Domy polskich chłopów pańszczyźnianych. W takich warunkach żyli nasi przodkowie

[@WielkaHistoria]

O tragicznych warunkach, w jakich egzystowali mieszkańcy dawnej polskiej wsi oraz o tym, jak odebrano im wolność przeczytacie w mojej książce: "PAŃSZCZYZNA. PRAWDZIWA HISTORIA POLSKIEGO NIEWOLNICTWA" 👉 tblr.pl/?bbbzLt Tam też znajdziecie pełną bibliografię i przypisy z objaśnieniami skąd zaczerpnąłem wszystkie informacje podane w odcinku.

[@ostoja2004]

W przyrównaniu do chłopów Hiszpańskich to w Polsce był luksus !!!

[@gin.z.tonikiem]

Teraz więcej płacimy podatków niż ten chłop. Pozatym jak chłop chciał mieć ziemię do uprawy, a nie miał pieniędzy to musiał za to odrobić u dzierżawcy. Teraz też jak wezmę z banku pożyczkę, to muszę jedna trzecia, albo jedna czwartą dodatkowo spłacić. Panie pisarz czysta demagogia. 😃 ,

[@jarosawrzepecki]

Panie Kamilu, czy w Pańskiej książce znajdę informacje na poniższe tematy? Jako genealog amator próbuję lepiej zrozumieć warunki życia swoich XVIII wiecznych przodków. 1) W jakich okolicznościach mieszkańcy wsi przeprowadzali się lub byli przeprowadzani między wioskami? Czasami były to znaczne odległości jak 20-30km, a nawet 150km. Co kiedy chłopka wychodziła za mąż za chłopa z innej wsi, czy szlachcic musiał dać na to zgodę? Czy chłop pańszczyźniany miał szansę na zostanie osadnikiem w nowo tworzonej osadzie, a tym samym korzystanie z "przywilejów" osadniczych na które mogli liczyć osadnicy np. z Europy Zachodniej. 2) Z tego co rozumiem wśród mieszkańców XVIII wiecznej polskiej prowincji znajdowały się nieliczne grupki ludzi wolnych jak owczarze lub budnicy, którzy byli wysoko wykwalifikowanymi specjalistami rozmawiający z szlachcicami na zasadach "wolnorynkowych". Czy na temat tej niszy pisze Pan w swojej książce? Z góry bardzo dziękuję za informację.

[@WielkaHistoria]

Poruszam te tematy, ale na marginesie. Jeśli chciałby Pan sięgnąć po książkę tylko ze względu na nie to obawiam się, że może być Pan rozczarowany. Nie chcę Pana zwodzić.

[@aliwoznica]

chłop, chłopu nie był równy, kmieć posiadał ziemię z nadania czyli 1 włókę i przeciętnie było to około 18 do 22 hektarów na gospodarstwo, ponadto każda lokowana wieś posiadała ogólnodostępny wygon czyli pastwisko gdzie przypadało około 1 hektara na gospodarstwo i wchody do lasu na pozyskiwanie drewna, to zapewniało przyzwoite warunki do życia, należności jakie go obciążały to rocznie kopa jaj, parę kapłonów i parę garnców zboża, w XVI w wprowadzono obowiązek odrobienia 1 dnia pańszczyzny na rzecz dworu, czyli majątku ziemskiego stanowiącego własność królestwa nadaną do użytkowania urzędnikom państwowym. Inne warunki mieli ci którzy na nadania nie załapali się i nie posiadali ziemi lub rozdrobnili ziemię wskutek podziałów, skazani byli więc na pracę najemną lub dzierżawienie ziemi w dobrach prywatnych za odróbkę czyli pańszczyznę, Warunki dyktowała ilość wolnej ziemi do zagospodarowania i początkowo nie były one złe. Na dobrach prywatnych osadzano także jeńców wojennych i wziętych w niewolę chłopów nie mających żadnych praw. Wszystko to zmieniało się wraz z przebiegiem działań wojennych zmianami populacyjnymi oraz podległości ale generalnie panujące na ziemiach polskich warunki były niezłe i ściągało osadnictwo z sąsiednich krajów . Dopiero w końcu 18 wieku wraz ze wzrostem populacji i wzrastającym głodem ziemi oraz utratą suwerenności nastąpiła tragedia chłopstwa po uwłaszczeniu się szlachty na dotychczasowych nadaniach i przejęciu władzy nad chłopami dodatkowo wykorzystywanymi przez okupantów. Kościoły otrzymywały także ziemie z nadania na własne utrzymanie, prowadzenie edukacji i działalności społecznej, były to dobra kościelne własne powiększające się w ramach darowizn, były też ziemie przypisane czyli ziemie chłopskie z których podatek czyli dziesięcinę chłop oddawał kościołowi, dobra kościelne chłopi dzierżawili oddając jedną trzecią zbiorów.

[@marialubojemska-rejman9471]

Jeszcze po drugiej wojnie światowej, na Podkarpaciu , w Polsce były kurne chaty. Zawsze niedobrze mi się robi gdy dzisiaj gdy słyszę, na widok osoby , która z pogardą mówi, ten, ta ma mentalność chłopa pańszczyźnianego. Życie na wsi, później i w mieście dla 95% Polek i Polaków było okrutnie ciężkie, nędzne. Po drugiej wojnie ,w związku z powszechnym dostępem do bezpłatnej nauki, lekarzy, oświacie sytuacja ludzi wsi i miasta ulegała poprawie. Jednak cały czas istniała , istnieje bardzo bogata grupa ludzi dzięki przywilejom, która nadaje sobie ,swoim rodzinom , sobie nowe przywileje ...,teraz tworzy wojny, konflikty, systemy wyzysku , biedy dla pozostałych. Bogaci potrzebują nowych niewolników, systemu przywilejów dla mnożenia swojego bogactwa. To widać, słychać i czuć. To 95% ludzi ma ciężko pracować, tracić zdrowie i życie na wojnach , ... dla pychy, bogactwa , luksusu 5 %.

[@wolfyEmanuelle]

Wcale nie muszę wyobrażać sobie takiej chaty, bo widzialam podobna na własne oczy. Moja prababcia, rocznik 1896, do końca życia (zmarła 1993 w wieku 97 lat) mieszkała w jednej izbie o pow 10m2, z klepiskiem na podłodze, drewnianych ścianach. Do tego mała sionka, mikroskopijny aneks kuchenny wycięty z sionki. Chałupa była w jednym ciągu z obora, kurnikiem i szopą. Woda w studni, ogrzewanie z kozy, na której też gotowała. W tej izbie wcześniej mieszkała z mężem, siostrą i dwoma synami. Nie trzeba cofać się w czasie do potopu, tak żyli ludzie też po II WŚ w centralnej Polsce, 40 km od Warszawy. Jedyną różnica było, że w oknach mieli malutkie szybki, a nie rybie pęcherze, oraz komin.

[@filantrop666]

niesamowite że taki wiek osiągnęła! moja przodkini ze strony ojca ( mieszkająca chyba w podobnych warunkach) zmarła mając 48, na początku lat '60 XXwieku.

[@wolfyEmanuelle]

@@filantrop666 Też się dziwię, choć to inne pokolenia były, mocniejsze. Twarda była z niej kobieta, bo z 20 lat sama mieszkała, po śmierci męża i wyprowadzce synów.

[@henrysailor2590]

babcia mi opowiadała , że cała ziemia należała do pana, a młodzi poznawali się podczas pracy na polu u szlachcica, urodziła się w 1907 roku, dochodziłem jakim prawem , pańszczyznę zniesiono dużo wcześniej , aż trafiłem , że na południu Polski było to w 1931 roku, w 1960 latach normą była strzecha w domach drewnianych, przez środek prowadziła sień po prawej stronie były pomieszczenia mieszkalne , a po lewej obora dla zwierząt, w lecie było ciemno od much, przed wejściem była furtka , by kury nie wchodziły do pomieszczeń. zamykało się drzwi na skoble , okna były malutkie , pojedyncze w zimie przymarzały od pary, w pomieszczeniu przybywali wszyscy , dzieci , rodzice i dziadkowie, spać chodziło się na strych lub do stodoły. ale miało to swój urok, na podwórku było błoto po kolana, podobnie na drodze.

[@wolfyEmanuelle]

​@@henrysailor2590Może i miało swój urok, ale raczej nie dla tych, co tak żyć musieli. Chałupa prababci dokonała swego żywota dopiero w latach dwutysiecznych, już nie pamiętam dokładnie, jednak jeszcze na studiach jeździłam tam na weekend, zarówno sama jak i z przyszłym mężem. W lato jeszcze ok, w zimie zaś to był surwiwal pełna gębą. Slawojka daleko, zimno, wiało przez ściany, trzeszczało, woda w wiadrze... Taki przasny horror.

[@OLIWIA647]

Zamieszkaliśmy po wojnie na Pomorzu zachodnim po Niemcach domy bez wody, ubikacji ...nie były kryte strzechą jak to jeszcze po wojnie na Mazowszu występowało

[@Ewa-g4i]

Żyjemy w XXI wieku. Prowadziłam dom opieki dla osób starszych na Lubelszczyznie. Przedstawiony tekst odnosi się do dzisiejszych czasów!!! To nie jest żart!!!! Zabierałam, jeszcze w zeszłym roku, osoby z tak strasznych warunków w ich chatach, że trudno to opisać słowami. A brud nie do opisania żadnym sposobem!!! Przeciez mamy służby MOPS-y, GOPS-y. Panie w ciepłych pokojach służbowych za biurkami nie znają tych warunków. Ja znam i jestem prerazona!!!!!! Pozdrawiam i dziękuję za dzisiejszy wykład!!!

[@methius2765]

Ile bierzesz teraz od osoby , 5000 wystarczy?.

[@Glemigobles]

Jestem z Małopolski, okolice Wadowic. Jeszcze te 30-40 lat temu standardem była stajnia połączona z domem mieszkalnym dla ludzi. Jak mój tata wybudował stajnie przy stodole to podobno moja babcia była bardzo oburzona, bo przecież gdy "gowiednikowi" (tak u nas nazywa się zwierzęta gospodarskie) dzieje się jakaś krzywda to go nie usłyszy.

[@TenSam3133]

O kurcze ..to na Lubelszczyźnie 40lat temu o takim łączeniu tylko słyszałam od babci,u nas wtedy były osobne budynki na wsiach.

[@marekrejko]

Gowiednik :) W Słowackim jest takie słowo, w trochę inne formie, "hovädo".

[@Glemigobles]

@@marekrejko A znaczy wszystkie zwierzęta gospodarskie? Bo np. na Bałkanach "goveda" to tylko bydło.

[@januszkomentator2689]

W rodzinnym domu mojej mamy zlikwidowano oborę w domu, przenosząc ją na zewnątrz pod koniec lat "60. Była to miejscowość położona 40 km na zachód od Krakowa.

[@zofiakielar93]

@@marekrejko BO w tamtym czasie Gowno było w cenie ,ja to pamiętam

[@majsterszef11]

Czytałem książkę i robi ona duże wrażenie. Szczególnie analiza przekroju społeczeństwa i wynikająca z niej mentalność współczesnej Polski.

[@pkhtr]

Nie, nic takiego nie wynika.

[@anastazjaQ]

Jest tam o żydach i kahalach i wyzysku chlopa przrz nich czy to temat tabu?

[@elat.2675]

Wow temat który mnie tak bardzo fascynuje. Szczególnie też stan warunków higienicznych i pożywienie w zamierzchłych czasach w Polsce i Europie. Dziękuję za ten cenny materiał i pozdrawiam cieplutko.

[@73Zouave]

Słowianie raczej często się myli i nie pudrowali smrodu.

[@elat.2675]

@@73Zouave Tak, do czasu chrześcijaństwa. Mamy dane iż się chętnie myli i nie byli pruderyjni. Potem było coraz gorzej,aż skończyło się KOŁTUNEM NADWIŚKAŃSKIM!.

[@elat.2675]

@@tomaszser470 Pan wybaczy ale na dyskusję z takim " granatem wiedzy i humoru" nie mam możliwości wymiany zdań. Za durna na to jestem. Żegnam.

[@73Zouave]

@@elat.2675 A tymczasem w Rosji bania była powszechna. Może Rosja nie była chrześcijańska? Pruderyjność to zdrowy objaw. A nie walenie się z każdym naokoło.

[@elat.2675]

@@73Zouave Rosyjskie chrześcijañstwo nie było i nie jest katolickie!/watykańskie!. To Watykan był przyczyną brudu i braku higieny.

[@andrzejpedrak-uu5cc]

Pamiętam jak w latach 60 i jeszcze 70 u nas w Małopolsce były domy pod strzechą,w sieni stały drabinki a na nich drób, regułą było że po prawej stronie była duże pomieszczenie używane jako kuchnia a zarazem miejsce do spania dla domowników,po lewo z sieni wejście do tzw.komory,lub obory dla inwentarza,i te zwierzęta wyprowadzane były na pole przez sień..a często obora z obornikiem była naprzeciwko wejścia do chałupy w odległości kilku metrów.

[@januszkomentator2689]

W domu takim wychowała się moja mama. jednak w roku ^68 przebudowano tam oborę na łazienkę (co w okolicy było jeszcze rzadkością) a oborę przeniesiono do wymurowanej na zewnątrz przybudówki.

[@tomaszkowski]

Zwierzyniec w domu to nie wybór ani konieczność a rozsądek. dziekuje za film ktory wnosi wiele do mojej glowy

[@4katy275]

Zwierzyniec byłam😊męża mam z okolic Zamościa ja jestem z zagłębia🙃kocham wasze tereny zresztą.... Polska jest bardzo piękna..... U nas polecam jure krakowsko-częstochowską🌳

[@pepe_z900]

Bardzo fajny kanał. Bardzo dobrze się ogląda :) Spoko montaż :) Komentarz dla zasiegów 😊 Pozdrawiam!

[@777mazzy]

Proszę się zapoznać z oceną merytoryczną autora . Przedstawione teorie to stek bzdur.

[@MarcinPracki]

Cenna wiedza, świetna narracja, bardzo dobry język, ani jednego zbędnego słowa, dobry dźwięk, dyskretne efekty wizualne i super osobowość Twórcy. Ten kanał to moje odkrycie roku.

[@Ktomawiedziectenwie1]

Dokładnie opisane moje wrażenia, rzeczywiście doskonały kanał z wiedzą, a bez efekciarstwa.

[@kurtasiak]

Bardzo pouczajace i ciekawe Wlasnie zmierzamy w tym kierunku

[@wojtas-4]

Dokładnie to samo miałem napisać!,

[@euzebiuszzagorski1437]

Raczej kłamliwe i bez odniesień do tamtych czasów i życia społeczeństw w innych państwach ówczesnej Europy.

[@kurtasiak]

@@euzebiuszzagorski1437 Oczywiscie ze to klamliwa postkomunistyczna propaganda Zupelnie bez odniesien Do tego jak za Pana Wojtai Plebana , Chlopu zylo sie dobrze i dostatnio Autor nawet nie probuje konfrontowac tego do ,wmiare , dostatniego zycia poddanych Za Krola Leopolda w Kongu Belgijskim Podczas sowicie wynagradzanej pracy podczas pozyskiwania kalczuku , Lub tez poddanych Cesarza Niemieckiego Z Afryki Zachodniej w osobach Herero czy Nama ,Ma Pan calkowita racje , Potomkow chlopstwa wogole moglo by dzis nie byc , Ale Pan byl i jest dobry Mogl zabic a tylko obil kijami i poszczul psami , Bo kto by mu w majatku robil

[@aleksanderregosz5970]

@@euzebiuszzagorski1437 Ciekawe, jak wyglądały domy na śląskich wsiach, a nawet i miastach, po wojnach husyckich; wojnie trzydziestoletniej oraz siedmioletniej ...

[@euzebiuszzagorski1437]

@@aleksanderregosz5970 Raczej kiepsko , o ile się ostały. :) Analogicznie wygląda sprawa z "paleniem czarownic" i antysemityzmem w Polsce. Nawet dzisiaj ta sprawa z Braunem jest mocno przesadzona. Dużo gorsze akty popełniane są na tzw. zachodzie niemal codziennie i to w dużej liczbie.

[@juliaeuwa3465]

Bardzo interesujący odcinek. Jak nie lubię historii tak tu chciałam więcej 💗

[@piotrwarszynski797]

Tu narzekanie jak żyli chłopi pańszczyźniani do końca XIX wieku. Było źle ale jakoś ludzie przeżyli. Chyba w zeszłym roku oglądałem film o Szwajcari. Za nim rozwinęła się turystyka narciarska, to bieda była w górskich wioskach. Mieszkanie w jednej izbie z bydłem i drobiem nie należało do wyjątków. Na filmie pokazane było jak chłop zasiadł do stołu, jego żona sadza kury na drążku pod sufitem a za plecami w rogu izby stoją krowy. Dawne domy rolników w Alpach miały charakterystyczną budowę. Na parterze mieścił się chlew i kurnik (parter murowany). Piętro i czasami drugie pietro, zajmowały izby mieszkalne. Na strychu gromadzono zboże i inne zapasy. Następnie dom był jednym szczytem połączony z klepiskiem a za nim była obora. Nad oborą znajdowało się poddasze, gdzie przechowywano siano i słomę. Na youtube dostępny jest film o ostatnim rolniku z Hanoveru. To Jego dom był połaczony z cięletnikiem i dalej z oborą.

[@greggry4883]

To nie jest narzekanie, ale stwierdzenie faktów. Więc przyjmij je do wiadomości zamiast umniejszać je anegdotkami o szwajcarskich góralach czy niewolnikach na plantacjach bawełny.

[@piotrwarszynski797]

@@greggry4883 to nie jest stwierdzenie faktów, bo w filmie jest przedstawione tylko kilka przykładów i ni jak ma się to do ogółu chłopów pańszczyźnianych. Nie można też zapomnieć, że nie wszystkie wsie należały do szlachty, czy też arystokracji. Były przecież wioski królewskie, gdzie chłopi płacili podatki (lub składali daninę) do starostwa.

[@joannaguminska5967]

Identyczne warunki panowaly jeszcze kilkadziesiat lat temu na polwyspie Iberyjskim w jego polnocnej czesci. Ostatnia wies w Hiszpanii zostala zelektryfikowana w latach 80. Autos jak zawsze szuka sensacji. Slabe to.

[@darkhus]

​@@joannaguminska5967 co za różnica jak było w Szwajcarii czy Hiszpanii jeśli tytuł odnosi się do Polski... Odbiorca faktu nadaje wartość treści, dla jednego sensacja a dla innego chłopa codzienność

[@joannaguminska5967]

@@darkhus tlo historyczne jest kluczowe bo inaczej obraz jest zaciemniony i przekaz nieuczciwy

[@adlozi]

Prosze sprawdzic Netherlands Open Air Museum - holenderski skansen. Tam chlopi mieszkali razem ze zwierzetami w jednym budynku, czesto nie bylo nawet sciany odgradzajacej.

[@indianski]

pewnie inny skansen ogladales , bo ni ch" nie pasuje do twojego opisu

[@JanuszFutrzynski]

A ty widziales ze tak od razu dajesz wiare opisu zycia naszych Polskich chlopow opisywanych przez naszych wrogow gdzie ich chlopi zyli tak samo@@indianski

[@indianski]

@@JanuszFutrzynski no oczywiscie. polscy chlopi w odroznieniu od innych mieli kombajny i mieszkali w willach z basenem

[@euzebiuszzagorski1437]

Tak było wszędzie i to było NORMALNE i uzasadnione z wielu przyczyn. Ciepło , wygoda itp. Tylko idiota może się temu dziwić . Autor do nich należy.

[@janmotyka1082]

Uważam ten materiał za bardzo cenny, ale też się zgadzam, że w innych krajach było podobnie w zależności od pana na włościach i zamożności regionu. Feudalizm właśnie taki był i traktował chłopów nie wiele lepiej niż bydlęta. Kiedyś oglądałem program, w którym pokazywali gospodarstwo w Niemczech, gdzie obora jest oddzielona od pomieszczeń mieszkalnych tylko przedsionkiem. I ludzie, i zwierzęta żyją pod jednym dachem, ale gospodarze oddzieleni są od obory właśnie tym przedsionkiem.

[@szymonszychta6986]

Skanseny też omijają prawdę historyczną. Jak w jednym skansenie umieszczono kościół to specjalnie nie umieszczono na nim informacji, że należał do ewangelików. Dziwne to by było w oczach współczesnych Kaszubów Katolików, że jeszcze 100 czy 75 lat temu współmieszkali z nimi Kaszubi Ewangelicy. Takie zakłamywanie historii.

[@katarzynaadamska6319]

❤❤❤❤ DZIEKUJE ZA TWOJA OGROMNIE WARTOSCIOWA I WAZNA DLA OBECNEGO POKOLENIA PRACE ❤❤❤❤

[@euzebiuszzagorski1437]

Wartościowa ? Fałszywy przekaz dla debili.

[@morusalba1518]

Byłam w dużym skansenie w okolicach Norymbergi ( Freilandmuseum Bad Windsheim) w zasadzie we wszystkich domach zwierzęta żyły pod jednum dachem z ludźmi. Przede wszystkim krowy. W zimie na pewno miało to duży sens, bo można było zająć się bydłem bez wychodzenia na zewnątrz. No i razem bylo cieplej. Wejście bylo przez sień. Przed budynkiem kupa gnoju. Wewnątrz często czarna kuchnia, w ktorej ściany byly pokryte sadzą, a w okapie wędzily się kielbasy. Domy na ogół mialy konstrukcje drewnianą, pomiędzy belkami wbite pręty leszczyny przeplecione wikliną i oblepione gliną. Czyli tak zwany szachulec, czesto błędnie nazywany pruskim murem. Budowano tak również w Anglii, Francji i kto wie gdzie jeszcze. Dla porównania chata zbudowana przez moich pradziadków lub prapradziadków: drewniany, kryty słomą, jedna duża izba i sień, służąca również za kuchnię i warsztat. Obora w innym budynku po drugiej stronie podwórka. Po trzeciej stronie wielka stodoła. Wydaje mi się, że w okolicach Warszawy był to typowy styl budowy. Widać jeszcze tu i ówdzie takie domy.

[@szymonmordehaifinkelstein-3697]

"No i razem było cieplej" 😄

[@morusalba1518]

@@szymonmordehaifinkelstein-3697 razem jest zawsze cieplej 👍

[@szymonmordehaifinkelstein-3697]

@@morusalba1518 Z krówkami i prosiaczkami 😋

[@73Zouave]

@@szymonmordehaifinkelstein-3697 Było. Nie trzeba wielkiej wiedzy by rozumieć, że bydlątka tez wydzielają ciepło.

[@szymonmordehaifinkelstein-3697]

@@73Zouave Wiem Ale to śmiesznie zabrzmiało po prostu.

[@antygona-iq8ew]

Bardzo dobrze sie Pana slucha, ciekawie opowiedziane bez blazenady ( ktorej nie brakuje na innych kanalach historycznych), rzetelnie przygotowany material

[@WielkaHistoria]

Dziękuję :)

[@grot7x603]

cóz, patrząc przez pryzmat dzisiejszej mody na ekologię to trzeba uczciwie przyznać, ża dawni mieszkańcy wsi byli prawdziwymi, a nie udawanymi propagatorami 100% ekologicznego podejścia do życia. Taka jest prawda, jak ktoś chcę żyć w zgodzie z naturą, to na chłopach powinien się wzorować. A nie myśleć, że nowa zmywarka jest bardziej eko, niż ta stara wyrzucona na śmietnik. Albo kolejny zakupiony samochód w rodzinie. Ekologia to zupełne przeciwnieństwo wysoko rozwiniętej cywilizacji, chyba że ta wynajdzie technologię tworzącą coś z niczego. :-)

[@ninamarkiewicz9073]

Jak stworzy coś z niczego, to i tak powstanie coś, co trzeba będzie zutylizować, oby było biodegradowalne;)

[@walsjell]

problem matolku z echlpi nie mieli wyboru poslucha jeszcz eludzi co pzezyli 2 wojne jak oni zyli jak zyli ich rodzice! jestesmy boedakami i dziadami!

[@aldonaw2017]

Bardzo interesujace tematy Pan porusza.

[@hornitusnevalis3847]

Zastanawia mnie kwestia tlenku węgla. Jakie mogło być stężenie czadu w powietrzu w sytuacji gdy piec pozbawiony komina kopcił do wnętrza chaty. W dzisiejszych czasach awarie piecyków są przyczyną śmiertelnych wypadków przy wentylacji mieszkań konstruowanej zgodnie z zasadami współczesnej inżynierii. Czy wiadomo coś o zatruciach czadem w XVI, XVII, XVIII wieku?

[@dadai1318]

Wykształciuch? Przeuczony?

[@Bryniczanin]

To raczej były paleniska, a nie piece. Biorąc pod uwagę materiały i brak narzędzi, to ciąg powietrza był zapewniony przez miliony szpar.

[@paweb6665]

zaczadzenia na pewno były tylko zapewne nie zwracano na to uwagi. Głowa bolała od dymu, dzieci jakieś głupsze, coś normalnego. Pewnie też rozumieli to, że mogą się udusić. Pełnego obrazu nie dostaniesz podobnie jaj w przypadku nowotworów w II RP. Chłop umarł to umarł.

[@WaldemarFrąckiewicz]

czad powstaje nie z powodu braku wyciągu dymu np. kominem, ale z powodu niewystarczającego dopływu tlenu do paleniska. Mieszkaniec był raczej zadymiony, niż zaczadzony.

[@janekkwiatkowski5703]

Wczoraj ,odczułem potężne zawroty głowy,nie wiedziałem o co chodzi-wyłączyłem piec i otworzyłem okna.Okazało się ,że prawdopodobnie zatrułem się tlenkiem węgla,raczej nie czadem bo mam czujnik czadu (wyczyściłem czopuch pieca i kanał dymowy) Tlenki węgla są bezwonne i ponoć od nich w Pl aktualnie ,rocznie umiera 100 osób.W XVIII wieku musieli się przyzwyczać do zawrotów głowy.To tak jaa się weszło kiedyś do przedziału w PKP dla palących-niepalący doznawał szoku od tej ''siekiery'' w powietrzu (gęstości dymu papierosowego) natomiast palaczowi to nic nie robiło bo był przywyczajony

[@hmm-technikOrganizacjiReklamy]

Mój dziadek posiadający już sam 7 dzieci ożenił się z kobietą mającą 9 dzieci. Z tym że z obu stron 2 najstarszych było już na swoim więc w praktyce miał 12 dzieci i rodzice to 14. Mieli może 50 m 2 i dwa pokoje.

[@gonzor73]

Ksiądz lubił go, co chwila miał za chrzest, komunia, slub

[@szlipolis6741]

W mojej pamięci jest wieś Nieżychowo, p-ta Białośliwie, pow. Wyrzysk. Są lata 50-te XX w. i jeszcze widoczne warunki życia chłopów pańszczyźnianych. Mieszkałam w tej wsi dwa lata. We wsi droga gliniasta, w okresie jesiennym błotnista. Na środki drogi pompa jedna dla całej wsi. Po obu stronach drogi nędzne chaty zwane czworakami. Małe ciasne izby, a zamiast podłóg glinobitki, Ustępy z tyłu chat. Obok wyniosły pałac, otoczony zadbanym parkiem ogrodzony murem, przed pałacem duże przestronne zabudowania gospodarcze, gorzelnia, a za nią jezioro. W pałacu kaplica, gdzie do II wojny światowej pozwalano chłopom pańszczyźnianym przychodzić na niedzielne msze. Po skończonym nabożeństwie chłopi wychodząc z kaplicy całowali w rękę dziedziczkę jaśnie wielmożną Kamierowską. Taki był obraz okresu stanowego, który w praktyce trwał do II wojny światowej. To PGR zmienił los tych wieśniaków, remontował ich domy, a za pracę otrzymywali zupełnie godziwe wynagrodzenia. Dzisiaj Nieżychowo jest zadbaną bogatą wsią, a pałac stoi pusty i niszczeje.

[@seaindieoae]

A dlaczego niszczeje?

[@Martin46869]

Tam dużo Niemców mieszkało. W Wyrzysku urodził się ten co posłał Amerykę w kosmos. Pracował dla NASA.

[@szlipolis6741]

@@seaindieoae Po II wojnie światowej cały majątek przejęły PGR, w pałacu był Ośrodek Szkoleniowo Wypoczynkowy dla pracowników PGR. Mieszkałam w tym pałacu przez dwa lata. Po upadku PGR była tam szkoła rolnicza. Później pałac wystawiono na sprzedaż nie było i chyba nadal nie ma kupca.

[@estee9999]

czworaki to nie są chaty po obu stronach drogi tylko zabudowa w czworokąt

[@wojciechmaciejowski4259]

Tak, pamiętam z lat 50.

[@Voytus]

Materiał arcyciekawy, serdeczne pozdrowienia dla ślicznej Tosi :]

[@miroslawamizgala]

Cudowny materiał. Bardzo interesujący i jakże smutny Przecież nie tak dawno jeszcze, żyli tak ludzie tacy jak my !!!!!. Co za okropne warunki były wtedy i jak dzisiaj świat poszedł do przodu . Dziękuje za pana prace . Czekam na więcej . Pozdrawiam

[@Stadnicki82]

jaką pracę? Książka pisana pod tezę, w dodatku z wielu prefabrykowanych źródeł

[@cezary6376]

Kiedyś wieś faktycznie była biedna a obecnie na wsiach stoją bardzo ładne, często nowe domy a w miastach odbywa się "chów klatkowy Polaka" nazywany inaczej blokowiskami :D

[@Anna-fm7hh]

Widać, że masz jakiś kompleks względem miastowych. Jakoś te klatki są o wiele droższe i pożądane od twojego domu na wsi.

[@Anula.....81]

To prawda na wsi dzis duzo ladniejsze domy niż kiedyś. Ale czy w miastach to chów klatkowy hm. Tak bym tego nie określiła....

[@Kamilozo246]

@@Anna-fm7hh Nie wiesz o czym mówisz, wioska kawałek za Łodzią, ja sam pamiętam początek wieku i oranie pola przez dziadka koniem, a dziś same Tesle i Porsche jeżdżą po nowiutkim asfalcie zaś cena za metr działki to 250 zł za m2. To raczej w miastach nikt nie chce mieszkać, i to jest tendencja w całej Europie.

[@krytykujewszystkich6456]

​@@Kamilozo246no słabo się żyje z takimi sąsiadami jak masz produkcję rolną

[@Monte_Calvaria]

W filmie pokazano dwie przeciwstawne obrazy. Jeden prawdziwy, opisujący tragiczne warunki mieszkaniowe. Drugi licznie prezentowane skanseny, z pięknie wyeksponowanymi chatami i budynkami gospodarczymi. Życie w tych skansenowskich chatach nie było takie złe (chałupy miały przykładowo piękne okna z szybami). Na koniec dodam pewne wyjaśnienie odnośnie "kurnych chat" w Galicji, czyli w zaborze austriackim. Nie budowano tam w chatach kominów, gdyż taki komin był wysoko opodatkowany, czyli jeśli chata miała komin musieli płacić od takiego budynku corocznie kupę forsy (podobno równowartość nawet jednej krowy).

[@WielkaHistoria]

Ma Pan/Pani oczywiście PEŁNĄ rację, starałem się to podkreślić w podpisach kadrów. W Polsce prowadzi się tylko "cukierkowe" skanseny dalece zakłamujące prawdziwy obraz dawnej wsi. Nie ma według mojej wiedzy żadnego parku etnograficznego, który pokazywałby prawdziwą, zabiedzoną wieś pańszczyźnianą i dobrze odtwarzał realia ówczesnego życia. Wszędzie jest czysto, kolorowo, względnie przestronnie...

[@jacekmalicki7738]

@@WielkaHistoria To czy jest czysto czy brudno zależy od człowieka. Moi dziadkowie żyli niemal w takich warunkach jak w tych skansenach. Niemniej jednak na swój sposób dbali o czystość i życie w ich domku było znośne. Oczywiście ja to pamiętam jak dziadkowie już żyli sami w tym domku ale z opowiadań wiem, że musiała w nim się zmieścić jeszcze czwórka dzieci i rodzice dziadka.

[@WielkaHistoria]

Pobór podymnego nie wymagał komina, to mit. Za dym uważano po prostu domostwo, gospodarstwo,, a słuszność podatku weryfikowali szlacheccy poborcy, którzy niewiele robili sobie z kombinatorstwa chłopów. To nie Anglia, gdzie na taką modlę omijano podatek od szyb.

[@WielkaHistoria]

@jacekmalicki7738 Oczywiście ma Pan rację, że czystość i zadbanie zależą od człowieka. Ale skanseny maskują nieunikniony rozgardiasz życia w gospodarstwie ze zwierzętami, bez środków sanitarnych, w biedzie wymuszajacej ciągłe prowizorki i naprawy najlichszymi materiałami. Przecież szlachcic zwykle zakazywał nawet zbierania w lesie drewna potrzebnego np. do zreperowania dzur w ścianach i w dachu.

[@73Zouave]

@@WielkaHistoria Ale to koniecznie wieś pańszczyźniana musiała być zabiedzona?

[@teresawojtaszek2232]

Teraz chłopi mieszkają w pięknych domach, które wybudowali kosztem wyrzeczeń i ciężkiej pracy, często poza granicami kraju. Jednakże, czy czują się ludźmi wolnymi??? Będąc rolnikami, nie mają mleka, bo nie mogą posiadać krowy, nie mają mięsa, bo nie wolno na własne potrzeby hodować zwierząt. Ptactwa też, bo ptasia grypa. Więc, czy oni są u siebie, czy mogą pracować w swoim gospodarstwie??!! I tak mamy domy okolone wystrzyżonym trawniczkiem, ogrodzone parkanem a chłop po mięso, mleko jedzie do miasta i kupuje produkty przywleczone z zagranicy. Smutne.

[@Starszypan]

Tylko kto by to wszystko robił?

[@teresawojtaszek2232]

@@Starszypan No tak, teraz nie miałby kto pracować , bo zostali starsi a młodzi wyjechali za granicę, bo doprowadzono do upadku małych gospodarstw.

[@zbychu5464]

Unia hitlerowska.

[@atolia1537]

​@@dawidkanik241też to przed chwilą napisałam

[@jacekmalicki7738]

Przecież trzeba tak urządzić świat, żeby zarabiali tylko nieliczni a reszta służyła im pracą za bóg zapłać.

[@elisabethroulet6319]

Kolbuszowa to moje miejsce urodzenia i moje liceum, znam tez skansen , super.

[@magdalenaalicjarybinska3912]

Dobra aparycja autora ,materiał ciekawy. Dziękuję

[@edmundlyczek3021]

Tylko akcent zydowski

[@ViCouz]

Zgadza się. Jeszcze 50, 60 lat temu na wsiach były domy gdzie obok izby dla ludzi, była obora dla krówek.

[@rekasewa4151]

Na zachodzie Polskim nie

[@ViCouz]

@@rekasewa4151 Nie wiem, natomiast południe polski na 100%

[@panpogo]

​@@ViCouz No i centrum także. Mam rodzinę na Śląsku Opolskim, a sam pochodzę z centralnej Polski i domy chłopów tam, a tu to przepaść.

[@urszulakrzemien7483]

To historia którą każdy Polak powinien znać. Wówczas lepiej rozpoznawalibyśmy złodzieja i bandziora w białych rekawiczkach.

[@euzebiuszzagorski1437]

To nie historia tylko urabianie głupich. Ty się go zapytaj , jak wyglądało życie biedoty w ówczesnej "zachodniej" Europie.

[@73Zouave]

@@euzebiuszzagorski1437 Zwłaszcza biedoty w uprzemysłowionych rejonach Ruhry, Śląska czy w Manchesteru. Może by się zdziwił, że chłop miał zdecydowanie lepiej. Tez ciężko pracował ale z w znacznie zdrowszych warunkach.

[@euzebiuszzagorski1437]

@@73Zouave Niestety, tam gdzie liczy się lansowanie pewnej ideologii prawda nie ma znaczenia. A dzisiejsi ludzie w większości chyba nie mają zdolności analizy i myślenia. Są wyłącznie konsumentami medialnej manipulacji.

[@rychoniepeja2858]

w Polsce z tamtych czasów restytuowano kult kamienicznika ludojada, wampira i wyzyskiwacza: tu mieszkanie, które jest dobrem podstawowym zostało usankcjonowane jako dochód pasywny dla w/w; cała klasa polityczna od 1989r stoi na straży wyzysku i bezdomności

[@73Zouave]

@@rychoniepeja2858 Trza się wziąć za robotę, to nie będzie się mieszkało pod mostem. Nie ma co z siebie robić nieudacznika. Swoją droga co zrobić z czworakami dla biedoty w PGR-ach?

[@ewama56]

Witam.Tak zaczěłam czytać książke w Legimi.I to na głos kiedy z mężem jedziemy autem gdzieś dalej.Podobny standard chat widziałam w Irlandii w Bunraty.Tam są zabudowania wiejskie ściàgnięte z calej Irlandii.

[@sylwesterradomski437]

Problem nie w tym, że chłopi żyli biednie, czy nawet niegodnie. Prawdziwy problem leży w tym, że początek XVII wieku to największy rozkwit Polski i jej znaczenia międzynarodowego. Problem w tym, że szlachta przeszła na gospodarkę folwarczną i ograbiła chłopów z ziemi.

[@tom556]

Probemem był ustrój który był folwarczno-pańszczyźniany co eliminowało obrót gotówki. Chłop nie miał pieniędzy bo ich nie "potrzebował" w zasadzie istniał handel wymienny przez co miasta i mieszczaństwo zreszta zwalczane przez szlachtę się nie rozwijało. RON była państwem patologicznym zaściankowym. Kiedy zachód ruszył do nowego świata nastąpił rozój handlu miast, manufaktur u nas nic snięnie zmieniło. Zresztą np takie IMP Osmańskie też z racji niezdolności do reformy i takiego a nie innego społeczeństwa też nie mogło się wyrwać. Nawet nie było problemem to ze ziemia należała do pana ponieważ tak też było bardzo cząsto na zachodzie ale to ze nie płaciło się czynszu w pieniądzu co dla ambitnych dawało możłiwość stopniowego zdobywania kapitału.A tak jak miałeś iść 3 dni odrobić u Pana inic nie było wtwoje to widomo jak to było

[@Stadnicki82]

@@tom556 nie każdy chodził, w 16 wieku chłopi mieli swoją czeladź, i ona chodziła. W dodatku pańszczyzna przyczniała się do rozwoju dzietności - im więcej dzieci, tym lepiej na polu robota idzie. O tym się nie wspomina. Z drugiej strony pańszczyzna była lepsza niż czynsz - wyślesz ludzi i obrobią, możesz wynająć innych do roboty, a jak kasy nie masz, czynszu nie płacisz to cię wywalą. Więc przy pańszyźnie chłop miał wybór, a przy czynszownictwie nie masz. Problemem było jednak samo rolnictwo, to biznes niedochodowy i każdy kraj oparty na rolnictwie prędzej czy później poleci, jak południe USA w 19 wieku.

[@tom556]

@@Stadnicki82 twoja teza jest sprzeczna z podstawowymi prawami ekonomii co zresztą ustało wielokrotnie udowodnione empirycznie. Polska za kaziemirza wielkego z osadnikami kmieciami posiadającymi własne gospadrstwa czy czynszowymi rozwijała się i powstawały nowe lokacje miasta i wsie, kwitł handel. Polska gdzie chop został pozbawiony ziemi narzucono na niego bowiązek uprawy cudzej ziemi bez wynagordzenia wegetował nie mógł niczego zmieć. Tak jak system kastowy w Indiach, obalanie reform przez środowiska mzułmańsie w Imperium Osmańśkim tak samo w Polsce ustrój gospodaczy powodował niemożiwść rozwoju i zapóźnienie cywilizacyjne. NIe wiem dla czego pańszczyźnę zmieśli skoro była taka postępowa :)

[@hanskloss7422]

XVII wiek to rozkwit Polski ??? Tak można powiedzieć, chyba na wyrost o XVI wieku. Natomiast XVII wiek to ciągłe wojny - ze Szwecją, wojna domowa z kozakami Chmielnickiego na ukrainie, Potop Moskiewski na Litwie oraz Potop Szwedzki na ziemiach Korony/Polski. Do tego katastrofalne zimy podczas których pękały od mrozu ... nawet drzewa. Wojny, mroźne zimy i nieurodzajne lata to katastrofa nie tylko dla chłopów ale także dla większości szlachty głównie tej niezamożnej, która sprzedaje ziemię magnatom i staje się sama gołotą albo jak mówiono na wschodzie Korony hołotą i której los niewiele się różni od losu bogatych ...chłopów.

[@sylwesterradomski437]

@@tomaszser470 Komentarz ciekawy i nawet merytorycznie poprawny, niestety nie odnosi się on do mojego. Jednoznacznie pisałem o początku XVII wieku. Przed lawiną nieszczęść z połowy tego wieku.

[@sewerynziemlewski4386]

Z jakich ryb pozyskiwało się pęcherze do "szklenia" okien? Domyślam się, że to nie były takie duże okna jak teraz, tylko raczej szczeliny. Ale trzeba przyjąć, że taki pęcherz po rozłożeniu musiał mieć powierzchnię 15x50cm. Więc to raczej nie karpie.

[@maciekszymanski8340]

Nie z rybich, a ze świńskich lub wołowych.

[@jagodamarta8993]

Świetne materiały, przyjemna narracja, dziękuję za ten materiał ✨✨

[@WielkaHistoria]

Dziękuję, cieszę się, że odcinki się podobają :).

[@mariaszczerba4490]

Rok temu dostałam tę książkę "pod choinkę".To bardzo intersująca rzecz.Wiele osób uważa,że niewolnictwo to zbyt ostre określenie pańszczyzny.A ja zgadzam się z Panem całkowicie.Jak wyglądało życie chłopa pańszczyznianego w Galicji przeczytałam w "Panów piłą"-Ryszarda Jamki.A działo to się parę wieków pózniej.Dziękuję za bardzo interesująca lekturę.

[@WielkaHistoria]

Cieszę się, że prezent okazał się udany i że książka przypadła Pani do gustu, pozdrawiam :)

[@marcinha1973]

Wołałbym zbierać bawełnę w Luizjanie niż być na miejscu naszych chłopów pańszczyźnianych. Chociaż na Kaszubach np. było całkiem znośnie.

[@mz-sh4vq]

​@@WielkaHistoriaW calej owczesnej Europe bylo podobnie. Irlandia w 19 wieku to bylo dno piekla, Szkocja niewiele lepiej.

[@damianodamiani467]

Petarda. Super treści i pięknie Pan czyta. Szacun

[@monikamazur516]

Historia zatoczyła koło. W pewnych dziedzinach jesteśmy niewolnikami, patodeweloperka 20 m kw., oraz zwierzęta w klitkach zwanych mieszkaniami. Kiedyś były to zwierzaki gospodarcze, dziś ptaki w klatkach, rybki w akwarium, gady w terrariach, koty z kuwetą i psy.

[@skrzydlata11]

To po to ,żebyś poczuł ulge i był szczęśliwy jak przeprowadzą cię do baraku , czy kontenera . Niby obiecali ,że potopu już nie będzie , teraz mają inne linie technologiczne , na przetwarzanie biomasy ; // Przetestowali za czasów II św. piece i biogazownie , teraz promienie uv , lasery i mikrofale 5G ; ))

[@monikamazur516]

@@skrzydlata11 coś w tym jest

[@Marta_z_Dabrowy]

Nie spodziewałam się na historycznym kanale tylu szurów.

[@basiapietruszko2485]

Y jesteśmy tacy sami i tak ma być niewolnik musi być i ktoś musi go mieć pod butem i nim rządzić zawsze tak niewolnik zawsze będzie narzekał i się skarżył ale to mu tak nie Pomorze

[@skrzydlata11]

@@monikamazur516 Granice - zagrody , wcześniej celnicy , strażnicy z karabinami , ale że czynnik ludzkiego niewolnika jest zawodny . Przechodzimy na automatycznego pilota ; )) Pacyfikowanie niewolniczego bydła za pomocą skanerów laserów i wieżyczek 5G eliminujacy nieposłusznych , albo nieoznaczonych . Bo nie wolno mi pojechać , gdzie mi sie podoba , albo kupić ruskiej bułki , bez akcyzy i kontroli władców tego burdelu . JPRD. ; ))

[@karolinakarolina5798]

Kupiłam dzisiaj Twoją książkę! 😊

[@mieczysawpastafarianski8901]

Jak cię palili co wiosnę, czasami i w lato to nie budowałeś sadyby z bali 300-letnich tak aby na ciebie i na dzieci było. Budowałeś tak aby nawet samemu szybko podpalić, aby zasłona była jak zwiewałeś z trzodą a z kozą czy świniakami to się szybko nie zwiewa. O ile trzodę miał...

[@jadwigapapierok9568]

Witajcie Dziekuje za Dawne Czasy w Polsce Pozdrawiam ❤😊👍

[@mk2520]

We Francji był taki dobrobyt, że łapali do zjedzenia co popadnie. A dzisiaj ludzie myślą że escargots albo grenouille to delikates. 😂

[@gregokv6292]

Często mówi się o potopie szwedzkim z XVII wieku. Ale zapominamy że był jeszcze drugi potop szwedzki w czasach Augusta II czyli tzw III wojna północna.Ten drugi potop był znacznie bardziej niszczycielski. On to był powodem późniejszej nędzy.

[@ArturZagaj-Izraelita]

Czy to prawda że teraz domy chłopów pańszczyźnianych nie mogą mieć kominów a zwłaszcza pieców na paliwo stałe?🤔 #pytam bo tv nie oglądam ale w internecie krążą różne teorie spiskowe.

[@Martin46869]

Teraz chamy są panami na zamku. Jak w filmie "goście goście 2" 😊

[@januszkomentator2689]

Chłopi jeszcze mogą, ale prawo takie ustanowił już krakowski magistrat dla swych mieszczan.

[@ArturZagaj-Izraelita]

Mieszczanie mają futra! #norki #lisy #fredki #inne_koty@@januszkomentator2689

[@0xy420]

Dlaczego nie subowalem wcześniej? Świetny temat!

[@Mlot_na_czarownice]

Ciekaw jestem czy chłop pańszczyźniany, przy całym swoim niedostatku, nie pracował mniej niż dziś Polacy pracują...

[@73Zouave]

Być może bogatszy kmieć był bogatszy niż dzisiejszy robotnik fabryczny. Był se panem pełną gębą.

[@73Zouave]

@@doncollier0 Szwedów? Potężne ochłodzenie klimatu zwane Małą Epoką Lodowcową? Umiłowanie wolności wśród szlacheckich obywateli? Rosję i Prusy za zniszczenie państwa, które mozolnie wyłaziło z grobu? Właśnie przypomniałem sobie jeden z elementów reakcji cesarzowej Rosji Katarzyny II na Konstytucję 3 Maja i jej postanowienia co do włościan. Każdy chłop, który nawiał z zagranicy do Rzeczypospolitej Polskiej stawał się wolnym człowiekiem. Moskiewscy i ruscy chłopi podobno uciekali.

[@robitobi9740]

Może i mniej bo nie było na to czasu pomiędzy gwałtami przez Kler i Szlachtę a i za zabicie chłopa miał karę jak za nielegalny odstrzał zwierzyny ale arystokracie czy biskupowi to już nic nie groziło bo to był jego „przedmiot” .

[@ninamarkiewicz9073]

Chłop to może i pracował mniej, ale na pewno nie chłopka, niestety.

[@mariaszczerba4490]

Ale,czy są tak bici.Oni ich żony i dzieci .

[@ritaritula1572]

Bardzo interesujące,ciekawe.

[@skyrafal]

Te właśnie opisy powinny uświadomić każdemu do czego prowadzi globalne ochłodzenie klimatu. Właśnie ten okres jest nazywany "małą epoką lodowcową" co doprowadziło do szwedzkiego najazdu na Polskę oraz klęsk głodu nawiedzających Europę. Tutaj można przeczytać o tym zjawisku meteorologicznym pl.wikipedia.org/wiki/Ma%C5%82a_epoka_lodowa

[@mariarysz4984]

Bardzo ciekawy materiał, dziekuje

[@barbaravandevelde3673]

Piekne były te domki.❤

[@imienazwisko1514]

Nie wydaje mi się. Byłem w skansenie niedaleko Zielonej Góry. Przeraził mnie widok wnętrz, w środku nierzadko klepisko.Nie wyobrażam sobie życia w takim domku. Traumatyczne straszne przeżycie.

[@jarosawkaliszuk8012]

Trzydzieści lat temu widziałem drewnianą chatę mojego krewnego pod Starym Sączem. Wejście, na prawo obora, na lewo kuchnia, dalej jedna izba. W kuchni piec i tapczan dla dwóch osób. W "salonie" dwa łóżka dla czterech osób. Wychodek drewniany obok chaty a za nim hałda gnoju.

[@zodiak865]

To była tragedia , we wczesnych wiekach chłopom żyło się lepiej dalej było tylko gorzej . Kto do tego doprowadził ? Pozdrawiam

[@PaweSzafranPasiekaLakowa]

Może np ponad wiek wojen ze wszystkimi sąsiadami, którzy chcieli zająć ziemie Rzplitej?

[@grzegorzwysokcontramundum1784]

Żydzi

[@czaszaprzeszly371]

Szwedzi

[@ninamarkiewicz9073]

Jeszcze przed drugą wojną światową w Polsce 20% społeczeństwa żyło kosztem 80%

[@rzizmont89]

Szlachta i jej chciwość, ale zaborcy dawali temu przyzwolenie, żeby się nie zjednoczyć chłop i Pan - bo z tego porozumienia powstanie byłoby murowane.

[@d..c..]

W tamtych czasach, chłop pracował 4-5 miesięcy w roku a dziś pracujemy przez cały rok, często na nocne zmiany bo trzeba produkować jakieś przemysłowe G.... Nie ważne, że człowiek to nie sowa i w nocy powinien spać. Kto zatem jest niewolnikiem?

[@bozenabakiera4954]

W czasach przed wybuchem Wezuwiusza izby mieszczące się niepodal, na parterze nie miały podłóg tylko gliniane klepisko. Była taka bieda, że nie było sprzętów, mebli. Łóżko/ prycza zbudowana była z gałęzi i wszyscy tam spali. Sień była ciemna a izba miała jedno, nie otwierane okno. Żyło się tam nie zastanawiając że mie ma szafy , stołu i to był normalny świat. Gdy w 79 roku Wezuwiusz wybuchł ludzie uciekali w popłochu a pozostawione bez opieki maleńkie dziecko obserwowało ze strachem zasypywane popiołem małe okno, nie rozumiejąc co się stało. Czarny cień rósł jak balon zabierając widoczność.Wraz z ubywającym światłem w oknie, ubywało tlenu przez wdzierający się gaz. W końcu nastała ciemność. Opuszczone i zapomniane biedne domostwa stały się dla wielu dzieci, starców czy ułomnych mogiłą. Jedynie co zdołało potem ulecieć. ...to dusze. Jakże to dobrze pamiętam 😢

[@blueocean8569]

Jak dobrze , że żyję w 21 wieku. Dzięki za film. 👍

[@milymilosz12345]

Czworak z Opoczna który jest pokazany w 8:00 stoi do dziś ,mieszkał tam nawet znajomy który chodził ze mną do klasy w podstawówce.

[@MrPablo11111]

Niestety do dzisiaj przez pańszczyznę w Polakach został w nas gen niewolnictwa dlatego jesteśmy biedakami w bogatym kraju .

[@NiejakiDD]

A kto kazał Polakom wybierać Tuska?

[@PERUN_PL]

​@@NiejakiDDno PIS kazał. Ludzie woleli już tą niemiecką mordę jak tych cymbałów z pisu. I tak u nas wyglądają wybory że wybiera się mniejsze zło.

[@mario101111able]

@@NiejakiDD Tuska, Morawieckiego, Kaczyńskiego, Czarzastego , Żukowską i innych

[@euzebiuszzagorski1437]

Tusk i Trzaskowski nie są pańszczyźnianymi chłopami a mentalnie to niewolnicy niemieckiego i unijnego pana.

[@73Zouave]

W kim został, w tym został. We mnie nie. Gdybyś pan znał Polskę choć trochę to byś pan wiedział, ze jest coraz bogatsza. Niewolnicy tego nie robią.

[@jasjas3362]

Ciekawie opowiadasz. Chce więcej 😀

[@atolia1537]

Współcześni ludzie płacą o wiele więcej podatków niż wcześniej. Niewolnictwo trwa, tylko inaczej się nazywa. A Polacy, wbrew pozorom, bardzo dużo pracują.

[@wielkizderzaczandronow2869]

Nie jest istotne ile podatków płacisz. Istotne jest jak ciężko pracujesz, ile nominalnie zostaje w twojej kieszeni i jak za tę kwotę możesz żyć. Najlepszy przykład to Szwecja - podatki najwyższe w Europie i chyba też na świecie ale Szwed pracuje lekko (dobra organizacja pracy), pieniędzy mu wystarcza na wygodne życie. Czy z powodu wysokich podatków Szwedzi emigrują do rajów podatkowych np. Rosji?

[@jacekmalicki7738]

Co jakiś czas bieda się buntuje i funduje bogatym rozlew krwi.Modyfikuje się wtedy system, żeby zamydlić oczy niewolnikom.

[@annab2254]

Nie wiem jak wysokie podatki płacili robotnicy z czasów Ziemi obiecanej, być może wysokuie, może niskie. Pracowali jednak 16 godz/dobę, bez urlop[ów, świadczeń społecznych. Przypominam, że współczesny tydzień pracy to 40 godz/tydz+ urlopy, emerytura,, jakiś NFZ, zasiłek dla bezrobotnych itd.

[@persona3897]

Chlopie szwecja ma mniej mieszkancow niz niektore miasta w europie , male panstewka typu czechy wegry szwecja itp latwo zorganizowac bo latwiej na rece patrzec

[@indianski]

i z tego masz swoje pincetplusy i osiemnaste emerytury.wbrew temu co myslisz, nie wszystko zgarnia naczelnik

[@Gregor-db2sv]

Ja jeszcze w latach 80 ych XX wieku widziałem jak człowiek mieszkał w chacie krytej strzechą. W sieni w połowie mieszkania stały krowy a sam mieszkał w drugiej połowie chaty.

[@ulkamara5851]

Panszczyzniany chlop musial odpracowac srednio dwa dni w tygodniu, czyli 8 dni w miesiacu, co jesli liczyc 6 dniowy tydzien pracy przekladalo sie na okolo 30% podatku placonego na rzecz pana. Dzis Polacy oddaja swoim "panom" ponad 50% zarobkow. W 2023 roku Dzień Wolności Podatkowej, jak poinformowało Centrum im. Adama Smitha, przypadl na 21 czerwca. Dzień Wolności Podatkowej jest symbolicznym momentem, gdy przestajemy pracować dla rządu, a zaczynamy pracować dla siebie i dla naszych rodzin. Nie ma co sie podniecac warunkami i poziomem zycia chlopa panszczyznianego z dzisiejszego punktu widzenia, bo wtedy tak sie zylo i to dla nich bylo normalne. Moze za 200 lat nasi potomkowie beda uwazali, ze dwudziestolecie XXI wieku to brud, zacofanie i bieda. I moze beda musieli oddawac do budzetu 80% swoich zarobkow...

[@jankowal8871]

Np. W Szwecji Danii ,Holandii , Włoszech,Hiszpanii pańszczyzny nie było w ogóle tam zwyczajnie ludzie ze wsi płacili podatki a bogatsi normalnie mogli się kształcić i awansować społecznie . Luter przecież pochodził z chłopstwa Niemieckiego.U nas tylko szlachta kłamie że tak było w całej Europie.

[@thurisazx]

te kretynizmy wskazują sympatyka konfederacji czy innego prawackiego kuriozum . Z jakiej infrastruktury korzystał pańszczyźniany chłop ? jeżdził asfaltówką zcy leśnym albo polnym traktem , chodził chodnikami czy po błocku? Srał w skanalizowanym WC czy za stodołą ? A jak wyglądała wtedy infrastruktura kraju a usługi publiczne ? . Dziś państwo ma do utrzymania ; wojsko , policje , straż ,opieke społeczną , oświatę dla każdego , sluzbe zdrowia dla kazdego , infrastrukturę , naukę , ochrone srodowiska itd . Oczywiste, że podatki muszą być znacznie większe , bo z czego to wszystko zbudować i utrzymać . Za większość dróg nie płacisz , za niektóre usługi medyczne nie płacisz, za szkolnictwo do średniego nie płacisz . Państwo lub gmina naprawia ci chodniki , drogi , robi infrastrukture , wodociągi itd z których korzystasz. W ten sposób państwo zwraca ci twoje podatki w swoich usługach. Z jakich usług państwa korzystał chłop pańszczyźniany ? baty na dupe mógł dostać za darmo . Twoje wyliczenie jest nonsensowne ,pomijajc juz fakt ze obciażenie panszcyzną wzrastało czyli w szczycie wg twojego dupnego wyliczenia obciążenie chłopa panszcyźnianego wynosiło by ponad 90 %..

[@panpogo]

​@@jankowal8871dwa dni pańszczyzny to było w XVI wieku, a w XVIII wieku to mogło być nawet 12.

[@73Zouave]

Wymiar pańszczycy najczęściej zależał od obrabianego "własnego" areału. Pańszczyca była liczona w osobodniówkach i wcale nie musiała byc odrabiana przez pańszczyźnianego. Bogatszy miał swoich pracowników zwanych parobkami albo fornalami. Taki wiejski proletariat robotniczo-rolny. Mimo, ze to końcówka XIX wieku, Reymont kapitalnie opisał takie realia. Wystarczył Maciej Boryna ze swoim gospodarstwem. Z małoletnią córką od wszystkiego i dwoma parobkami, też od wszystkiego.

[@73Zouave]

@@panpogo w zalezności od areału, przeliczanego na osobodniówki. Po prostu podnoszono czynsz. Ale też - wbrew pozorom - nie gnojono tak chłopa jak się to opowiada. Pisanie historii w oparciu o skrajne przykłady powoduje, że to nie jest historia.

[@annatymosiak563]

Dziękuję Pozdrawiam 💖

[@toja8824]

W Afryce tez tak mieszkają zwyczajnie efekt biedy i ich warunki sie pogarszały wraz z gorsza sytuacja ekonomiczna kraju . Jak tez w każdych wojnach to na najbiedniejszych sie one najbardziej odbijają choc i szlachta nie miała po nich wesoło i praktycznie srednia szlachta stała sie po nich biedakami

[@Marek-fq2ze]

super odcinek :)

[@73Zouave]

Jak wyglądał dom potomka chłopów pańszczyźnianych? Reymont w "Chłopach" opisuje.

[@justellam.ce.180]

Fantastyczny materiał! 👌👏👏👏

[@agamalinowa]

Mieli takie warunki jakie mieli , ale byli szczęśliwi z tym co mają ! Obcokrajowcy też w takich wtedy żyli

[@KnowledgeAddicted]

Nie byli szczęśliwi, wiedzieli że żyją w ubóstwie, ucisku i gnoju i że tak nie powinno być. Pamiętali jak było przed wojnami i pańszczyzną.

[@bozenatobiasz6461]

Bardzo dziękuję.

[@jacekwojtczak395]

Dzisiejszy "luz". Mieszkanie w bloku, 37 metrów, 4 osoby. Odejmijcie kuchnię, przedpokój, łazienkę.

[@WielkaHistoria]

Przynajmniej dzisiaj w tym mieszkaniu nie trzeba upychać jeszcze krowy i maciory z warchlakami...

[@jacekwojtczak395]

@@WielkaHistoria Nie bawiłbym się w takie przycinki. Jeszcze niedawno na balkonach kury i króliki trzymali. A jakie cuda w piwnicach i komórkach bywały. PRL się kłania.

[@czesawterefinko5825]

Żyli dużo lepiej niż większość chłopów w tamtych czasach w Europie a przypominam że wtedy Europa to był praktycznie cały świat (oprócz Azji)

[@73Zouave]

​@@WielkaHistoria Krowa z cielakami dawała ciepło.

[@katarzynarydzewska2851]

@@WielkaHistoria i ciepła i zimna woda są w kranie jednak.....

[@Lukasz-t3u]

Mentalnie w kraju nad Wisłą niewiele się zmieniło od tamtych czasów.

[@krzysztofkornatowicz9505]

Tragedia, smutek, nędza - szok! Przykro się to słucha.

[@aistem]

duzo bym dala za taką chatę w Bieszczadach - najlepiej z ogrodem i kozami- luxusowe warunki jak w Szwajcarii teraz

[@parterowiec]

Dobrze, ładnie, interesująco.

[@WojciechB.]

Super, że postanowił Pan napisać książkę o losie naszych przodków. W końcu głównie to jesteśmy potomkami tych biednych niewolników, a nie szlachty i magnatów. W końcówce PRL chodziłem do 6 klasy podstawówki i tam miałem jedną lekcję coś tam o ciężkim losie chłopów pańszczyźnianych. *Nic, ale to nic nie wierzyłem, wszystko brałem z propagandę.* Potem nastała III RP i w reszcie mojej edukacji jakoś nie zapamiętałem, żeby za bardzo roztkliwiano się nad losem chłopów. Może jakieś wzmianki o kryzysie po potopie szwedzkim. Choć mogło być tak, że wypierałem, to co nie pasowało do "wizji historii" mojej Ojczyzny. Choć jak patrzę na te chaty które są ilustracją filmową Pana materiału to komuniści pokpili robotę. Wypadało by żeby jakiś skansen w końcu oprócz zachowanych w oryginale chat bogatych chłopów XIXw., chociaż podjął próbę rekonstrukcji wiejskich chaty i dobytku zwykłych chłopów na przestrzeni dziejów.

[@WielkaHistoria]

Tak, zdecydowanie brakuje takiego "realistycznego" skansenu!

[@MagdaHampel]

Super materiał❤

[@hejkumkejkum6776]

A czekaj czekaj... patrząc na dzisiejsze metraże i standardy "apartamentów" w miastach to ci chłopi w cale nie mieli tak źle.

[@jaabnegat]

Chciałbyś mieć: Ściany chruściane, dach z mchu i liści, drzwi ze słomy mieszkać w trzy pokolenia i ze zwierzętami i posiadać AŻ 100 - 80 m2 powierzchni?

[@krysztalica2461]

W takiej chacie na rzeszowszczyżnie mieszkała moja babcia jeszcze jak w latach 60-tych jezdziłam do niej na wakacje.Muszę powiedzieć,że bardzo się bałam spać w tej chacie, nie chciałam tam jechac.Babcia zmarła w 1971 roku i wtedy chatę rozebrano .

[@teresawojtaszek2232]

Perfidna narracja. Prymitywne komentarze. Idę stąd, bo pęknie mi serce. Co się z wami ludzie stało ???!!!

[@monikaolejniczak8027]

Super odcinek😊

[@MsLiextreme]

Bardzo ciekawy materiał.książka wydaje mi się być obowiązkowa aby poznać szczegóły.pozdrawiam

[@Machabeus]

TAK RZADZIL PAN MAGNAT I KSIADZ.

[@AgnieszkaAga-u6j]

Sama nie wiem tak naprawdę cZy czytając niektóre komentarze mnie śmieszą czy wkurzają. Naprawdę odwiedziłam kilka skansenów, i naprawdę były piękne domy ,często teraz naśladuje się budowę drewnianych domów z bali czy desek w Holandii do tej pory wykłada się dachy słoma .To że ludzie żyli wraz ze zwierzętami były to sporadyczne przypadki u bardzo biednych czy jak w tych czasach uzależnionych od alkoholu nierobów ,lub w czasach powojennych gdzie wszędzie była bieda. Tylko że w PL to normalne że Sr...a się na przodkow

[@marjones2728]

Proszę poczytać sobie "Pamiętniki chłopów" z lat 30-tych ubiegłego wieku

[@TomGuideKrakowPoland]

dzięki za materiał

[@alabama4659]

ta ława była rozkładana do spania siedzisko było dźwigane i rozsuwane robiła się skrzynia łóżka

[@Muminoslaw]

Nie skojarzyłem, we wcześniejszych filmikach, że to Pan jest autorem tej książki. Świetna! Polecam wszystkim

[@WielkaHistoria]

A dziękuję, dziękuję :)

[@fakir191961]

Przed upadkiem I RP polski chłop był znacznie bogatszy od biednego chłopa z Austrii

[@zabo532]

Dziekuje bardzo

[@olgierdmioszewicz2787]

a może byś nam opowiedział w jakich luksusach żyli francuscy chłopi w okresie tzw Oświecenia?

[@zbigniewskrzek9770]

A po co on ma o tym opowiadać? Przecież ten filmik wcale nie ma,jak głoszą liczni,odkłamać prawdy. Bo prawda jest taca,że biedacy mieli wszędy straszno.I bezdomni na ulicach Paryża,Londynu ,czy zjadacze ziemniaków,których malował Vincent...

[@dagak1180]

Dlaczego polski historyk ma tracić czas na historię innych narodów zamiast edukować o własnym?

[@olgierdmioszewicz2787]

@@dagak1180 Dlaczego polski historyk ma tracić czas na edukację w ogóle?

[@dagak1180]

@@olgierdmioszewicz2787 Żeby ludzie się interesowali i dzięki temu mieć kasę na badania.

[@WojtekB-kt2mz]

Mój kolega z Przemyśla poznał na studiach w Krakowie (ASP) swoją żonę. Para rzeźbiarzy. Na przełomie lat 80/90 wzięli ślub i zamieszkali w starym domu dziadków dziewczyny. Okolice Limanowej. Sień i Izba. Pierwsze ich dziecko urodziło się wtedy. Mieli krowę i kury. Mieszkały w sieni. Za ścianą / drzwiami. Trzy lata bo nowy dom był w budowie. Moszna? Moszna!

[@Roman-mt3sl]

Wyczuwam w niektórych komentarzach tajoną wściekłość na demaskowanie stylu życia polskiej szlachty(właścicieli niewolników) o i ich ofiar. Demaskować!demaskować zło wcielone, które przez wieki udawało dobro!!! Niech ludzie oglądają tych programów jak najwięcej. Na zachodzie szlachta była trzymana za mordę przez silnych królów. Dużo było wyroków śmierci na niesubordynowanych szlachcicach. Korzystało na tym pospólstwo. W Polsce królowie byli słabi od pewnego czasu, a szlachta urosła w siłę. Ci, którzy obrażają się na tego typu programy, prawdopodobnie są potomkami "jaśnie panów". Marzy im się powrót do tamtych czasów wyzysku. Komuna niestety ich nie dobiła.

[@jannowak3206]

1. Kiedyś Pani DyrektorKA w banku BZWBK, w którym pracowałem, powiedziała "zawsze było tak, że był Pan i był chłop". Nie wiem gdzie widziała siebie w tej układance ale odrobiny racji nie mogłem jej odebrać. Inne narzędzia system ten sam. 2. Johann Joseph Kausch'ewski. W końcu Śląsk to PL. Tak mówią.

[@teresawojtaszek2232]

Na tym forum jest wielu obcych i to oni najwięcej mają do powiedzenia o polskiej historii, polskich rolnikach i naszych, polskich sprawach

[@panpogo]

Kolejna porcja bzdur w pani wykonaniu. I Rzeczpospolita to profesjonalne dziadostwo które zalicza ciągły regres od połowy XVI wieku.

[@piotr9811]

Jaką powierzchnię w oknie można uzyskać z rybiego pęcherza???

[@robertszuba3382]

Moi rodzice mieszkali jeszcze w takiej chacie. Zaraz po wojnie czwórka dzieci i dorośli w trzech izbach. Żeby było zabawniej pod koniec lat 40 stalinowcy wykwaterowali ich dokładnie z połowy, żeby wcisnąć tam wygodnego dla władz człowieka. Zatem cóż się dopiero dziwić biedzie po ruskim i szwedzkim potopie. Podsumowując, pańszczyzna łukiem powróciła zaraz po wojnie, jedynie szlachta zjawiła się inna. Biednemu zawsze wiatr w oczy.

[@jaabnegat]

Z tym, że ta nowa szlachta wpakowała chłopów eks pańszczyźnianych, traktowanych wcześniej na równi ze zwierzętami do nowych bloków, dała im szansę rozwoju. Dała doskonałe warunki do DARMOWEJ nauki, do rozwoju i wzrostu.

[@robertszuba3382]

@@jaabnegat tak, tak, rozwijaliśmy się przez te kolejne lata, niczym motek wełny, im dłużej tym mniejszy i teraz jesteśmy folwarkiem europy

[@guniakot3866]

Bardzo ciekawe. To w polsce nastąpiło ochłodzenie klimatu ok. 16 wieku?

[@kormag1]

coś nam zostało, mamy w domach psy i koty i inne zwierzątka, a wiele ludzi śpi na rozkładanych sofach :D

[@Jolie-z2w]

W latach 70 tych XX wieku widziałam takie kurze chatynki na mazowieckich wioskach. Młodzi gospodarze mieszkali w murowanych "klocach* a starsi gospodarze nadal w takich chatkach jak większe kurniczki......gdzie zimą / a mrozy wtedy sięgały nawet minus 30😮 / woda w miednicy zamarzała. Taka prawda historyczna.

[@janusztarnowski9198]

Dzisiaj żyjemy w urzedniczej panszczyznie Zostaliśmy sprowadzeni do roli uzytkownika a nie właściciela.Od uwlaszczenia zaplacilismy cene rynkową w postaci podatków. Chyba będzie rebelia.