Chrześcijanie pierwszych wieków - kim byli i w co tak naprawdę wierzyli? | prof. Robert Wiśniewski

[@RadioNaukowe]

Dziś odcinek wyjątkowy :) Rozmowa wokół książki wydawnictwa RN - naszego wydawnictwa :) Na pierwszy ogień polecam Wam książkę prof. Roberta Wiśniewskiego: 📘"Chrześcijanie pierwszych wieków": radionaukowe.pl/chrzescijanie Więcej o wydawnictwie możecie dowiedzieć się tu: 📖 Poznaj nasze wydawnictwo: radionaukowe.pl/wydawnictwo 📚 Kup książki: wydawnictwoRN.pl oraz z filmu, w którym opowiadam kulisy: kzbin.info/www/bejne/qnrCioh5esitpbM Prof. Wiśniewskiego (i mnie, jkbc) będzie można spotkać na żywo w czasie spotkania autorskiego 6 listopada w Big Book Cafe MDM w Warszawie o godz. 19:00. Transmisja na FB Radia Naukowego Miłego słuchania i czytania! :) Karolina

[@lukaszlewczuk]

Obejrzane - cudowna rozmowa :-) Książkę na bank zamawiam. P.S. Ale Pani dobrze w czarnym, jeszcze z tymi akcentami w kolorze włosów - lux outfit ;-) Pozdrawiam!!

[@bogdanszopa6002]

A co wiemy o zydowskim przestepcy J.Chrystusie? Tylko klamstwa rozpowszechniane przez urzednikow K.Katolickiego. Kazdy kto promuje zydowskiego przestepce J.Chrystusa promuje zydowska przestepczposc.

[@barbaratomaszek3279]

Książkę zamówiłam w zestawie.Przyjdą trzy.Chetnie wysłucham również tej rozmowy.

[@ksasiadek27]

@@RadioNaukowe pierwszy tom - audiobook odsłuchany (bardzo mi się podoba) jestem gotowy na drugi tom ;) dziękuję i pozdrawiam

[@piotrrejnus2671]

Zakupione

[@paulinair6072]

Jeden z moich ulubionych tematów w Radiu Naukowym, zabieram się za słuchanie i czytanie jakże ciekawych komentarzy ❤

[@jezuschrystus.onlycash]

@@paulinair6072 👍😀 W tym temacie ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia. 😊

[@leszekbaszczak8907]

​@@jezuschrystus.onlycash "Ogranicza* Was nieporadny rozum.

[@leszekbaszczak8907]

​@@jezuschrystus.onlycash' "ogranicza" Was nieporadny rozum

[@jezuschrystus.onlycash]

@@leszekbaszczak8907 Może i nieporadny. Ale zawsze rozum. Nie mamy nic lepszego. 😉

[@tomaszpodrucki3586]

Ależ długo czekałem na to. Dziękuję za ponowne zaproszenie pana prof. Wiśniewskiego. Intelektualna uczta.

[@JurandJS]

Lepiej przeczytaj Biblię, bo Wiśniewski młóci słomę.

[@AlexanderPikulski]

@@JurandJS Nie...Wiśniewski trafnie opisuje początki chrzescijanstwa

[@AlexanderPikulski]

@@JurandJS Przeczyta Biblię i co?

[@AlexanderPikulski]

@@JurandJS Czytając Biblię nikt nie wpadnie że będzie armageddon i raj na ziemi...do tego potrzeba strażnicy🤣🤣🤣🤣🤣

[@karolwojdak9892]

@@AlexanderPikulski Strażnica z USA.

[@marcinkw.858]

O fajnie, że kamerka się pojawiła :) zawsze szukałem osób, z którymi Pani rozmawia :)

[@RadioNaukowe]

A oni zawsze mieli fotki na radionaukowe.pl :)

[@dilofozaur]

UwU.

[@marekgodek8543]

-w końcu (mogę) -możemy Państwa oglądać-BRAWO i dziękuję w imieniu swoim i wszystkich Pani fanów👏👍😉😏

[@dariuszdowksza9729]

Dziękuję za wyjątkowo ciekawą rozmowę. No i nareszcie wizja ... tego mi brakowało. Z niecierpliwością czekam na kolejne książki Waszego wydawnictwa. Pozdrawiam.

[@kasiamanagement7986]

Dziękuję, to bardzo ważne że można poznawać historie swojej religii ...serdecznie dziękuję za wiedzę oraz jest przekazywanie do szerszej publiczności

[@jakubov1]

Raczej nie swojej. Chrześcijaństwo zostało nam wpojone mieczem! Dlaczego się nie chwalą nigdzie ile ludzi wyrżnęli w imię "boga"?

[@michamusic1359]

​@@jakubov1 Pani Kasia napisała se to Jej religia-z nią się identyfikuje. Może taka sama wybrała. Kropka. Inne religie też były wykorzystywane do wojen-chrześcijaństwo nie jest wyjątkiem. Pozdrawiam!

[@danielsotysik2232]

@@jakubov1 a ilu ludzi poświęcili w ofierze i ilu swoich pobratymców sprzedali w niewolę przedstawiciele wierzeń słowiańskich? Wie to Pan czy tylko mędrkuje dając upust swoim własnym uprzedzeniom i brakom w podstawowej edukacji? Kto konkretnie wpajał Polakom mieczem chrześcijaństwo? Chrześcijaństwo wygrało z pogaństwem, bo prezentowało lepszy i bardziej bezpieczny model cywilizacyjny od tego co miało do zaoferowania tzw. barbaricum.

[@sunnysunny21399]

@jakubov1 dam ci dobra radę. Weź duży rozpęd i pier...nij głową o ścianę. Może być pomocne a na pewno nie zaszkodzi

[@jakubov1]

@@michamusic1359 Mi chodzi tylko o to że to jest religia, która została nam narzucona przemocą tysiąc lat temu i ludzie zamiast dociekać prawdy, to brną dalej w to oszustwo.

[@wojtekokolarnik7047]

Z ogromnym zainteresowaniem wysłuchałem całej rozmowy. Gratuluję.

[@michabobyk]

Uwielbiam Pani słuchać - a teraz jeszcze oglądać 😊. Super rozmowa 👌

[@kolec621]

W końcu widać głosy 😊 super byłoby w temacie Biblii zaprosić dr Marcina Majewskiego

[@ksasiadek27]

Koniecznie i odrazu proszę szykować książkę 🙏💚😉

[@ZdzichaJedziesz]

Jestem na tak 👍

[@lukasz9788]

„w temacie Biblii zaprosić dr Marcina Majewskiego" Dzięki uważnej lekturze Biblii dowiedziałem się, że właściwe zrozumienie tej Księgi jest darem od Boga, którego udziela On szczerym poszukiwaczom prawdy, za pośrednictwem naśladowców Jezusa z Nazaretu, a nie teologów nominalnego chrześcijaństwa (Łukasza 10:21; Dzieje 8:30,31; 1 Koryntian 1:27-29).

[@sebastiankwintal2828]

Albowiem mądrość tego świata jest u Boga głupstwem. Napisano bowiem: On chwyta mądrych w ich własnej chytrości; I znowu: Pan zna myśli mędrców, że są marne. 1Kor 3,19-20

[@ZdzichaJedziesz]

Napisano też: Poznacie prawdę o prawda was wyzwoli (z zabobonów) 😁

[@lukaszlewczuk]

Co za przyjemność widzieć Państwa! Jestem zachwycony :-)

[@jakubdobiszewski941]

Super temat, uwielbiam wasze radyjko. Pozdrawiam serdecznie ze Szczecina…

[@belamortadela]

Swietna rozmowa, dziekuje

[@DorotaSpark]

Bardzo fajnie się słuchało. Rozmyślam sobie teraz o tych pierwszych chrześcijanach. Dziękuję.

[@changeandprogress]

Bardzo interesująca audycja i jeśli książka jest w podobny sposób zredagowana, to nie ma nic lepszego dla osoby, która chce poznać historię chrześcijaństwa. Wiedza i pasja:)

[@RadioNaukowe]

Śmiem twierdzić, że książka jest nawet lepsza :) bo tekst można starannie redagować na spokojnie. I mówię to jako redaktorka prowadząca :)

[@zbuchus]

Śmiem twierdzić, że książka jest pełna przekłamań, jest po prostu wizją profesora na sprawy, których nie akceptuje, stąd szuka wytłumaczeń wedle własnego światopoglądu. Bezkrytyczne odrzucanie w tym wywiadzie autorstwa Mateusza apostoła jego ewangelii jest doskonałym przykładem dogmatyzmu naukowego jaki profesor stosuje. Jego stwierdzenie "Natomiast z całą pewnością możemy powiedzieć, że ci, którzy są w późniejszej tradycji uznawani za ludzi z bezpośredniego kręgu Jezusa, tacy jak Mateusz, który miał być jednym z Dwunastu, nie są tymi, za których ich uważano dlatego, że narracja Mateusza jest całkowicie oparta na greckojęzycznej relacji Mark" jest co najmniej mało naukowe a bardzo dogmatyczne, jest wiele opracowań naukowych głęboko polemizujących z tą nieuprawnioną tezą, no ale skoro pasuje do narracji Pana Profesora, to tym gorzej dla faktów. Promowanie tego typu oświadczeń ("z całą pewnością") w radiu rzekomo naukowym świadczy jedynie o wiarygodności samego radia, które z jednej strony ma fajną misję popularyzowania nauki, a z drugiej zamyka się w dogmacie materializmu, który jak widać dotyka nawet wiedzy historycznej. Dlaczego kwestionowane jest autorstwo Mateusza jest jasne i oczywiste dla wnikliwych obserwatorów kierunku baalowskiego jakie obrała ostatnio kultura post-łacińska. Wielka szkoda, że tzw. nauka zamknęła się w dogmatycznej bańce naturaizmu, Newton przewraca się w grobie, bo akurat on doskonale potrafił pogodzić prace naukowe z zakresu fizyki i historii chrześcijaństwa. Mało kto wie, że on jako pierwszy wyliczył wedle kalendarza faz księżyca 1 wieku datę ukrzyżowania Chrystusa.....

[@potworpotwornicki]

Jak zawsze mądrze i ciekawie. Dziękuję, że jesteście.

[@nynus230]

Like z góry dla Profesora Wiśniewskiego

[@vspxjuliaa]

+1👍

[@ksasiadek27]

Bardzo ciekawy wywiad naukowy. Książka rewelacyjna - słucham audiobooka, czekam na drugi i Tom - świetna robota 👍🙏💚

[@RadioNaukowe]

Jak miło czytać 🥰

[@JurandJS]

Bo nie znasz Biblii.

[@krzysztoflanger6015]

Świetna rozmowa. Z niecierpliwością czekam na książkę!

[@dominikkurek1155]

Kupioną?

[@JurandJS]

To jest ,,Ewangelia według Wiśniewskiego'' Nareszcie zgodna z faktami, bo naoczni świadkowie nie dostrzegli wielu rzeczy.

[@marekm2561]

Dzięki za Radio z Lufcikiem! Pozdrawiam Pani Karolino! 👽🖖

[@jansliwa4881]

"Rsdio z lufcikiem" pozwala datować piszącego, jak węgiel C14

[@marekm2561]

@@jansliwa4881 To jest droga metoda! Darmo: mam 62 lata! 👽🖖

[@jsniezycki]

Naprawdę ciekawa rozmowa, idealnie poprowadzona, w sposób, który w takim czasie daje przekrojowy i bogaty obraz tematu, dziękuję! No i świetna wiadomość, że można przeczytać więcej w książce! :)

[@radekanasz8963]

Lubię sobie posłuchać Wasze audycje. Są bardzo ciekawe. Pozdrawiam :)

[@LOKa-bg6qn]

PS . Świetna robota dziennikarska. Dobre pytania, niedominowanie dyskusji

[@SaganSGN]

Super ta rozmowa. Dziękuję 🙂

[@1963eM]

Oprócz sensu tegoż dialogu z przyjemnością słucham człowieka który wie kiedy zastosować zwrot :tę a kiedy :tą. I czym niewielu ludzi wie i prawidłowo używa.

[@aygor9350]

NOwa, ciekawa formuła. Bravo.

[@dymek1960]

Dziękuję za świetne przedstawienie tematu. Chciałbym zwrócić uwagę na rozdzielenie pojęcia Wiary i religii. Sledząc uważniej naukę Ewangelii można by podjąc przekonanie że Chrześcijaństwo jest nauką przeciwstawiającą się religii, która związana jest z takimi pojęciami jak kult świątynny ( J 2:19 ), ceremonialność, czy publiczna manifestacja ( Mt 6, 5-6 ) i w końcu to co najbardziej zaszkodziło Słowu Chrystusa czyli hierarchizacja przewodnictwa.

[@ArchibaldGlovery]

Bardzo ciekawa rozmowa👍

[@Anna-uw5lj]

Słuchałam z przyjemnością

[@Misjonarz.]

Lepiej się słucha oglądając , oby więcej takich audycji. Pozdrawiam

[@malgorzata.mrugala]

Bardzo informatywna rozmowa :)

[@monikas.3464]

Książkę już zamówiłam i czekam z niecierpliwością 😊

[@JurandJS]

To jest ,,Ewangelia Wiśniewskiego?'' Polak po ponad 2000 latach odtajnił akta i znalazł prawdę.

[@AlexanderPikulski]

@@JurandJS Ciekawe, że pisze to osoba , wyznająca religię, która w ciągu swojego istnienia, dość krótkiego jak na wyznanie.. wielokrotnie zmieniała swoje nauki

[@AlexanderPikulski]

@@JurandJS Jak to się stało że w 1925 roku prorocy nie zmartwychwstali i Rutherford musiał sam zamieszkać w rezydencji zbudowanej dla nich?

[@AlexanderPikulski]

Jak się ma do neutralności świadków Jehowy, że w Chile w każdej sali królestwa jest flaga narodowa i godło?

[@JurandJS]

@@AlexanderPikulski Pomyliłeś sale.

[@katogoria]

Jak dobrze że w końcu nauka wzięła się za temat. Dziękuję.

[@wodzimierzhaat6463]

Dziekuje za podcast. Brakuje mi istotnego pytania: W ile lat po śmierci Jezusa Chrystusa zostały napisane/zapisane ewangelie? Pozdrawiam ❤❤❤

[@RadioNaukowe]

Może istotnie umknęło. Ale w książce jest ;)

[@wodzimierzhaat6463]

@@RadioNaukowe Dziękuję za super szybką reakcję i odpowiedź. Cieszę się, że trafiłem na Wasz kanal i zasubskrybowałem go. Pozdrawiam 🤎🤎🤎❤️❤️

[@anariondanumenor9675]

Najwcześniejsza ewangelię, Marka, datuje się na ok 70r, najpóźniejsza, Janowa, na ok 90r

[@bortaloanzia8775]

R pN - Radio Pseudonauki

[@petercarpenter1]

Odsyłam do "podkastu historyków" więcej na temat 😊

[@katarzynahetmanowska8335]

Dziękuję za podcast, bardzo ciekawy ❤

[@katarzynaostynowicz]

Super z kamerą wśród ludzi 😊❤

[@ewa5488]

SUPER ❤ DZIĘKUJĘ za WSPANIAŁĄ rozmowè.❤

[@tuzu5723]

Bardzo duży plus, że pojawiła się kamera :) Super współpraca! Gratuluję wydawnictwa ;)

[@Catalineczka]

Bardzo dziękuję! Niezwykle ciekawy odcinek, świetnie się Państwa słucha. Na pewno kupię książkę! Czekam na więcej odcinków w tej tematyce. :)

[@patrycjafrej9117]

Nie mogłam się doczekać :-) !

[@MrElokwentnyemu]

Fantastyczny pomysł z wydawnictwem❤

[@kryst8733]

Ja miałbym z kolei takie pytanie - wspomniano o wspólnotach chrześcijańskich w Afryce północnej oraz Galii. Co natomiast z Hiszpanią? W liście do Rzymian Paweł wyraża zamiar podróży właśnie tam, czy więc są jakieś dowody na obecność wspólnot chrześcijańskich w Hiszpanii w I w n.e.?

[@ras.5501]

Uwielbiam Pani głos, często lubię tu wracać

[@darodarecki6921]

Od razu lepiej jak widać gościa!

[@RadioNaukowe]

To eksperyment :) zobaczymy, jak się przyjmie

[@darodarecki6921]

@@RadioNaukowe Bardzo fajny eksperyment,nie trzeba klikać w internecie,żeby zobaczyć twarz rozmówcy.Kibicuje,żeby tak zostało na stałe,chociaż rozumiem,że nie dla wszystkich może to być komfortowe.

[@quirelll]

Dla mnie to nie ma znaczenia bo i tak nie oglądam tylko słucham.

[@nordynek]

Profesor w świetnej formie, dziękuję !

[@sylwestersosniak220]

Dziękuję 🙏

[@paulina9216]

Książka kupiona, zaraz zaczynam. Dzięki za rozmowę 😀

[@lukaszp1985]

Gratulacje 200K!

[@RadioNaukowe]

Tak! Piękna jesień mamy

[@sebastianluppolo]

Mega ciekawa rozmowa. Dzięki.

[@CiekawostkiHistoryczneVideo]

Idealne rozpoczęcie soboty :) kolejny znakomity materiał:)

[@rafakoscinski5319]

Daje like w ciemno za opcję z wizją :) już kiedyś o tym pisałem w komentarzach jeśli zostałem wysłuchamy to... Alleluja tak żeby pozostać w temacie. Czy to permanentny stan, ta opcja z wizją? Czy eksperyment? :)

[@RadioNaukowe]

Eksperyment :)

[@rafakoscinski5319]

@@RadioNaukowe w takim razie życzę sam sobie chyba, żeby się powiódł :) bo to zdecydowanie lepiej skupia uwagę, przynajmniej moją trzymam kciuki za ten nowy format, dzięki za wartościowe treści, wszystkiego dobrego!

[@jezuschrystus.onlycash]

​@@rafakoscinski5319 Kto co lubi. JA wolę podcast. Ale jak ktos siedzi i ogląda to oczywiście video lepsze.

[@jezuschrystus.onlycash]

@@karolmaopolski4120 Oj tam zaraz nie lubi. 😀 Poprostu nie mam czasu siedzieć i oglądać. Chociaż jak już mam czas, to miło pooglądać rozmówców. 👍🤗

[@rafakoscinski5319]

@@jezuschrystus.onlycash wizja nie przeszkadza w słuchaniu ;) wówczas i wilk syty i owca cała, ale jak najbardziej rozumiem i przyjmuję argument :)

[@miroslawek]

Słyszeć i widzieć. Niby niewiele, a robi różnicę. Ostatnio zauważyłem pewną ciekawostkę. Zdarza mi się słuchać odcinka na zmianę na KZbin i Spotify i...na KZbin odcinek jest dłuższy, a rozmowa... wolniejsza. Jeśli włączę oba źródła w tym samym momencie, to z czasem dość mocno zaczną się rozjeżdżać.

[@RadioNaukowe]

Bo w przypadku odcinka wideo na Spotify jest dokładniejszy montaż audio, dla większej przyjemności słuchania. Przy wideo nie jest to możliwe :)

[@miroslawek]

@@RadioNaukowe Dziękuję za informację i pozdrawiam. P.S. Kolejny super gość i temat 👍

[@mibogusz]

nie ma to jak zapraszać w tym temacie ciągle tę samą osobę...

[@piolub5471]

Znakomita rozmowa!

[@ZdzichaJedziesz]

Wolałbym sposób prowadzenia tematu jak na Podcascie Historyków. Tam mamy omawianie źródeł i wiemy dobrze co mówi źródło, co jest wnioskiem ze źródeł a co hipotezą. Tu mamy jakąś syntezę / próbę rekonstrukcji ale to wszystko jest wymieszane nie wiemy często za czym stoi twarde źródło a co jest hipotezą.

[@RadioNaukowe]

To może warto im podsunąć prof. Wiśniewskiego jako gościa? :) nigdy za wiele :) A w RN zawsze trzeba balansować między opowieścią a twardą analizą

[@jakubov1]

Bo ich "nauka" na tym polega, na domysłach.

[@ZdzichaJedziesz]

@@jakubov1 bzdura. Wróć do podręczników historii 😁

[@AlexanderPikulski]

​@@jakubov1a skąd wiesz?

[@jakubov1]

@@AlexanderPikulski Są to moje wnioski wyciągnięte z badania ich pseudo nauki.

[@konradrozesaniec5378]

Fajnie, że książka jest również w formie audiobooka i świetnie czytana, kupiłem. Ale że nie jest na platformie która umożliwia ściągnięcie i odsłuch offline, to jest niestety słabe.

[@RadioNaukowe]

Proszę napisać na [e-mail], udostępnią Panu mp3 :)

[@KorbenDallasNY]

Wyciąganie wniosków ze źródeł u Pana profesora wprost wspaniałe Dlaczego chrześcijanie byli prześladowani? - Bo mieli dziwną religie nie dowiadujemy się nic konkretnego. Mieli dziwną religie i już. Rozterki teologiczne profesora w roku 2024, które mają imitować rozterki człowieka z roku 120 - jak to jest, że Jezus jest Bogiem i człowiekiem hmmm to wydaje się niecodzienne. Jak ludzie mogli to pojmować i akceptować? - Przypominam, że w kontrze do Jezusa jako jednocześnie Boga i człowieka mamy całkiem sprawnie funkcjonujące w tamtym czasie mity o zabijaniu olbrzymów, bogach którzy płodzą swoje bękarty z ludźmi i zwierzętami, czy przykucie wroga do skały i wyjadanie mu wątroby codziennie do końca świata. Ekspansja nordycka z czasów gdy chrześcijaństwo dawno ugruntowało swoją pozycje wnosi mity o Walhalli i wielkim wężu, który oplata ziemię. W kontekście do tych wierzeń Jezus jako człowiek i Bóg jednocześnie nie jest niczym wyjątkowym i zaskakującym dla tamtych ludzi.

[@israelhands7511]

Ludwig Wittgenstein powiedział "granice moich słów, są granicami mojego wszechświata." W sumie nic takiego, ale żeby zrozumieć, że bez umiejętności wykładania/relacjonowania INNYM tego co widzimy, tego co widzimy w zasadzie zwyczajnie nie ma, trzeba było w przestrzeni publicznej (popularnej/powszechnej) czekać do 1984 Orwella, który wykłada tę ideę słowami Symea do Winstona w odwrotnym funkcjonalnie ich znaczeniu: - wyrzucenie określonych słów z ich użytkowania skutkuje zniknięciem w wymiarze społecznym oznaczających je pojęć/zjawisk. Ergo: doskonale chybioną jest teza o powszechności wiedzy u średniowiecznych ludków o rodzajach obiektów kultu u innych ludków. We wczesnym średniowieczu Europę zasiedlało nie więcej niż 15 mln. Relacjonowana przez Cezara rzeź dokonana na Gotach wywołała w rzymskim Senacie burzę odrazy. A przecież Cezar spisał to w Kronikach galijskich. A przecież (2) naukowcy potwierdzają odkryciami naukowymi (archeologicznymi) niewyobrażalną wręcz skalę tej rzezi - pół miliona ofiar. Na 15 mln zasiedlających wówczas Europę. No i te ofiary - w większości starcy, kobiety opiekujące się dzieciakami i same dzieciaki - także wierzyły w swoich bogów. Czy śmierć wierzącego nie jest przypadkiem śmiercią jego wierzeń? No i bęc. Stało się - Grecy brnący w nieprokreacyjnie oczywiście ślepą (za przeproszeniem) uliczkę nie stanowili niczego poza ewentualnie płaszczyzną do kopiowania ich idoli przez Rzymian, ale już Germanowie - ci biedni, nawet jeśli uniknęli wymordowania - nie mieli już nic sensownego w ofercie. Podobnie zresztą jak Galowie, również z ręki Cezara doświadczający wcześniej losu Germanów. A przecież nie wymordowani podstępem, a w walce - ponad pół miliona jazdy i piechoty pospolitego ruszenia dla ratunku Wercyngetoryksa pod Alezją. Teraz nie odpowiemy sobie, czy obrzydzenie, odraza i napiętnowanie w Senacie okrucieństwa Cezara nie miało jedynie wymiaru politycznego zabiegu, nie mając nic wspólnego z wówczas nawet rozumianym humanizmem. Aby jedynie wywalić z sanek Cezara. Ale - było. Jednocześnie zgadzam się w całości zarzutu irracjonalnej skrótowości a la jakieś - za przeproszeniem - Discovery (Starożytni kosmici?) u pana gościa, nie wprowadzającego nas w przedstawiane zagadnienie inaczej, jak jakichś bieda słuchaczy jakiegoś tam wykładu na byle jakie zaliczenie. Przyswoić i wydalić. Aby było zaliczone w indeksie. Pozdrawiam!

[@marcinbiedron1033]

A czy przypadkiem w starożytnym Rzymie w pewnym okresie cesarzowie (np. cesarz Klaudiusz) nie byli uznawani za bóstwo...

[@KorbenDallasNY]

@@marcinbiedron1033 oczywiście, że byli i co więcej już szybciej uznałbym to za powód do prześladowań. Wierząc w jednego prawdziwego Boga chrześcijanie podważali bóstwo cesarza. No, ale jak widać Pan profesor woli uznać, że sformułowanie "mieli dziwną religie" jest wyczerpujące w temacie prześladowań.

[@legionista-potepionypotepi8971]

Ooo... Jak milo was widzieć🤩

[@jezuschrystus.onlycash]

To jest demokraja! Słuchacze wybrali. Karolina 👍🫶

[@PominReklamy]

Już raz przegrałeś wybory z Barabaszem. Gdybyś pamiętał to demokracji byś nie popierał.

[@jezuschrystus.onlycash]

​@@PominReklamy To były wybory kto pierwszy zawiśnie. Chciałem być szybciej żeby mieć to z głowy. 😁

[@michalmi944]

@@PominReklamy Czy Jezus z Nazaretu i Jeszua bar Abba(syn Ojca) to jedna i ta sama osoba?

[@PominReklamy]

@@michalmi944 z pewnością musiało być wielu Elvisów Presleyów, aby jeden mógł w końcu przebić się w mediach i móc się zcashować na tym.

[@PominReklamy]

@@jezuschrystus.onlycash nie chce cię już pogrążać i tak wyglądasz jak wyglądasz, ale ja rozumiem przegrać wybory z Trumpem, Putinem czy Berlusconim jak ten jeszcze żył, nawet z Dudą choć to wyczyn, ale z Barabaszem, ja cię proszę, masz ty wstyd ?

[@Czapokx]

Super, ze jest podglad z kamery, oby rozpoczęło to nowy standard na kanale :)

[@zofiabaraniecka2401]

To uczta intelektualna.Pozdrawiam z Lubonia. Słuchaczka.

[@JurandJS]

Szczególnie to Wiśniewskiego eeeeeeeeeeeeeeeeeeeee yyyyyyyyyyy

[@marek6247]

Ciekawe jaka będzie książka, zamówiłem po pierwszej części wywiadu, ale po drugiej głęboko bym się zastanawiał, ponieważ za dużo jest na temat prześladowań jest to ewidentne przejaskrawienie problemu i na nim skupianie uwagi słuchacza, najważniejsze w ocenie wczesnego chrześcijaństwa jest obiektywny nie stronnicze podejście do tematu, ale zamówiłem, więc przeczytam .

[@piotrklimowski]

Warto by zaprosić Marcina Majewskiego znakomitego biblistę

[@grzegorzukaszewicz2434]

O tym samym pomyślałem 🙂

[@G-N-L-S_PL]

Majewski pięknie wszystko ubiera w słowa, ale robi z Pisma Świętego księgę baśni i mitów. Bóg jest w Piśmie a nie w słowach uczonych...

[@sommer70]

Majewski to nie katolik, robi z Biblii mitologie

[@HaniaM703]

To samo chciałam napisać! 😁 Koniecznie proszę zaprosić prof. Majewskiego szczególnie odnośnie Babilonii, pisma klinowego i wpływu religii babilońskich na Stary Testament.

[@MamaKozy]

​@@sommer70 Bo nią jest

[@Sankio11]

Dziękuję za ten odcinek :)!

[@Izalagra]

"Dziwna religia, nie składają ofiar" - tak było na początku ( w dziejach apostolskich nigdzie nie ma wzmianek, że Eucharystia przez pierwszych chrześcijan była rozumiana jako składanie ofiary na ołtarzu, tylko jako łamanie się chlebem, jako 'Upamiętnienie') , rzymska tradycja KK z Eucharystii zrobiła ponownie składanie ofiary na ołtarzu- tak było przez wieki, obecny katechizm . bodajże dopiero na szóstym miejscu określa Eucharystię jako akt składania ofiary ( jak za starych dobrych czasów starohebrajskich, gdzie zarzynane baranki były bardzo popularne w świątyniach), jednak nie zmienia to faktu, iż na większości synodów i wykładni praktykowanej przez Kościół rzymski do połowy XX wieku, rzymski katolicyzm był i jest nadal kultem ofiarniczym - gorliwe okadzanie ołtarza, usypiające przytomność i uważność praktykowane dzisiaj oraz gładkie narracje w obecnym katechizmie nikogo , kto nie chce być oszukany nie oszukają. Wystarczy sprawdzić co KK napłodził na temat Eucharystii przez wieki w swoich pismach - jest za późno by KK własne dzieła puścił z dymem jak to z zapałem robił w przypadku tekstów innych grup wczesnochrześcijańskich .

[@AgnieszkaKwiatkowska-e4z]

Znakomita rozmowa! Stawianie pytań, myślenie, wyjaśnianie... Dziękuję Państwu za spotkanie.

[@rbark2311]

Za każdym razem, gdy słucham profesorów Wiśniewskiego lub Niesiołowskiego-Spanò czuję dyskomfort, związany z tym, że rzuciłem studia historyczne. :)

[@niebieskiptak4523]

A jest szansa żeby te studia wznowić?

[@JurandJS]

Zarabiałbyś na chleb na KZbin.

[@israelhands7511]

historia i nauki społeczne są doskonale do niczego niepotrzebne (vide prowokacja Alana Sokala, w Polsce powielona przez Tomasza Witkowskiego, obu omówionych w wykładzie dostępnym na YT prof. Łukasza Turskiego "Nauka w oparach oszustw"), w związku z brakiem jaqkiegokolwiek ich sensownego społecznie zastosowania wykraczającego poza socjotechniczne triki. Wiedza ze szkoły podstawowej umożliwiająca zorientowanie się w takich praktykach na nas ze strony posługujących się takimi trikami na nas bliźnich powinna w zupełności wystarczyć, żeby ustrzec nas przed zgubnym oddziaływaniem na nas jakimiś didaskaliami i imponderabiliami, nie mającymi żadnego istotnego znaczenia, poza właśnie wytwarzaniem socjotechnicznych mechanizmów społecznego zarządzania stadem. Nasza suwerenność i autonomia jest naszą siłą. Jako stado jesteśmy cieczą. I tak się nas kanalizuje.

[@rbark2311]

@@niebieskiptak4523 może i jest, ale to i tak było z mojej strony czysto hobbystyczne zaoczne studiowanie, kiedy miałem już mgr z innego kierunku i pracę związaną z pierwszymi studiami.

[@WiktorSt.]

Z mojej perspektywy, jakoś inaczej było - lepiej - bez kamery. Radio to radio, wyobraźnia wtedy działa a słychać tylko głosy rozmówców. Pani zresztą ma mega przyjemny pod każdym kątem. :) Oczywiście to skromna opinia moja, bo przecież można nie patrzeć :D, ale mimo wszystko. Pozdrawiam!

[@RadioNaukowe]

To póki co eksperyment ;) ale można słuchać np na radionaukowe.pl - wizji tam nie ma

[@WiktorSt.]

@@RadioNaukowe Wiem, wiem, trzymam kciuki za rozwój dla różnych grup osób, z różnymi preferencjami.

[@darek74kr]

Merytorycznie , super

[@flawiuszapcik8008]

INTERESUJĄCO OPOWIEDZIANE. DZIEKUJĘ.

[@stefarprofeta5277]

Ważne jest to ,żeby rozstrzygnąć kto się ukazał saulowi? Bo według zeznań rybaków miał być już w niebie. Czyżby to był sprytny niosącyświatło?

[@dilofozaur]

To był Samael Oskarżyciel.

[@dominikkurek1155]

A drugi w piekle. Też miał daleko

[@simoonthph]

Kolejny świetny materiał.

[@six-bobcats]

Mamy wizję, to dobrze. Już nie trzeba stalkować rozmówców po internecie. 😊

[@RadioNaukowe]

To eksperyment :) na odcinki z naszymi autorami. Ale zobaczymy, jak się przyjmie ;)

[@Ivejustwatchedit]

Świetny odcinek

[@masbas1000]

Od kiedy jest studio ??

[@PominReklamy]

Od początków technologii radiowej ?

[@marekwinckiewicz4634]

A więc sprawa "się rypła" i wreszcie wiadomo, cóż to za tajemniczy odcinek! A w międzyczasie jeszcze niespodziana trój-premiera książkowa! Dumny jestem, że właśnie tę pozycję książkową pozwoliłem sobie zakupić już w dniu premiery. Długo wahałem się, czy nie nabyć wersji audio, którą mógłbym słuchać podczas biegania, ale ostatecznie stwierdziłem, że biorę e-booka, by móc się lepiej skupić na tak interesującej mnie tematyce. Obiecuję sobie też od razu, że książka prof. Wiśniewskiego trafia na jakąś krótką "półkę wstydu" i niedługo zapoznam się z nią w całości. Jeszcze tylko skończę czytać u Michała Jędrzejka, co oznacza śmierć Boga, by zagłębić się w historię narodzin wiary w jedno z tych bóstw. Mam nadzieję, że książka coś więcej zahacza o relacje wczesnego chrześcijaństwa z bezpośrednio konkurującymi z nią ruchami gnostyckimi (jak wspomnianym tu mitraizmem), z którymi tak bezkompromisowo rozprawiło się ono w ciągu kilku pierwszych wieków swego istnienia? Redaktor Karolinie zaś serdecznie gratuluję wielkiego otwarcia i "poszerzenia pola walki" o Wydawnictwo! I to takie, które w założeniu ma dopieszczać polskich naukowców. Rozumiem, że jej działalność naukowo-popularyzatorska stała się pracą na pełen etat, a może i sposobem na życie, ale kiedy Kobieta znajduje na to wszystko czas: czytanie, przygotowywanie się do rozmów, nagrywanie kolejnych odcinków, montaż, sekrety... A do tego jeszcze jakieś życie poza-profesjonalne? Niewyobrażalne i godne podziwu w każdej skali! Życzę sukcesu również i w nowej odsłonie działalności!

[@JurandJS]

Przeczytaj Pismo święte, żeby oddzielić słomę od ziarna.

[@marekwinckiewicz4634]

​@@JurandJS Przeczytałem, zdarzyło mi się. Straszna męka. Pierwsza część fajna, druga nie. Strasznie nierówna poziom literacki. No i chwała tym, którzy wierzą że to opowieści o jednym i tym samym bóstwie... Znam też znacznie lepsze mitologie niż ta...

[@jolantapetra8500]

@@JurandJS dokladnie, tam jest wszystko czego Czlowiek potrzebuje aby Prawde o Bogu i sobie samym poznac. (plewy od ziaren). Shalom, Shalom. mowil Jezus Chrystus.

[@JurandJS]

@@marekwinckiewicz4634 To znaczy, że nie czytałeś.

[@AndrzejWilkable]

Ludzie skumajcie w końcu, że bez wiary w to że Jezus Chrystus jest Synem Bożym nie ma chrześcijaństwa i nigdy nie mogłoby zaistnieć, wiara w ten fakt zainicjowała chrześcijaństwo, nadała kształt chrześcijaństwu. To nawet wystarczy prosta analiza, czym byłoby chrześcijaństwo bez tego przekonania? NICZYM, NIE ZAISTNIAŁO BY, kompletnie nie miałoby to sensu, niczym by się to nie różniło od Judaizmu. To jest naprawdę proste i nie wymaga żadnych mądrali co pozjadały wszystkie rozumy i twierdzą, że jak czegoś nie znaleźli w ograniczonych źrodłach z tego okresu, to znaczy, że tego nie było. Jaką trzeba mieć ograniczoną wyobraźnie, aby na podstawie, tego, że czegoś nie znaleziono w źródłach z tak odległego okresu, który jest tak słabo udokumentowany, uważać, że tego nie było, co najwyżej możemy powiedzieć, że nie wiemy(co oznacza wprost, że naprawdę nie wiemy, brakuje nam wiedzy, jesteśmy tutaj ignorantami, bo niektórzy mogą to interpretować, że to oznacza, że tego nie było), jeśli jesteśmy zbyt leniwi, żeby przeprowadzić prosty eksperyment myślowy. Każdy kto uwierzył w to że Jezus Chrystus jest Synem Bożym, z automatu stawał się chrześcijaninem, to definiowało i odróżniało chrześcijanina. Syn Boże jest równy swojemu Ojcu, co oznacza, że jest Bogiem, to też pokazuje relację miedzy synem a ojcem, jak chrześcijaństwo rozumie tę relację i uważam, że to cudowne. Druga ważna uwaga, że nauka to nie jest pewność, np nie ma pewności że wszystkich Listów św Pawła nie napisałą jedna osoba, możemy budować jakieś hipotezy w oparciu o jakieś dane, przesłanki, lepsze bądź gorsze, ale to jest raczej dyskusja na ten temat, a nie absolutne rozstrzygnięcie. Choćby z tego powodu, że te czasy były zbyt odległe i są zbyt słabo udokumentowane. Także zachęcam Panią prowadzącą do większej pokory względem tego co możemy tutaj "naukowo" osiągnąć i ustalić, oraz do większej wyobraźni i zrozumienia czym jest nauka, a ta nie dostarcza prawd absolutnych, zwłaszcza dotycząca tak odległej historii. Z tej prostej przyczyny, że do naszego czasu przetrwał tylko ułamek informacji, przekazów o tamtych czasach, mając taką bazę, żadne kategoryczne stwierdzenie nie jest uzasdnione.

[@wodnik2531]

Ale pitolisz, wyjątkowo naiwna twoja narracja.

[@birmit12]

Gdbyś miał minimalne pojęcie i podstawową wiedzę, to wiedziałbyś, że bóstwo Jezusa było problematyczne od samego początku istnienia chrześcijaństwa.

[@AndrzejWilkable]

@@birmit12 Co najwyżej mogliśmy mieć trudność zrozumieć jak połączyć boską i ludzką stronę Jezusa, a nie z uznaniem Jezusa Chrystusa za Boga, to jest sednem, istotą Chrześcijaństwa, że Jezus Chrystus jest Mesjaszem, Synem Bożym a więc Bogiem i oddał się za nas w ofierze, za nasze grzechy. Może to jest trudne do zrozumienia i połapania, ale różnica jest zasadnicza. Wcześniej Bóg zniżył się do poziomu stworzenia i zesłał nam swojego Syna w ludzkiej postaci, abyśmy mogli zrozumieć, czego od nas oczekuje.

[@ubertrashcat]

Oczywiście bez Pawła i jego doktryny nie byłoby chrześcijaństwa. I byłby to po prostu kolejny fakt historyczny. Równie dobrze Paweł mógł spaść z osła, rozbić sobie głowę i nie byłoby niczego. To że się tak stało nie jest żadnym cudem, tylko przypadkiem :)

[@tomaszlach7819]

Podcast rządzi 😊

[@zyzzyzu2882]

Pamn Profesor Wiśniewski i wiesz ze materiał będzie arcyciekawy.

[@anariondanumenor9675]

Ulubiony gość z RN

[@AndrzejWilkable]

Stwierdzenie że Chrześcijaństwo jest kierowane do osób skrzywdzonych przez los, słabszych itd to kompletnie niezrozumienie tej wiary. Chrześcijaństwo jest kierowane do wszystkich ludzi, w tym do słabszych, ale i bogatych. Chrześcijaństwo nie wyklucza żadnego człowieka, wyklucza jedynie grzech, złe, szkodliwe, krzywdzące, demoralizujące zachowania, czyli zachowania przeciwko miłości do siebie, do innych ludzi, lub względem Boga. Do tego chrześcijaństwo skłania wiernych do opieki nad słabszymi, chorymi, potrzebującymi pomocy, w tym ludzi którzy upadli moralnie, jest to wręcz nasz obowiązek, bo to jest oznaka miłości dla bliźniego, a miłość jest istotą chrześcijaństwa. Z tego Bóg będzie nas rozliczał, z braku miłości, nie z popełnionych błędów („Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary” (Mt 12, 7) miłosierdzie to najwyższy wyraz miłości, troski, empatii, natomiast ofiara rozumiem jako przepis, postępowanie zgodnie z regułami, ale też np umartwienie, coś co ma materialny wymiar, czy wręcz co jest skodyfikowane, jak postępować, a tutaj naturalnie mogą pojawiać się błędy). Z 8 Błogosławieństw wynika, że osoby które podobają się Bogu są: pokorne, sprawiedliwe, miłosierne, cierpliwe, uczciwe, prostolinijne, szczere, konsekwentne, zdolne do poświecenia dla prawdy i sprawiedliwości, dla Boga. Czy to są przymioty ludzi słabszych, czy poszkodowanych przez los? Zrozumienie tych kwestii herezji dlaczego było to groźne dla ludzi, to nie chodzi o to, że masz inną wiarę i to oznacza piekło. Świadome nauczanie nieprawdy, jest poważnym przewinieniem wobec Boga, tak samo przyczynienie się do sprowadzenia człowieka na złą drogę, to są jedne z poważniejszych grzechów wobec bliźniego i Boga, dlatego tak poważnie podchodzono do treści nauczania. Z ludzkiego punktu widzenia, chodzi o nauczanie fałszywych treści, które mogły mieć dramatyczny wpływ na społeczeństwo, na jego demoralizację. Tak samo w okresie powstania instytucji Inkwizycji, która była odpowiedzią na poważne problemy społczeństwa Europiejskiego, z przestępczością, upadkiem moralnym, chaosem, do tego pojawianie się wielu sekt, odłamów z fałszywym nauczniem. Treści źle zrozumiane, np że człowiek jest słaby i grzeszny, więc nie jest godny, aby żyć i powstawały grupy które masowo wyrzynały całe wioski, albo wszystko jedno co człowiek robi i tak będzie zbawiony, więc może pozwalać sobie na wszystko, oby tylko wierzył, co prowadziło do wzrostu przestępczości. KK walczył z takimi herezjami. Co więcej w ramach funkcjonowania instytucji Inkwizycji, ukształowały się praktyki stosowane do dzisiaj w sądach, jak prawo posiadania obrońcy, obowiązek udowodenienia winy, zaprzestanie stosowania tortur, aby zmusić oskarżonego do przyznania się do winy. Jak ta instytucja Inkwizycji faktycznie działała po stornie KK? Słyszałem, że Protestanci byli tutaj bardzo brutalni i dopuszczali się masowego skazywania ludzi na śmierć. Z tego co wiem to proces "palenia czarownic" odbywał się po stronie protestanckiej, który obecnie błędnie przypisuje się KK? Czy istnieją wiarygodne źródła które to potwierdzają? Jaka jest historia Albigensów? Kim byli liderzy tego ruchu? Dlaczego KK zdecydowa się na siłowe zwalczanie tego ruchu, pomimo, że na początku podejmowano próby pokojowe?

[@potargany7305]

Dziękuję za tę wiedzę 🖐️

[@JurandJS]

Sprzeczną z Pismem świętym.

[@inaoona2365]

❤❤👍👍

[@michabrzeszkiewicz96]

Kupię na pewno!

[@kamilbosak9768]

wiemy że nic nie wiemy , możemy domniemywać

[@niktiktos]

Pan profesor mowi zas w wywiadzie "Z całą pewnoscia" co dyskredytuje go jako naukowca ale oczywiście w oczach osoby myślącej a nie akceptującej wszystko to co chce usłyszeć

[@SirWiliams]

nic nikogo nie dyskredytuje bardziej niż stwierdzenie że człowiek pochodzi od małpy i usilne upieranie sie przy tej teorii jako pewnik- czyż nie?0

[@tandavia]

Teoria ewolucji nie mówi nic o pochodzeniu od małpy, tego akurat można być pewnym.

[@SirWiliams]

@@tandavia niczego nie można być pewnym, tylko to jest pewne jak w banku najlepiej ukraińskim

[@SirWiliams]

@tandavia to ją przeczytaj ze ZROZUMIENIEM a nie filmiki z jutuba albo innego tiktoka- wtedy pojmiesz ..w co wątpię... ale próbować trzeba może akurat się ...pomylę

[@jeronims3079]

Zatem Bog do ktorego modlil sie Jezus nie byl Bogiem Starego Testamentu...?

[@lukasz9788]

Jezus modlił się do swojego Boga, czyli do Stwórcy wszechświata (Jana 20:17).

[@annawolska8614]

To wszystko to założenia i przypuszczenia. Jeśli spojrzeć na temat krytycznie, to mało co można wykorzystać jako wiedzę.

[@jakubzemla1227]

🥳🥳🥳200.000🥳🥳🥳

[@RadioNaukowe]

🤩🤩

[@ksasiadek27]

​@@RadioNaukoweno to Q&A z tej okazji 💚👍🙏

[@RadioNaukowe]

Już kiedyś był :) na nowy rok. Ale może zrobić live?

[@yousef2110]

Warto zaprosić Sylwię Hazboun (blog Disiaj w Betlejem) do rozmowy o chrześcijaństwie na Bliskim Wschodzie

[@Kat-fw5jo]

KRK to nie chrzescijanstwo 😅😅😅

[@PominReklamy]

@@Kat-fw5jo tylko świadkowie Jehowy i mormoni znają prawdę

[@pockwaski]

No nareszcie widać brawo ! 👏ale te słuchawki mnie rozwaliły - po co one ?

[@RadioNaukowe]

:) ja jestem z radia, nie siadam do mikrofonu bez możliwości odsłuchu. Kiedy się słyszymy, mówi się dużo staranniej. A wideo to eksperyment, zobaczymy jak się przyjmie :)

[@BeataBookworm]

​@@RadioNaukowe👍

[@pockwaski]

@@RadioNaukowe Odnośnie wideo zawsze brakowało mi obserwowania ekspresji gości którzy już tylko na słuch przejawiają niesamowitą pasję a widzieć tą ich pasję w każdym geście czy mimice to dopełnienie całego obrazu. Pozdrawiam

[@ulakabzinska3116]

Jestem przekonana że Bóg jest ponad tymi wszystkimi debatami,dobro i miłość -to wszystko co się liczy,nasze mądrzenie nic nie daje, żyjmy dobrze

[@bogdancokura4533]

Bajki wmawiane od dziecka ograniczyły ci myślenie.

[@AlexanderPikulski]

Dobro i miłosc istnieją bez jakiegokolwiek boga

[@bogdancokura4533]

@@AlexanderPikulski Tak jest, piękne słowa.

[@AlexanderPikulski]

@@bogdancokura4533 Pozdrawiam

[@PominReklamy]

@@ulakabzinska3116 buzię widzę w tym tęczu

[@zubenelgubenupi]

To prawda, że miano za złe, że wśród wyznawców początkowo nie było porządnych ludzi tylko celnicy i złoczyńcy.

[@israelhands7511]

osoba Jezusa też identyfikowana była z jarmarcznym sztukmistrzostwem. Numer ze zmartwychwstaniem to już w ogóle przeginka. No i jemu ostatecznie nie wyszedł. Ale Szaweł - geszefciarz - nie pozwolił zmarnować się tak doskonale zapowiadającemu się iluzjoniście.

[@iamweasel_]

Usłyszałem na początku "naukowców i naukowczyń" i już dalej nie dałem rady...

[@Maciex295]

właśnie po co ta lewacka nowomowa

[@quelvox-by7zx]

W końcu, to radio naukowe xd

[@Maciex295]

@@radosawszmid7822 tonlewackie formy językowe

[@iamweasel_]

@@radosawszmid7822 Mi nie przeszkadza, tylko po prostu informuje mnie o tym z kim mam do czynienia, i wtedy wybieram opcję, że nie słucham tego dalej.

[@Maciex295]

@@radosawszmid7822 no to co że kanał dla intelekualistów poza tym to nie jest forma poprwna jedynie formy męskie są poprawnwe. Te wszystkie ,, naukowczynie" to lewackie zachwaszczanie języka

[@monikagiza294]

Jak dobrze jest pania zobaczyc!

[@DarekZielinski-n2v]

Naukowczyń? To dlaczego zabrakło naukowcowo? Wtf. Uszy więdną

[@BaraninaNagrubym8383]

Świetny materiał pozdrawiam całą redakcję RN❤️

[@karolp]

po usłyszeniu nowomowy: "naukowczyń" wyłączyłem. To nie ma nic wspólnego z nauką, tylko z chorą ideologią.

[@Maciaty85]

Ojej wizja :D jak ja sie cieszę ... z drugiej strony szkoda tak zminimalizować i słuchać ;)

[@karolmaopolski4120]

1:13:27 "Jednak nie jest tak, że kult Izydy jest teraz największą religią..." - proszę sobie porównać teksty modlitwa do Izydy, do Wenus i do Maryi, a zaraz pojawi się siła kultu Bogini Matki, Boskiej Matki, Białej Bogini. A może do tego warto sprawdzić tekst Litanii Loretańskiej i poznać pierwowzory pogańskie poszczególnych wezwań (Gwiazdo Zaranna, Wieżo z kości słoniowej).

[@stefarprofeta5277]

Bogini Matka to raczej Kybele. W VII i VI w. p.n.e. kult Kybele dotarł do Grecji, gdzie identyfikowano ją z Reą i Demeter. Tam zwano ją także Matką Bogów (Meter Theôn). Czczono ją również na Krecie, gdzie była jej poświęcona góra Ida, a na jej cześć odbywali misteria kureci identyfikowani z korybantami. W V w. p.n.e. kult Kybele dotarł do Aten. W Rzymie dopiero 205 r. p.n.e.

[@jeronims3079]

Mix ?