ทำไม..!! ต้องใส่ไดโอด ขนานกับ ขดลวด , รีเลย์ , มอเตอร์ ????

สวัสดีครับยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่ช่อง ZimZim DIY
หลายๆครั้งเราเคยได้ยินว่า อุปกรณ์ที่เป็นพวก ขดลวด รีเลย์ motor หรือทำมาจาก ตัวเหนี่ยวนำ จะต้องมีไดโอดต่อคร่อม เสมอ เพื่อลด การสไปร์ท ของมัน
ที่จริง แล้ว เราควรที่จะต้องใส่มันในวงจรหรือเปล่า เดี๋ยวเราไปดูกันครับ
แต่ก่อนอื่น เรามาดูวงจรง่ายๆ วงจรนี้กันก่อนครับ ผมจะใช้แหล่งจ่าย จาก Powersupply DC 4V และ ผมจะใช้ MOSFET N chanel 1 ตัว
ขา D ผมต่อกับโหลด ที่เป็นตัวต้านทาน 20ohm
ต่อไปผมก็จะต่อ Output จากเครื่อง MoKugo ต่อไปที่ขา Gate และ Ground ทิ้งไว้อย่างงั้นก่อน
วงจรนี้ หน้าที่ของมอสเฟตก็คือ ไว้คอยเชื่อมต่อกระแส ให้มันครบวงจร ให้มันครบลูป
แล้วถ้าหากผมจ่าย แรงดันไฟกระแสตรง ไบอัส ที่ขา Gate ประมาณ 7V
มอสเฟตมันก็จะเหมือนเป็นการต่อติด และนำกระแสได้
เมื่อมอสเฟตทำงาน ความต้านทานของมัน ก็จะน้อยมากๆ
ก็เหมือนกับว่า เรามีสายไฟต่อตรง ลงไปที่กราวด์ของระบบเลย
ถ้าเราใช้มัลติมิเตอร์ วัดแรงดัน ก่อนเข้าขา D ตรงนี้ แล้วมาเทียบกับกราวด์ แรงดันไฟฟ้าที่ได้ ก็เกือบจะเป็น 0 V อยู่มะร่อมมะล่อแล้วครับ
และนี่ก็คือการทำงาน ที่ปกติของมัน
ทีนี้เอาใหม่ครับ ถ้าหาก ขาเกตของมอสเฟต ไม่ได้มีแรงดันมาไบอัส มันจะเกิดอะไรชึ้น.....
เมื่อเราตัดการทำงานของมอสเฟต โดยที่เราไม่ได้จ่ายแรงดันไป
วงจรตรงนี้ ก็จะเสมือนถูกตัดออกจากกัน และเจ้าตัวมอสเฟตเอง ก็จะมีค่าความต้านทาน ที่สูงมากๆ
จนตัวมันเกือบเป็นค่าอนันต์ หรือวัดค่าไม่ได้
เมื่อไม่มีกระแสไหล จึงไม่มีแรงดันตกคร่อมที่ตัวต้านทาน
เมื่อไม่มีแรงดันตกคร่อม ที่ตัวต้านทาน
ถ้าหากเราวัด แรงดันดูอีกที เราก็จะพบว่า แรงดันของแล่งจ่ายตรงนี้ จะเท่ากับขา D ตรงนี้ เป๊ะเลยครับ
เอาใหม่ครับ ทีนี้ ถ้าหากผม เปลี่ยน รูปคลื่นใหม่ เป็น รูปคลื่นแบบ Square wave VPP 7 โวลต์
ความถี่ 400hZ Dutycycle 50%
เดี๋ยวมาดูกันว่าจะเป็นยังไง
แต่ก่อนอื่นผมต้องต่อโพรบ 2 ตัว เพื่อ จับวัดดูรูปคลื่น
ระหว่างขา Gate กับ กราวด์ ตัวหนึ่ง
และ ระหว่างขา D กับกราวด์ อีกตัวหนึ่ง
ถ้ามาดูที่สโคป เพื่อนๆก็จะเห็น รูปคลื่น Output ที่ขา D ตรงนี้ มันจะมีรูปคลื่นเดียวกันกับ Input ที่เราป้อน เลยใช่ไหมครับ
แบบนี้มันก็คือปกติ เป็นวงจรที่ขยายสัญญาณทั่วไป นั้นก็คือ Output มันจะมีการเปลี่ยนแปลง ตาม รูปคลื่น input ที่มันได้รับ
ทีนี้เอาใหม่ครับ ผมจะเปลี่ยนโหลดตัวนั้น จากตัวต้านทาน เป็น มอเตอร์ กัน
และนี่ครับ คือสิ่งที่ เครื่อง Mokugo มันวัดได้
เพื่อนสังเกตุว่า รูปคลื่น Output จะเปลี่ยนแปลงไป และมีสไปร์ทเกิดขึ้น ถ้าสังเกตุจุดตรงนี้ ผมจะลองวัดคร่าวๆให้ดูนะครับ
มัน มีแรงดันไฟฟ้า ตะวัด พุ่งสูงขึ้นไป กว่า 7V เลยทีเดียว อันนี้คือแรงดันเท่าที่ผมสังเกตุได้
แล้วมันเกิดเหตุการนี้ได้ยังไงครับ อย่างแรกเลยก็คือ อย่างที่ผมเลยบอกไป มอเตอร์มันเปรียบเสมือนตัวเหนี่ยวนำชนิดหนึ่ง
เมือ มอสเฟตนำกระแส ในช่วงแรก กระแสไฟจะไหลผ่านมอเตอร์ และก็ ไหลลงไป ผ่านมอสเฟต ไปบรรจบครบวงจร ที่ Gnd และทุกอย่างดูโอเครหมด
แต่เนื่องจาก ตอนที่ มอเตอร์มันทำงาน มันมีการกักเก็บพลังงานไว้บางส่วน
เมื่อมี จังหวะรูปคลื่น มี จังหวะความถี่ เข้ามาเกี่ยวข้องหนึ่ง มอสเฟส มันก็จะ หยุด บ้าง ต่อบ้าง ตาม แรงดัน Input ที่ได้รับ
แต่สำหรับตัวเหนี่ยวนำแล้ว มันไม่สามารถหยุดการทำงานได้ทันที มันไม่ถัดแบบนั้นครับ มันจะต้องมีกระบวนการ แปลง สนามแม่เหล็กให้เป็นกระแสไฟฟ้าซะก่อน
กระบวนการเหล่านี้ นี้เองครับ ที่มันจะต้องใช้ระยะเวลา เพื่อให้พลังงานทั้งหมดของมันหายไป หรือ จนกว่ากระแสทั้งหมดที่มันคลายออกมาจะหยุดไหล
แต่สังเกตุไหมครับว่า กระแสเมื่อมันเดินมาถึงตรงนี้แล้ว มันมาไม่ทันชานชลาครับ ก็จะ = ว่ามันมาถึงทางตันครับ
เมื่อมันไม่มี เส้นทางไหนเลยที่มัน สามารถ จะไหลผ่านไปได้
แรงดันไฟฟ้าตรงนี้ มันก็จะค่อยเพิ่มขึ้นๆมาเรื่อยๆ จนกว่า พลังงานที่เก็บไว้ของมันจะหมด
เพราะฉะนั้น เพื่อนๆลองคิดดู สิครับ ว่า กว่าพลังงานพวกนี้กว่าจะหมด เราจะได้แรงดันไฟตรงนี้เท่าไหร่
มอเตอร์ ตัวใหญ่ๆบางประเภท อาจจะสร้างแรงดันได้มากกว่าปกติ 4-5 เท่า เลยทีเดียว
และเมื่อมีแรงดันไฟ มาออตรงนี้มัน ในความถี่สูงๆ ก็จะเกิดการกระชากของไฟ เกิดขึ้นได้ อุปกรณ์ทั้งหมด ที่อยู่ที่ติดกับตัวมัน ที่ใช้ลายทองแดงเดียวกัน
ก็จะเสี่ยงต่อ การเสียหาย ช๊อต หรือไหม้ได้
ถ้าใช้เป็นมอสเฟต ที่สามารถทนแรงดันได้สูง ก็ยินดีกับเพื่อนๆด้วยนะครับ
อย่างเช่น มอสเฟต เบอร์
IRFZ44N ตัวนี้ มันสามารถทนแรงดันได้สูงถึง 60V ก็ถือว่ายังห่างไหลความอันตราย
พลังงานจากตัวเหนี่ยวนำ ไม่เพียงที่จะทำให้มันไหม้ได้ แต่ก็อาจจะทำให้มันเกิดความร้อนสะสมขึ้นได้ อย่างนี้คงไม่ดีแน่ครับ
แล้วเราจะแก้ไขปัญหาตรงนี้ ได้อย่างไรกัน
ผมจะเพิ่ม ไดโอดไป1ตัว ขนานกับ โหลด แบบนี้ครับ
ทีนี้ถ้ามอสเฟต เล่นตลก หยุดการทำงานบ่อยๆ มันก็จะมีเส้นทางใหม่ให้กระแส ไหลผ่าน ย้อนกลับไปได้ครับ
พลังงาน
ส่วนหนึ่งจะ ไหลย้อนไปที่แหล่งจ่าย และ อีกส่วนจะไหลวนกลับเข้าไปใหม่ ในมอเตอร์
ก็สรุปได้ว่าเป็นวงจร ง่ายๆที่ใส่เพียงไดโอดเพิ่มเข้าไป แล้วช่วย ให้วงจร ดูดีขึ้น
เมื่อเรามาเช็คอีกครั้งหนึ่ง สไปร์ทเหล่านั้น ก็จะลดลงไปบ้างแล้วละครับ
แต่บางที มอเตอร์ ตัวใหญ่ๆ ก็อาจจะสร้างกระแสไฟที่สูงมากจนเกินไป ไหลย้อนกลับไปยังแหล่งจ่าย
เพราะฉะนั้น เราอาจจะต้องมี คาปาซิเตอร์ ช่วยซับกระแสไว้ ส่วนหนึ่ง
หรือ จะออกแบบ ระบบป้องกัน แหล่งจ่าย ยังไงก็แล้วแต่ เพื่อนๆ
แต่ข้อควรระวังก็คือ การต่อ ไดโอดผิด
ถ้าต่อไดโอดผิด ไดโอด ก็จะร้อนและไหม้ในทันทีครับ
และไดโอดที่ใช้ถ้าความถี่สูงเกิน 1kHz ขึ้นไป ควรที่จะเปลี่ยนไปใช้เป็นพวก schotky ไดโอด แทน น่าจะดีกว่าครับ
ถ้าเพื่อนๆ อยากรู้ว่า schotkyไดโอดมันคืออะไรผมได้ทำคลิปอธิบายไปแล้ว ยังไงเข้าไปรับชมย้อนหลังได้
สำหรับคลิปนี้ผมขออธิบายไว้เท่านี้ก่อน
ขอบคุณเพื่อนๆทุกท่านที่ติดตามรับชมครับ

[@ZimZimDIY]

📢เพิ่มเติมนะครับ แรงดันไฟที่สไปร์ท(ไฟกระชาก) อาจจะสูงมาก ถึงหลายร้อยหรือหลายพันโวลต์ ได้เลยทีเดียว แต่มันเกิดขึ้นเพียงเสิ้ยววินาที ซึ่งมีอำนาจมากพอที่จะเจาะให้ Junction ของ Fet หรือ Transistor รั่ว และลัดวงจรในที่สุด ขอบคุณเครดิตคุณ @Saksiri Sirisampan ครับ

[@TheHyperbenz]

อธิบายได้ดีมากครับ เข้าใจเห็นภาพเลยครับ เป็นกำลังใจทำคลิปความรู้ดีๆแบบนึ้อีกนะครับ

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@woottisakkm]

เหมาะกับช่าง และนักเรียนอย่างมาก ขอบคุณครับ อาจารย์

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@user-up2no6sk1z]

พี่zimน่าจะเอารูปมอสเฟต ตัวต้านทาน มอเตอร์ มาติดกับสัญลักษณ์ รูปวงจร เพื่อจะให้เพื่อนๆมี่ยังไม่เข้าใจในสัญลักษณ์รูปวงจร ได้ดูให้เข้าง่ายขึ้นน่ะครับ แต่ทุกคลิปที่ผ่านมา ผมขอเรียกว่าท่านอาจารย์สอนได้เข้าใจมากที่สุดแล้วครับ🎉😮😮😊

[@nanokenshiro]

ผมเป็นวิศวกรแต่จบไฟฟ้ากำลังมาไม่ค่อยได้จับ electronic device นับถือคุณเป็นอาจารย์เลยครับ

[@Kentmarlington]

อธิบายได้เห็นภาพ เข้าใจง่าย ดีๆๆๆครับ

[@samphanchubtasri7440]

เป็นกำลังใจให้นะครับ คลิปความรู้ก็แบบนี้คนดูคนกดไลค์น้อย สู้สู้ครับ☺️✌️👍👍👍

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@p.satinee]

ขอขอบคุณ

[@q-o-o-parch7410]

ถ้าสลับต่อไฟเข้ามอสเฟสก่อนออกไปมอเตอร์ แบบนี้จะเป็นยังไงเหรอครับ

[@nattapolpunpaen2539]

ขอบคุณสำหลับความรู้ดีๆครับ

[@olemancharter2747]

แล้วถ้าใส่ คาปาซิเตอร์ คล่อม เข้าแทนได้ไหมครับ

[@prateepprechathvanich2138]

👍ขอบคุณครับ

[@user-jt3gi6um9x]

เคยเจอกับตัวเองเหมือนกัน ต่อขารีเลย์เอามือเเตะที่ขารีเลย์ตอนปลดไฟรู้สึกเหมือนไฟดูด

[@premriderontheway988]

อยากให้อาจารย์สอนการทำงานของ Magnetic หน่อยนะครับ😊🙏

[@PampostReturning]

ขอบคุณมากครับ.

[@user-tw6yx4cd2f]

ขอบคุณครับ

[@saksirisirisampan4083]

ที่คุณเห็นว่าแรงดันย้อนมันมีแค่ 7 โวลท์ นั่นเพราะว่าเครื่องของคุณจับไม่ทันครับ ถ้าคุณเอาสโคปแบบมืออาชีพมาจับสัญญาณดู คุณจะพบว่า Vp-p ของแรงดันย้อนกลับของโหลดเล็กๆอย่างรีเลย์หคือมอเตอร์ของเล่นสามารถพุ่งสูงได้ถึง 200-1000 V เลยครับ ซึ่งมีอำนาจมากพอที่จะเจาะให้ Junction ของ Fet หรือ Transistor รั่ว และลัดวงจรในที่สุด ไม่ใช่พังเพราะความร้อนสะสมแต่อย่างใด

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@nitaseboonklin9729]

ใช้ในสโคปขนาดขนาดความสามารถวัดค่าสูงสุดที่เท่ากันสโคปแบบอนาล็อกจะจับสัญญาณได้ดีกว่าแบบดิจิตอล เคยใช้ขนาด20เม็ก อะนาล็อกมองเห็นแต่ดิจิตอลไม่เห็น

[@sakdakeawha2109]

เห็นจะจริงครับจุดสังเกตุคือบางที่มือโดนขาคอย มันจดูดนิตๆ

[@saksirisirisampan4083]

@@nitaseboonklin9729 ต้องเป็น Scope ระดับ 50M ขึ้นไปครับถึงจะเห็น ซูมแบบสุดแล้ว ยังเห็นเป็นแค่เส้นเล็กๆเลยครับ คือมันหายไปไวมาก พวก Scope แบบ USB นี่เลิกคุยเลยครับ มันไวไม่พอ

[@user-wb9qk5xy1g]

มีช่องทางการติดต่อไม่ครับอยากสอบถามการต่อมอเตอร์รอยต่ำครับ ที่ตัวมอเตอร์มันเขียนว่า AC220-240V 50/60HZ 4W 8-10R/MIN

[@ihappy2playgames422]

ผ่านมาเจอ ขอตอบแทนนะครับ 1 มอเตอร์ไฟกระแสสลับ 229-240v ไฟบ้าน 2 ความถี่ 50หรือ 60 เฮิร์ซ กินกระแส ~0.02 A 3 หมุน 8-10รอบต่อนาที

[@p.satinee]

การใช้งานต่อเนื่องนานๆจะได้ไหม?

[@user-cb7tx1xh6p]

@@p.satinee ได้ครับ มอเตอร์ตัวที่ถามมานี้ ส่วนมากมีในไมโครเวฟใช้หมุนถาด และในพัดลม ใช้ทำให้พัดลมส่าย( สวิงซ้าย/ขาว)ครับ

[@rachansiad3533]

ขอบคุณครับพี่ อยากให้พี่ทำคลิป RC snubber ด้วยครับ ขอบคุณมากครับที่สร้างช่องนี้ขึ้นมา

[@vivokpn747]

ขอดูหน้าอาจารย์หน่อยจิ เป้นตา

[@user-kq8ff3zz7w]

อาจารย์ ครับสอนวิธีต่อแอมป์จิ๋ว วูชิ 2.1 แยกซับอิสระเข้ากับปรีแอมป์รถยนตร์ให้ผมดูหน่อยครับ ผมไม่รู้จะต่องัย ที่แอมป์มีAux - Inให้มารู้เดียงจะต่อแบบไหนครับขอบคุณคราาาาบ

[@ZimZimDIY]

ใช้สาย RCA to 3.5 mm ก็ได้ครับ

[@user-xj3bo5es7j]

อาจารย์ครับ เราจะมีวิธีสังเกตอย่างไรว่า การต่อไดโอดหันหัวไปทางไหนถึงจะถูกต้องครับ หรือว่าต่อแบบเอาหัวขึ้นตามในคลิปเป็นมาตรฐานครับ ขอบคุณครับ

[@ZimZimDIY]

ถ้าไดโอดตัวจริง หันหัวแถบขาวไปทางขั้วบวก ครับ

[@user-xj3bo5es7j]

@@ZimZimDIY ขอบคุณครับ

[@spectator3087]

ต่อไดโอด ลดการกระชากของมอเตอ์12โวล์ได้ไหมครับ

[@kittipat_RUT]

สุดยอดครับ

[@user-qt2rl6nd6x]

ขอบคุณครับครู

[@user-di9jy5ft2i]

ทำส่งขายหรือไม่ มี แบตเตอรี่ลิเธียมจำนวน 25.2 โวลท์ จะต่อเข้ามอเตอร์จักรยาน 24 โวลท์ หาไดโอดได้ที่ไหน หรือมีขายสำเร็จรูปที่ใดบ้าง รบกวนตอบคำถามด้วยหรือมีขาย ที่ไหนอมรหรือ ที่ไหนบ้างบ้านหม้อ

[@cars-electronics]

คลิ๊ปดีมากเลยครับดูรูปประกอบเข้าใจง่ายด้วย ช่วยกันพัฒนานักออกแบบอิเล็กทรอนิกส์เมืองไทยต่อไปน่ะครับ

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@nutlp2012]

มาดูคลิปนี้ช้าไป มอเตอร์พัดลมบัสเลสของผมกลับบ้านเก่าไปแล้ว เชื่อคำในกลุ่มไฟฟ้าว่าไดโอดไม่จำเป็นต้องต่อ มันมีไว้เพื่อกันต่อสายผิดเท่านั้น สรุปคือ ผมเปิดมอเตอร์ทำงานตามปกติ ผ่านตัวปรับรอบ pwm ตอนมอเตอร์หมุนทำงานได้ปกติเลย แต่พอปิดสวิตช์ได้ยินเสียงแป๊ะ ออกมาจากมอเตอร์ จากนั้นเปิดไม่ติดอีกเลย

[@tenkung3849]

ผมแผงวงจร bms พังครับ😂 บัสเลสไม่เป็นไร😂

[@user-dl5zd1vz8d]

H-bright จะต่อไดโอดยังไงครับ

[@user-wi7ux6yw3f]

พี่ครับ ผมสงสัยไฟจากอเดปเตอร์เราเตอร์12v1ทั่วไป ต่อใส่มอเตอร์ ทำไมมันหมุนเป็นจังหวะครับ

[@ese-ny5rj]

ดูช่องนี้ได้ความรู้ดีไปความรู้ดีๆเยอะเลยครับ

[@user-om4dk1ct8s]

ถ้าต่อคาปาซีดเตอร์ต้องต่อตรงใหนคับ

[@babyboy_engineer]

ขอสอบถามครับ ใช้โปรแกรมอะไรวาดวงจร หรือ ทำกราฟิคหรอครับผม

[@ZimZimDIY]

ใชพวก Ai photoshop AE ครับ

[@tai5026]

ชอบดูครับ

[@DJ-ob2kp]

พี่ครับไอ้ก้อนขาวๆ 2 ก้อนนั้นคืออะไรครับเอาไปทำอะไรได้บ้างครับ

[@apisitbbt1915]

มันคือตัวต้านทาน 5W 10โอห์ม ครับ... ในคลิปเขาเอามาใช้จำลองเเทน Load จริงครับผม

[@niyomja]

ได้ไอเดียเลยครับ

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@AlfA_Number]

สุดยอด

[@Na.P1102]

นี่คือเหตุผลที่ Relay ที่เป็น Coil DC บางรุ่นจะมีไดโอดคร่อม Coil ไว้ มันเอาไว้ลดการอาร์ค หรือลดไฟกระชาก ในวงจรก่อนหน้า (Surge Suppressors) หลายคนยังเข้าใจผิดอยู่ ว่าไดโอดมีไว้ป้องกันการจ่ายไฟเลี้ยง Coil ผิดขั้ว เช่น หากใช้ output PLC มาสั่งให้ Relay ทำงานเป็นBuffer ในขณะที่ output ของPLC on ก็ไม่มีปัญหาอะไร เเต่ขณะที่ PLC off ขดลวด coil ของ relay จะมีไฟกระชากย้อนออกมา ระยะยาวจะทำให้ภาค output ของPLC เสียเร็ว หากที่coil ของ relay มีไดโอดคร่อมไว้ จะลดปัญหาตรงนี้ได้ ยกตัวอย่าง รุ่น ยอดฮิตของ Omron MY2N-GS รุ่น ธรรมดา MY2N-D2-GS รุ่นมีไดโอด (-D2 จะมีเฉพาะรุ่นที่เป็นไฟเลี้ยง DC เท่านั้น) MY2N-CR-GS รุ่นมีวงจรCR (-CR จะมีเฉพาะรุ่นที่เป็นไฟเลี้ยง AC เท่านั้น) วงจร CR ในรุ่น AC ก็ทำหน้าที่ คล้าย ไดโอดในรุ่นDC

[@user-kb3ri2jv5n]

มาฟังแล้วรู้สึกเลเวลยังไม่ถึง😢😢

[@tytao47dee69]

Snubber

[@sukseksun7896]

ขอบคุณครับ

[@ZimZimDIY]

ขอบคุณครับ

[@OppoA-ji7gh]

ขอบคุณครับ