojca lokomotywą , gdzie miałem przyjemność być gościem i nawet troszeczkę ją poprowadzić oraz oczywiście spróbować swoich sił szuflując węgiel. Dlatego kiedyś napisałem w komentarzu o samowarku i o Markach, ot tak mi się przypomniało myślę, że się Pan nie gniewa. Swoją drogą ciekaw jestem losów tego mojego tendrzaka, który służył w oławskim ZNTK. Pozdrawiam.

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo dziękuję za te piękne słowa i kłaniam się nisko Kolejarskiej Rodzinie. Wiem z donosów, że Widzowie filmów chętnie wczytują się w komentarze... dla takich komentarzy warto robić filmy. Stokrotne dzięki.

[@stasiekpiekarski]

Osobny odcinek o samym rozrządzie Walschaerta - Heusingera by się przydał. Genialne rozwiązanie: płynna regulacja skoku suwaka i przez to czasu napełnienia, a w konsekwencji ilości pary dostarczanej do cylindrów. Tutaj też klocki lego pomagają w wyprowadzaniu równań opisujących kinematykę mechanizmu:) A wszystko na wierzchu, dzięki czemu obserwator może podziwiać pracę mechanizmu. Za jednym zamachem można zmienić kierunek jazdy. Nobel za to powinien być.

[@PokoleizKuleckim]

Dokładnie! Choć przyznać trzeba, że jednak jest to ewolucja rozrządu mimośrodowego... osobiście Nobla to bym Stephensonowi przyznał... no dobra, obu Stephensonom, ojcu i synowi.

[@stasiekpiekarski]

@@PokoleizKuleckim Brak nagrody Nobel w dziedzinie mechaniki to wielkie zaniedbanie!

[@PokoleizKuleckim]

@@stasiekpiekarski - w pełni się zgadzam; oni tam sobie idee układają, a potem przychodzi mechanik i robi coś, z czego cała ludzkość korzysta: silnik elektryczny, stawidło do parowozu, regulator odśrodkowy, kabel podwodny, łopatkę turbiny, która działa w temperaturze wyższej, niż temperatura topnienia metalu...

[@stasiekpiekarski]

@@PokoleizKuleckim Mechanika wzięła się z obserwacji nieba i prób znalezienia odpowiedzi na pytanie czemu te kilka kropek zwanych planetami rusza się na tle gwiazd. Dorobiono przy okazji "młotek matematyczny" do obsługi zagadnienia, prawa dynamiki i kilka innych drobiazgów i w końcu można było na tej podstawie budować fajne pojazdy. No to co, jak nie mechanika rządzi?:)

[@adamg.8219]

O ile mnie moja pamięć nie myli w latach 60 tych i 70 tych lokomotywy te prowadziły głównie pociągi osobowe w ruchu podmiejskim , tak jak Pan opisał 😉

[@Martinez77]

Przeznaczenie parowozu TKt48 zmieniało się na przestrzeni lat. Lokomotywa miała uzupełnić przetrzebiony ilostan przedwojennej serii OKl27. Oprócz tego, rzeczywiście zamysłem była obsługa ruchu podmiejskiego na niezelektryfikowanych liniach - głównie podmiejskich WWK czyli do Tłuszcza, Nasielska, itp. W pewnym okresie testowano nawet parowe składy zmiennokierunkowe z kabiną sterowniczą na końcu składu. Rzecz jasna trudno byłoby z niej obsługiwać palenisko czy sterować pracą parowozu, dlatego maszynista pociągu prowadząc go z kabiny wagonu sterowniczego obsługiwał tylko hamulec zespolony oraz wydawał polecenia przyspieszania pomocnikowi na lokomotywie. Gdy TKt48 ustąpiły miejsca EN57 (lata 60), zaczęły prowadzić lekkie pociągi towarowe i manewry na stacjach rozrządowych. Wraz z ekspansją SM42 (lata 70) serię przeniesiono w tereny podgórskie gdzie w Małopolsce zastąpiły legendarne OKz 32, a w Sudetach poniemieckie TKt2 i TKt3 (BR86). Tam prowadziły do czasu elektryfikacji linii lub przejścia na trakcję spalinową pociągi lokalne, ale też pospieszne na końcowym, górskim odcinku trasy. W terenie nizinnym TKt48 najdłużej pracowały w lokomotywowniach Międzyrzecz i Kępno gdzie skupiono egzemplarze serii pracujące praktycznie do kresu jej eksploatacji.

[@transport_bez_cenzury]

PS Współczesne duże reflektory PKP tzw. lustrzanki z wbudowanymi sygnałami końca pociągu (budzące wśród najmłodszych skojarzenia z narządem wzroku) to dopiero druga połowa lat 60. Wcześniej stosowano oświetlenie elektryczne mniejszych rozmiarów wzorowane na przedwojennym.

[@PokoleizKuleckim]

@@transport_bez_cenzury Bardzo dziękuję za piękny komentarz. Bazgroł pod koniec filmu to właśnie obrazek z szopy w Kępnie. Kłaniam się z wdzięcznością!

[@fifi81pl]

@@transport_bez_cenzury Wzorowane na przedwojennym czy po prostu stosowano to co "ciocia UNRRA" przywiozła - czyli amerykańskie lampy sygnałowe. Takie lampy widać na tym zdjęciu: kolejrogowska.pl/25.html

[@andrzejhaman1253]

@@transport_bez_cenzury (zakładając że = Marcin B) W kwestii TKt48 w górach, to było inaczej: one tam trafiały jeśli nie od początku, to na pewno od przełomu 50/60. Sama konstrukcja tej maszyny była tak pomyślana, by nadawała się zarówno do ruchu aglomeracyjnego jak i do obsługi linii górskich. TKt48 to w pewnym sensie nieco silniejsza (wydajniejszy kocioł o wyższym ciśnieniu) i nowocześniejsza "średnia arytmetyczna" z OKl27, OKz32 i TKt3, a z dwiema pierwszymi łączy je i to że zaprojektowało ją biuro konstrukcyjne Cegielskiego (nawet jeśli większość maszyn wyszła z "Fabloku"). OKl27 zostało, owszem przetrzebione przez wojnę, ale i tak uchowała się ponad połowa ilostanu a po okupancie przejęto sporo OKl2 (BR64, einheitslok) o zbliżonych do OKl27 parametrach, jak również około 30 sztuk OKo1, nieco już przestarzałych ale bardzo dobrych tendrzaków pasażerskich (których domeną była w latach 50 i 60 Wielkopolska). TKt48 wyparły częściowo OKl27 z węzła warszawskiego, ale od początku, w związku z rozwojem elektryfikacji, było wiadomo że to na krótko. Natomiast OKz32 mocno oberwały w trakcie wojny, ich ilostan skurczył się ponad dwukrotnie i od powojnia do początku lat 70 obsługiwały wyłącznie zakopiankę. Przynajmniej od początku lat 60 ruch osobowy na liniach karpackich aż do ich elektryfikacji -- trakcja spalinowa na szerszą skalę weszła tam dopiero pod koniec lat 70 był obsługiwany przez TKt48, wspierane początkowo przez TKt3 (stacjonowały w Nowym Sączu, Jaśle i Zagórzu) później przez Ty2. Co się tyczy Dolnego Śląska, to przetrwało tam grabież "trofiejnych batalionów" wiele lokalnych "Kleinbahn"'ów, tam akurat głównie normalnotorowych (Pomorze i Prusy Sowieci akurat skutecznie wyczyścili z takich linii lokalnych), które z zasadniczą siecią połączone były na prawach bocznic, a na których ruch wygaszano wprawdzie od początku lat 60 ale powoli i niektóre jeździły prawie do 80, i te linie były domeną tendrzaków pruskich starszej konstrukcji (głownie zdaje się TKi3). TKt1 i TKt2 po wojnie dość szybko skończyły przy pracy manewrowej na stacjach rozrządowych GOP, portów i głównych węzłów (Franowo, Brochów) gdzie zresztą pracowały aż do kompletnego zużycia.

[@PokoleizKuleckim]

@@andrzejhaman1253 - bardzo dziękuję za ten piękny komentarz. Po raz kolejny w komentarzach jest o niebo jest infornacji, niż w samym filmie. Kłaniam się nisko.

[@poldoford]

Pamiętam jeszcze jak we wczesnych latach 90-tych czasem puszczano składy osobowe ciągnięte przez parowóz na trasie Gorzów Wielkopolski - Kostrzyn nad Odrą. Ależ to była przygoda dla mnie (miałem około 10 lat) kiedy w obłokach dymu i pary mkneliśmy odwiedzić dziadków

[@witoldstenka2083]

Ooo... Panie, mistrzostwo świata, a rysunki... coś pięknego! 😀 👍

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję Ci! Tylu lądowań, co startów!

[@maciejsobolewski7322]

Uproszczenia i skróty.... Jak że wspaniała narracja o skomplikowanych sprawach. Gratuluję talentu do prezentacji spraw technicznych.

[@noriakikasai4485]

Fajnie że ktoś potrafi pogodzić hobby z zawodem , tak jak Pan i umieć opowiadać o tym.

[@PokoleizKuleckim]

Gwoli ścisłości: mój zawód, jakkolwiek inżynierski, nie ma związku z koleją. To jest odskocznia.

[@PonczekOfficial]

Znakomity odcinek. Jestem wniebowzięty! Tematyka, na którą zawsze czekam, czyli kolej parowa okraszona wspaniałymi ilustracjami Twojego autorstwa, Kubo, oraz przyjemnym podkładem muzycznym również Twojej kompozycji. Chylę czoła!

[@bellatrixx93]

Super! dziękuję za taki interesujący i wspaniały film i motywację na ciężki tydzień pracy :)

[@wudecoturbo3875]

Pana seria, zwłaszcza ten odcinek, jest niczym kapsuła czasu. Za kilka lat nas już nie będzie, a twarde dyski serwerów nadal będą trzymały te filmy o nikomu wtedy już kompletnie nie znanych parowozach. Pozdrowienia z 2021 do przyszłości :-)

[@PokoleizKuleckim]

Klasyk mówił: "na milionach kilometrów taśmy..." gdzież mi do niego :) . Dziękuję za dobre słowo :) .

[@wojciechmatyjaszek8126]

I znów porcja ciekawej wiedzy za którą dziękuje ,czekając na kolejne odcinki 😎🌍🍁

[@michamacleod5050]

Świetny (jak zawsze) materiał. Prostota wyjaśnień i przystępność informacji. Chapeau Bas!

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo Ci dziękuję za dobre słowo.

[@klapsior]

Więcej pary! Więcej pary! Więcej pary! Tzn. więcej parowozów proszę. 😉

[@maciejcyl]

Nikt by tego lepiej nie wyjaśnił ... dzięki :-)

[@jarekhalas]

Super! dzieki za ten film !

[@LeszekSlowinski]

Warto czekać na to co jest po napisach.

[@PokoleizKuleckim]

Życie. Poza kadrem nierzadko naprawdę bywa wesoło.

[@pkpkrzeszo-pawechuderski8986]

Film mega, rysunki oddają najważniejszą wiedzę o parowozie a i wreszcie dowiedziałem się co to za pewne rureczki na parowozie .... a to rurki doprowadzające piasek pod koła... dziękuję i liczę na więcej !!!

[@nesteknestek608]

Pięknie wytłumaczone. Rysunki po prostu bajeczne. Szacunek wielki!

[@sq2lyc]

Panie Jakubie - kawał rzetelnej inżynierskiej roboty! Szacun!

[@harrypotter9853]

Witaj Jakubie. Opowieść jak zwykle na poziomie. Fajnie, że przypomnieć czasem od czego to się wszystko zaczęło..., choć kolej pod drutem nadal jeździ dzięki parze. Tyle, ze ta napędza turbiny generatorów w elektrowniach (ale to już inna bajka 😉)... Pozdrawiam i spokojności,...

[@PokoleizKuleckim]

...na niedalekich Siekierkach... czy na Żeraniu. Niby co innego, ale termodynamika nie zna różnic. Zielonej na szlaku Ci życzę.

[@Robert_Barszcz]

W ruchomym kotle Nie piecu Ale reszta? SUPER! BARDZO DZIĘKUJE

[@jerzyjerzewski6162]

Parowóz jest najpiękniejszy kiedy jest malowany tylko na czerń i czerwień. Wszelkie inne barwy są nadużyciem i nie pasują do tych pięknych maszyn.

[@NorbertTkaczykbr44ty4tkt48]

Niekoniecznie. Na czerń i czerwień pomalowano w 1991 roku jeden z parowozów serii Ty43 (z wcześniejszej Ty3) odrestaurowany i sprzedany do Niemiec jako seria BR42. Także pozostały w Polsce egz. Ty3-2 stacjonował w Wolsztynie w podobnych barwach. Jednakże polskie, rodzime maszyny powinny być i były malowane na czarno i czerwono z białymi dodatkami, jak obwódki kół czy znaki i obwódki tabliczek z oznaczeniem parowozu. I to jest takie nasze, biało-czerwony akcent w malowaniu lokomotyw parowych PKP. Inne zarządy kolejowe posiadały także niebieskie, czy zielone wzory malowania. Faktycznie, zgodzę się że prezentuje się to nie całkiem poważnie. Jakiś czas temu jedna z pomnikowych polskich "tekatek" była o zgrozo... niebieska! Jednak szczytem wszystkiego w tej dziedzinie wykazało się muzeum kolei wąskotorowej w Reptach k/Tarnowskich Gór. Jeden z parowozików zaprezentowało w... nieskazitelnej bieli!

[@jerzyjerzewski6162]

@@NorbertTkaczykbr44ty4tkt48 Gdzieś na Pomorzu , bodaj w Tczewie stoi taki TKt 48 pomalowany jeszcze bardziej fantazyjnie , w zebrę.

[@NorbertTkaczykbr44ty4tkt48]

@@jerzyjerzewski6162 A tak, tak. Zapomniałem o nim :))) Kogoś poniosła fantazja.

[@januszdawid5959]

@@NorbertTkaczykbr44ty4tkt48 Widziałem parę egzemplarzy OL-49 budka maszynisty była pomalowana na zielono

[@NorbertTkaczykbr44ty4tkt48]

@@januszdawid5959 Tak. To zdarzało się także na parowozach PKP serii Ty2/42. Jednak to tylko budka. Natomiast zagraniczne koleje malowały całe kotły, bądź pojazdy na zielono czy niebiesko.

[@kolejtonietylkopasja]

Ten film nakręciłeś kilka miesięcy temu. Te twoje rysunki są kozackie

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję. Film nakręciłem rok temu w sierpniu.

[@jakubjakalski7883]

Oprócz wózków skrętnych niektóre maszyny miały projektowany luz poprzeczny na osiach napędnych żeby wpisywać się w łuki. Warto też dodać, że korbowody z obu stron parowozu połączone są pod kątem 90stopni, żeby silniki nigdy nie stanęły w martwym położeniu. (Prawa korba wyprzedza lewą).

[@PokoleizKuleckim]

Dokładnie. Chyba, że parowóz ma trzy cylindry, wtedy te kąty jeszcze inaczej się rozkładają. Można zrobić osie przesuwne, można podciąć (albo usunąć) obrzeża, można połączyć w wózki - temat na kolejne odcinki.

[@stanisawk1385]

@@PokoleizKuleckim no to ....... dajesz :-)

[@poznanskagrupaeksploracyjn9828]

Odcinek mega! Widać włożyłeś mnóstwo pracy! 👌👍💪🏻 Ps. Dziękujemy Jakubie za Twój wkład (rysunek) podziemia krzyży.

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo Wam dziękuję. Robicie świetną pracę i już zbieracie jej owoce. Tak trzymać.

[@mikoajrembikowski5147]

Przyłączam się do podziękowań 💪🏻👌👍

[@grzegorzmadej590]

Wow,w życiu nie widziałem tak dokładnie zrobionych planów konstrukcyjnych parowozu,a więc robi wrażenie trzeba przyznać.

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję za dobre słowo.

[@patrykmaziarz816]

Od kiedy pamiętam, nie łatwo mi było ,zrozumieć na czym polega ta cała praca ,tych wszystkich urządzeń ,służących, do napędzania parowozu. Także i tym razem po kilka razy musiałem, posłuchać i obejrzeć ,wyjaśnienie, jak to wszystko w tym kotle się odbywa, ale teraz już mogę powiedzieć, że zrozumiałem wreszcie, przynajmniej w stopniu podstawowym, zasadę działania ,kotła parowozu.

[@stanisawk1385]

Ja też, jest tysiące stron o tym jak działa parowóz, ale tam mącą i robią zamęt w głowie, a tu jasno i łopatologicznie, tak trzymać !!!!!

[@vandergraaf8489]

Wreszcie poznałem budowę parowozu. Kiedyś pamiętam zimą wagony ogrzewane parą.

[@PokoleizKuleckim]

Ogrzewanie wagonów to też jest temat na osobną opowieść.

[@vandergraaf8489]

@@PokoleizKuleckim Czekamy z niecierpliwością!

[@stanisawk1385]

Racja, dużo jeździłem parowymi pociągami i pamiętam, jak imbryczne było światło w wagonach, świeciło nieco mocniej od świeczki i cały czas falowało - to jaśniej to ciemniej, pewnie masa styków elektrycznych całej instalacji el. robiła swoje, niestety

[@radosawolszewski3642]

Debesta! Już lepiej nie da się opowiedzieć i wyjaśnić!👏🤙Stary, jesteś Mistrzem!

[@PokoleizKuleckim]

Kłaniam się pokornie za dobre słowo.

[@radosawolszewski3642]

@@PokoleizKuleckim ja również, jako dziecko biegające do przejeżdżających parowozów przez las na Mazurach, teraz, sadzający mojego syna gdzie się da, ale zapachu przejeżdżającego parowu nic już nie zastąpi...🤟

[@Richard_Green_143]

Dzień dobry, życzę wszystkim miłego tygodnia. Ogladam 👍

[@aleksandrak.madeja9442]

Kolejny wspanialy odcinek! I pokazanie jak prwa termodynamiki zostaly wykorzystane i w perfekcyjnie zaprojektowenej konstrukcji. I kolejna inspiracja do refleksji.. byli pasjonaci, maniacy, ktorzy z determinacja i przeswiadczeniem ze "to da sie osiagnac, to mozna zbudowac" tworzyli te duze cuda techniki.Heroiczna praca, rysunki i szkice, liczenie na papierze albo liczydlach, proby, porazki, sukcesy.. I teraz ja, LAIK, zastanawiam sie, co bylo przeslanka (konstrukcyjna, techniczna, itp.), aby budka maszynisty byla z tylu lokomotywy? A takze, jak odleane byly/sa kola lokomotywy. Pomijajac wlasnosci fizyczne surowca, to tez geometria, ktora musiala spelnic wymagania statyczne oraz "dopasowanie" do szyn.

[@PokoleizKuleckim]

Ola - bezsprzecznie. Pionierzy robili to, podejrzewam, czysto empirycznie, bez jakichś wyrafinowanych obliczeń. Próby i błędy. Brzmi fajnie, no nie?

[@fifi81pl]

@@PokoleizKuleckim Pierwsi pionierzy tak... lecz zaraz potem pojawił się aparat matematyczny, liczni teoretycy itd... więc rozwój parowozów wpływał na rozwój nauk ścisłych i vice versa. A budka czemu za kotłem? Głównie z przyczyn zaszłości i pewnych przyzwyczajeń. Z wielu względów było by lepiej odwrócić parowóz... z tym, że takie odwrócenie było łatwe i możliwe dopiero w późniejszych konstrukcjach i to głównie parowozów "kusych" (bez jaszczykowych). Zaś u zarania parowozów, gdzie tender i wszystko za tendrem musiało być ciągnione (o systemach sprzęgania trzeba by osobno) to już samo umieszczenie zasobnika paliwa za parowozem powodowało, że budka też musi być i za kotłem.

[@miglanc5847]

jest muzyka ;) yeah! odcinek tez spoko. jak zwykle

[@buggy478]

Moje miasto takie piękne ❤️

[@michaelbytner9346]

Gnojno?

[@piotrwitek2272]

Fascynująca opowieść o rzeczach niby znanych, ale opowiedzianych w sposób przystępny inrzeczowy. Jak zwykle lajk i czekam na następne odcinki pkzk

[@PokoleizKuleckim]

Kłaniam się nisko.

[@stacjagrodzisk6879]

Jest grubo po północy. Oczy się zamykają ale to takie ciekawe, że nie zasnę;) rysunek osi z wiązarami -sztosik Panie Kulecki Pozdro z Grodziska :)

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję i pozdrawiam :) .

[@kato7611]

Fajny konkretny materiał. Świetnie przekazana budowa w pigułce... i te rysunki chapeau bas.

[@MatiMK]

Jak zawsze bardzo dobrze opowiedziane

[@magik8844]

Świetny odcinek, pozdrawiam

[@dzony43]

Na taki odcinek wszyscy czekali. Czekamy teraz na „DEF” parowozu bądź więcej o wynalazkach okoloparowozowych o których mowa w outro :)

[@PokoleizKuleckim]

Temat można rozwijać bez końca, tak więc wróci.

[@jacekmrozowski150]

Bardzo ciekawe.

[@concordesquadra5392]

Świetny odcinek! mam nadzieję że temat parowozów zostanie rozwinięty w kolejnych filmach. Jeśli chodzi o parowozy, to jestem ciekawy jak wyglądałby parowóz projektowany w XXI wieku? które rozwiązania techniczne można by poprawić i jak, a które nie uległyby zmianie? być może jest to temat na przyszlą opowieść. pozdrawiam i dziękuję za wykład, Marcin

[@PokoleizKuleckim]

Temat będzie wracać, bo jest niewyczerpany, niczym niektóre silniki cieplne. Na dobrą sprawę to współczesne lokomotywy elektryczne są... parowozami. Węgiel w elektrowni jest w wysokowydajnym procesie przerabiany na energię elektryczną, która siecią przesyłową trafia do lokomotyw elektrycznych. O tym traktował odcinek 113: przetwarzamy energię z węgla... tylko zdalnie.

[@xz5328]

Ciekawy odcinek. Mam już idealny materiał do lekcji pt. "wytłumacz dziecku jak działa parowóz". Lepiej i prościej już nie da rady. Dziękuję bardzo Panie Jakubie! Tradycyjne pozdrawiam i życzę wytrwałości w tworzeniu kolejnych odcinków.

[@jacekmazurkiewicz5413]

Kuba świetny materiał. Brakuje mi jednej informacji, która intrygowała mnie jak byłem dzieckiem. Dlaczego na kołach wiązanych poprzyczepiane są takie półokrągłe ciężary? Przecież jak to się będzie kręcić to koło będzie podskakiwać z niewyważenia. Dopiero mój kochany tato wyjaśnił mi, że nie można patrzeć tylko na koło ale na zespół koło plus korbowód i więzar. Wtedy widać że wszystko jest wyważone. Techniczni laicy mogą mieć ten sam problem.

[@PokoleizKuleckim]

Jacku - dokładnie tak jest. Zagadnienie koła na kolei zasługuje na odrębną opowieść.

[@daron1973]

Ciekawa lekcja i znowu się czegoś nauczyłem 🙂👍 A dla ciekawości Tkt 48 -170 stoi w Tczewie niedaleko dworca .

[@rysiumag]

Jak rozwiązano problem z wiązarami na łukach skoro jest wspólny wózek dla kół prowadzących i osi napędzanej. Pozdrawiam Pana Jakuba Ryszard

[@Martinez77]

Wychylenie wózka jest niewielkie (to nie tramwaj) i w dodatku asymetryczne - tj. bardziej wychyla się od toczna niż napędowa. Niewielkie przesunięcia boczne wiązarów na czopach kompensowały ruchy osi wiązanej. Przy większej liczbie osi napędowych, problem stanowiła oś napędna bez możliwości przesunięć w osi poprzecznej lokomotywy. Dlatego jej problem wpisywania się w łuki rozwiązano ścinając obrzeża kół.

[@PokoleizKuleckim]

@@Martinez77 - dokładnie. Do tego sam wiązar nie jest sztywnym prętem łączącym wszystkie koła wiązane po jendej stronie parowozu - ma przegubowe połączenia, które z jednej strony umożliwiają ten ruch poprzeczny osi, a z drugiej - zapobiegają powstawaniu tzw. więzów biernych, czyli przesztywnieniu mechanizmu.

[@rysiumag]

Dzięki za odpowiedź @@Martinez77

[@Martinez77]

@@PokoleizKuleckim No więc właśnie, chociaż sam wiązar jest jak najbardziej niepodatnym dwuteownikiem. Przegubów jako takich różnież nie ma, a brak sztywności całego wiązania wynika z możliwości przesuwu bocznego po czopie poszczególnych osi. Aby był on możliwy, średnica wewnętrzna stopy musi być większa od zewnętrznej czopa, o wymiar wynikający z nieznacznie ukośnego ustawienia wiązara w czasie pokonywania ciasnych łuków. Stąd przy jeździe parowozu słyszalny jest charakterystyczny klekot luźno spasowanych wiązarów na czopach.

[@stanisawk1385]

Rewelacja! Prostym i jasnym językiem usłyszałem to, czego na ŻADNYM innym kanale nie usłyszałem,w szędzie zawiłe określenia, zwroty, technika, a tu: czysto po polskiemu ! BRAWO, dzięki. Wyjaśniłeś mi sto pytań jakie miałem do parowozów i nigdzie nie było odpowiedzi, Nareszcie tutaj są. :-)

[@zbigniewstaniszewski210]

Starszy z Polibudy znowu w euforii. Nie rozdrabniaj tematów jak niektórzy sugerują. O parowozach to można jak wiesz .... bez końca. To co najważniejsze było. A na pewno masz w zanadrzu jeszcze parę Pięknych Helenek. Pozdrawiam serdecznie. Zbych

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo Ci dziękuję za dobre słowo, Zbyszku. To ani pierwsza, ani ostatnia parowozowa opowieść; będzie więcej.

[@SilverWolfPL]

Świetny materiał jak zwykle. Muszę kiedyś jeszcze raz odwiedzić Wolszyn, Na razie w tym miesiącu w planach Kościerzyna.

[@Nuta90]

Ciekawe, bo akurat pierwszy raz w życiu w piątek jechałem parowozem w bieszczadzkiej kolei wąskotorowej :) pozdrowienia ze Śląska

[@fankolejnictwa45]

Super film 👍. Całość techniczna parowozów zamknięta w jednym filmie. Sam dowiedziałem się kilku rzeczy i odświeżyłem wiedzę nt tych maszyn. Brak mi słów, wszystko wziął Pan pod uwagę.

[@PokoleizKuleckim]

Kłaniam się z pokorą!

[@MrOprawca1978]

Moj dziadek praktycznie cala swoja kariere jako maszynista, jezdzil na poniemieckich Ty-2/42 a czasami na innych, starszych parowozach. Dopiero na pare lat przed emerytura, przeszedł na spalinowego St-43 o ile dobrze pamietam. Wczesniej pare lat pracowal jako pomocnik maszynisty. Przez to rączkę miał cieżką, nie powiem, ale za to płuca zniszczone, miał początki pylicy i rozedmy. Od łykania latami pyłu węglowego i dymu.

[@stanisawk1385]

NAPISZ proszę trochę wspomnień dziadka, takich z praktyki, chętnie poczytamy !!! please ;)

[@MrOprawca1978]

​@@stanisawk1385 Oj, pamiętam tego trochę. Ale napiszę najciekawszy motyw. Otóż, czasu swego, dawnego, dziadek służył na Ty-42, bodajże jeszcze jako pomocnik. I mieli takiego "mechanika", złośliwego bydlęcinę. I to coś było takie wredne, żeby dokuczyć (a po co?) podwładnym, to szło srać na kanał rewizyjny w parowozowni, by, w swym mylnym mniemaniu myśleć, że to jego gówno będą potem zbierać "knechty". Rzeczywiście, parę razy mu się udała owa ekwilibrystyka, acz nie docenił pomocników i pracowników tejże "przychodni". No to się zasadzili nań, bo toto srało, jak pies, w miejscu jednym, akurat tak ulokowanym, że było dobre podejście z kanału. No to, czasu swego, kto trzeba, z czym trzeba, zasadzili się na tego sracza kanalacza i jak ściągnął porty, wystawił zad i zrobił to, co brązowe, a wypada z dupy, to mu w tym czasie, ci koloryści, podstawili szuflę od węgla pod to, co grawitacją, z dupy ucieka. A potem, z towarem, wiadomo, jakim, sru - w kanał. Zanim ten dupę poddtarł i raczył spojrzeć na "urobek własny", to już "produktów" nie było. Kto trzeba je, niejako "zabezpieczył". No i gość dostał dylematu, i to niebagatelnego, bo potem, jak go każdy spotykał, to robił co? Wąchał go i stwierdzał, że, cokolwiek, coś tu nieczymś ładnym, waniajet. Sprytni ludzikowie tego sracza kanałowego mało do psychozy nie doprowadzili, tak go za to knocenie kałem za parowozem w parowozowni, naznaczyli. Głęboki szacunek dla tych ludzi, z których i mój, niestety nieżyjący Dziadek, ów sposób na tego chama, niejako, sprokurował. A takich opowieści jest więcej!

[@waldemarmaternia6026]

Tak dalej . Zawsze mnie to ciekawiło. I wreszcie ktoś w zrozumiały sposób to przedstawił. Pozdrawiam.

[@robertiwa4424]

Super filmy......Panie Jakubie.......obejrzałem wszystkie Po Kolei......od pierwszego odcinka....... Pozdrawiam z Poznania.....życzę wspaniałych pomysłów do nagrania następnych odcinków...

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo dziękuję i pozdrawiam serdecznie!

[@robertiwa4424]

@@PokoleizKuleckim również dziękuję, pozdrawiam serdecznie, .....świetna wiedza techniczna....:)

[@stanislawlekki0019]

Jak zawsze oglądałem z przyjemnością. Dzięki za wspaniałą pracę nad zagadnieniem. Pozdrawiam

[@Kris-mg6pp]

dokładnie dlaczego te odcinki są takie krótkie my chcemy więcej i dłużej pozdrawiam Pana Jakuba z Jastrowia i może będąc w okolicach zapraszam :)

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję. Są krótkie, ale gęsto - i tak doby brakuje. Ale kolejne w drodze.

[@pantografnozycowyzbyka7051]

Ile ja o parowozach nie wiedziałem...

[@PokoleizKuleckim]

O, a ile ja nie wiem!

[@jerzyjerzewski6162]

Prawdziwi mechanicy już dawno odeszli. W tym ten którego do dziś możemy zobaczyć w pewnym filmie , a który był prawdziwym mechanikiem nie tylko dla potrzeb filmu.

[@DrCharlie89]

Kulecki jak Ty mnie tera zaimponowałeś tym odcinkiem! :D

[@PokoleizKuleckim]

Kłaniam się z pokorą :) .

[@RockMetalElectronicPlaylists]

Jak jeden parowóz zagwizdał, to aż sufit się spadł ;-)

[@KoniuszkoBartosz]

Jakubie, dziękuje za odrobienie za mnie lekcji, za którą nie mogłem się zabrać od dłuższego czasu :)

[@jerzyjablonski1432]

Dzięki za odcinek, techniczne lubię najbardziej :D

[@Gdyby]

Stuk, puk, pozdrowienia!

[@NieAktywny]

Nie wiem co napisać, komentarz dla zasięgu :p

[@piotrnapieraa1838]

Super 👍👍👍

[@eksploracje1326]

Jakubie. Może przygotujesz film z budki maszynisty, w którym opowiadasz do czego służy każdy zawór, pokrętło i dźwignia ;-)

[@PokoleizKuleckim]

Ha... to muszę się wpierw douczyć :) .

[@sq7mrr]

Panie Inż. Kubo nie wiem czy był już w Pana planach filmik O ,o,o ? "trumanach " dlaczego mie to tak rajcuje bo przez takiego Ty246 to żem 2 razy zap... w pole , Pędnia przymarzła przez skurwiela kreta nastawniczy nie mógł podać "zielonego" na łącznicy łuk i lekko pod góre Łódż Retkinia i zatrzymanie składu groziło zerwaniem składu nie tak odległe czasy ale ale połowa XX wieku rok 1959 . Serdecznie pozdrawiam P.S. co zadebil, nawiedzony geniusz wymyślił że w ciągu bardzo krótkiego czasu poszły na żyletki

[@KUBUTECH911]

Za te rysunki należy się nagroda Panie Inżynierze Jakubie :D Słysząc słowo termodynamika w przypadku parowozu od razu do głowy przychodzi mi równanie stanu gazu (Clappeyrona) pV = nRT - Chyba nic tak jak to równanie nie odnosi się do tego w jaki sposób można zdefiniować przemiany (w zasadzie jedną przemianę izochoryczną czyli taką gdzie objętość czynnika - w tym przypadku pary jest stała) zachodzące w wyniku spalenia paliwa i wygenerowania dużej ilości gazu, który pod ciśnieniem wykonuję pracę :D Jeżeli chodzi o konstrukcje parowozów występujących na świecie to nie wątpliwie polskie konstrukcje nie mają się czego wstydzić, a wręcz w niektórych przypadkach innowacyjność konstrukcji powodowała, ze parowozy bronił się swoją podatnością eksploatacyjną przez długie lata :D Wspomniałeś o rozwiązaniach umożliwiających lepsze parametry jezdne związane z wpisywaniem się w łuki - obecnie jest wiele rozwiązań, które bazują na tych wprowadzonych w parowozach, a bodajże najbardziej oczywistym odniesieniem jest tutaj EMD JT42CWR/M czyli Class 66, która jako pierwsza masowo produkowana lokomotywa "europejska" była wyposażona w osie wychylne i radialne prowadzenie zestawów kołowych, które w prostej linii nawiązuje do systemu wózka obrotowego Kraussa Helmholtza :D Warto też dodać to, że poza naszymi przepięknymi konstrukcjami, jak choćby Ol49, Pm36, Pt47 czy opisywanym Tkt48, które produkowane były głównie w chrzanowskim Fabloku istnieje też wiele innych bardzo unikalnych konstrukcji jak choćby 2 typy parowozu Malleta czyli Challenger (układ osi 2-3-0+0-3-2) oraz swoisty król parowozów czyli Big Boy, który względem Challengera ma dołożone dwie osie napędne, po jednej do każdego z dwóch zespołów :D I pomyśleć, ze takie konstrukcje ważyły ponad 500 ton, a mierzyły przy tym raptem 40 metrów ;) Dla porównania, najcięższy polski parowóz ważył bodajże 200 ton (Ty246). Kolej ma w sobie ciągle te duszę, o której się mówi :D Pozdrowienia i podziękowania za wykład :D

[@PokoleizKuleckim]

Po raz kolejny komentarze mówią więcej od filmu - dziękuję Ci wielce za wyśmienite uzupełnienie.

[@fifi81pl]

Z tym, że im dłużej się zastanawiam tym bardziej dochodzę do wniosku, że te osie toczne to chyba jednak bardziej pomagały w lepszej jeździe po prostej niż w lepszym pokonywaniu łuków... ale o tym kiedyś osobno

[@PokoleizKuleckim]

@@fifi81pl - można złośliwie powiedzieć, że jazda po prostej jest szczególnym przypadkiem jazdy po łuku. A tak już zupełnie poważnie: myślę, że - na ile rozumiem układy oscylacyjne - to taki parowóz, czy jakikolwiek pojazd, samolot, cokolwiek, ma naturalną skłonność do rozmaitych oscylacji w ruchu. Wózek, z perspektywy mechaniki, to masa, sprężyna i tłumik, tak więc może ładnie 1. zmieniać dystrybucję masy, 2. tłumić oscylacje. Popraw mnie proszę, jeśli coś pochrzaniłem.

[@fifi81pl]

@@PokoleizKuleckim taki wózek może być "mechanicznym eliminatorem drgań". Zwróćmy uwagę na to, jak wyglądałby taki TKt48 gdyby pozbawić go skrajnych osi tocznych i uczynić z niego TKp (taka seria też była - do oglądania w Stacji Muzeum). Po pierwsze musielibyśmy skrócić kocioł, zmniejszyć zapas węgla - wszystko po to, aby z obu stron ująć masy... by te pozostawione osie napędowe dały radę przenieść masę parowozu na tor przy zachowaniu rozsądku w naciskach osi. Co będzie wystawać mimo wszystko przed pierwszą oś? Tak potężny ciężki blok cylindrowy... o mamy wahadło - czyli masę skupioną wystawioną po za punkt podparcia... i gdzie to wahadło będzie grać? Na prostej gdzie może się swobodnie bujać między prawą i lewą szyną? Czy może na łuku, gdzie koła "przyklejają się" do jednej szyny i nie ma obszaru do drgań? Oczywiście będzie nam bujać na prostej... i dlatego TKp będzie mieć znacznie mniejszą prędkość konstrukcyjną niż TKt - bo prędkość konstrukcyjna to prędkość przy której oscylacje pojazdu są tak duże, że konstruktor już ma pełne portki obaw o wykolejenie. Fajnie byłoby zrobić z tego jakiś odcinek, ale już z "zabawkami" i innymi doświadczeniami - tu trzeba by odwiedzić moją Alma Mater czyli mój kochany SiMR... zdzwonimy się ;)

[@KUBUTECH911]

@@fifi81pl Warto jeszcze rozpatrzyć drgania działające nie tylko w płaszczyźnie prostopadłej ale też i wzdłużnej pojazdu dla elementów, które stanowią masę skupioną wysuniętą poza punkt podparcia. O ile środek ciężkości dla takiego silnika parowego jest relatywnie nisko, o tyle taka wisząca masa powoduje, przy niewłaściwym projekcie, wyginanie się konstrukcji ramy, co może skutkować ... wzbudzaniem większych drgań lub brakiem możliwości tłumienia już istniejących. Ba, myślę, że gdy spojrzymy sobie na osie toczne to mają one jeszcze inne zadanie, które ułatwia bezpieczną eksploatacje parowozu - tłumienie zjawiska wężykowania i jego negatywnych skutków. Gdyby nie mniejsze koła toczne to stosując układ znany ze wspomnianego Tkp mielibyśmy kilka dużych kół o dużo większej bezwładności i podatności na pewną częstotliwość drgań. To mogłoby powodować wpadanie w rezonans przy pewnych prędkościach i w najlepszym wypadku nadmierne zużycie zestawów kołowych oraz szyn, w najgorszym wykolejenie taboru ;) Tak sobie myślę, że to zagadnienie jest naprawdę bardzo obszerne, a ruch zestawów kołowych względem szyn można rozpatrywać na kilku płaszczyznach, a potem łącząc te wyniki otrzymać jeszcze ciekawsze rezultaty :D Pozdrowienia :D

[@Tomasz_M]

Dzieńdoberek!

[@januszdawid5959]

Ciekawy film nakręcił rerzyser Munk w latach pięćdziesiątych człowiek na torze pomijając aspekt polityczny jest pokazana praca na parowozie

[@jerzyjerzewski6162]

Mechanik Orzechowski. Najlepszy mechanik wśród aktorów , najlepszy aktor wśród mechaników.

[@radosawjonca3480]

Super odcinek. Zabrakło tylko informacji ile palą i jaki mają zasięg 👍

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję. Przyjdzie na to czas.

[@stanisawk1385]

@@PokoleizKuleckim No , czekamy, uzupełnienia pilnie potrzebne!

[@MKMIKWarszawa]

Ciekawy film

[@kacperlipka5479]

zastanawiam się .... kto daje łapkę w dół.... odcinek mega. Myślę, że na prace inż by się nadawał

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję. Mam swoich antyfanów, którym działa na nerwy moje poparcie dla WOŚP i ogólny brak nienawiści na tle rasowym.

[@mini_grzesio2160]

Świetny film, ja nie znam się za mocno na polskich parowozach, ale najciekawszym na świecie wg. mnie jest Union Pacific 4014 "Big Boy"

[@andrzejhaman1253]

Przy okazji warto zwrócić uwagę na charakterystyczną cechę polskich tendrzaków (tych budowanych dla kolei publicznych przez Cegielskiego, bo tendrzaki przemysłowe z Fabloku były pod tym względem "tradycyjne"): stosunkowo wysokie i przesunięte do przodu skrzynie wodne. Rozwiązanie to zastosowano po raz pierwszy przy konstrukcji parowozu OKl27 i trzymano się go konsekwentnie (OKz32, TKt48, przedwojenny tendrzak gigant dla kolei bułgarskich 1F2). Zazwyczaj tendrzaki miały niskie, za to długie skrzynie wodne. Rzuca się to w oczy, gdy porównujemy polskie tendrzaki z podobnymi tendrzakami niemieckimi (np. OKl27 z OKl2, czy TKt48 z TKt3).

[@PokoleizKuleckim]

Dokładnie! I te skrzynie miały prostokątne ściany, jedynie z wnękami na elementy układu parorozdzielczego. Wiele tendrzaków obcej konstrukcji miało ścięte lekko naroża skrzyń dla poprawy widoczności z budki - np pruski T12, czyli OKi2; myśmy tak zrobili w ferrumkach, śląskach, bazielach, ale żaden z dużych osobowych tak nie miał.

[@armenian123]

@@PokoleizKuleckim warto tez zwrocic uwage ze waskotorowe tendrzaki rowniez nie miały skosów, pewnie ze wzgledu na dobra widocznosc z budki i niewielkie predkosci. Chociaz te waskotorowe tendrzaki i tak bardzo czesto pracowały z tendrami.

[@jankowalski3432]

Mój ojciec 40 lat naprawiał lokomotywy, od parowozów począwszy, do spalinowych na ropę.

[@stanisawk1385]

Jakieś wspomnienia tu dasz może ???? please :)

[@marcinpilot2858]

Jestem kolejarzem ale o parowozach wiedzę milalem mierną. Więc Kuleckiego zawsze dobrze posłuchać

[@PokoleizKuleckim]

Kłaniam się z pokorą i życzę zielonej na szlaku.

[@ewelinastachurska830]

Odcinek jak zwykle petarda.A jak tam Royal sie spisuje? Pozdrawiam

[@stasiekpiekarski]

...i jeszcze niby mamy postęp, ale charakterystyka napędowa maszyny parowej powoduje, że nie potrzeba skrzyni biegów/przekladni elektrycznej lub hydrokinetycznej. Wiadomo, sprawność słaba i ten czarny dym.., ale cała bije na reszta jest świetna.

[@dawidgrzyb9138]

Troche ciężko do zrozumienia, ale da się pojąć 👍

[@PokoleizKuleckim]

Mnie też jest ciężko to ogarnąć - dopiero się uczę. A czego się nauczę - o tym będę opowiadać :) .

[@maciejszymanski2386]

Chyba największym problemem parowozów była czasochłonność jego uruchamiania ze stanu wygaszenia - zanim ogień pod kotłem się rozpalił, zanim woda osiągnęła odpowiednią temperaturę i ciśnienie, potrzeba było kilkudziesięciu minut. Tych problemów nie ma w lokomotywach spalinowych ani elektrycznych.

[@PokoleizKuleckim]

Dokładnie. Uruchamianie parowozu szło w godziny. Bardzo dziękuję za uzupełnienie.

[@ukaszp6239]

Poszedłbym dalej. Twierdząc za klasycznym powiedzeniem, że pół życia przesypiamy - uważam że więcej zaplecze się nachodziło wkoło parowozu, niż sam wyjeździł. Parowozu nie gasi się na noc, nie gasi się do obsługi codziennej, ale dopiero na OT albo naprawę. 10-11 godzin jeździ, 13-14 stoi, grzeje, smaruje. Na okrągło! Smarowanie układu biegowego parowozu jest układem otwartym, wspomaganym smarownicami i prasami smarnymi. A tak poza tym, parowozy były oszczędniejsze od jakichkolwiek innych pojazdów.

[@tombouu]

@@ukaszp6239 tony węgla na 100km to była oszczędność, że o wodzie nie wspomnę?

[@wlodasban466]

E tam...takiego rzeczowego pitolenia możemy słuchać bez końca!jak zwykle na najwyższym poziomie ale mam niedosyt niespełna 20 minut filmu.za krótko! Pozdrowionka!

[@jkhchem]

Rysunki Kulecki, muzyka Kulecki, scenariusz Kulecki, do tego inżynier. Jest coś czego Pan nie potrafi albo coś na czym Pan się nie zna? Odcinek jak zawsze świetny, bardzo wysoki poziom.

[@PokoleizKuleckim]

Generalnie to na niczym się nie znam - wszystko robię po łebkach, "jak dla obcego" ;) . Poziom: amator. Bardzo dziękuję za słowa otuchy :) .

[@stanisawk1385]

Nasz Kolejarz nie zna się co najwyżej na ............ gotowaniu na gazie ! Ale i tego się można nauczyć na studiach w szkole WSGG - wiecie, co to znaczy? to łatwe ..........

[@szeregowykamil6676]

podobno PM36-2 ma być wyremontowane i wrócić do jazdy a wraz z nim jeszcze ok1 lub tr5-65

[@PokoleizKuleckim]

Zobaczymy, co z tego wyjdzie... temat wraca raz na jakiś czas.

[@piotreKKicz]

Stuk puk. Dzień dobry.

[@syrharmer4651]

Dobrze też, że mamy wielkiego pasjonata Parowozowni Wolsztyńskiej - burmistrza Wolsztyna Wojciecha Lisa !, a moim marzeniem jest żeby wszystkie parowozy z szopy były odrestaurowane i były na chodzie ! Może w końcu Unia Europejska zauważy ten ewenement na skalę światową i przyzna dotacje na utrzymanie tego dziedzictwa kultury światowej ! Pozdrowienia też dla wielkiego pasjonata kolejnictwa p. Kuleckiego - (mojego Mentora od tych spraw)

[@PokoleizKuleckim]

Kłaniam się nisko. Są ludzie od roboty, są ludzie od gadania - mam nadzieję moim gadaniem przysłużyć się dobrej sprawie. Pozdrawiam gorąco!

[@delsicret]

Dodam, że w niektórych parowozach, np. Pem37, para miała jeszcze jedno nieoczywiste zastosowanie: otóż od 1941 roku montowano tam zasilaną parą, przez odpowiedni zespół reduktorów i chłodnic, oscylacyjną szczoteczkę do zębów dla załogi. Z wymienną końcówką. Było zalecenie jej używania, gdyż załogom strasznie cuchnęło z mordy czosnkiem. Rozwiązanie to jest pierwowzorem współczesnych elektrycznych szczoteczek do zębów, pozdrawiam.

[@stanisawk1385]

żartujesz !!!!!!!!!! no, tak ?????????

[@janzgormysyny5830]

​@@stanisawk1385 mam taką szczoteczkę.

[@rysiumag]

Panie Jakubie, widzę że masz cudowne zdolności plastyczne, może pomyliłeś zainteresowania albo uczelnie. Ale jest super Brawo Ryszard

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo dziękuję za dobre słowo. To chyba bardziej kwestia uporu i treningu. Inżynier powinien umieć rysować - prof. Kazimierz Zembrzuski na przykład zostawił po sobie liczne szkice swoich rozwiązań konstrukcyjnych. Pozdrawiam Pana bardzo serdecznie.

[@Szopler]

WINCYJ!

[@KOLEJ22DrogaPrzygody]

Witam o widzę szlachetny material, to ruszamy , pozdrawiamy no i podziwiamy

[@piotrbabkiewicz3812]

Parowóz to piękna maszyna która żyje, wystarczy popatrzeć na parowóz pod parą gotowy do odjazdu. Zapach syk pary woda wyciekająca przez nieszczelności dym z komina i załoga która nad tym wszystkim panuje. A ma co robić i musi myśleć z wyprzedzeniem. Najtrudniej zapanować nad tonami wody w kotle o dużej tęperaturze. Gdy załoga uzupełni stan wody ciśnienie pary spadnie bo napływająca woda jest chłodniejsza. A poziom wody trzeba sprawdzać co chwilę bo przecież kocioł parowozu to granat bez zawleczki. Gdy poziom wody jest za niski skrzynia ogniowa nie jest już zalana wodą i się przegrzewa wtedy ołów w korkach parowych topi się i para dostaje się do paleniska. Gdy stopi się jeden korek wszystko się dobrze kończy. A gdy ich jest więcej robi się niebezpiecznie. Ciśnienie pary spada i woda gorąca woda zaczyna wrzeć i ciśnienie pary na powrót rośnie i otwierają się zawory bezpieczeństwa. Gdy ich przepustowość jest mniejsza od ilości pary która powstaje kocioł robi wielkie bum i niestety giną ludzie:( A w warunkach górskich szczególnie trzeba uważać bo w czasie zjazdu woda spływa w kierunku komina i mimo że przed chwilą przykrywała skrzynię ogniową już tego nie robi. Więc w czasie podjazdu trzeba ją uzupełniać często i w małych ilościach aby utrzymać ciśnienie pary. Podziwiam ludzi którzy potrafią zapanować nad tym wszystkim.

[@PokoleizKuleckim]

Bardzo dziękuję za smakowitą opowieść.

[@stanisawk1385]

Piotrze, świetny opis, daj jeszcze coś więcej, bo tego co mówisz, nigdzie nie słyszałem. Pewnie byłeś maszynistą? tak??

[@piotrbabkiewicz3812]

@@stanisawk1385 Nie byłem maszynistą, jeszcze w latach 80 tych byłem na wycieczce szkolnej gdzie skład prowadził parowóz. Zrobił on na mnie olbrzymie wrażenie bo na torach w pobliżu miejsca mojego zamieszkania widziałem tylko EN 57 i SM 42. A że ciekawski jestem i była okazja porozmawiać z obsadą lokomotywy więc moja fascynacja jeszcze wzrosła. Więc szukałem wiedzy o parowozach i oto efekty:)

[@Nieciej]

Są jeszcze miejsca na świecie gdzie parowozy jeżdżą na codzień i nie mam tu na myśli tych nielicznych rozkładowych pociągów parowych z Wolsztyna (kiedyś nawet do Wągrowca szły, ale pewnie się nie opłaca), ale zasadniczo stoją one po krzakach nawet w Północnej Korei, co widać na nielicznych przemyconych stamtąd, "kolejowych" filmikach. Może to w sumie i dobrze, bo przy ich sprawności (КПД mi bardziej pasuje) na pewno wszystkie one zespołowo marnowały energię uśpioną w węglu i truły produktami jego niepotrzebnego spalania o wiele bardziej niż łatwiejsze do regulacji (t.j. zmiany ilości podawanego paliwa w zależności od obciążenia, a wraz z tym i emisji spalin) elektrownie na to samo paliwo, zasilające wszak nie tylko elektrowozy i EZT.

[@PokoleizKuleckim]

Święte słowa... elektrownia w porównaniu do parowozu to jak sala operacyjna w konfrontacji z piecem kaflowym. Niby to samo paliwo, niby to samo ciepło właściwe, a jakże inny proces i wydajność.

[@Martinez77]

Co za schizofreniczne wynurzenia. Za a nawet przeciw. Typowa postawa młodocianych MKMów. Lubię coś, ale muszę na to pluć żeby poczuć się zdystansowanym ekspertem. Co za kompleksy...

[@Nieciej]

@@Martinez77 Można coś lubić i o tym opowiadać, ale wcale nie oznacza to dystansowania się od faktów, że parowozy były i te wciąż czynne nadal są szkodliwe dla środowiska niewspółmiernie do ich efektywności. Przecież @Po kolei z Kuleckim nie mówił, że parowozy wciąż i nadal są świetnym napędem dla pociągów, że ich efektywność uzasadnia kłęby węglowego dymu, wydobywające się z komina na postoju, ten cudowny smród palonego węgla wszędzie wokół pociągu. Wręcz przeciwnie: piękno != efektywność energetyczna - i tu się zgadzamy. Ich miejsce jest w muzeum - tu też się zgadzamy, ale żeby niektóre eksponaty mogły pozostawać czynnymi - muszą jeździć (te czynne z Wolsztyna jeżdżą nawet liniowo - obecnie zdaje się tylko do Leszna, choć bywało, że jeździły aż do Wągrowca, p. Poznań Wsch. i Czerwonak).

[@Martinez77]

@@Nieciej Efektywność, ekonomia, ekologia... Dużo poważnych zagadnień w formie populistycznego koktajlu. Ciężko z czymś takim się zmierzyć. No to po kolei. Odpowiadając na Twoje pytanie: w Europie parowozy wycofano w więkiszosci krajów w latach 60 (Europa Zachodnia) i 70. W latach 80 i 90, w ruchu planowym, parowozy użytkowano jeszcze w trzech krajach: w Polsce, w Niemczech i w Rumunii. W Rumunii to była końcówka. Pełną parą w XXI wiek parowozy wjechały w Polsce i w Niemczech. Dziś po kolejnych dwóch dekadach planowy ruch w Polsce reprezentuje agonalny stan który nie potrafi już fascynować nawet największych konformistów. Nie ma też wielkiej kolei na której coś zawsze się działo. Polska kadłubowa kolej przewidywalna i zredukowana do poziomu krajów basenu morza Śródziemnego jest zresztą papierkiem lakmusowym całej polskiej gospodarki, albo inaczej: całej gospodarki w Polsce. Tymczasem w Niemczech, w największej i najnowocześniejszej gospodarce Unii Europejskiej, parowozy mają się całkiem dobrze. Każdego dnia uruchamianych jest kilkanaście parowozów - w tym na wąskim torze. Planowo ! I tu dochodzimy do efektywności i ekonomii. Sprawność silnika parowego jest niewielka. Przy sprawności 98% silnika elektrycznego, 30-40% spalinowego, te kilkanaście procent silnika parowego nie powala. Sprawność mierzona na haku lokomotywy spada do kilku procent. Ale ta niewielka efektywność nie jest tożsama z ekonomią. Dlaczego w tych trzech krajach parowozy wytrzymały tak długo? Z powodów ekonomicznych właśnie. W Polsce i Rumunii eksploatowano je z biedy, którą pogłębił kryzys paliwowy i brak taniej energii elektrycznej uzasadniającej elektryfikację wszystkich linii wzorem Szwajcarii która uczyniła to w pierwszej połowie XX wieku. W Niemczech (wówczas głównie w NRD) - niemiecki praktycyzm i duże zasoby taniego węgla. Gdy parowozów było już coraz mniej nawet w tych trzech krajach, zaczęły rysować się przed nimi nowe perspektywy. W Rumunii do współczesności dotrwały w zasadzie tylko na leśnych kolejkach wąskotorowych, więc nie kłuły w oczy zakompleksionych decydentów. W Polsce parokrotnie przesuwano datę ostatecznego zakończenia planowej eksploatacji. Zakładano od całkowitej likwidacji trakcji, po zachowanie skansenów w Ełku, Kłodzku i Chabówce. Powstał jeden - w Chabówce. Ale mówimy o parowozach najczęściej najnowszych licznych serii w ruchu planowym. Ełk zaorano ostatecznie ze skreśleniem Ty2 -1279 i Ol49 - 3 (ta ostatnia jeszcze w 2005 roku była czynna). Wolsztyn miał być również zlikwidowany. Cudem powołano instytucję kultury, ale i ona nie jest gwarantem utrzymania szczątkowej działalności lokomotywowni. Powiat wolsztyński bodajże w ubiegłym roku wstrzymał ustaloną dopłatę dla parowozowni. Kasa na przeskalowane, zbędne i w mojej ocenie przepłacone rondo przy skarbówce w Wolsztynie była, ale na parowozy już nie. W Niemczech parowozy w planowym ruchu nadal są ekonomiczne. Tym razem wyliczono, że z racji na tzw. turystykę kolejową, pociągi parowe są bardziej rentowne niż spalinowe, a czasem nawet niż lekkie szynobusy. To samo kolejki wąskotorowe, co polskim urzędnikom zapewne nie mieści się w głowie. . Jak przed laty kolejki służą społecznościom lokalnym, a jednocześnie są cenionym produktem turystycznym. Najbardziej znaną jest wąskotorówka w Górach Harzu. Jej trasa leży na terenach dwóch powiatów. Rocznie kolejka przynosi zysk około 30 mln Euro, co stanowi blisko 1/5 całego dochodu z turystyki w obu powiatach. Nawet wąskotorówka funkcjonująca w północno - wschodnim landzie Meklemburgia - Pomorze Przednie wypracowuje zysk 2 mln Euro w skali roku. Dominuje oczywiście trakcja parowa jako gwarancja sukcesu ekonomicznego. No więc pytanie? Efektywność ekonomiczna jest mimo dużych przepałów? Jestem przeciwnikiem twardogłowego doktrynerstwa, które poza "mundymi" sformułowaniami nie wnosi niczego dobrego do życia. Ba, często wbrew logice odbiera resztki przyjemności i smaczków jakie nam tu i teraz jeszcze zostały. I tu dochodzimy do pojęcia dobrostanu (nie mylić z dobrobytem) którego składową jest ekologia. Mógłbym przytoczyć szereg badań i opracowań o tym jak nieekologiczne są rzekomo proekologiczne projekty. Jak na tych chwytliwych hasłach dorabiają się korporacje i jak kosztowne dla środowiska są ich ekologiczne produkty. Ma Pan świadomość o ile większa jest emisja substancji szkodliwych przy eksploatacji autobusu elektrycznego w stosunku do spalinowego w przeliczeniu na jednostkę energii? Blisko dwukrotnie. Do tego straty energii na przesyle i dodatkowe koszty związane z wymianą i recyklingiem akumulatorów. Zatem życzę Panu więcej racjonalnego podejścia, mniej doktrynerstwa i przede wszystkim holistycznej oceny pewnych zjawisk czy procesów. Czy choćby zalesianie całej Polski jest korzystne? Znika krajobraz kulturowy, a wobec likwidacji łąk i pól uprawnych giną pewne gatunki. Wali się cały ekosystem - o walorach estetycznych i kulturowych nie wspominając, a przecież są to działania według sztandarowych, ekologicznych hasłeł...

[@SzpargalyKolejowe]

Kuba, znowu się będę czepiał. Materiał dobry, ale nie aż tyle i nie na jeden raz! Sam sobie trochę popsułeś możliwość tworzenia kolejnych odcinków z parowozami i o ich budowie ;) Tu sądzę, że trzeba powolutku i delikatnie opowiadać - żeby nowi załapali bakcyla, a starzy przypomnieli sobie jaka jest idea parowozu ;) Kolejna sprawa - przez to, że początek spłyciłeś o osiach, nie przekazałeś przez to możliwości zasygnalizowania jak bardzo w parowozach to istotny temat! Średnica kół, ilość osi i osi tocznych, próby rozwiązywania problemów wpisywania się parowozów w łuki (zwłaszcza układ 1-5-0 "decapod")... To wszystko to mógłby być angażujący materiał na kolejne 2-3 odcinki! Tym bardziej, że można napomknąć o tym, że parowozy są konstruowane z myślą o konkretnym przeznaczeniu - stąd mamy towarowe Ty45, osobowe oelki i pośpieszne pety, a przy okazji zasygnalizować, że są bardzo rzadkie przypadki parowozów, które potrafią być "uniwersalne" jak np. Ot1 (BR44). Ty2 do tej ostatniej kategorii nie wolno włączać, to tylko w Polsce tak się zdarzyło, że miał szerokie zastosowanie ;) Podobnie kwestia kotłów - były różne rozwiązania techniczne. Dobrze, że pokazałeś te najbardziej klasyczne rozwiązanie i nie bawiłeś się w pokazywanie innych konstrukcji jak np. stojak Brotana, kotły Franco-Crosti itd. Ale to czego tutaj moim zdaniem zabrakło, to pokazania zagadnień fizycznych. W parowozie trzeba naprawdę bardzo mocno postawić na fizykę, aby pokazać ludziom jak to działa, ale też i przy okazji przekazać przez to jakie są tego wady. W tym przypadku nowicjusz, który zaczyna, niekoniecznie może być świadomy, że przy ciśnieniu np. 16 barów, potrzeba już blisko 190 stopni celsjusza (?). Sorki, szukałem na szybko ilu potrzeba stopni celsjusza, by zamienić wodę w parę przy ciśnieniu 16 barów. Tak samo rozszerzalność termiczna kotła - ile maszyn miało kotły robione na przysłowiową pałę. Kuba, z tą krytyką zrobisz co chcesz. Nie mówię, że znam się lepiej, ale patrzę na Twój materiał pod kątem tego czego mogę się jeszcze ja dowiedzieć, a czego mógłby ktoś, kto dopiero zaczyna swoją przygodę z tymi maszynami. Ja i tak trzymam kciuki za Ciebie i do zobaczenia do następnego filmu :)

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję Ci za ten komentarz. To wstęp do tematu, a każdy podtemat można rozwijać do woli, do tego bez żadnej dyscypliny ani ograniczeń. Możńa opowiedzieć o rozmaitych aspektach rozwiązań, można opowiadać o układach osi, można wczuwać się w konstrukcję danej maszyny - wszystko można. W tym odcinku jest trochę o wszystkim i tak miało być; temat jest nie do opowiedzenia za jednym zamachem, podobnie nie jestem w stanie w produktywny sposób skonstruować metodycznego kursu o parowozach - każda taka opowieść będzie dość nierówna i nieuporządkowana. Celowo powstrzymałem się od wchodzenia głębiej w fizykę i liczby - myślę, że na to też przyjdzie czas. Ale obiecuję: w moich filmach nie padnie słowo "entropia" :D . Za takie "czepianie" wdzięcznym Ci wielce i przyjmuję każdą ilość.

[@SzpargalyKolejowe]

@@PokoleizKuleckim nie no - bez przesady. Nie chcę znowu przeginać z tą krytyką, by nie zrazić Ciebie do swoich komentarzy. Ale byłem trochę zaskoczony podejściem do tematu i chciałem bardzo zwrócić uwagę na to, że środek ciężkości opowieści o parowozach warto przenieść na znacznie inny aspekt - fizyczno-mechaniczny. Opowieści o parowozach - zwłaszcza seriach Ty23, BR44 (Ty4), BR41 (Ot1), BR03 (Pm2), Pt31 - są niezwykłe i wespół z fotografiami z lat produkcji, wojny czy późniejszej eksploatacji, są kwintesencją klimatu kolei, a przede wszystkim zajmującymi historiami. Nie Kuba, nie warto gadać o fizyce w jakiejś zawiłej terminologii - wystarczy rozszerzalność pod wpływem ciepła, duże ciśnienie, tarcie, moc, przegrzewanie pary. Poza tym obrazowo sprawność maszyny parowej rzędu 8-15%, czyli słynne przybliżenie 10 łopat dla maszyny i 1 dla pociągu, jest naprawdę warte opowiedzenia, by każdy nowy mógł sobie uzmysłowić jednocześnie ile paliwa się marnowało, ale jednocześnie jak bardzo konstruktorzy starali się wycisnąć wszystko z maszyny parowej, byleby tylko zwiększyć jej sprawność. Jak będziesz coś potrzebować o parowozach, to śmiało wal do mnie. Może coś ciekawego uda mi się odkopać ;)

[@DK-tm7ou]

Jeszcze w latach 80 tych parowozy pracowały na PKP. Zostały wyparte głównie przez lokomotywy ST44. Natomiast parowozem poprzedzającym TKt48 o ile się nie mylę był parowóz OKl27

[@PokoleizKuleckim]

Ba, nawet w 90-tych. Dosłużyły końca końców w manewrach, gdzie z kolei wyparły je SM42. Wedle mojej wiedzy TKt48 wziął się z OKl27 i OKz32 - wycelował w środek.

[@DK-tm7ou]

@@PokoleizKuleckim SM42 to była chyba najliczniejsza grupa lokomotyw na PKP i pewnie to ta lokomotywa wyparła mniejsze parowozy, głównie tendrzaki. Z kolei ST44 wyparła większe parowozy. Różnica miedzy nimi jest jeszcze taka, że te pierwsze były rodzimą konstrukcją, zakup tych drugich był poniekąd na nas wymuszony w ramach "współpracy" RWPG

[@PokoleizKuleckim]

@@DK-tm7ou - fakt, SM42 było najwięcej; na PKP chyba o sztuki więcej, niż ST44. Również ponad tysiąc było byków ET22. Do tego jeszcze grube setki SM42 jako Ls800P dostarczono zakładom przemysłowym. Paradoksalnie ciężkie parowozy służyły też na manewrach: Ty2 były reanimowane do lat 90-tych, bo dość długo je trzymano jako coś w rodzaju rezerwy strategicznej na wypadek "W"; ST44 miały podobną rolę, bo Armia Czerwona używała ich jako lokomotywy wojskowe w wariancie ДМ62 - w tamtych czasach za każdą chyba decyzją stały względy wojskowe, nawet kosztem ekonomii.

[@DK-tm7ou]

@@PokoleizKuleckim SM42 to jest w Polsce kultowa lokomotywa. Do takich kultowych pojazdów doby PRL w Polsce jednym tchem możemy jeszcze zaliczyć składy EZT EN57, tramwaje 105Na, czy autobusy Autosan H9 i Ikarus 260/280. Jeśli idzie o ST44 to te lokomotywy odegrały szczególną rolę w transporcie węgla. Niedaleko mojego domu codziennie kilka takich składów kursuje do Elektrowni Łagisza. Zazwyczaj składy te są złożone z dwóch takich lokomotyw podczepionych z dwóch stron wagonów z węglem. Nie można jeszcze zapominać o roli jakie te lokomotywy pełnią na LHS

[@PaulusLapkov]

👏👏👏👍✌️

[@hujtotwojstary]

Tak się zastanawiałem już kiedyś; co gorsze? Sadza z parą, która opada na rośliny i natura może to przerobić czy diesel i jego cząstki azotu, które są szkodliwe dla nas wszystkich?

[@Waskotorowy]

Parowóz bardziej EKO

[@RockMetalElectronicPlaylists]

W filmie jest pokazane z jakich klocków składa się parowóz. Dosłownie w 9:14 :-)

[@rafallouth5920]

Odcinek jest genialny Ale niestety przypomniałeś mi jak ja nienawidziłem wykresu fazowego wody/pary używanego jako narzędzie tortur na zajęciach z Termodynamiki

[@PokoleizKuleckim]

Dziękuję. Też mam wielki opór przed wdrażaniem termodynamiki, mechaniki płynów i mechaniki ogólnej w filmach - pewnie jakaś zadawniona trauma studencka. Ciekawość, że to, co na wykładach i ćwiczeniach było niczym tortura, w praktycznym użyciu było bardziej jak skrzynka z narzędziami.

[@Jozef.59]

Chciałbym żeby Pan wytłumaczył jak zachowują się te cztery napędowe osie na rozjazdach i łukach. Czy są jakoś przesuwne?

[@PokoleizKuleckim]

To jest temat na osobną opowieść. Te filmiki są jak obieranie cebuli - każde zagadnienie staje się zalążkiem kolejnego :) .

[@Jozef.59]

@@PokoleizKuleckim No to czekam, 🤔🙂

[@mini_grzesio2160]

W filmie jest opisane, jak odbywa się to na pokazanej lokomotywie

[@Jozef.59]

@@mini_grzesio2160 Nie jest. Inaczej bym nie pytał.

[@stanisawk1385]

@@PokoleizKuleckim Kiedy będą ??

[@rysiumag]

Panie Jakubie, mogę podarować książki Lokomotywy Spalinowe E.Domański Z.Ożóg serii ST44 oraz to samo S.Piątek S.Węclewski J.Żałopa serii SP45

[@PokoleizKuleckim]

Panie Ryszardzie - dziękuję, mam obie. Bardzo serdecznie pozdrawiam.

[@rysiumag]

@@PokoleizKuleckim Szkoda a myślałem że na coś się przydam

[@PokoleizKuleckim]

@@rysiumag Przydaje się Pan przy każdym odcinku. Bardzo dziękuję za oglądanie i komentowanie.