SŁUCHOWISKO OSW #8: Traktat w Trianon

101 lat temu, w pałacu Trianon w Wersalu, dwóch średniej rangi węgierskich urzędników podpisało umowę, która odebrała Węgrom dwie trzecie ludności oraz obszaru państwa na rzecz Rumuni, Czechosłowacji, Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców, Austrii, Włoch i Polski. Poza granicami Węgier znalazło się 3,5 mln Węgrów, co stanowiło 1/3 narodu. Konsekwencje tych ustaleń, zarówno dla Węgier, jak i ich sąsiadów, wciąż odbijają się echem. To temat, który dziś podejmujemy. Wszelkie wątpliwości i niewiadome omówią analitycy: Ośrodka Studiów Wschodnich Andrzej Sadecki - autor raportu Długi cień Trianon. Węgierskie zmagania z przeszłością oraz Krzysztof Dębiec, Marta Szpala i Kamil Całus.
Muzyka: Artur Giordano - kompozytor
Scott Buckley
Linki:
www.osw.waw.pl...
www.euronews.c...
www.rusi.org/e...
hungarianspect...
neweasterneuro...

[@AleXGamer1999Official]

Dziękuję za kolejną dawkę wiedzy i faktów. 👍

[@plrc4593]

Ciekawa audycja. O tym jak zmasakrowano Węgry myślę sobie zawsze gdy żałuję terenów utraconych przez Polskę po II wojnie światowej - wtedy stwierdzam, że nie jest tak źle. Mogło być DUŻO gorzej. Dostaliśmy na zachodzie zaskakująco dużo terenów. Stalin był bardzo hojny, gdy dawał nieswoje.

[@dapp9183]

Wyszliśmy na tym na plus. Prymitywne rolniczo Kresy zamieniliśmy na bardzo dobrze uprzemysłowione Ziemie Odzyskane, bardzo żyzne gleby Niziny Śląskiej, swobodny kilkuset kilometrowy dostęp do Bałtyku, dwa ogromne porty w Gdańsku i Świnoujściu, granice oparte w większości na barierach naturalnych i wpisane w kwadrat, a do tego niemal jednolite narodowo społeczeństwo (90 % polskich Żydów zginęło w trakcie Holokaustu, większość Ukraińców i Białorusinów pozostało na Kresach, a resztę Ukraińców deportowano do Ukraińskiej SRR albo w akcji Wisła wywieziono na Ziemie Odzyskane, zaś Niemców po wojnie wypędzono z kraju). Jedynie kulturowo szkoda Wilna i Lwowa , ale większość polskich profesorów z tych miast stanowiło kadrę nowych uniwersytetów we Wrocławiu i w Toruniu. Gdybyśmy jednak byli jak Węgry czy Rumunia (w obozie sprzymierzeńców Hitlera) bylibyśmy w najlepszym wypadku demoludem kadłubkiem składającym się z dawnej Kongresówki, Galicji Zachodniej i Wielkopolski, obecne Ziemie Odzyskane + Pomorze byłyby w NRD, Białystok i okolice w Białoruskiej SRR, a Przemyśl i okolice w Ukraińskiej SRR, a w gorszym scenariuszu bylibyśmy Polską SRR.

[@jakovkarnic1456]

> gdy żałuję terenów utraconych przez Polskę po II wojnie światowej ale wiesz, że te tereny byłyby zarzewiem konfliktów. Czy UPA, ETA i wojna w Jugosławii nic was nie nauczyła? Ukraińcy, Litwini, a pewnie i Białorusini przeżyliby własne odrodzenie narodowe, nie chcieli być w granicach Polski, chcieli być we własnej ojczyźnie. Gdyby nie korekty graniczne po II WŚ i tak doszłoby do wojny, bo Ukraińcy, Białorusini i Litwini by nam nie odpuścili. A jeśli nie do wojny, to do krwawych zamachów terrorystycznych. Polacy stracili ziemie, na których nie byli zdecydowaną większością, a dostali świetnie rozwinięte zachodnie obszary. Polska była jednym z nielicznych państw w Europie, w którym PKB per capita po II WŚ wzrosło.

[@partiawolnosciidemokracji2165]

No ale żadna partia o tym nie myśli nawet nie dbają o Polonia 🇵🇱 na naszych byłych ziemiach ale fajnie by było gdybyśmy odzyskali nasze Ziemię

[@mmgg0608]

​@@dapp9183Może jeszcze zostaliśmy napadnięci jako wolne państwo, walczyliśmy od pierwszego dnia, a na koniec wygraliśmy i dlatego staliśmy się państwem satelickim ZSRR? Cóż za szlachetna Wielka Brytania i USA. Oby więcej takich zwycięstw.

[@hanskloss7422]

No tak na sojuszu z Anglia, USA i ZSRR wyszła Polska jak Zabłocki na mydle. 2 RP w roku 1939 - 389 720 km. kw. Natomiast RP/PRL od roku 1945 - 312 677 km. kw. Czyli Polska straciła aż 77 043 km. kw. a wiec prawie 20% swojego terytorium. Taki był ten Stalin hojny że nawet ukradł połowe Prus ( 15 125 km. kw. ), które miały początkowo w całości należeć do Polski. Do tego straciła Polska połowe województwa Białostockiego i Lwowskiego, oraz Zaolzie.

[@knobs_matrix]

Bardzo ciekawy materiał

[@bartoszs6156]

Dziękuję

[@andrewcarpenter5703]

mała uwaga: przed 1918 Żydzi na Wegrzech (jakieś 5% populacji) byli silnie zasymilowani, może nawet najbardziej w Europie, prawie wszyscy uważali sie za Madziarów, trudno ich wiec uznawać za siłę wywrotową jak Serbów, czy Rumunów... również Niemcy jako grupa rozproszona ulegali asymilacji i nie przejawiali tendencji separatystycznych

[@Vocto]

Bardzo dziękuję za ten odcinek i każdy z osobna. 💕

[@hubert1990s]

Wielu Węgrów czuje, że szczególnie niesprawiedliwe jest to, że do Węgier nie zostały włączone tereny dziś bezpośrednio sąsiadujące z Węgrami, a na których dominującą ludnością są Węgrzy (południe Słowacji, zachód Rumunii i północ Serbii), szczerze mówiąc ten żal nie wydaje mi się nieuzasadniony. Szczególnie często słyszałem, że gdyby północna granica była o kilkanaście km bardziej na północ to kilkaset tysięcy Węgrów było by zamiast na Słowacji, na Węgrzech.

[@rafap-cw9ss]

Trudno nie być rozczarowanym wywodami specjalistòw, to jest raczej publicystyka i wòwczas nie można mieć pretensji do kwestii merytorycznej ( jeśli nie zaczniemy kwestii Trianon od Wiosny Ludòw to niewiele zrozumiemy). Do że taka audycja powstała, proponuję jednak uzupełnić wiedzę książką Syndrom Trianon. Prof.Gòralczyka pozdrawiam

[@hanskloss7422]

To co zrobiła Anglia i Francja w Trianon 1920 z Wegrami można nazwać jedynie rozbiorem. O ile nikt nie kwestionuje powstania Słowacji oraz tego ze Jugosławia/SHS oraz Rumunia powinny dostać ziemie gdzie mieszkali ich obywatele, to już przyznanie Rumunii obszaru wiekszego niż miały Wegry po traktacie Trianon 1920 to jedna z kuriozalnych decyzji tego traktatu. Podobnie rzecz przedstawiała sie na Słowacji gdzie ...40% ludności Słowacji było Wegrami, oraz przyznanie Rusi Zakarpackiej ...Czechosłowacji. Także Jugosławia dostała ziemie zamieszkane przez Wegrów. Podobnie postąpiła Anglia i Francja w Spa 1920 gdzie wiekszość - Zaolzia zamieszkanego przez Polaków przyznano Czechom. Także antypolska i proniemiecka postawa Anglii w Wersalu 1919, doprowadziła do tego że Polska nie dostała swoich granic sprzed rozbiorów z lat - 1772 i 1793 oraz Górnego Śląska, Mazur, Leborka i Bytowa. To że Polska nie dostała Gdańska tłumaczyli Anglicy tym że był on zamieszkany w 85-90% przez Niemców. Ale ten sam fakt nie przeszkadzał przyznać Czechom - Sudety zamieszkane w 85% przez ...Niemców. To Anglia i Francja w Wersalu 1919, Trianon 1920 i Spa 1920 skłóciły ze sobą państwa - Europy Środkowe co wykorzystał w latach 1938-1939 Hitler i co w konsekwencji doprowadziło do wybuchu 2 wojny światowej.

[@bargor]

Dobry traktat

[@jakovkarnic1456]

Dziwi mnie ten skok nastrojów nacjonalistycznych w naszej części Europy. Najgorsze jest to, że nie potrzeba wiele, wszak Czesi-Słowacy, Rumunii i Serbowie znów mogą się zbratać, żeby uderzyć w Węgry, które roztaczają wizję odebrania im "węgierskiego narodu", ponieważ w tym bloku jest Serbia, więc z Węgrami niech staną Chorwaci-Bośniacy, a ponieważ Ukraińcy i Węgrzy się nie lubią, a Polacy i Węgrzy podobno tak. A i Bułgarzy mają zatargi z Serbami i Rumunami. Mamy kolejny scenariusz wielkich konfliktów granicznych w naszej części Europy. Polska, Węgry, Chorwacja, Bułgaria i Albania vs Ukraińcy, Czesi, Słowacy, Rumunii, Serbowie. To tylko hipotetyczne rozważania, ale jak słyszę polski Lwów czy Wilno albo słyszę o podważaniu granic powstałych w traktacie z Trianon, budzą się o mnie obawy. Gdy Niemcy, Szwedzi, Holendrzy, Francuzi, Włosi, Hiszpanie itd. potrafią wynieść się ponad podziały narodowe i współpracować, u nas najważniejszą kwestią staje się, do kogo ma należeć miasto B, zamiast zaakceptować historię taką, jak była. Prawda jest taka, że na każdym z terenów po traktacie z Trianon, Węgrzy nie byli jedyną ludnością zamieszkującą dany teren. A że przed I WŚ nie szanowali Serbów, Słowaków i Rumunów, narodziła się w nich naturalna chęć rewanżu. Rumunii i Serbowie byli wygranymi wojny. Węgrzy przegranymi. Na dodatek rewolucja spustoszyła ich kraj i Rumunii musieli ratować Węgrów przed komunizmem. Czego więc Węgrzy się spodziewali?

[@iuliandumitrache7647]

How well did you say that ... I'm from Romania and it can be seen that you are good at history🤟👍

[@kmuchorowski]

I tutaj dotykasz bardzo ważnej kwestii, wręcz fundamentalnej dla istnienia państwa polskiego. Gdyby (co nie daj Panie Boże) doszło do kolejnej wielkiej rozpierduchy w Europie, Polska może być tylko stratna. Dlatego w naszym interesie leży zachowanie status quo. Węgry - stając się rewizjonistyczne - będą dążyły do jakiegoś nowego rozdania (bo będą uważać, moim zdaniem mylnie, że gorzej już być nie może). Dlatego interesy strategiczne Polski i Węgier kompletnie się rozjeżdżają. Oczywiście, można tylko się zadumać nad tym, że Francuzi i Niemcy potrafili się wznieść nad urazy historyczne, a Węgrzy i Słowacy+Rumuni nie potrafią. Zamiast zmieniać granice (które nigdy nie będą absolutnie sprawiedliwie) trzeba działać tak, aby wszystkie narodowości na danym terenie mogły spokojnie współegzystować. Dzisiejsze Węgry tego nie dostrzegają, a ich obecny rząd celowo podsyca prymitywny nacjonalizm aby podtrzymać swoją popularność. To się skończy tak, jak kończą populiści, czyli bankructwem. Ale dzisiejsze Węgry są po prostu słabym państwem - nikt nie będzie popierał ich dążeń, bo oni sami u siebie nie potrafią się dobrze zarządzać. Dlatego Rumuni i Słowacy mogą dzisiaj spać spokojnie - a w polskim interesie leży poparcie Rumunii i Słowacji w ich odpieraniu żądań węgierskich.

[@jerzybrudnicki6815]

Te jego idiosynkratyczne i niepotrzebne a tak częste "no właśnie " doprowadza do szału.

[@JD-yw6vh]

Głupoty opowiadacie