Tanıl Bora - “Devlet Fikrinin Adamı”: Demirel

TARİH VAKFI
ANKARA TARTIŞMALARI - 2023/2024 - 1
6 Ekim 2023 - 19:00
“Devlet Fikrinin Adamı”: Demirel
Tanıl Bora
Süleyman Demirel'in siyasi ömrü uzun, ikbali etkileyicidir: 1965-1993 arasında aralıklarla yedi kez Başbakanlık ve 1993-2000 arası Cumhurbaşkanlığı. Demirel, merkez sağın altın çağının baş aktörüdür. Bu özelliğiyle, "Türk sağının açı ortayı" olarak tanımlanabilecek bir ideolojik bagajı taşımıştır. Sağın temel evrensel akımlarının ve motiflerinin Türkiye'deki görünümlerini, şekillenmelerini de onun üzerinden düşünmek mümkündür. Farklı dönemlerde farklı ideolojik bileşimler kurmuş; bunları, kendi deyimiyle "devlet fikrinin adamı" sıfatında eritmeye yönelmiştir. Demirel'in nasıl algılandığına, hakkındaki sevgi ve nefret seferberliklerinin farklı dönemlerde nasıl değiştiğine bakmak da başlı başına ilginçtir. Demirel'in siyasi serencamını konuşmak, biyografi "türü" üzerine de görüşümüzü açacaktır.
Tanıl Bora
Ankara’da doğdu. İstanbul Erkek Lisesi’ni ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. 1984-88 arasında haftalık haber dergisi Yeni Gündem’de gazetecilik yaptı. 1988’den beri İletişim Yayınları’nda araştırma-inceleme dizisi editörüdür. O zamandan beri kitap çevirmenliğiyle de meşguldür. 1993’ten 2014’e kadar üç aylık sosyal bilimler dergisi Toplum & Bilim dergisinin yayın yönetmenliğini yaptı. 1989’dan beri düzenli yazdığı aylık sosyalist kültür dergisi Birikim’in 2012’de yayın koordinatörlüğünü, 2016’da yayın yönetmenliğini üstlendi. Türkiye’de siyasal düşünceler, özellikle sağ ideoloji ve milliyetçilik, üzerine yaptığı çalışmaların ardından son üç sene içinde iki tane de önemli biyografi çalışması yaptı.
Devlet Ocak Dergâh: 1980’lerde Ülkücü Hareket (Kemal Can’la birlikte-İletişim Yayınları, 1991),
Milliyetçiliğin Kara Baharı (Birikim Yayınları, 1995), Türk Sağının Üç Hali (Birikim Yayınları, 1998),
Devlet ve Kuzgun: 1990’lardan 2000’lere MHP (Kemal Can’la birlikte-İletişim Yayınları, 2004),
Türkiye’nin Linç Rejimi (Birikim Yayınları, 2008),
Cereyanlar: Türkiye’de Siyasî İdeolojiler (İletişim Yayınları, 2017),
Zamanın Kelimeleri: Yeni Türkiye’nin Siyasi Dili (İletişim Yayınları, 2018),
Hasan Ali Yücel (İletişim Yayınları, 2021);
Demirel (İletişim Yayınları, 2023).