Рет қаралды 13,751
เพลงลาวดำเนินเกวียนเป็นเพลงที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม ทรงนิพนธ์ขึ้นเมื่อคราวเสด็จตรวจราชการโดยทางเกวียน ให้เข้าคู่กับเพลงลาวดำเนินทราย ด้วยโปรดทำนองเพลงลาวดำเนินทรายที่พระยาประสานดุริยศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) แต่งทางดนตรีตามทางร้องสักวา บทเพลงลาวดำเนินเกวียนมีคำว่า "ดวงเดือน" อยู่หลายแห่ง จึงนิยมเรียกกันอีกอย่างหนึ่งว่า "เพลงลาวดวงเดือน"
นายมนตรี ตราโท ได้นำเพลงลาวดวงเดือนหรือลาวดำเนินเกวียนมาแต่งขยายขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้น ประเภทหน้าทับสองไม้มี ๓ ท่อน และตัดลงเป็นชั้นเดียว พร้อทั้งแต่บทร้องขึ้นใหม่ให้ครบทั้งเถาเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๔ และตั้งชื่อใหม่แปลงจากชื่อเดิมว่า "เพลงโสมส่องแสง เถา" ผู้ขับร้องเพลงนี้เป็นคนแรก คือ นายเชื้อ นักร้อง
บทร้องเพลงโสมส่องแสง เถา
สามชั้น
โอ้ว่าแสงโสมส่อง ผ่องทั่วนภากาศ
แจ่มใสไพลาศ สุกสะอาดลออตา
ผ่องแผ้วแพร้วรัศมี สาดรังสีสว่างหล้า
ใสสดหมดเมฆา อวดอาภาเมื่อคืนเพ็ญ
ทรงกลดโรจน์รุ่งพร้อย งามหยดย้อยลอยตรงเด่น
ช่างงามแท้แข (เอย) ยามเพ็ญ ส่องแสงเย็นยวนอารมณ์
แสงเจิดเฉิดฉวี ส่องแสงศรีสีชวนชม
บ่มีแสงใดสวยสม ใฝ่นิยมเยี่ยงรัชนี
กระนี้หนอกระต่ายน้อย จึงเผ้าชะม้อยมุ่งศศี
กระต่ายชะแง้แข (เอย) บ่มี จิตไมตรีตอบเลยเอย
สองชั้น
โอ้โอ๋ จันทราเอย
เชิญเมตตา กรุณากระต่ายน้อย
เสียแรงหวัง เฝ้าตั้งตาคอย
มิเอื้อมอาจสอย สอยมาชมเอย
อกข้อน สะท้อนจิตหา
เฝ้าแต่เบิ่งดูฟ้า (ละหนอ) เศร้าอารมณ์
ฟูมฟกอกตรม ระทมใจเอย
หนาวจับจิตหนาว ยิ่งหนาวราวไข้
หนาวที่ไม่ สมใจหมายเชย
น้ำค้างพร่างพรม ช้ำลมรำเพย
หนาวใจไร้เชย ชมละเนอ
ชั้นเดียว
โอ้แขของข้อยเอย อย่าเพิ่งคล้อยเคลื่อนคลา
อย่าด่วนแฝงเมฆา อยู่ให้ข้าชมเอย
ถึงแม้ไม่สมใจหวัง ขอพอตั้งตาชม
ให้ชื่นอารมณ์ หายตรมอุราเอย
เบิ่งแสงโสมส่อง แสงผุดผ่องพอตา
ชูชื่นชีวา ของข้าคงเอย
เราละเนอ
จากการบรรเลงโดยวงเครื่องสายผสมเปียโนคณะเสริมมิตรบรรเลง สุรางค์ ดุริยพันธุ์ ขับร้อง