رنگ بختیاری (تی توم رهی) / به‌مناسبت زادروز استاد هادی منتظری؛ کمانچه: آریا طبیب‌زاده

به مناسبت زادروز استاد عزیزم جناب استاد هادی منتظری
قطعهٔ بختیاری تی‌توم رهی
با کمانچهٔ الگوی کرمخانی ساختهٔ استاد مازیار کربلایی
ضبط‌شده با دستگاه ضبط صدای زوم h8
در برنامهٔ زنده‌ای که به‌مناسبت زادروز استاد برگزار شد اجرایی داشتم که به‌دلیل مشکلات اینترنت با قطعی صدا همراه شد، دیشب این اجرا را ضبط کرده و به مناسبت زادروز استاد منتظری به ایشان تقدیم می‌کنم (برای دیدن آن برنامه ر.ک صفحهٔ وزین هزارصدا @1000seda.ir )
@hadiimontazerii
در برنامهٔ زنده دربارهٔ امکان ورود قطعات و نغمات موسیقی نواحی به ساحت موسیقی دستگاهی (کلاسیک ایرانی) بحث شد. همانطور که استاد فرمودند این امر هیچ منعی ندارد به شرط آنکه این نغمات و قطعات در چارچوب موسیقی دستگاهی ترجمه شوند. به‌مناسبتِ همین بحث، در اجرای حاضر قطعه‌ای متعلق به موسیقی بختیاری را همچون رنگی در مایهٔ شوشتری اجرا کردم.
در برنامه، قسمتی از عرایض بنده با قطعی صدا همراه شده بود. آنجا گفته بودم که بسیاری از نغمات موسیقی نواحی بسیار به ساختار موسیقی دستگاهی نزدیک‌اند و بدون تغییر زیادی آنها را در این موسیقی میتوان وارد کرد. بسیاری از قطعات موسیقی بختیاری و قشقایی دقیقا از مصادیق این مورد هستند. درواقع به نظر من قسم زیادی از هستهٔ اصلی موسیقی ردیفی‌ای که امروز داربم از موسیقی‌های مناطق مرکزی ایران شکل گرفته و تکامل پیدا کرده، به‌ویژه همان منطقه‌ای که در جغرافیای قدیم به آن فهله (معرب پهله) میگفته‌اند و نیز منطقهٔ فارس. در تایید این فرض کافی است نگاهی به نام و حالت بسیاری از گوشه‌ها و آوازها در ردیف بیندازیم: شوشتری،بختیاری، دشتی، راوندی، اجرای حالت دوبیتی در آواز دشتی و شوشتری (دوبیتی از قدیم قالب شعری رایج مناطق غربی ایران، در برابر سنت ادبی خراسان بوده.اشعار این سنت غربی فهلویات نامیده میشده که جمع فهلویه، منسوب به فهله معرب پهله، یعنی همین مناطق غربی و مرکزی ایران است)؛ شباهت بیات ترک ردیف (و خاصه حالت‌های کلاسیک آن) به موسیقی‌های مناطق فارس، مقام شاه‌ختایی در موسیقی قشقایی و شباهت بسیار زیاد آن به گوشه شاه‌ختایی در ردیف و موارد متعدد دیگر
(البته کلیت این مطلب را اهل فن پیش از این گفته اند).