Рет қаралды 471
دکتر اصغر دادبه در بزرگداشت سعدی سال 81 ، از “ حکایت تناقض گویی های سعدی” سخن گفت
در منطق نظری از گونه ای اختلاف بین دو قضیه به تناقض تعبیر میشودوآنچنان است که اولا، دو قضیه در کیف( = ایجاد و سلب/ اثبات و نفی) و چنان به قضایا محصوره است در کم (=جزیی و کلی بودن) و کیفیت اختلاف داشته باشند و ثانیا بر طبق نظر اکثر علمای منطق در هشت مورد وحدت داشته باشند: در موضوع، در محمول، در مکان، در شرط، در اضافه، در جزئیت و کلیت، در قوه وفعل، در زمان
بحث تناقض نمایی، که می توان به تقلید از نظامی و حافظ نام «خلاف آمد عادت» یا به تخفیف « خلاف آمد» بر آن نهاد، از مباحث مهم بلاغی - بدیعی است که نظریه پردازان بلاغت در رورگاران گذشته از پرداختن بدان و لاجرم در نامگذاری آن غفلت ورزیدهاند و پژوهندگان دانش بلاغت در روزگار ما بدان و به بسیاری دیگر از صنایع مورد غفلت واقع شده چرداخته اند و در کار نامگذری آن نیز کوشیده اند
خلاف آمد یا خلاف آمد عادت ، امری است به واقع ، یا به ظاهر خلاف طبیعت و خلاف جریان طبیعی و عادی امور؛ چرا که امری عادی، امری است طبیعی که همگان بدان خو گرفته اند و امر غیر عادی ، امری است غیر طبیعی یا خلاف آمد عادت و متناقض نما یا خلاف آمد امری است به ظاهر متناقض که چون نیک بنگریم به باطن، نه خلاف عادت است؛ نه متناقض.