Największe miasta średniowiecznej Polski. Tylu miały mieszkańców ponad 500 lat temu

[@WielkaHistoria]

Zainteresowani? Chcecie wiedzieć więcej? Moja najnowsza książka "ŚREDNIOWIECZE W LICZBACH" już trafiła do sprzedaży. Odnośnik do księgarni: 📗📗 tblr.pl/?bbbz75 📗📗 Jest też już dostępny ebook i audiobook. POPRZEDNIE ODCINKI O ŚREDNIOWIECZU: Najczęstsze przyczyny śmierci w średniowieczu 👉👉 kzbin.info/www/bejne/b6rIkKR3a92ge5I Średniowieczne suchary 👉👉 kzbin.info/www/bejne/o5ytdJavfNx3l5Y Ile kosztowało zbudowanie średniowiecznego zamku? 👉👉 kzbin.info/www/bejne/pKmoiYqng5l6fq8 Czy pierwsi Piastowie zostali zmyśleni? 👉👉kzbin.info/www/bejne/jXytgmyIgNqpjqM Prawo pierwszej nocy 👉👉 kzbin.info/www/bejne/apqUlWeoe8eSqdk

[@hscxca]

Już przeczytałem, w sumie to opowiadasz lepiej niż piszesz.

[@DataDrifter404]

Kupilem ksiazke i jest bardzo ciekawa.

[@RPG_1975]

Ma pan problemy ze zgryzem proszę iść do specjalisty

[@marekxxx6847]

Nie opisał pan dokładnie historii napisał pan o Warszawie która miała 4000 mieszkańców a zapomniał pan o Legnicy która miała ponad 10 000

[@WielkaHistoria]

@@marekxxx6847 Lista obejmuje miasta znajdujące się wówczas w granicach Polski lub jej podległe. Legnica nie spełnia tych kryteriów.

[@pawełmońko-d4t]

Proponuję film o odległościach między ważniejszymi ośrodkami, sposobami przemieszczania się ludzi i czasem jaki to zajmowało w dawnych czasach.

[@WielkaHistoria]

Dziękuję za sugestie! Odcinek o prędkości podróży w średniowieczu na pewno będzie. Nawet się zastanawiałem czy nie zrobić go na ten tydzień, ale końcowo padło na miasta :).

[@pawełmońko-d4t]

@@WielkaHistoria Dzięki za odpowiedź. Jeśli spływ tratew do Gdańska odbywał się Wisłą, potem całe drewno zostało sprzedane to flisacy wracali na nogach pewnie traktami przy rzekach. Gdzie spano? Co taki wędrowiec miał jako niezbędne wyposażenie. Jeśli płynęło zboże to później barki musiały wrócić. Ile czasu zajmowało kupcom dotarcie po bursztyn i powrót np do Włoch. Ile maszerował transport niewolników. Jaki dystans pokonywał furman szlakiem węgierskim z winem i ile go mógł zabrać i zarobić. I jak odbywały się płatności za towar np za bursztyn, broń. Jakim i jednostkami wagi się posługiwano? Grzywna złota, srebra - jej waga się zmieniała? Jak patrzono na monety w których co jakiś czas zmieniała się zawartość (czytaj malała) cennego metalu, bo z ważeniem sobie radzono.Te stare szlachetniejsze były inaczej postrzegane? Wiele pytań mnie nurtuje. Niektórych to ciekawi. Może dołożyłem kolejnych wątków. Jeszcze raz dzięki.

[@krzysiek1234567890gu]

​​@@WielkaHistoria To byłoby super! Jak podróżowano, jak przechowywano bagaże, jak nocowano, co jedzono, w jakich celach, jak często i na jakie odległości podróżował przecuętnych chłop czy mieszczanin, a na jakie drobny szlachcic i możnowładca? W ogóle takie codzienne życie w dawnych epokach to bardzo fajne i trochę niedoceniane zagadnienie, przynajmniej w szkole traktowane po macoszemu.

[@alinawarszawa5540]

@@pawełmońko-d4t To na pewno wiedzą w Ulanowie. Mają tam nawet kościół z XVII wieku, pomalowany przez gdańskich artystów, z Sądem Ostatecznym wzorowanym na obrazie Memlinga. O tym jakie dystanse były pokonywane może świadczyć odległość sąsiednich miasteczek - ok 12-15 km. Chociaż mam relację kobiety z okresu II wś, że dystans ok. 60 km do Rzeszowa pokonywały w tamtym czasie w ciągu jednego dnia pieszo! Tam spały u tego, co dostarczały żywność, i wracały następnego dnia, czy kilka dni później.

[@jezyk82]

​@@WielkaHistoriaCo za przypadek

[@grzegor8038]

Warto wspomnieć też o Bieczu. W czasach Łokietka, Biecz liczył ok. 7 tys. mieszkańców. Nieznacznie więcej mieszkańców miał wówczas Kraków. W Bieczu był skład wina i sukna. Miasto leżało na szlaku węgierskim, co sprzyjało rozwojowi miasta. Liczne były wtedy cechy rzemieślnicze. Pobliska granica południowa wymuszała ufortyfikowanie miasta. Biecz był otoczony murem i miał 16 baszt obronnych, położony nad rzeką Ropą, odgrywał w średniowieczu znaczącą rolę jako gród graniczny. W mieście był też kat, nawet ponoć szkoła katów, choć to raczej legenda. NIemniej funkcja kata była sprawowana niemalże do czasów I wojny. Mój dziadek dzielił szkolną ławę z 2 synami kata na przełomie XIX i XX wieku. Natomiast dziś kata można zobaczyć na bieckim rynku, cierpliwie czeka na swoje ofiary.

[@flashbackdellakwas291]

Też chciałem napomknąć o Bieczu. Dziwię się że "Stolicy Polski " nieuwzględnili. 2 lata ,a jednak. Pozdro Jasło zawsze z Bieczem.

[@albertini1478]

Skąd dane o 7 tys. ? Najbardziej dostępne i wiarygodne dane o liczbie ludności Biecza, ukazuje księga sądownicza z lat 1388-1398 i mówi o liczbie ludności ponad 3 tys. W połowie 16 wieku Biecz liczył 3700 mieszkańców. A to były lata rozkwitu do połowy 17 wieku.

[@grzegor8038]

@@albertini1478 Łokietek żył wcześniej, mogło się zmienić.

[@albertini1478]

@@grzegor8038 podaj źródło tej liczby to może uwierzę ;-)

[@aleksandradudek8649]

A tak bogate to było miasto, że mawiano, że ktoś jest rozpuszczony jak biecki dziad (albo dziad z Biecza). Nie rozumiejąc pochodzenia przekształcono z czasem na "dziadowski bicz" co nie ma kompletnie żadnego sensu.

[@giguniagigun5005]

Polska XV wieku obejmowała już zupełnie inne ziemie jak Polska rdzenna z czasów Piastów. Polska straciła dużo ważnych miast na Śląsku. W XIV wieku największym miastem Polski był Wrocław z 17tyś mieszkańców. Kraków liczył wtedy 12tyś, Legnica, Nysa, Świdnica i Głogów po około 5000. Poznań liczył wtedy 3500 mieszkańców.

[@kamilmajewski8148]

Książka rewelka, kupiłem w przedpremierze i czekałem prawie miesiąc ale czyta się świetnie, zawsze czegoś takiego szukałem.

[@giguniagigun5005]

W kronice świata Hartmanna Schedela wydanej w Norymberdze znalazły się tylko trzy miasta z Polski. Wrocław, Kraków i Nysa. Do Sarmacji jak wtedy nazywano Polskę zaliczono też Lubekę. W czasie wydania tego dzieła pod koniec XV wieku już tylko Kraków znajdował się w Polsce. Wrocław i Nysa należały wtedy do Czech. Jednak przy opisie Nysy wspomniano o ludności polskiej która "po ciężkiej pracy na roli lubi dużo wypić" ;)

[@TheMisiekMisiek]

Jak zawsze bardzo interesujące i świetnie podane. Jestem fanem.

[@WielkaHistoria]

Dzięki! :)

[@jonarryn5107]

To wspieraj na patronajcie a nie

[@felicjankowalski1503]

👍 Miasto na nadwiślańskiej skarpie jako punkt celny mazowieckiego Księcia, z pewnością nie cieszył podróżników podążających na osi północ południe. Powstałe dla obsługi otoczonej pomniejszymi zamkami twierdzy strzegącej brodów na Wiśle, opłatami celnymi za ich przekraczanie na osi wschód zachód prawdopodobnie nie było również zbytnio lubiane;) Bo kto podatki lubi? :)))) Jedynie karczmy w przymusowym przystanku, chyba były bardziej lubiane;) Zdrowia.

[@filmstarist]

Bardzo fajny kanał, dużo ciekawostek i uaktualnień z zakresu historii Słowian. Brawo Autor!

[@PiotrGierasinski]

Szanowny Autorze! Odebrałeś mi co najmniej połowę frajdy z oglądania tego filmu!!! Jako pełnokrwisty krakus siliłem się właśnie na wymyślenie zjadliwego komentarza o tym jak bardzo mało istotnym miastem, była w średniowieczu Warszawa, ale po Twoich słowach jaki to ma sens....😁😉😁 pozdrawiam serdecznie Piotrek

[@cewu4979]

Cóż, kompleksy i sny o niegdysiejszej potędze. Kraków nigdy nie był hegemonem ziem polskich. Nawet w czasach cesarsko-królewskich Lwów został obrany przez zaborcę na stolicę Galicji. W czasach międzywojennych, poza Warszawą, także Lwów i Łódź górowały ludnością nad grodem Kraka. Poznań był porównywalny, a dużo większy Gdańsk pozostawał poza granicami kraju. W obecnym wieku upadek Łodzi wyniósł Kraków na drugą pozycję. To piękne miasto , z perspektywami dalszego rozwoju. Szkoda tylko, że ostatnio służy za pijalnię i toaletę dla zdziczałych angoli.

[@drhakim8365]

Co najmniej połowa frajdy to jest minimum 51% frustracji i 49% frajdy. Prosimy o precyzję w komentarzach .

[@nataliamaria7067]

Bardzo ciekawy materiał, dzięki!

[@uskrzydlacz]

Braniewo na tej liście jest dla manie zaskoczeniem :) pozdrawiam

[@Florka100]

Niestety dziś nie widać śladów dawnej przeszłości. To już pobliski Frombork daje odczuć swoją historię. Toruń też dużo stracił przez nieprzemyślane inwestycje. Zaskoczona jestem nieobecnością Grudziądza na tej liście.

[@Rafał-f9y]

Bylo portem i to tkumaczy wszystko.

[@MurzynZBangladeszu]

Zostało silnie zniszczone w ostatniej wojnie.

[@ThePawcios]

NIezwykle ciekawy material, w koncu zaczynam rozumiec dlaczego polskie starowki sa raczej niewielkie pod wzgledem obszaru w porownaniu do miast wloskich, np Padwy. Dziekuje, pozdrawima i pedze zamowic ksiazke!

[@canismajoris7659]

we włoszech w 15 wieku w miastach mieszkało ok 1 mln ludzi najwieksze byly florencja i mediolan ok 100tys potem padwa bolonia siena czy neapol Polska wtedy przy wloszech była praktycznie na poziomie neolitu

[@StachuRh]

Spodziewałem się dokładnie takiego uszeregowania pierwszej trójki, a jednak nie zdawałem sobie sprawy, że polskie miasta były niedorozwinięte na tle Europy. Rzeczywiście, dysproporcję między ówczesną stolicą a Gdańskiem można by tłumaczyć jego rozwojem jako morskiego ośrodka hanzeatyckiego, należącego przez długi czas do Zakonu.

[@michalo946]

​@@canismajoris7659 skakali po drzewach jak małpy 😂

[@patrykjedrzejewski7054]

@@canismajoris7659 no i co masz ubaw z tego co wypisujesz może jeszcze napiszesz ze z maczugami chodziliśmy i spaliśmy w jaskiniach. To że włoskie miasta były ludniejsze to fakt że włochy to kraj starszy a Polska wówczas istniała około 500 lat.

[@ireneuszfus8398]

@@patrykjedrzejewski7054 wyluzuj bo ci narodowo-socjalistyczna żyłka pęknie. Stwierdzenie nie jest pejoratywne, jest pewną alegorią. Ale to pewnie za trudne...

[@Wojewodab]

Wreszcie kanał gdzie komentarze nie są szyderstwami

[@matapomaga4523]

Są jeszcze inne kanały naukowe. Tam też nie zaglądają prostacy.

[@krzysztofizdebski1223]

@@matapomaga4523 Nauka współczesna jest mocno upolityczniona, ze względu na uzależnienie uczelni od grantów, subwencji i zleceń rządowych = nie tylko medycyna i klimatologia, zresztą. Także historia służy polityce historycznej, która z historią ma niewiele wspólnego.

[@krzysztofizdebski1223]

@@Dada-r5d2r Im większy wykształciuch tym bardziej jest skłonny ulec opresji ''ostatniego słowa nauki'', co samo w sobie jest nienaukowe. ''Ostatnie słowo nauki'' to narzędzie każdego totalitaryzmu, poczynając od łysenkowców, przez lekarzy z Ravensbrück a kończąc na ''skin hunters'' w białych fartuchach z lat 2020 - 22.

[@krzysztofizdebski1223]

@@Dada-r5d2r Im bardziej ''przeuczony'', tym bardziej jest skłonny ulec opresji ''ostatniego słowa nauki'', co samo w sobie jest nienaukowe.

[@krzysztofizdebski1223]

''Ostatnie słowo nauki'' to narzędzie każdego despotyzmu, poczynając od łysenkowców, przez lekarzy z Ravensbrück a kończąc na ''skin hunters'' w białych fartuchach z lat 2020 - 22.

[@SuperPtq]

Bardzo ciekawy materiał! Dziękuję i pozdrawiam

[@konreador9262]

To jest niesamowite, że teraz losowa dzielnica miasta ma tyle co kiedyś największe aglomeracje, strasznie ciekawy materiał!!

[@drhakim8365]

Włochy mają tyle co kiedyś Rzym ...z tego wynika . 🙂

[@tigerload]

Crosno , podwójne mury obronne i opis ze 100 miast Hofberga "Civitas orbis terrarum", pozdrowienia

[@magdalenaostrowka4375]

Ciekawy odcinek. Jestem z Braniewa i w tym roku obchodzi 740 rocznicę nadania praw miejskich. Pozdrawiam.

[@grazynakowalczyk7024]

Interesujący wykład. Świetny kanał.

[@karolkrakowiak7623]

Gdzieś po drodze jest jeszcze Chełmno. Miasto należące do Hanzy i nawet mające oficjalnie filię akademii krakowskiej czyli obecnego uniwersytetu Jagiellońskiego. Właśnie w średniowieczu miało swój złoty czas.

[@rumcaysbh]

Oglądam te materiały z wielką przyjemnością 👍

[@rosalierose1513]

jak zwykle mega ciekawie się słuchało a książki kupie na pewno ;)

[@TheAnpald]

Thank you,sir,as always another excellent program among all your others!

[@olowrohek9540]

Dzieki za material 👌

[@GrzegorzZal]

Zabrakło Chełmna, to kolejne miasto kandydat na 10 pozycję. Warto by tez dla odniesienia podac populacje miast ktore w XV nie były w Polsce ale były wczesniej i sa teraz, np Wrocław, Swidnica, Legnica itd.

[@Pawel_Mrozek]

Albo nawet wyższą. Chełmno Było tej samej wysokości co Braniewo, Lublin i Warszawa. Jest dodatkowo ciekawym miastem bo od tamtego czasu niewiele się zmieniło i to obecnie najlepiej zachowane średniowieczne miasto w Polsce. To powinna być atrakcją turystyczną kalibru Wawelu czy Malborka, takie polskie Carcassonne, a tymczasem prawie nikt o tym miejscu nie słyszał.

[@krzysztofizdebski1223]

@@Pawel_Mrozek Polskim Carcassone jest Paczków z okolic mej rodzinnej Kotliny Kłodzkiej :)

[@Zimex62]

@@Pawel_Mrozek no bo nie jest az tak ciekawe, budynki sa zaniedbane, ludzie wyjezdzaja bo jest malo pracy. ciekawe jest czemu jedne miasta sie rozrosly jak kraków czy warszawa a chełmno nic się nie zmieniło pod wzgledem populacji

[@Pawel_Mrozek]

@@Zimex62 Budynki nie są już tak zaniedbane bo przeszło rewitalizację a kościołów gotyckich na starym mieście ma więcej niż większość miast w tym kraju no i jest bajecznie położone na szczęście góry i otoczone pełnym pierścieniem murów obronnych. Czemu to nie jest jedyna z największych atrakcji turystycznych w tym kraju pozostaje wielką tajemnicą

[@Mescherje]

@@krzysztofizdebski1223 Albo Szydłów. Polecam.

[@WiedzaEK-fl3gr]

Witam serdecznie, ciekawy materiał, a Warszawa jak dzisiejsza wieś. Pozdrawiam

[@anahatas]

Ale to już nie wina Warszawy bo miasto i ludnośc zostały w większej części unicestwione przez niemców i sowietów a po wojnie zaludnione w znacznym stopniu przez patologie wiejską i przez dzicz nawiezioną przez sowietów z zssr której nadano polsko brzmiące nazwiska.

[@ukaszg7670]

Moje małe miasteczko Dukla na Podkarpaciu ma obecnie 2 tys. Mieszkańców. A kiedyś na początku XIX wieku nawet 6 tysięcy.

[@dakotataro5178]

A bo tam niedaleko Przelecz Dukielska i luudzi wywiewa...

[@dawidjozwiak9502]

Bo spierdolili do Rzeszowa, Mielca, Dębicy ?

[@drhakim8365]

@@dawidjozwiak9502 " spierdolili " - / tłum./ wyjechali, uciekli, wyemigrowali. Zwrot charakterystyczny dla osób ociężałych umysłowo, z ubogim słownictwem , bez wykształcenia.

[@Rafał-f9y]

Gdansk, Elblag, Torun to byly 3 wielkie miasta pruskie, ktore nie przypadkiem wszystkie byly portami, a handel.zborzem zapewnial im bogactwo jak i szerokie przywileje, czy duza autonomia tkz. panstwa-miasta.

[@Obserwator99]

Gdańsk miasto pruskie...?? Chyba tylko w 18 i 19 wieku. Wcześniej to największe acz niezależne miasto Rzeczpospolitej.

[@Rafał-f9y]

@Obserwator99 nie można Prus tylko kojarzyć z Prusami okresu Bismarca, czy Fryderyka. Gdańsk, Toruń, Elbląg największe i najbardziej wpywowe miasta okresu Prus Krolewskich z dużą autonomia.

[@wrzask92]

Super opracowanie, ale na przyszłość można zacząć od drugiej strony tj. od miejsca 10 do 1, większe emocje ;)

[@Lamos01]

Cześć, Mała porada - o wiele lepiej wygląda gdy podczas wypowiedzi patrzysz w kamerę zmiast w dół (na ekran) Najprostszym rozwiązaniem byłoby po prostu zgrać obiektyw z ekranem, na którym wyświetlasz sobie tekst.

[@Spiwii]

ewentualnie użyć AI

[@jacuswoczega9180]

Prawda. Ale dobra wymowa, brzmienie głosu i sposób akcentowania treści w zdaniu, które się zapamiętuje. Sposób podkreślania w zdaniu zasługuje na określenie "charakterystyczny" ale w dobrym sensie. Dobra wymowa, to nie jest typowe dla polskiej jutubosfery. Dalej do przodu.

[@vhnr3433]

Zadziwiający jest rozmach architektoniczny dawnych mieszkańców. Rynek krakowski w 10 tys. miasteczku. W moim mieście, które liczyło poniżej tysiąca mieszkańców a raczej bliżej 500, wybudowano potężny kościół, zdolny pomieścić wszystkich.

[@asobielski4258]

Super. Jak zawsze :)

[@PiotrJaser]

Warto dodać, że w każdym z tych miast mówiono w dolnoniemieckim. Miasta budowali głównie kupcy niemieccy i inni osadnicy z Niemiec. W Polsce w Średniowieczu miasta zakładano wyłącznie na tzw. prawach niemieckich, w różnych odmianach np. na prawie magdeburskim, lubeckim, chełmińskim, flamandzkim itp. W Krakowie język niemiecki był językiem urzędowym sądownictwa miejskiego aż do roku 1600. Oczywiście ta ludność się polonizowała, szczególnie po buncie wójta Albert. Z tej ludności wywodziło się też nieco polskiego rycerstwa. Niektórzy historycy twierdzą, że może nawet co trzeci polski rycerz był autoramentu niemieckiego. Mamy przecież bohaterów polskich spod Grunwaldu, takich jak Zyndram z Maszkowic czy Zawisza Czarny z Garbowa, który potem długo służył u Luksemburgów. W każdym razie dziedzictwo raczej zapomniane albo pamiętane głównie przez historyków. W powszechnej świadomości ta wiedza nie istnieje, została usunięta z podręczników historii po okropieństwach IIWŚ. Co do demografii, to nie skupiałbym się tylko na XVI wieku. Przecież polskie Średniowiecze to ponad 500 lat. Przed rozbiciem dzielnicowym jednym z najważniejszych miast był Wrocław. Również Tarnów uchodził za miasto dość duże. Na przestrzeni tych 500 lat Średniowiecza w Polsce niektóre miasta rozwijały się, inne zanikały albo wręcz upadały. Odpadnięcie Śląska pozbawiło nas najstarszych polskich miast.

[@WielkaHistoria]

Ma pan oczywiście rację że znaczenie niemieckiego języka i kultury w naszej historii skrzętnie wygumkowano. Ale z jednym szczegółem pozwolę sobie polemizować. Faktycznie miasta istniały w Polsce też zanim zaczęto nadawać im "prawa niemieckie". Skupiały się w nich handel, ludność rzemieślnicza. W świetle większości używanych kryteriów np. Poznan czy Kraków były miastami już w 1000 czy 1100 roku. Gdyby za miasto uznawać tylko ośrodek "na prawach miejskich", to przecież okazałoby się że np. w średniowiecznej Francji albo Italii miast nie było w ogóle...

[@kacperwoch4368]

​@@WielkaHistoria Były też miasta/osady na prawie polskim które często były prekursorami lokacji niemieckich. Na Śląsku jest wiele takich przypadków, w zasadzie każda dawna kasztelania była pierwotnie polską (czy może raczej słowiańską?) osadą. W Polsce ,,właściwej" że tak się wyrażę niemieckość miast lokacyjnych jest często zapomniana ale jeśli ktoś się choćby powierzchownie interesuje Śląską historią to te etniczne aspekty raczej nie uchodzą uwadze.

[@GrzegorzZal]

@@WielkaHistoria nawet więcej, wiele niemieckich miast to dawne osody/grody czy nawet miasta słowiańskie (po ichniemu wendyjskie), w XII wieku zaczęła się germanizacja rdzennie słowiańskich terenów ktore siegały na zachod od Łaby, osrodki na nowych prawach niemieckicg celowo tworzono w miejscu lub obok miast słowiańskich, często przejmowały one ich nazwy, stąd międzyinnymi wiele miast niemieckicn ma swoje polskie nawzy, choć nie wszystkie zapewne tak powstały, były tez takie ciekawostki jak Bukowiec ktory stał się Lubeką, choć niektorzy twierdzą że to Lubice. Trzeba podkreslić ze jezyk niemieki, ktory byl wtedy troche jak teraz angielski, bul po prostu językiem handlowym, stałsię silnym nośnikiem kultury i potem nauki, to język nordycki z duszą domieszką słowiańskiego i celtyckiego, ale nie byłto nigdy jezyk narodowy. Przecież nie było państwa Niemieckiego i pojęcia narodu niemieckiego do XIX wieku. Niemiecki to język kreolski czyli zbitka kilku jezykow gdy języki słowiańskie jeszcze w XV wieku niewiele sie rozniły, i z pewnoscią są o tysiące lat starsze od niemieckiego, nawet prawie połowa a mze nawet ponad połowa mieszczkańców dzisiajszych ziem niemieckich w sreniowieczu mowiła po słowiańsku czyli w wendish. zachowały sie zapiski urzędowe w tym języku, to praktycznie jezyk polski, pewnie blizszy serbskoluzyckiemu, ale ten tez jest w 80% identycznyz polskim. Niemcy to zupełnie inna geneza niż narody słowiańskie. Bardzo podziwiam osiagniecia kultury niemieckiej, niestety kolonializm i imperialuzm z XIX wieku był przyczyna dwu wielkich tragedii światowych. Niestety czesc plemion zachodnio slowianskich postawiła nie na tego konia i oczywiscie ich potomkowie mają się swietnie ale juz nie pamietają ze są słowianami i mowią od kilku pokoleń po niemiecku i uwazaja sie za Niemcow. A była ostatnia szansa w latach 40-50 XX wieku na odtworzenie państwa słowiańskiego między na czesci terenow miedzy Łabą a Odrą, były takie pomysły. Chocieburz, Gorlice, Budziszyn i wiele innych miast.

[@StachuRh]

Wrocław był potężnym ośrodkiem przez wiele wieków. Szkoda, że wskutek rozbicia dzielnicowego i orbitowania Piastów śląskich w stronę Czech, umknął nam na większość tego czasu. Z drugiej strony, dzisiaj miasta w dużej mierze znaczą o sile państwa. Są siedzibami korporacji, zawierają nieraz bardzo wysoki odsetek ludności kraju (szczególnie europejskie stolice z tradycjami, jak Praga, Budapeszt, Wiedeń). Wtedy ta siła musiała jednak tkwić głównie na wsi

[@marzenamnaa8984]

​@@GrzegorzZalProszę coś o tym wątku odtworzenia zachodnioslowianskiego napisać

[@rafa_28]

Świetne materiały, daje suba i like☺️

[@stolica_kujaw]

Zdecydowanie nie jest to pełna lista. Chociażby Włocławek miał sporo oddanych żołnierzy w czasie wojny, do tego jedną ze starszych uczelni i dzisiejsze odkrycia wskazujące na kontakty z Wikingami. Ważny ośrodek na Wiśle. Wielokrotnie zniszczony przez Krzyżaków.

[@marianskwara9743]

Pytania do autora, jeśli można. 1) W jakim języku mówi mieszkańcy Gdańska, a także Torunia i Braniewa? 2) Ilu mieszkańców liczyła wtedy stolica Śląska, tj. Wrocław i w jakim języku mówili jego mieszkańcy?

[@TadeuszKozak]

W niedzielny poranek są ciekawe informacje historyczne, widać również tygrysy, więc wszystko jest ok! ;)

[@katarzynaligorowska7370]

Dla Niemców nie do przyjęcia, że Danzing był polski😂😂😂 mają trochę inną historię niż my. Dziękuję za materiał pozdrawiam serdecznie z Monachium 🥰 pozdrawiam serdecznie z Monachium 🥰

[@krystianskowronski5594]

Myślę, Gdańsk jest tu traktowany jak polskie miasto dlatego, że był istotnym elementem ówczesnego systemu gospodarczego Polski. Niemcy twierdząc, że Gdańsk był niemiecki, nie są daleko od prawdy w tym sensie, że impet rozwojowy miastu dawał przez wiele stuleci żywioł niemiecki. Ludności polskojęzycznej w Gdańsku nigdy nie było dużo. Patrycjat zawsze był niepolski (choć współpracował z polskimi królami dla obopólnych korzyści). Najlepiej jest chyba powiedzieć, że Gdańsk kulturowo był niemiecki (tzn. w tym sensie było to niemieckie miasto). Pozdrawiam z Gdańska.

[@Neksy_]

kulturowo tak ale nie można powiedzieć że miasto jest Niemieckie bo tam mieszkali​@@krystianskowronski5594

[@krzysztofizdebski1223]

@@krystianskowronski5594 Autor vloga jako kryterium przyjąl polskie granice z końca XV wieku. A po wojnie trzynastoletniej Gdańsk, Toruń, Olsztyn i Malbork stały się miastami polskimi.

[@krystianskowronski5594]

@@krzysztofizdebski1223 Jasne, kryterium geograficzne, ale ja w swoim poprzednim poście nie polemizuję z autorem vloga. Ja tylko chciałem wyjaśnić niemiecki punkt widzenia, przytoczyć argumentację Niemców, która - moim zdaniem - nie jest niedorzeczna. Powiem więcej - z punktu widzenia kryterium do którego Pan się odwołuje należałoby powiedzieć, że wspomniane miasta przed końcem wojny trzynastoletniej nawet nie były niemieckie, ponieważ należały do państwa zakonu krzyżackiego.

[@krzysztofizdebski1223]

@@krystianskowronski5594 Obawiam się że Pan nie doczytał pełnej nazwy zakonu = Orden der Brüder vom Deutschen Haus Sankt Mariens in Jerusalem, Deutscher Orden, DO.

[@piotrs88]

Fajnie Pan opowiada 👍👍👍 Pozdrawiam 😊

[@davehawk2996]

W dzisiejszych czasach brakuje treści historycznych ogólnie. Nie tylko na YT. Dlatego chętnie obejrzę więcej i dłuższych odcinków. Może teraz coś w temacie Żółkiewskiego. Takie na czasie. Pozdrawiam ps. A co do Warszawy wszyscy oprócz jej mieszkańców mają świadomość o jej marginalnym znaczeniu w większej części historii naszego państwa.

[@Anty_Cyklon]

Ależ skąd, filmów na YT i książek historycznych jest takie zatrzęsienie że nie ma mowy aby zapoznać się choćby z niewielką ich częścią

[@ttmalaga2323]

Chciałbym zobaczyć teraz porównanie populacji w miastach w tym samym okresie z XV wieku w krajach Europy Zachodniej typu Francja czy Anglia. Wtedy ma się pełniejszy obraz, ciekawe ile liczyły wtedy np. miasta Chin czy Japonii i dla autora by zrealizował poprzedni temat, jak ktoś mi mówi że Warszawa jest dużym miastem… nie ,nie jest, dużym miastem jest np. Londyn czy Seoul liczący po 8-10 milionów mieszkańców a bardzo dużym np. Tokio i dodajmy też że Warszawa leży na wschodzie Polski, tego też nie każdy łapie zwłaszcza w obecnej stolicy. Jak popatrzy na mapę miasto Łódź jest w centrum a Poznań na zachodzie gdzie zaczynała się państwowość ponad 1000 lat temu.

[@marcinjaniczek6670]

Oglądając ten film zastanawiałem się dlaczego w czołówce nie ma Wrocławia - dopiero po chwili przypomniałem sobie ze Wrocław wtedy jeszcze chyba był Czeski? Bardzo dobry film lapka 👍🙂

[@akaradus9323]

Niestety Wrocław przez wiele setek lat nie był w ogóle w rękach Polski. Niestety trzeba stwierdzić że większość jego historii to czasy gdzie nie był związany z naszym krajem. Taka jest prawda.

[@artinaam]

W 1500 Wrocław był poza granicami Polski już od niemal dwóch wieków. Swoją drogą był w tym czasie miastem sporo większym od Krakowa, porównywalnym ludnościowo do Gdańska.

[@lukasrybarczyk8950]

​@@akaradus9323Na szczęście dłużej był w rękach Polaków niż Niemców!! Polski był prawie 350 lat, Czeski prawie 500, a najkrócej niemiecki!

[@giguniagigun5005]

@@akaradus9323 W momencie utraty Wrocławia przez Polskę w 1335 miasto to liczyło 17tyś mieszkańców i było największym w Polsce Dzielnicowej. Rozmiarami obejmowało obszar w obrębie zachowanej do dziś fosy. Etnicznie zaś miasto to było mieszane polsko-niemieckie przy czym patrycjat był niemiecki. Wrocław zamieszkiwali też koloniści Walońscy i Żydzi. Czy byli tam etnicznie Czesi nie wiem. Nie ma tego w źródłach ale możliwe że i oni mieli jakąś reprezentację. Dominowała jednak mieszanka polsko - niemiecka. W późniejszych wiekach Niemców już tylko przybywało aż do XIX wieku kiedy to do miasta zaczęli przybywać Polacy z Górnego Śląska i Wielkopolski. Jednak nigdy aż do 1945r Polacy nie mieli silnej pozycji w mieście.

[@giguniagigun5005]

@@lukasrybarczyk8950 Ten czeski okres okres trwał od 1335 do 1526 kiedy można mówić o okresie austriackim. Sytuacja jest w ogóle skomplikowana gdyż same Czechy były częścią Rzeszy. Dla nas ważnym faktem jest że był też okres polski w dziejach tego miasta. Jednakże dziś zbyt mało się ten fakt eksponuje, co dla mnie jest niezrozumiałe.

[@Piotr-bh5yx]

Mój komentarz będzie naprawdę złośliwy! Dziękuję za ciekawy wykład.

[@karoltakisobie6638]

Ciekawe. Spodziewalem sie Plocka gdzies na Tej liscie I wspomnienie Lomzy troche mnie dziwi.

[@WielkaHistoria]

Bogucka i Samsonowicz zaliczyli Płock do miast drugiej kategorii (2000+ mieszkańców). Tak więc mógłby też trafić do ostatniego punktu. Ale nie byłem w stanie wymienic tam wszystkich 70 miast tej wielkości. Wybrałem przede wszystkim te, których dzisiaj byśmy się nie spodziewali, a które 500 lat temu z powodzeniem konkurowały z dobrze znanymi ośrodkami, takimi jak choćby Płock :).

[@lookash3048]

Płock był ważny raczej kilka wieków wcześniej, w czasach pierwszych Piastów i rozbicia dzielnicowego.

[@WielkaHistoria]

Za panowania Władysława Hermana był nawet faktyczną stolicą:)

[@MarioRaid-gh8xw]

A jak duża i jakie znaczenie miała średniowieczna Świdnica, miasto księcia Bolka II ? Około roku 1500 już chyba była czeskim miastem tak mi się wydaje.

[@kromek_jga]

Była już wtedy Cześka i miała jakieś 5000 czyli sporo jak na polskie warunki. Zresztą większość miast Śląska była większa niż ważne miasta w ówczesnej Polsce. Tylko Gdańsk i Kraków był miastem z prawdziwego zdarzenia. Reszta kulała i to długo Tylko dlatego, że szlachta panicznie się ich bała.

[@Lucky-zf5jd]

Jeśli chodzi o II piątkę, to najpierw myślałem o Kaliszu, Radomiu i/lub Sieradzu. Ale to chyba były ważne ośrodki miejskie wcześniej, za czasów piastowskich.

[@heliodorbard]

Mocno zaskakująca niezbyt duża liczba ludności Warszawy w porównaniu z innymi miastami. Szokuje Gdańsk z ludnością 5XWarszawa. Z drugiej strony trudno się dziwić bo przecie to miasto portowe, a takowe zwykle bardzo się rozwijają. Zresztą te liczby w porównaniu do dzisiejszych robią wrażenie. Niemniej to przecież znak, że obecnie łatwiej osiedlić się i żyć w mieście niż kiedyś.

[@weronikaborsukowska2736]

Haha zlosliwy komentarz o Warszawie. Normalnie padam ze smiechu haha. Kamilu, jestes wielkim historykiem, piszesz super książki i prowadzisz swietny kanal na youtube. No i najwazniejsze. Masz najpiekniejsze.kotki na swiecie. 🎉

[@WielkaHistoria]

Dzięki :). Ale nie oszukujmy się, wiadomo że te 50 000 subskrybentów zapisało się nie dla mnie tylko dla kotów :D

[@weronikaborsukowska2736]

@@Dada-r5d2r pewnie masonici

[@drhakim8365]

@@Dada-r5d2r Finansuje Go firma Zelmer , bo odkurza historię. Kiedyś finansował Karcher ale jechał po Niemcach i się wycofali .

[@mariuszkenigsman5255]

Chciałbym się spytać o Łomżę, jako miasto miała znaczenie w Polsce? Ja tak, to czemu straciła na znaczeniu? Czy to tyczy tego że nie było majętnych ludzi którzy by pokierowali nią i nie traciła na znaczeniu? Pozdrawiam.

[@robertab929]

Łomża była stolicą ziemi łomżyńskiej od XIV w. Książeta mazowieccy wprowadzili podział na 15 ziemi.

[@maciekszymanski8340]

Rozumiem, że mowa tu wyłącznie o miastach położonych w Koronie i na Mazowszu, z zupełnym pominięciem miast na Litwie.

[@lookash3048]

Tak, jaki i miast śląskich i pomorskich.

[@artinaam]

Tytuł mówi wprost - największe miasta średniowiecznej Polski. W 1500 roku, który przyjęto na potrzeby tego materiału, Litwa to osobne państwo, jedynie posiadające tego samego władcę co Polska.

[@janiiisobieski1012]

​@@lookash3048Większa część Śląska i Pomorza w 16 wieku były poza granicami Polski

[@stanislawmroz7619]

końcówka XV wieku , to jeszcze Litwa osobno rzecz jasna

[@zibi-76]

Ilu mieszkańców w tym czasie miała wieś Kicin pod Poznaniem ?. Może osobny film o Poznaniu i Chwaliszewie ( znacząca konkurencja ) . 🙂

[@matapomaga4523]

Poznań w średniowieczu był ciekawym miastem, pełnym życia i rozwiniętym handlem. Dzisiaj jest miastem - betonem lewackim, smutnym, z chciwcami pozbawionym wigoru, które przed północą zamiera. Tylko dzięki zażartym akcjom mieszkańców nie został przez deweloperów pozbawiony zieleni. Wszystkie publiczne imprezy są sztampowe. Widać ciągle oznaki pruskiego rygoru. Przed wojną miał wspaniałą architekturę, a po niej - odbudowaną tylko w 20%.

[@zibi-76]

@@matapomaga4523 Zgadza się, jeszcze przed II wojną ostoja polskości i tradycji, a teraz ..... niby spoko, ale szczerze ..... takie władze wybieramy .

[@matapomaga4523]

@@zibi-76 Ja nigdy nie głosowałam. W PRL na PZPR - brrrr. Po 1989 roku wahałam się, ale wnet po głębszej analizie sytuacji politycznej doszłam do wniosku, że komuchy zmieniły nazwę i przybrały różne maski, którymi do dziś epatują i mamią ludzi, a okrągły stół był farsą. Zatem też - brrrr. Poza tym, gdyby było inaczej, dziś bylibyśmy potęgą.

[@matapomaga4523]

@Karolsliwinski77 Spadaj na kanały religijne.

[@mastermaly1]

​@@matapomaga4523Hahahaha zazdrosc do zla wada

[@zrzeszeni]

Płock jako stolica mazowsza nie był na podium. Zdaje się, że największy w tym czasie był Wrocław - około 50 tysięcy mieszkańców.

[@Fl00wt13]

Złośliwy komentarz, zostawiam. Aaa... słucham dalej: złośliwy komerzarz o tym jak mała była Warszawa? To proszę: Warszawa była małym i nieistotnym miejscem. ❤

[@marcingomula3568]

Dziękuję.

[@G0thic]

A jak plasuje się tutaj Inowrocław? Nauczycielka historii w gimnazjum opowiadała kiedyś, że miasto to za sprawą soli pojawiło się na mapach szybciej niż Toruń.

[@WielkaHistoria]

Powyżej 2000 mieszkańców, mógłby znaleźć się na 10 pozycji, wraz z kilkudziesięcioma innymi miastami o tej skali.

[@G0thic]

@@WielkaHistoria Dzięki!

[@robertab929]

Początki Inowrocławia są nieodzownie powiązane z Kruszwicą. Z drugiej strony Inowrocław był stolicą województwa, a Toruń, Bydgoszcz, czy Włocławek nie.

[@MurzynZBangladeszu]

@@robertab929 Kruszwica w XVIII wieku i jeszcze na początku XIX liczyła tylko 56 osób (serio), także ten.

[@robertab929]

@@MurzynZBangladeszu Wiele miejscowości ważnych uległo zmniejszeniu. Najazdy, epidemie i konkurencja z innych miejscowości miała tutaj znaczenie. Wiślica ma teraz ok. 300 mieszkańców. Dawne miasta powiatowe, Szadek i Pyzdry, mają po 3000. Łęczyca, stolica wczesnopiastowskiej prowincji, księstwa, przedrozbiorowego województwa ma teraz tylko 13000. Dzisiaj rolę stolicy województwa po Łęczycy i Sieradzu przejęła Łódź.

[@martastawicka7655]

Bardzo ciekawy material. Chyba jednak wzmianka o Piotrkowie Trybunalskim powinna zostac umieszczona 😊

[@WielkaHistoria]

Autorzy "Dziejów miast i mieszczaństwa" zaliczyli Piotrków do miast "drugiej kategorii" tak więc faktycznie mógłby trafić do 10 punktu. Na pewno będzie o nim jeszcze mowa na tym kanale, bo przy okazji spotkania autorskiego nakręciłem sobie kiedyś zamek. Trzeba do czegoś wykorzystać te kadry :).

[@robertab929]

Piotrków ok. 1500 jeszcze nie był taki duży, ale jego znaczenie zdecydowanie jeszcze wzrosło po 1500. Pozdrowienia z Sieradza.

[@arteoden]

No tak, ale Gdańsk, Elbląg i Braniewo swoją wielkość w dużej mierze zawdzięczały przynależności do związku miast hanzeatyckich. Bodajże w grupie bałtyckiej (pruso-inflanckiej). Tutaj raczej mniejsza zasługa władców ówczesnej Polski. Do organizacji tej należały też Toruń, Chełmno, a nawet Kraków :)

[@filip78channel15]

Braniewo mnie rozbawiło na tej liście!

[@Rafał-f9y]

Bo nie znasz historii. Braniewo bylo portem z dostepem do morza przez rz. Pasleke Zalew Wislany c. Pilawska. Kazdy port mocno sie rozwijal.

[@filip78channel15]

@@Rafał-f9y a ty nie zrozumiałeś sensu mojej wypowiedzi. Nie uśmiałem się z powodu kwestionowania historii, tylko z powodu tego czym teraz jest ta ponura i zapomniana mieścina.

[@Rafał-f9y]

@@filip78channel15 sam jestes ponury i zapomniany.

[@filip78channel15]

@@Rafał-f9y haha, cos ty taki zakompleksiony? Dzialaj na rzecz rozwoju swojej miesciny.

[@Rafał-f9y]

@@filip78channel15 nie jestem z Braniewa chlopie. Lubie histoie i nie lubie jak ktos kto nie ma pojecia wypowiada sie o niej.

[@sparringglove]

Dziękuję ❤ Książki kupione, będzie czytane.

[@arkadiuszk.3898]

Rozmawiając o liczbach warto w materiale określić 2 sprawy: 1. Ile ludności liczyła średniowieczna Polska. 2. Kto był ujmowany w spisie ludności miast. Czy np noworodek był już na tej liście czy np dopiero 10cio latek?

[@WielkaHistoria]

Nie było żadnych spisów w tej epoce (przynajmniej w Polsce). To wyliczenia historyków na podstawie różnych źródeł pośrednich. Co do populacji kraju - temat na przyszły odcinek :). Dla niecierpliwych jest rozdział w "Średniowieczu w liczbach" :)

[@gulmanek]

Jestem z Elbląga i cieszę się że wypadł tak wysoko. Natomiast Braniewo to totalnie zdziwienie. Teraz to miasto bez przyszłości. Jedynie wojskowi tam stacjonują.

[@StachuRh]

Kojarzy ktoś kwestię drugiej linii murów w Poznaniu? Pierwsze słyszę. Trochę krótko o stolicy Wielkopolski :(

[@cyrillpresler3442]

👍🏼 Второе видео смотрю. Очень интересно, и хорошо сделаные видео. Но мне, не говорящему по-польски, крайне сложно понять. Автор, откуда-то с запада? I like videos, this one is my second watched. It is interesting and well made. But it is hard to understand the speech, as for me non-Polish speaker. Is author from western Poland ?

[@alexander.bohatkiewicz]

Świetny odcinek, gratuluję tak konstruktywnego kanału. Muszę jednak zaznaczyć, że dobór muzyki w tle sprawia, że odbiór odcinka staje się tragiczny. Trzeba chyba zmienić motyw, aby był bardziej adekwatny i mniej męczący dla umysłu. Pozdrawiam :))

[@WielkaHistoria]

Właściwie zastanawiam się od jakiegoś czasu czy całkiem nie zrezygnować z muzyki w odcinkach. Albo czy przynajmniej nie dawać jej ciszej, jeśli część widzów może irytować.

[@alexander.bohatkiewicz]

@@WielkaHistoria Jestem za - forma materiału sprawdzi się bez muzyki w tle. Szacunek za kontakt z publiką, życzę dobrego dnia 🙌

[@e-OT_KA]

zostawiam złośliwy komentarz 😁 dla zasięgu 😊

[@most1846]

A co z Kaliszem Kalisja przecie to najstarsze miasto podobnie Biecz czy Chelmno

[@WielkaHistoria]

Też był wśród miast "drugiej kategorii" w klasyfikacji prof. Boguckiej i Samsonowicza. Tak więc 2000+ mieszkańców

[@robertab929]

Mówienie, że Kalisz to najstarsze miasto jest nadużyciem. Gniezno, Sandomierz, Sieradz uzyskały prawa miejskie wcześniej niż Kalisz. Ale stwierdzenie, że to najstarsza miejscowość/osada, to już prawda. Mówiąc tylko o czasach słowiańskich, od początku był osadą otwartą. I od 860 gród Kalisz Zawodzie. Z Zawodzia wywodzą się prawdopodobnie Piastowie, tutaj mogła być stolica Polski: Andrzej Buko: "OŚRODKI CENTRALNE A PROBLEM NAJSTARSZEGO PATRYMONIUM DYNASTII PIASTÓW" Archeologia Polski, t. LVII: 2012, z. 1-2

[@Mr.Thursday]

Najmniej ruszyły się na liście Kraków oraz Lublin, pierwszy obecnie też na drugim miejscu, a drugi spadek z 7 na 8 miejsce. Warszawa odnotowała najwyższy skok.

[@krzysztofizdebski1223]

Gdańsk obniżył loty :)

[@dawidjozwiak9502]

​@@krzysztofizdebski1223Gdańsk od schyłku Rzeczpospolitej a już pod rządami pruskimi spada do roli miasta iście prowincjalnego. Co prawda pod koniec XIX wieku nabiera tempo jego rozwój ale w porównaniu do Królewca czy Szczecina nie wspominając o Berlinie to i tak krucho. Mieszkałem w Gdańsku i Krakowie i mam porównanie

[@ThePawcios]

Nie wiem czy jest taki material nagrany ale chcetnie dowiedzialbym sie wiecej o kontaktach Polaki z Italia. Padwa, Ferrara, Bolonia, wiele sladow obecnosci Polakow zachowalo sie w tych miastach. Ciakway jestem jak wygladaly kontakty pomiedzy Polska a wloskimi miastami w sredniowieczu. Np krakowskie sukiennice sa bardzo podobne do sukiennic w Padwie (Palazzo della Reggione), zastanawialo mnie czy to podobienstwo wynika z zatrudninych na polskim dworze wloskich architektow, czy jest zupelnie przypadkowe.

[@pawełmońko-d4t]

Z tego co słyszałem to większość Włochów zmierzała nie do Polski tylko do Rosji - tylko po drodze byli ,, przechwytywani" przez naszych.

[@mariuszwarszawa2798]

Potwierdzam że książka bardzo wartościowa i fajnie napisane. polecam

[@pawewieczorek7646]

Myślałem że Gniezno gdzieś się znajdzie 😊

[@piotrkosinski9034]

A co się stało z Gnieznem?

[@robertab929]

Był siedzibą władz kościelnych, dlatego nie był aż tak duży

[@gosiaruthner872]

Lublin po Lwowie 😅 Super!

[@jerzyuszynski6651]

A co z Królewcem? Chyba nie był mały? No i co z miastami Wlk. Ks. Litewskiego? Ciekawe byłoby także przyjrzeć się miastom tzw. drugiej kategorii ważności. Kłodawa, Olkusz, wiadomo, ze względu na wydobycie złóż. A na przykład taki Słuck, centrum produkcji pasa kontuszowego - czy to miasto średnie, małe, czy w ogóle nijakie?

[@artinaam]

Może dlatego, że ani Królewiec, ani miasta litewskie nie leżały w 1500 roku w granicach Polski?

[@jerzyuszynski6651]

@@artinaam Warszawa też nie leżała w granicach Korony, a było o niej. Bo rozumiem, że Polskę utożsamiasz z Koroną, a nie z Rzeczpospolitą.

[@jerzyuszynski6651]

@@artinaam Gdyby co... Prusy z Królewcem były takim samym lennem Korony (ale już nie Wlk. Xięstwa) jak i Mazowsze z Warszawą.

[@artinaam]

@@jerzyuszynski6651 tu się zgodzę - jeśli liczyć lenna, to wszystkie lub żadne i wtedy bez Warszawy

[@Michael189redwhite]

​@@jerzyuszynski6651 Prusy Książęce były lennem od 1525 roku, rok 1500 to również nowożytność i już po średniowieczu. Autor zrobił zestawienie z przełomu średniowiecza i nowożytności gdzie pojawia się już broń palna, a armaty są powszechne. Średniowiecze w Polsce uznałbym za 1300-1500 a okres ~900-1300 ani to starożytność, ani to średniowiecze a adaptacja do epoki która już się rozpoczęła. Początek średniowiecza oficjalnie datuje się na upadek zachodniego Cesarstwa Rzymskiego, choć dla mnie średniowiecze jako pewien spójny okres to VIII-XV wiek. W wojskowości początek to zbroja płytowa, ciężka jazda, zamki/baszty koniec początki komercyjnej broni palnej, odkrycia geograficzne. Uczciwym byłoby wybrać pewien okres mocno osadzony w średniowieczu, a Polska osadzona w średniowieczu została za czasów Kazimierza Wielkiego i zrobić pewne szacunki do Bitwy pod Grunwaldem bo na jej podstawie można coś wnioskować. Dodać polskie miasta takie jak Wrocław jeśli były w średniowieczu przez jakiś czas w Polsce i zaznaczyć można było ile procent stanowili w danym czasie Polacy a nie wyrzucać Wrocław który był pół średniowiecza w Koronie, to tyle samo mniej więcej co Warszawa po rozbiciu dzielnicowym poza Koroną lub jako lenno. No bo tutaj ktoś mówi że tak było i takie miasta i to średniowiecze a ja mogę zrobić tabelę z X wieku gdzie tabela wygląda całkiem innaczej. Ustalanie miejsc też jest bez sensu, mniej więcej po kolei i widełki i może wybranie konkretnego okresu albo panowania jakiegoś króla lub wiek z ewentualnym niwelowaniem epidemi, dużego pożaru, grabieży wojennych itd. gdzie ludność była mocno płynna.

[@krokeman]

Miasta niby były małe, ale za to jaka jakość zabudowy... Czasami zastanawiam się czy my się naprawdę rozwijamy czy tylko rozmnażamy...

[@ktosktosiowy8747]

A co się stało z Płockiem? Kwitł w tym czasie aż do pożaru miasta.

[@akaradus9323]

No Gdańsk wymiatał. Gdzieś kiedyś przeczytałem że jego dochód roczny był większy niż Krakowa, Lwowa, Torunia i Poznania razem wziętych.

[@lifeisharditsharderifyoure6822]

3:05 nie moze byc, wiekszy od Warszawy?

[@marcinerdmann476]

1. Gdańsk, 2. Kraków i Toruń, 3. Elbląg - oto prawidłowa kolejność.

[@drhakim8365]

Największym polskim miastem jest Jackowo w Chicago /IL /USA i Ealing/London/ GB .

[@marcinerdmann476]

@drhakim8365 A największym miastem Turcji jest Berlin - tak nam mówiono na studiach.

[@KRZYSZTOFWASILEWSKI-dw4zb]

ciekawe , pozdrawiam

[@mec-w8b]

Żeby nie Słoiki Warszawa dalej byłaby dziurą. 😆

[@IzaNiunia-gx2lf]

Gdy w moim mieście król urzędował to po Warszawie jeszcze dinozaury biegały...

[@janzgormysyny5830]

A odkąd to jesteś właścicielem miasta?

[@kurarakurara]

Kraków? Zgadłem?

[@IzaNiunia-gx2lf]

@kurarakurara 👍

[@eHeYz]

Kocham Kraków, pochodzę z okolic, ale do Warszawy nie ma podjazdu (mieszkam tu)

[@Simon_2708]

Gdy w moim mieście Król urzędował to Polska wtedy nawet nie istniała.

[@thomziq]

Ta mapa na samym początku z jakiego okresu pochodzi? Pytam bo moje rodzinne okolice ( na południe od Konina i Koła) wyglądają dość dziwnie:) Co to za miasto Kotecz?

[@WielkaHistoria]

To jeden z wielu wariantów mapy Wacława Grodeckiego. Postała w drugiej połowie XVI wieku, w części na bazie starszej mapy Bernarda Wapowskiego z 1526 roku. Żadne jeszcze starsze, faktycznie średniowieczne, dokładne mapy Polski nie istnieją. Zapisy nazw miast na tej mapie często wymagają nieco łamania głowy ;-).

[@thomziq]

@@WielkaHistoria Dziękuję za wyjaśnienie :) W miejscu gdzie znajduje się ten dziwny Kotecz jest miasto Turek, które już wtedy miało prawa miejskie. Ale o Koteczy czy Koteczu nigdy nie słyszałem Pozdrawiam i jeszcze raz dziękuję za odpowiedz :)

[@Spiwii]

Może miało tam być "Kotusz" czyli młyn

[@thomziq]

@@Spiwii Ciekawe, ale też nie ma miasta z Młynem w nazwie. Może to jakaś alternatywna nazwa ktora się nie uchowała. Turek ze swoją łacińską nazwą pojawił się już w księgach w XIII wieku. Może być błąd na mapie?

[@robertab929]

Ta mapa ma błędy. Np. Łask jest za bardzo na północ.

[@MurzynZBangladeszu]

Na 10 miejsce dałbym Brody (koło Lwowa), na początku XIX wieku liczyły 16k mieszkańców i były na poziomie Poznania i ludniejsze od Lublina.

[@lookash3048]

Trochę szkoda, że wykluczono z listy Wrocław i Szczecin. WGL. Śląsk i Pomorze są bardzo pomocne w rozumieniu historii Polski, bo są to ziemie, które przez wiele stuleci rozwijały się w bardziej zachodnim modelu gospodarczo-społecznym i różnice pomiędzy nimi, a resztą Polski zwykle dobrze okazują czym różniła się historyczna Polska od Europy Zachodniej. Jest to niezrozumiałe również z tego powodu, że Warszawa leżąca również w formalnie innym od Polski państwie została wspomniana.

[@WielkaHistoria]

Warszawa leżała na obszarze zależnym od krolestwa, lennym, i wkrótce została do niego włączona. Szczecin czy Wrocław to była wówczas po prostu zagranica. Można by oczywiście zrobić listę największych miast na szeroko rozumianych ziemiach polskich - ta wyglądałaby bardzo odmiennie.

[@marekklobuch5307]

Ładny kociak. Uwiązanie chłopa na wsi przy szlachcicu, nie dawało wielkich możliwości rozwoju miast.

[@Spiwii]

Chłopi sami z siebie niezbyt chętnie szli do miast. Trzeba było naszych przodków dopiero "uwłaszczyć" po 1830/1860 (wpędzić w długi) by opuścili wsie.

[@marekklobuch5307]

@@Spiwii Tylko około trzech procent społeczeństwa odważy się podjąć ryzyko zmian na własną rękę, podjąć działalność gospodarczą i nie wszystkim to się powiedzie. Nie wszyscy to oficerowie a większość to zwykli żołnierze. Takich procesów nie idzie przeprowadzić na cito.

[@toreq1127]

@@Spiwiino bo jak taki typowy chłop panszczyzniany mial niby opuscic swoja wies niby xd

[@panpogo]

@@Spiwii To skąd się brało zbiegostwo chłopów pańszczyźnianych?

[@hovardlee]

Te 3 miasta wydarte Krzyżakom pokazuje jaką siłę ekonomiczną miał Zakon i jak mocno na tej wojnie zyskaliśmy jako Rzeczpospolita. Zmienia mocno perspektywę. Szkoda, że na historii tego nie było.

[@drhakim8365]

Trzeba wyrywać krzyżacki chwast jak Zawisza Czarny !

[@olowrohek9540]

Dzieki ciekawe. W okolicy Bytomia i Gliwic juz wtedy bylo kilka miast jak to mozliwe?

[@grzegorzpelc8388]

Kilka? Oprócz tych dwóch Tarnowskie Góry i to wszystko.

[@olowrohek9540]

@@grzegorzpelc8388 a Pyskowice lub Toszek pochodza z roku 1200. Rybnik czy Bedzin albo Siewierz tez sa bardzo stare. Jeszcze Lubliniec abo Wozniki . Bedzie okolo 20 miast od czasow Sredniowiecza ale jo sie tak nie znom.

[@tomizubi]

​@@olowrohek9540Będzin to same bloki. Tam nie ma budynków ze średniowiecza.

[@olowrohek9540]

@@tomizubi a Czeladz? Pozdrawiom Wos

[@tomizubi]

@@olowrohek9540 👍

[@voli11]

Zgodnie z życzeniem, W-wa była małym i nieistotnym miejscem. I takim miejscem powinna pozostać, zwłaszcza w kontekście ulicy Wiejskiej ;)

[@krzysztofizdebski1223]

Muppet Show na Wiejskiej ;)

[@SzymonLi]

Mozesz mi wytlumaczyc.jak oni budowali takie duze i skomplikowane budynki przy tak malej ilości ludnosci? Co chwile epidemie i zarazy. Koniki i powozy . Cos mi sie to nie kalkuluje.

[@arturarturos7050]

To swietne pytanie..

[@andrevonk5884]

Pozdrawiam😊

[@marekzawisza6093]

Historia Warszawy po części przypomina historię od pucybuta do miliardera 😊. Pozdrawiam

[@Siapiej]

Czym by była Warszawa gdyby nie była stolicą?

[@Daniel-wd3ok]

@@Siapiej Tym czym Praga Berlin czy Budapeszt gdyby nie były stolicami

[@Siapiej]

@@Daniel-wd3ok Berlin może i tak, co do reszty nie wiem.

[@Daniel-wd3ok]

@@Siapiej Każde miasto swoją potęgę budowało na stołeczności. Czy Londyn byłby tym czy jest gdyby nie było przez ponad 1000 lat stolicą wielkiego królestwa? A czym był Kraków przed panowaniem Bolesłąwa Chrobrego? Zwykła osadą podbitą przez Czechów

[@Siapiej]

@@Daniel-wd3ok Pytanie czy Londyn byłby nic nie znaczącym miastem gdyby nie jego stołeczność? W przypadku Krakowa był on już znaczącym grodem przed zostaniem stolicą. To samo można powiedzieć o Poznaniu (którego stołeczność można pominąć) , Wrocławiu czy Gdańsku . Czy to samo można by powiedzieć o Warszawie?

[@arturbrzezinski7955]

Toruń miał 15 000 mieszkańców i praktycznie samodzielnie sfinansował Kazimierzowi Jagiellończykowi wojnę 13 letnią z Zakonem Krzyżackim

[@Michael189redwhite]

Poznań miał maksymalnie 5 tysięcy mieszkańców, Toruń miał 12-13 tysięcy mieszkańców ponad dwukrotnie więcej. Ktoś kto twierdzi że Poznań miał więcej mieszkańców niż Toruń pod koniec średniowiecza jest albo szaleńcem albo fałszuje historię. Ciekawe skąd jest autor....

[@arturbrzezinski7955]

@@Michael189redwhite Toruń 15 000 w szczytowym okresie (2 złoty okres miasta)

[@marcinerdmann476]

Toruń niewiele ustępował Gdańskowi.

[@marcinerdmann476]

​@@Michael189redwhitePotwierdzam jako historyk, że Toruń był 3 ośrodkiem w ówczesnej Polsce.

[@Michael189redwhite]

@@marcinerdmann476 nie jestem z Torunia, ani Kujaw, ale Toruń był bezsprzecznie 3 najbardziej ludnym miastem w Polsce po Gdańsku i Krakowie. Poznań na podium to śmiech na sali. Poznań miał 5 tysięcy mieszkańców... tyle samo co Sandomierz a mówimy o końcu XV wieku. Przez całe średniowiecze Sandomierz był większy niż Poznań dopiero pod koniec XV wieku Poznań dogonił być może wyprzedził Sandomierz. Gdzie Poznań ówczesny do Lwowa, Lublina, Elbląga? Poznań większy niż Toruń to totalny science fiction, Poznań w porównaniu do Torunia to była wioska z paroma kamiennymi/ceglanymi budynkami administracji a Toruń to kamienice, gildie, handel, bogaci kupcy, mieszczanie. Ludzie skąd wy te dane bierzecie ? Nawet tak poważny historyk Marcin Erdemann potwierdził to co mówię. Stop pisaniu historii na nowo... wprowadzaniu ludzi w bład.

[@pawełmońko-d4t]

Jak postrzegano i określano czas we wczesnym średniowieczu na naszych terenach? Jak wiedziano, że czas na spotkanie to już właśnie teraz albo za kilka dni? Jak wszedł kalendarz juliański, gregoriański - to wiadomo, ... ale wcześniej?

[@krzysztofizdebski1223]

Kalendarz juliański ma dwa tysiące lat. To wystarczający okres czasu aby rozwiązać problem całego średniowiecza, nie tylko polskiego :)

[@pawełmońko-d4t]

@@krzysztofizdebski1223 Dziękuję za i9nformację. Bardziej ciekawi mnie jak odnoszono się tego w świecie niechrześcijańskim Prusowie, Pomorzanie, Obodryci, Dziadoszanie itp. Później narzucono im chrześcijaństwo z całym ,,dobytkiem" ale ciekawi mnie okres wcześniejszy.

[@krzysztofizdebski1223]

Kalendarz słowiański brzmi bardzo znajomo :) Wiele dawnych świąt ludowych z okresu pogańskiego przeniesiono do świata chrześcijańskiego.

[@kotnapuszczy1748]

Z którego roku pochodzi mapa pokazana w pierwszej minucie materiału? Są na niej Dębica, Jarosław, Lubaczów a Rzeszowa (to oczywiste) nie ma.

[@WielkaHistoria]

To jeden z wielu wariantów mapy Wacława Grodeckiego. Postała w drugiej połowie XVI wieku, w części na bazie starszej mapy Bernarda Wapowskiego z 1526 roku. Żadne jeszcze starsze, faktycznie średniowieczne, dokładne mapy Polski nie istnieją. Rzeszów na niej jest - jako Resthow. Obok Tyczyna. Ale nie wiem czy w odcinku wyciąłem taki kadr, by było go widać :).

[@tomizubi]

Rzeszów ma jedynie ładny rynek. Jeden z najbardziej interesujących w Polsce. Jak ktoś nie widział niech żałuje. Mieszkańcom zazdroszczę

[@adamkrepa2354]

Poprosiłbym coś więcej o Sandomierzu

[@krzysztofkoscielski409]

Cześć, którą książkę kupić dla Krakusa, który przeprowadził się do Klucz?

[@katarzynastube3317]

Dziękuję

[@barti3038]

Kiedy Pan pojawi się w Kaliszu ?

[@WielkaHistoria]

Kiedyś na pewno, bo chce zobaczyć wasz skansen archeologiczny :)

[@barti3038]

@@WielkaHistoria Oj warto zwiedzić całe miasto, które ma bardzo Ciekawa i bogatą historię a zarazem jest pełne uroku 👍

[@robertab929]

@@barti3038 Ale Kalisz Zawodzie (zbudowany w 860) dodaje Kaliszowi historii. Wg profesora Buko z Zawodzia wywodzą się Piastowie. Nie było Poznania, Gniezna, Warszawy, ale był Kalisz. Andrzej Buko: "OŚRODKI CENTRALNE A PROBLEM NAJSTARSZEGO PATRYMONIUM DYNASTII PIASTÓW" Archeologia Polski, t. LVII: 2012, z. 1-2

[@piotrppp202]

A co z Wrocławiem, który podobno w XII/XIII w. miał 5 000 mieszkańców? Ten filmik wzmiankuje średniowiecze, więc powinien być większy nacisk na Polskę Piastów niż Jagiellonów, w tym księstwa z rozbicia dzielnicowego. Mapka z 1466 podczas gdy wielu historyków uznaje rok 1453 za koniec średniowiecza.

[@artinaam]

To proste - film jest o największych miastach Polski w roku 1500, Wrocław wtedy od dawna znajdował się poza granicami Polski.

[@krzysztofizdebski1223]

Nie ma jednego zakończenia okresu średniowiecza = we Włoszech Petrarka czy Bocaccio są przypisywani do Renesansu, mimo iż żyli w czasach Łokietka. W każdym rejonie Europy, było to nieco inaczej.

[@Edi_J]

Złośliwy komentarz bardzo chętnie zostawię z powodu ostatniego wymienionego w filmie, "wątpliwego" miasteczka. Bydgoszczanie bardzo pragną "zrekonstruować" swoją mocarstwową historię i pokazać, że jako Prężny Ośrodek Miejski już od wieków średnich byli konkurencją dla "położonego po sąsiedzku, obecnie mniejszego miasta". Zapominają, że przez większość epoki bardziej znaczące w "regionie" były choćby takie "powiatowe pipidówki", jak Chełmno, czy Świecie. Chętnie obrzucają "mniejszego sąsiada" epitetami typu "niemieckie krzyżaki", wygodnie jednak zapominając, że w momencie rozbiorów to ich Metropolja była zredukowana do kilkuset mniej lub bardziej stałych mieszkańców, a rozwój pod zaborem oznaczał po prostu budowę nowego, pruskiego, całkowicie niemieckiego miasta od zera. Dlatego właśnie zresztą po 1918 to nie tam umieszczono stolicę polskiego województwa, tylko u "mniejszego sąsiada". Ot, historyczne zaszłości

[@Michael189redwhite]

Toruń był trzecim najbardziej ludnym miastem w Polsce, co najmniej 2 razy więcej ludzi tam żyło niż w Poznaniu, tutaj przedstawione dane są nierzetelne

[@marcinerdmann476]

​@@Michael189redwhitePotwierdzam jako historyk. Toruń znacznie wyprzedzał Poznań.

[@misscameroon8062]

@@Michael189redwhite Toruń był miastem krzyżackim, lamago..

[@Michael189redwhite]

​ @misscameroon8062 nie był żadnym miastem krzyżackim, ludność Torunia stanowili w ponad 90% Polacy, podobnie jak we Wrocławiu. Z tą różnicą że Toruń był miastem założonym przez Krzyżaków. We Wrocławiu do końca XVI wieku było mniej procentowo Niemców/Austryjaków niż w Krakowie. W Olsztynie, Fląborku, Malborku największą grupą etniczną byli Polacy, duży odsetek stanowili Bałtowie (Prusowie), sporo było Czechów, Szwedów, Szkotów, Anglików, Francuzów i Niemców. Podobnie z Gdańskiem, nawet kiedy był miastem w granicach Zakonu Krzyżackiego to miał mniejszy odsetek ludności niemieckiej niż Kraków czy Wrocław. Krzyżacy a to też nie do końca Niemcy głównie administrowali i rządzili, natomiast ludność Prus Wschodnich, Pomorza Gdańskiego czy Kujaw to inna bajka kolego. To że jakieś miasto nie znajdowało się w granicach Korony nie oznacza że to miasto było mniej polskie.

[@krzysztofizdebski1223]

@@misscameroon8062 Toruń po roku 1466 należał do Polski a nie do zakonu. Zaś film opowiada o schyłku średniowiecza, czyli tak bliżej epoki odkrycia Ameryki przez mego imiennika ;) Ponadto Toruń był aktywnym uczestnikiem Związku Pruskiego, który opowiedział się przeciw Zakonowi : ''Główną rolę odgrywały w nim Stare Miasto Toruń (zwłaszcza burmistrzowie Johann Huxer i Hermann Rusop), Chełmno i Gdańsk oraz średniozamożne rycerstwo Ziemi chełmińskiej, Pomorza Gdańskiego, Oberlandu i Warmii. Do przywódców Związku Pruskiego należeli : Gabriel, Hans von Baysen i Stibor von Baysen, Hans von Ziegenberg.''