شب، تاریکی و تنهایی - آیت الله العظمی محمدرضا نکونام

نگاه به آسمان شب و انس با آن، فهم را صافی و دل را روشن و آلودگی دریافت‌های سالک محبی را کم می‌سازد و توهمات و خطاهای وی را کنترل می‌کند. این خاصیت بیداری سحر و زمان طلوع است. شب، لازم‌ترین گوارایی و کامروایی از بهره‌های دنیایی برای محبی است. محبی از روز نمی‌تواند لطف و صفایی تحصیل کند. لطف و صفا را باید در شب و از شب جست‌وجو نمود:
می صبوح و شِکرخواب صبحدم تا چند
به عذر نیم‌شبی کوش و نالهٔ سحری
محبوبی عیار صفای شب و بیداری سحری را به عشق می‌داند. طریق وصول باید صفا داشته باشد تا وصول و غایتی مصفا را رقم زند. طی طریق مشوب، غایتی مشوب و آلوده و غیر صافی را رقم می‌زند و رؤیت مخلوط، ناقص و انحرافی را موجب می‌شود؛ هرچند ظاهری عبادی داشته باشد:
تو از صبوح و می و از سحر بیا برخیز
به عشق و هم به عمل کوش و نالهٔ سحری
منبع : چشم انداز کلیات دیوان نکو
آیت الله العظمی محمدرضا نکونام