Tak kasuje się rzeki/ Baba, Sztoła i Biała/ XXI wiek - natura czy przemysł? Wspomnienie SPBP

Zapraszam Wam na materiał w formie reportażu. Sprawa dotyczy rzek, które za chwilę przestaną płynąć. Jak takie rzeczy możliwe są w XXI wieku próbujemy wytłumaczyć w filmie. Moimi Gośćmi byli długoletni działacze na rzecz dorzecza Białej Przemszy - Marek Malinowski i Łukasz Drążewski z którymi rozmawiałem nie tylko o problemie znikających rzek, ale również o działaniach Stowarzyszenia Białej Przemszy, które również w tym roku zakończyło swoją działalność.
Żródło: bialaprzemsza.pl
Zdjęcia: Marek Malinowski, Łukasz Drążewski, Kamil Mazur

[@pstragal13]

Historia zna przypadki na tym terenie, kiedy Skarb Państwa wsparł Naturę dotkniętą przemysłem. Mowa tutaj o zalesieniu terenu po Piaskowni w latach dziewięćdziesiątych, kiedy to ta inwestycja została całkowicie sfinansowana z pieniędzy Skarbu Panstwa - gdyby teraz dało się podobnie, chociaż trochę... ?

[@szymonmatczuk3680]

O którą dokładnie sprawę chodzi, bo nie mogę znaleźć na internecie? Dobrze byłoby załapać kontakt do ludzi którzy ogarnęli temat Piaskowni.

[@pstragal13]

Tutaj Kolega o tym mówi :) kzbin.info/www/bejne/d3_GcnSJrcyjn9k

[@konikgarbusek4915]

Sztoła miała wodę czystą choć nieprzejrzystą. Mleczny kolor powodowała glinka zawarta w wodzie z podziemnych wyrobisk. Uszczelniła ona koryto rzeki do tego stopnia że nawet chroni obecnie niżej położone wyrobiska odkrywkowej kopalni piasku. Utrzymywanie pracy pomp podziemnych to utrzymywanie części kopalni. Nie tylko ludzi ale i wyrobisk podziemnych łącznie z szybem. Także obecnej w nich infrastruktury czyli układu wentylacji, sieci energetycznej, rurociągów, windy szybowej, maszyny wyciągowej. To zaprzeczenie likwidacji kopalni. Bardzo żałuję tej rzeki bo krajobrazowo jest przepiękna. Zniknęło zjawisko czyszczenia (rozcieńczania) wód Białej Przemszy. Kto wpływał kajakiem ze Sztoły do Białej Przemszy ten zauważył różnicę. Jak długo jeszcze Biała Przemsza będzie odbierała okoliczne ścieki ?. Na brzegu obok drogi istnieją studzienki z wylotem do rzeki, do nich beczkowozy zrzucają zawartości okolicznych szamb !.

[@urszulakalecinska-kucik8699]

Bardzo fajny film. Nie jest prawdą, że Sztoła nie ma swoich źródeł. Źródło jest ale teraz mało wydajne, nigdy nie zanikło płynie strumyk wcale nie taki.mały. W czasie kręcenia filmu, na odcinku nieco powyżej 2 km. Teraz bieg Sztoły od źródeł jest o wiele dłuższy, rzeka szersza, ale jeszcze daleko do miejcsa, gdzie do Sztoły wpływała Baba.

[@pstragal13]

Dziękuję :) Tak, mówię o tym w filmie, że są źródła, które są niewydolne, a niewydolne źródła, to żadne źródła 🙂

[@piotrnie5900]

Dzięki Kamil, dobry reportaż. Pamiętam, że już lata temu po pierwszych nieśmiałych informacjach o likwidacji kopalni zastawialiśmy się w SPBP, co będzie z wodą. O ile obniży się jej poziom, jak długo trzeba będzie czekać aż lej depresyjny się wypełni i naturalne źródła zaczną działać tak jak przed powstaniem kopalni. Nikomu chyba wtedy nie przychodziło do głowy, że woda w tych rzekach może zostać po prostu "wyłączona". Nikomu wyobraźnia nie podpowiadała takiego scenariusza. Sam myślałem w ten sposób, że poziom wody drastycznie się obniży o 50-60-70%. Nawet dzisiaj słyszę pytania, jak to możliwe? Przecież rzeka to coś żywego, to natura - jak można zlikwidować rzekę? A teraz stoimy chyba już przed faktem dokonanym. Tragedia będzie się rozgrywać na naszych oczach. A jedyne co teraz możemy zrobić, to ruszyć z wiaderkami, żeby uratować chociaż ryby... Instytucje państwowe, które u swoich podstaw mają ochronę natury przed tego typu działaniami są przy obecnych rządach pokneblowane. A Szołą, Babą, Białą przejmowało się z 50 osób, interesowało około 500. W skali, którą mają w stolicy to niezauważalne. Niestety Sztoła to nie Rospuda ani Puszcza Białowieska. Zakręcą i ch... tyle.

[@pstragal13]

Nic dodać, nic ująć. Żartowałem z Markiem (choć był to śmiech przez łzy), że trzeba by się przypiąć do drzewa i pewnie i tak nikt by nie zauważył. Posiedzenie Komisji w Sejmie przypomniało mi słowa piosenki: "Głośno mówię mała patrz, cywilizowany świat" !

[@rub3nski]

piekna rzeka, az sie serce kraje lacze sie z wami w bólu. nie jestem w stanie sobie wyobrazic co bym poczal gdyby zabrali mi moją rzeke..

[@pstragal13]

Na szczęście takie tematy, to nie co dzień..

[@astor2944]

Świetny materiał. Często bywałem nad tą rzeką. Najbardziej urzekała mnie cisza i spokój . Szkoda ...

[@pstragal13]

Mnie urzekał przede wszystkim kolor wody...

[@rzep74]

W ostatnich latach rzeka Sztoła była jednym z naszych ulubionych miejsc spacerów... Byłem dzisiaj (9.5.2022) na chwilę nad odcinkiem w okolicy dworca w Bukownie... Żal patrzeć. Nic nie płynie. Rów z wysychającym błotem 😢

[@pstragal13]

Bardzo przykre.... najlepsze, ze w wykazie wód PZW Okręgu Katowice Sztola nadal płynie...

[@adambanasik7282]

Super jak by Sztoła została i była czysta cały czas jak na filmie. Zarybić ją dodatkowo lipieniem coś pięknego by było 🥰

[@pstragal13]

Adam, wiesz jak jest. Jak się cofniemy 10 lat wcześniej, to cały czas czysta płynęła. Zepsuło się kilka lat temu, do tego stopnia, że można było łowić tylko co poniedziałek... Dziś płynie ciureczek i to taki trochę paradoks, że kiedyś chceiliśmy by kopalnia nie pompowała, żeby rzeka szła czyta. Dziś nie pompuje i rzeki w ogóle nie ma... A jak tam sezon u Ciebie na tej wybetonowanej ? ;)

[@adambanasik7282]

@@pstragal13 mnie się chce płakać pamiętam za dzieciaka w latach 90 jak pociągiem na Sztołe jeździłem pstrągów po 30 cm było pełno poniżej mostu kolejowego na suchą muchę wyjąłem Potoka ponad 40 cm w lutym. Nigdy nie zapomnę tej rzeki i nie daruje sobie tego że tak ją zniszczyli. U mnie ten sezon słaby z racji tego że ryb było sporo ale małych. Niespodzanką były pstrągi potokowe złowione pod stadionem w Będzinie na muchę i spinning a było ich kilkanaście ok 30 cm. Sporo drobnych kleni kiełbi płotek. Nic poza tym. Na Pogorii III połowiłem na spinning ładne wzdręgi jazie i płocie ale też tylko w niektórych rejonach zbiornika.

[@tomalures9489]

Bardzo fajny film leci łapa i sub 💪 szkoda że temat jest jak z horroru . U mnie w okolicy też zginął pstrąg przez regulacje , retencję i suszę . Można jedynie mieć nadzieję że przyroda się obroni pozdrawiam .

[@pstragal13]

Dziękuję. Bardzo często właśnie tak jest, że przyroda sama wie najlepiej jak zrobić, żeby było dobrze 🙂

[@tomalures9489]

@@pstragal13 szkoda że ludzie zachłannie decydują za naturę . Pozdro

[@bzdecior_dla_ciekawych_swiata]

Kurczę, przed własnym wypadem nad Sztołę szukałem informacji o rzece i teraz YT torpeduje mnie filmami w temacie. Nad rzekę trafiłem 14 grudnia, czyli na dzień przed domniemaną datą wyłączenia pomp. Chociaż Baba płynie wartkim nurtem, wydaje mi się, że proces jest przeprowadzany etapowo. Poziom wody w zakolach Sztoły jest wyraźnie niższy od zdjęć, które znalazłem w sieci. Stan wody widoczny jest od ok. 10 minuty: kzbin.info/www/bejne/d3_GcnSJrcyjn9k

[@pstragal13]

W tej chwili to juz na prawdę ciężko rokować co i ile będzie płynąć ;)

[@DK-tm7ou]

Za to co zrobiono z tymi rzekami ktoś się będzie w piekle smażył

[@pstragal13]

Coś w tym jest, że karma wraca :)

Szkoda tych rzek. Żal patrzeć na te suche koryto teraz....

[@pstragal13]

Paradoksalnie po kilkunastu miesiącach uważam, że Biała Przemsza na tym skorzystała 😉

@@pstragal13 Kolorystycznie na pewno

[@przygodydzikowwodnych3650]

Lazurowa woda przy Leśnym Dworze to nie są źródła Sztoły. Źródła są kilka kilometrów wcześniej. Z tym, że kilka kilometrów od źródeł rzeka wsiąka do kopalni. I wypływa juz sztucznym korytem z kopalni z Babą. Od kilku dni nie płynie nic bo pompy są wyłączone.

[@pstragal13]

Wow Kolego Ameryka odkryta 😄 A oglądałeś/as caly film ? 😉

[@przygodydzikowwodnych3650]

@@pstragal13 Obejrzalem, świetna robota!! :) Jednak na początku filmu mowisz, że źródła Sztoły to tam gdzie lazurowa woda. Byłem u źródeł Sztoły i są one bardzo małe ale są.

[@Mcxien]

Szkoda jeszcze w tym roku pięknie pstrągów połowiłem na sztole i białej

[@pstragal13]

Rejestr wód górskich znacznie się zmieni..

[@adambanasik7282]

@@pstragal13 Teraz niech nam oddadzą Pilicę bo kiedyś była nasza. Najbardziej mi szkoda Sztoły 😪

[@SQ9IWE]

To tylko uzmysławia ile oni tej wody pompowali 😱

[@pstragal13]

Punkt widzenia zmienia się od punktu siedzenia, patrząc na chłodno - pompowanie takiej ilości wody, to olbrzymie pieniądze, które można spożytkować w inny... pewnie bardziej pożyteczny sposób.

[@Z_nurtem_przygody]

Ooo, u mnie też montuje się film o podobnej tematyce. 👌Pozdrowienia.

[@pstragal13]

To akurat muszę napisać, że szkoda. Oby jak najmniej takiej tematyki... 😐

[@Z_nurtem_przygody]

@@pstragal13 Jak zobaczyłem film w subskrypcjach to pomyślałem - „O! Fajnie, kolega też coś nagrał dla rzeki”, ale jak już obejrzałem całość to faktycznie, płakać się chce. U mnie rzeka w tragicznym stanie, ale coś tam w niej jednak ma dalej płynąć. Współczuję takiej sytuacji.

[@pstragal13]

@@Z_nurtem_przygody podobno każdy koniec daje początek czemuś nowemu 💪

[@piotrgrzegorzek9635]

Sztoła ma źródło ale jego wydajność jest niewystarczająca. To wywierzysko, pomnik przyrody powyżej Polis. W dniu 12 lutego 2022 roku woda wsiąkała w grunt nieco powyżej Podpolis. Pomiędzy wywierzyskiem - pomnikiem przyrody a Polis płynie a lokalnie zajmuje szerokość całej doliny. Tego samego dnia Baba także płynęła i na pewno docierała do ulicy Mostowej. Zapewne tak czy owak rzeka nie będzie przez długi czas spławna.

[@Bryniczanin]

Są też opinie bardziej optymistyczne. Możliwe, że w ciągu dekady Sztoła nadal zwiększy swój przepływ. Kajakiem pewnie nie popłyniesz, ale ryby zawitają. Warto zobaczyć materiał na kanale Wolne Rzeki na ten temat.

[@pstragal13]

Lubie kanal Wolne Rzeki, ale ten temat akurat powierzchownie potraktowany przez autora. Całościowo temat jest tak złożony, ze trzeba by serial o tym nakręcić ;)

[@geforcenowpoland5097]

Ciekawe jak tam dziś?

[@pstragal13]

Cześć, jeszcze trochę płynie, ale ryby odłowione, a rzeki pozostał ciureczek...

[@mlodywedkarz3408]

rzeka białą... tyle jazi tam pływało dzięki tej rzece powstały stawy n a laskach a zgh nie umiało zadbać o nie. tak samo stawy na laskach wysychają bo nie ma kopalni żeby wodę pompować. też przez zgh tworzą się zapadliska szkoda rzek bardzo. pozdro

[@pstragal13]

Kijem rzeki nie zawrócisz...

[@corleonecorleone3949]

Witam. Ciężko słuchać i oglądać to co nagrałeś. Najgorsze jest to że tak jest nas mało i nikt nas nie będzie słuchał. A szkoda by było bo wszystkie te rzeki bardzo urokliwe,a jak ich nie będzie to tego dzięcioła i łosia i bociana kaczek nikt tam już nie zobaczy. Pozdrawiam

[@pstragal13]

Nie będzie, nie będzie! Strach pomyśleć co będzie!

[@corleonecorleone3949]

@@pstragal13 Dokładnie 😔

[@pawelfiedorczuk]

Szkoda że nie udało się nic zdziałać aby cały proces przebiegał mniej drastycznie - podnoszenie się wody w kopalni ale i zachowanie przepływu na rzekach. Dziwny kraj.

[@pstragal13]

Według mnie to wszystko się już zaczęło wtedy, kiedy cały ten przemysł powstawał... Z drugiej strony przed przemysłem Sztoła w sumie była taką kałużą, jaką będzie teraz. Po wędkarsku jednak mi jest bardzo szkoda.

[@maciejgrudzinski4197]

A co na to RDOŚ?

[@pstragal13]

Czesc, posłuchaj: www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje.xsp?unid=31DAF0A8D6C158A6C1258798003937E6#

[@pstragal13]

Dzis to niestety bardzo smutny obrazek..

[@ksiazefarma212]

nie zesrajcie sie, przed kopalnią to tutaj nie było żadnej rzeki

[@smileongut1146]

Było się przejść wyschniętą częścią koryta Sztoły do źródeł a nie gadać głupoty, bo przy tak oczywistych błędach film traci na wartości edukacyjnej a staje się "propagandową paplaniną". Szkoda...

[@pstragal13]

Teoretycznie masz racje ;) źródła Sztoły istnieją, tylko po drodze do Leśnego Dworu często przez Sztole można przejść suchą stopą (bo nie ma w niej wody). Źródła z definicji mają zasilać, a "źródła" Sztoly jej nie zasilają :) Są niewydolne i to jest właśnie problem :) To jak? Są te źródła czy nie ? P.s. Mówię o tym w filmie :)

[@smileongut1146]

@@pstragal13 Źródła były dwa, jedno (mniejsze) wyschło kilka lat temu i od tego czasu na pewnym odcinku Sztoła ginie w gruncie kawałek za ostatnim domostwem (idąc od strony Bukowna) co nie znaczy że nie zasila stawu przy Leśnym Dworze i tego mniejszego stawu przed L D, gdyż wg wszystkich znaków na ziemi i niebie, Sztoła na tym odcinku płynie pod ziemią.

[@piotrgrzegorzek9635]

@@smileongut1146 Woda w stawach Leśnego Dworu pochodzi z rzeki, która na odcinku pomiędzy Polis a Podpolis "przeszła do podziemia". W dniu 12 lutego 2022 roku woda była także na środkowym odcinku doliny powyżej wywierzyska - pomnika przyrody. To było do sprawdzenia.