Wielkie "Dziękuje" dla pana inżyniera. Lubię kiedy ktoś potrafi w prosty sposób przekazać tyle ciekawych faktów.
@piotrrys63134 жыл бұрын
Najlepszy film o parowozach jaki oglądałem, ach chciało by się cofnąć czas. I jeszcze trzeba dodać że takiego specjalisty jak ten z filmu to jeszcze nie widziałem.
@albenalbus11985 жыл бұрын
Wyrazy Szacunku Panu Adamowi za podzielenie się wiedzą i przyjemnie się słuchało. :) Bliski przyjaciel z dzieciństwa mojego dziadka był od początku powstania przedwojennego PKP, maszynistą parowozów i był w rezerwowej grupie osób do prowadzenia parowozu "Helena" wyeksponowanej na wystawie w Paryżu i był jednym z ostatnich, który prowadził w zastępstwach "Piękną Heleną" nim hitlerowcy zabrali do Niemieckiej Rzeszy i po wojnie jak się dowiedział iż już nie ma, nie chciał prowadzić tej drugiej ocalałej drugiej "Heleny" - ten bez otuliny - aż do końca życia bo z tego co wiem od mego taty i babci, bardzo przeżywał, ale prowadził inne parowozy głównie wersje konstrukcyjnie pochodne do Pm i Os-y do deski grobowej w 1978r. (w 1973r. byłem w "kabinie" maszynisty, który prowadził nie planowy ruch z wagonami towarowymi , ów przyjaciel św.p. Stefan, który bardzo kochał twój zawód i obserwowałem jak jego ręce z namaszczeniem np dotykały armaturę... - to był parowóz towarowy Ty-5 z tendrem wannowym na fragmencie trasy pomiędzy Krynica Dolna - dziś nieczynna stacja - a Piwniczną). Nie mam dowodu poza przekazaną mi informacjami od maszynisty Stefana, będąc nastolatkiem, mówił o zabraniu do ZSRR tego drugiego parowozu (ten co jest w Polsce). Ten bez otuliny został przechwycony przez hitlerowców i pojechał do Austrii (większa siła uciagu wagonów pasażerskich na bardziej górzystych szlakach kolejowych, opalanych na najwyższej jakości węgla bo widział ślady kotła). Od byłego więźnia, kolegi po fachu opowiedział o dziwnym układzie kół napędowych w Bawarii, co Stefan z jego opowiadań wywnioskował iż to była ta "jedynka" i wraz z innymi zniszczonymi parowozami został przetoczony do przetopu bez frontowego czoła okrągłych drzwi parowozu i tendra, twierdząc ogrom zniszczenia z niewłaściwej eksploatacji, która niewątpliwie w części kotła tzn w skrzyni ogniowej nastąpiło wyżarzenie z wyniku gorszej jakości ponoć z zasiarczonego węgla i tak już trudno dostępnego wówczas i efektu takiego stanu nie trzeba było długo czekać jak ciągle mocno palono by parowóz jechał szybciej i był często używany prawie do końca 1944r jako drugi już ze zdjętą otuliną, jako doczepny parowóz do pierwszego parowozu z słabymi hamulcami, bardziej w roli hamulca bo miał świetne hamulce jak na owe czasy. Możliwe jest iż przyszli "enerdowcy" przekazali czoło tej Heli kacapom i Ci drudzy dla kamuflażu podobno zamontowali do innego nieznanego parowozu celem iż radziecka kolej jest nadrzędna od PKP i próbowali złamać hart ducha polskich kolejarzy zwłaszcza nielicznych doświadczonych maszynistów, którzy byli nawet nie do ruszenia np przez SB przynajmniej do 1954r. Sądzę iż ta z wersją z otuliną to była radziecka propaganda jako niby trofeum niemieckie i w walce przeciwko AK, Z tego co tato mi mówił iż władzom radzieckim nie udało się nakłonić Polsce Ludowej na ponoć przejścia na szerokie tory i ta sprawa jako możliwy czynnik tego iż Bierut wrócił w trumnie i po tamtych wydarzeniach ucięto temat budowy w PRL szerokotorówki poza późniejszym LHS, że do 7 lat od jego budowy, CIA nie miało bladego pojęcia o jej istnieniu choć mieli wpływ na to by ograniczyć poszerzenia linii szerokotorowych poza dzisiejszych państw nadbałtyckich na resztę bloku wschodniego. Moim zdaniem Hela została zezlomowana w Bawarii i nigdy nie była na terytorium ZSRR ze względu na to iż większa szerokość toru nie bardzo mogła poruszać się na ciaśniejszych łukach z uwagi na konstrukcję choćby wiązarów, a przeróbka byłaby raczej nieopłacalna i teoretyczna maksymalna prędkość byłaby do 80km/h. Na zakończenie, w listopadzie 1939 roku Stefan uratował życie mego dziadka przed nagonką szwabów, którzy polowali na resztki żołnierzy w kampanii wrześniowej, ukrył go w parowozowym zbiorniku z wodą bo Niemcy przeczesali wnętrze tendra - mój dziadek jako lekarz czynnie działał w AK, a Stefan brał udział np w słynnej akcji chyba w 1943r, która polegała na podmienianiu listów przewozowych iż okupant nie mógł doliczyć się ponad pół tysiąca wagonów z zaopatrzeniem dla wojska i ok 210 cystern z paliwem, które było majstersztykiem w planowaniu w wykiwaniu szkopom sprzed nosa oraz zniszczenie prawie 1/4 stanu cystern należących do przedwojennego PKP - obaj przeżyli wojenną zawieruchę iż wielu ich kolegów i towarzyszy broni nie mieli tyle szczęścia... Od dziecka złapałem bakcyla z modelarstwem H-0 zwłaszcza epoki II, III i IV do dziś. Pozdrawiam.
Parę razy odwiedzałem Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, dzięki temu programowi, pierwszy raz z przewodnikiem. Dzięki.
@andrzejgwd26123 жыл бұрын
Przepiękny wykład na poziomie akademickim. Dziękuję i pozdrawiam
@bogij1081 Жыл бұрын
Nie jest na poziomie akademickim, bo mylone są pojęcia fizyczne (moc z momentem, waga z masą itp.) ale nadal niezmiernie ciekawy!
@ireneuszpyrak96110 ай бұрын
Wspaniale się ogląda ten film. Doskonała muzyka tworzy nostalgiczny, miły klimat. Dzięki ❤😊
@waldemarsobkowiak8974 Жыл бұрын
Tkt48 - mój ulubiony "osiołek"! 18:25 Gwizdawka parowozowa LoL "--- Wagony spieneś? --- Spienem! --- Latarkę wzieneś? --- Wzienem! --- To dawej zygnał, jadymy!" Znałem człowieka, który był świadkiem takiej rozmowy. Pozdrawiam serdecznie!
@emilialejowski86042 жыл бұрын
Bardzo ciekawy i profesjonalny wykład Pana inż. o różnych typach parowozów, wielka wiedza i fachowość, słucha się z przyjemnością !!! Gratulacje! DZIĘKUJEMY
@rawarut1 Жыл бұрын
Cudownie pan opowiada , prosto i zrozumiale o historii lokomotyw parowych . To chyba jedyne , żywe maszyny z prawie człowiecza duszą ! Puch ,puch ..... !
@AnonymousDosimetrist10 жыл бұрын
Bardzo ciekawy materiał, można się dowiedzieć wiele o historii parowozów jak i ich budowie :) Materiał mógłby być i 2x dłuższy, bo widać, że przewodnik ma ogromną wiedzę, a sporo jednostek jeszcze zostało do omówienia ;)
@darekadamczewski19864 жыл бұрын
Fajne
@swistakdanecki693011 ай бұрын
Znałem osobiście inż. Adama Gerstmanna. Nie tylko z Muzeum Kolejnictwa, ale też z Kolejki Grójeckiej. Człowiek dogłębnej wiedzy inżynierskiej, techniczny erudyta, ale nie czyniący wokół swej wiedzy i siebie atmosfery sławy czy wywyższania się- w stylu Onufrego Zagłoby. . W treściach, które mi przekazywał była sama esencja- pan inżynier nie dolewał w wypowiedziach "wody". Czasami jedno zdanie a nawet jedno fachowe słowo w odpowiedzi wyjaśniało wszystko. Gdy spytałem o kwestie rozruchu silnika Maybach do lokomotyw Lxd2 jedno zdanie "to był silnik z komorą wstępną":- wystarczyło mi to i wyjaśniło pewne kwestie eksploatacyjne. Pan Adam był uczynny, chętnie dzielący się wiadomościami, a właściwiej- wiedzą. Nie robił z tego tajemnicy. Zmogła go choroba serca, jak dla mnie- zmogła za wcześnie. Zmarł w listopadzie 2017 w wieku 73 lat, pochowany na cmentarzu Wojskowe Powązki A8 R7 G15
@Marecheck19785 жыл бұрын
Jako dzieciak miałem okazję parę razy podziwiać ten sprzęt. Ten bakcyl pozostał mi do dziś. Mam jeszcze BILET WSTĘPU do Muzeum Kolejnictwa w Warszawie z 1991 roku. Trzymam na pamiątkę. Pamiętam te lokomotywy. Pamiętam jeszcze unikatowy eksponat - zabytkowy skład EW51, który później latami gnił gdzieś na bocznicy, i szczęśliwie doczekał się ostatnio renowacji do stanu pierwotnego-przedwojennego. Ech, wspomnienia :D
@willi591617 күн бұрын
Wiedza tak "podana" że lepiej już chyba nie można. Ogromny szacunek dla Pana inżyniera. Jedna rzecz, która mnie razi to fakt malowania tych parowozów na zielono co raczej im nie służy stylistycznie... Mam "swoje" lata lecz nie pamiętam aby to był sposób na malaturę na PKP. Sporadycznie się widziało ale naprawdę rzadko.
@solo19536 жыл бұрын
Arcyciekawa opowieść Pana Adama. Dziękuję i pozdrawiam.
Dobrze zrealizowany program z udziałem prawdziwego znawcy tematu.
@The_Unobtainium Жыл бұрын
Dziękuję za bardzo wartościowy film.
@arturpapiernik700 Жыл бұрын
Naprawdę warto posłuchać i odwiedzić 😀
@JacekRWielkaPolska9 жыл бұрын
Kawał polskiej historii parowozowej.Super że nie wypadliśmy z obiegu chociaż w tym temacie.
@mikoajbudzyn52478 жыл бұрын
Super. Powaga i szacunek za wiedzę :)
@sawomirdoraczynski96852 жыл бұрын
Bardzo, bardzo serdecznie dziękuję!
@romanm917810 ай бұрын
Dziękuję za ten film super dużo się dowiedziałem. Pozdrawiam
@witoldkaszewski7 жыл бұрын
Obejrzałem z przyjemnością. Dziękuję :)
@Bk99JzM5 жыл бұрын
Witam i pozdrawiam Nestora Polskiego Koleinictwa!!Duza wiedza i ciekawy material filmowy!!
@DARIUSZKAZMIERCZAK-ez2bd Жыл бұрын
Bardzo dziękuję Pozdrawiam DK
@telewlzor Жыл бұрын
ma maxa szanuję tego pana experta
@eR-MIK Жыл бұрын
Parowóz bezogniowy w kotle miał nie tylko parę ale także wodę, która wrzała. Gdy temperatura pary spadała woda wrzała nada bo spadło ciśnienie a im niższe ciśnienie tym niższa temperatura wrzenia. Coś tam wiesz o parowozach ale masz DUŻE braki!
@jozefburzala3623 жыл бұрын
Dawno tak ze sensem mówiącego inżyniera nie słyszałem ,doskonały nauczyciel do Technikum Kolejowego.
@tadeuszmierzecki59179 ай бұрын
Jutro będę w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie , odbiorę modele dla mojego wnuka.
@januszsledz70696 жыл бұрын
Parowoz Tkt48-36 w latach 80-tych byl na stanie w lokomotywowni miedzyrzecz obslugiwalem ten parowoz
@januszsledz3 жыл бұрын
Ten pan co opowiada o parowozach Serii Tkt48 nie jest znawca jak się okazuje
@januszsledz3 жыл бұрын
Pracując od 1983-1991 miałem na codzień parowozy serii Tkt48 i Ty 45 oraz Ty2 styczność i troche posiadam wiedzy
@kazimierzg2896Ай бұрын
Widać, że obsługiwałeś parowóz, skoro nie potrafisz napisać Międzyrzecz z dużej litery.
@michaljaskowski13098 жыл бұрын
Świetny - bardzo dziękuje.
@plassertheurer-trackmainte771010 жыл бұрын
Należy sobie uświadomić jak wielką firmą była kiedyś PKP, bardzo ciekawy materiał.
@przemekm2817 жыл бұрын
Lukasz Wisniewski goo.gl/search/Wiadomo%C5%9Bci 🎥 Wiadomości goo.gl/search/Wiadomo%C5%9Bci 🎥 Wiadomości goo.gl/search/Wiadomo%C5%9Bci 🎥 Wiadomości Nie wiem i
@adamchrzanowski27496 жыл бұрын
Lukasz Wisniewski służy
@listonoszpat2333 жыл бұрын
Co to Mechanika Orzechowskiego masz na miniaturce ? :-)
@plassertheurer-trackmainte77103 жыл бұрын
@@listonoszpat233 Mechanik Orzechowski to symbol klasy jaka kiedyś była Kolej
@thc954rr8 Жыл бұрын
Dziekujemy
@ukasz45711 ай бұрын
Piękne parowozy 😊
@ovad20022 жыл бұрын
Pracuję w lokomotywie bez kół, czyli w elektrownii :-D
@oscyloskopu17766 жыл бұрын
smutne mam 11 lat i moim marzeniem jest zostać maszynistą parowozu niestety zanim skończę 18 lat to nawet w tych zajezdniach Berlińskich przyjaciuł kolei nie ostaną się żadne egzemplarze na chodzię
@joannaurbanska94333 жыл бұрын
Nie martw się . Chcę jak dorosnę wznowić parowozem ruch kolejowy do Ciechocinka i przyda mi się ktoś do obsługi.
@biaykruk33 Жыл бұрын
Widze że nie jestem jedyny który ma takie marzenia ;) yeż mam 11 lat ale nie martw się zawsze możesz w Wolsztynie lub w skansenach a w Niemczech prowadzą kilka planowych kolejek parowych więc do wyboru do koloru i powodzenia
@biaykruk335 ай бұрын
Wątpię żeby noc się nie ostwło bo regularnie robią rewizje
@jarekfranczyk8804 жыл бұрын
19:56 z przyjemnością słucha się rasowego maszynisty parowozowego.
@ovad20022 жыл бұрын
Mam pytanie: Zbiornik na wodę był w jakiś sposób podgrzewany?
@slav88202 жыл бұрын
Oczywiście, parą z kotła, inaczej zimą by zamarzła. Dodatkowo woda przechodząc przez inżektor ulegała podgrzaniu, po czym trafiała na korytkowy oczyszczacz wody i do kotła trafiała poprzez blachy opadowe, które ograniczały miejscowe, znaczne obniżanie temperatury wody w kotle. Stosowano też różnego rodzaju i różnych systemów podgrzewacze wody zasilającej, szczególnie w parowozach w których zamiast inżektorów stosowano pompy tłokowe.
@mieczysawfilipowicz6264 Жыл бұрын
Fajne ciekawe pozdrawiam serdecznie c
@sawomirdoraczynski96852 жыл бұрын
Chciałbym się więcej dowiedzieć o Pu 29. Wiem, że za długi, ale podobno świetny parowóz?
@tajemnicegorzowa3 жыл бұрын
Potrzebuję pomocy fachowców od lokomotyw. Pytanie w roku 1857 na nowiutki dworzec kolejowy w Gorzowie wielkopolskim wjechał pierwszy pociąg. Jaką miał lokomotywę? Zbieram materiał na film. Proszę o kontakt lub podpowiedź kto może to wiedzieć. Pozdrawiam 👍
@emit673 Жыл бұрын
Zabrakło ważnych informacji. Ile palił na 1000 km.? Jaką miał moc silnika ? ile zużywał wody na 1000 km i czy to była woda destylowana ? Jak długo trwało przygotowanie do jazdy ? Jak często usuwano popiół ? Ile zużywał oleju ?
@wieslawwarias1130 Жыл бұрын
Wsadzimy mini reaktor i będzie eko
@damiantomczak89914 жыл бұрын
Czy można prosić coś o parowozowni Wolsztyn
@mariuszluczkiewicz12322 жыл бұрын
Parowozy TY-51 obsługiwały jeszcze jedną magistrale węglową: Śląsk - Skierniewice - Łuków - Terespol. Odcinek Skierniewice - Łuków był wybudowany był 1949-1956 (pl.wikipedia.org/wiki/Linia_kolejowa_nr_12) i jeśli dobrze pamiętam linia ta była przystosowana do nieco szerszego rozstawu szyn niż w Polsce i w Europie zachodniej jest stosowany.
@Krzysztofzielinski.2 жыл бұрын
super material
@Darriio802 жыл бұрын
Niestety nestor kolejnictwa inżynier ś.p odszedł 30 listopada 2017r. Taką informację znalazłem w internecie 🥺
@mareks573 Жыл бұрын
Mój Ojciec był maszynista l klasy parowozu Px 48 kolei wąskotorowej w Krosniewicach.Kujawskiej Kolei Dojazdowej.
@donbadylios6323 Жыл бұрын
Pamietam te parowozy, pracowalem w zarzadzie kolei waskotorowych w W-wie latach 70-tych
@hubiloko57893 жыл бұрын
Trochę myli pojęcia ale wiadomo kamera swoje robi
@kazimierzg2896Ай бұрын
Kurcze, co się z nami stało ? Za komuny produkowaliśmy wiele rzeczy, np. sprzęt grający. Były różne firmy pod skrzydłami Unitry, jak Unitra Kasprzak, czy Unitra Diora. A teraz wszystko z zagranicy.
@Yacekwaw4 жыл бұрын
Dawno nie byłem w warszawskim Muzeum Kolejnictwa, ale ostatnio kiedy byłem odniosłem wrażenie że to muzeum dla parowozów jest raczej jakimś hospicjum czy umieralnią, bo zostawione były same sobie i nikt o te eksponaty na terenie otwartym nie dba. Moze teraz coś się zmieniło?
@bobmao78482 жыл бұрын
Ja myśle ze już dobrze ze Jakieś ludzie dobry woli ocalili te parowozy .
@Shadow_of_STLKR8 жыл бұрын
Aż żal patrzeć jak tam stoją i rdzewieją ; - ;
@lujekkwiatkolak7438 Жыл бұрын
Cudo
@dokumentalnypl1650 Жыл бұрын
Dlaczego nikt nie zainicjuje wstawienia tych parowozów pod dach…
@sovawls Жыл бұрын
Co ja tu za materiał znalazłem 😊
@luciomarczynski46445 жыл бұрын
Szkoda że nie poruszono tematu parowozów wąskotorowych, niby to samo,ale może są jakieś różnice oprócz rozstawu szyn.Ale podziwko dla wiedzy Pana inżyniera.
@damiks95377 ай бұрын
Ej a jak je kryją na tym tendrzaku bo to bardzo ważne chyba ktoś se wymontował fajne micie te niekompletne eksponaty
@paweandrysiak3190 Жыл бұрын
Starszy Pan z przed 10 lat w porównianiu do dzisiejszyh psedo infucerow yutuberuw i innych uposledzonych od kolejki HO TT Z G innych onanistów materiał super. czapka z głowy
@emiliamajcher44092 жыл бұрын
Najlepsze pojazdy mój lubiony to ol49
@donbadylios6323 Жыл бұрын
Pan Adam Gertsman (moze niepoprawnie napisalem nazwisko) byl naczelnikiem w Piasecznie, ja w tamtych czasach pracowalem na Targowej 74 w zarzadzie (WD4- tak to sie chyba wtedy oznaczalo) w W-wie. (lata 70-te)
@ewela32rusak406 жыл бұрын
Popłakałem się
@Ganto948 жыл бұрын
To były maszyny!
@spiderrable5 жыл бұрын
Gdzie one wszystkie stoją teraz ??
@eo-qf8ey4 жыл бұрын
Stoją cały czas tam gdzie stały.
@АлександрЛапченко-н4е3 жыл бұрын
Like defenitivelly !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
@polskie.dodatki.do.openrails3 жыл бұрын
Przewodnik mówi o Tr203, są przebitki z Ty42.
@bobmao78482 жыл бұрын
Moje pytanie jest to pana inżyniera . Dlaczego parowóz jest tak skonstruowany ze traci swoją cenną parę . Nie można było tak zbudować żeby ta para wracała do kotła . To tak się dzieje jak by człowiek co pracuje gubił swoją krew !
@xrayperforator Жыл бұрын
Ponieważ jej schłodzenie i skroplenie wymagało by dużego i ciężkiego układu (zwróć uwagę, jak ogromne są chłodnie kominowe w elektrowniach) - prościej jest dolewać wody w czasie postojów na stacjach. Natomiast Niemcy w czasie 2 W. Ś. rzeczywiście budowali takie maszyny (na trasy, gdzie były problemy z zaopatrzeniem w wodę) i taka instalacja była zamontowana na tendrze (wyposażona w zespół ogromych dmuchaw) i rzeczywiście działała.
@eR-MIK Жыл бұрын
Od kiedy to "t" oznacza parowóz dla lonii górskich? Kończyłeś szkołę gastronomiczną, że takie głupoty opowiadasz?
@stanisawk1385 Жыл бұрын
wsławił się? Raczej wstyd przyniósł
@slav88202 жыл бұрын
Nie przyłożył się, oj nie przyłożył. Błędów tyle, że aż uszy bolą. Tak, jakby wiedział, że gdzieś dzwonią, tylko nie wiedział w którym kościele. Ale dla laików zupełnych wiadomości wystarczające.
@eR-MIK Жыл бұрын
inż a wypowiada się gorzej niż niejeden tylko po podstawówce i to niepełnej.
@micha75276 жыл бұрын
13:23 Wyłącza a nie "wyłancza", i włącza a nie "włańcza"... Taki tylko przykład pozwolę sobie przytoczyć, dla zapamiętania: "łączność" a nie "łańczność". I jeszcze jeden, dla tych którzy będą kurczowo trzymać się tego, że obie wersje są poprawne. Otóż nie, bo nawet ci, którzy mówią "włańczać" nigdy nie popełnią błędu jezykowego w słowie : "przełączyć", bo najnormalniej w świecie nie da rady tego słowa wypowiedzieć w formie "przełańczyć".... A tak poza tym, to wiele dowiedziałem się o parowazach :)
@donbadylios6323 Жыл бұрын
durnys !!!
@NorbertTkaczykbr44ty4tkt486 жыл бұрын
Dużo głupot opowiada.
@NorbertTkaczykbr44ty4tkt486 жыл бұрын
Niestety, raz wypowiedzianego słowa nie cofnie się. Ja całe życie pracuję na swoje dobre imię i nie będzie mi nikt ubliżał. Jeszcze w tym miesiącu będę w PL na urlopie, więc Twój post wyląduje na Policji. Jeśli konto jest fikcyjne, też Ciebie znajdą. Ciekawy dzień dzisiaj, dopiero co wróciłem z komisariatu w Hannover z podobnym przypadkiem. Postanowiłem, że będę uczył ludzi kultury, niezależnie jak wysokie kary zapłacą. Proszę więc nie oczekiwać listu od Policji, a następnie od prawnika. Pozdrawiam
@NorbertTkaczykbr44ty4tkt486 жыл бұрын
Oczywiście miało być: proszę oczekiwać listów/wezwań. Przepraszam za błąd.
@ewela32rusak406 жыл бұрын
Sory zgoda?
@ewela32rusak406 жыл бұрын
Zesrałem się ze strachu💩
@ewela32rusak406 жыл бұрын
Jezu możemy to skończyć do jasne Anielki!!!!
@triglawgordin5667 жыл бұрын
Ale ten Pan pomylił chyba parowozy Pm2 i Pm3 skoro powiedział że to ten sam parowóz w skansenie tylko jeden z otuliną a drugi bez. W ogóle jakos tak niechlujnie mówi o tych lokomotywach. Hehe no i magistrala nadwiślańska do... Szczecina :)
@donbadylios6323 Жыл бұрын
Pomylil sie raczej twoj ojciec, ze cie splodzil. Nie Pm2 lub 3 ,tylko Pm36 kolezko, a 2 i 3 moga byc numery kolejne.
@annamalachowska757210 ай бұрын
Super material.
@stanisawk13854 жыл бұрын
Bardzo ciekawy materiał, można się dowiedzieć wiele o historii parowozów jak i ich budowie :) Materiał mógłby być i 2x dłuższy, bo widać, że przewodnik ma ogromną wiedzę, a sporo jednostek jeszcze zostało do omówienia ;)