Yapısal Eşitlik Modeli Yol Analizi, Path Analizi, Hipotez Testi Amos Bölüm 1

[@chweneburigogo]

Hocam merhaba. Tezim için bir ölçek geliştirme çalışması yürütüyorum. Ancak afa sonucu ortaya çıkan 4 faktör arasında bir nedensellik görmüyorum. Dfa de yaptım. Değerler uyuma çok yakın. Şu anda yol analizi yapmalı mıyım? Faktörler arası nedensellik öngörmüyorsam yol diyagramını nasıl çizeceğim? Bir şeyleri yanlış mı anlıyorum sizden fikir almak istedim. Çalışmalarınızın devamını dilerim, saygılarımla.

[@hasangumus7635]

Merhabalar, Tez çalışmamda bağımsız değişkenimin (tek boyutlu bir ölçek) bağımlı değişkenim üzerindeki (4 boyutlu bir ölçek) etkisini incelemek için basit regresyon analizi yaptım.Bunun dışında path analizi yapmama gerek var mıdır ? Ya da bu durumda path analizi kullanılabilir mi ?

[@gokaykeldal5402]

merabalar böyle bir hizmet için size çok teşekkür ederim. türkiyeye çok güzel bir hizmet olmuş elinize emeğinize sağlık. yalnız birkaç isteğim var sayın hocam amosta mediator (aracı rol) yapabilirmisiniz. daha bir sürü istatistiksel analiz yöntemi var ama kimse video yüklemiyor lojistik regresyon, diskiriminant analizi ve kümeleme analizi istatistiği bekliyoruz.

[@AkademikLink]

Merhabalar Hocam, Evet maalesef dediğiniz gibi bir sıkıntı mevcut şu anda. Belirttiğiniz konulara ilişkin en kısa zamanda videolar yükleyip paylaşacağız. Geri bildirim için teşekkürler.

[@VolkanDuranvolkanduran8]

çok teşekkürler hocam. görüyoruz her şey net ve ortada :D

[@serapmnklyskmn6826]

Merhabalar, yol analizi yaparken modele kategorik değişkenler de dahil edilebilir mi?. Bilgi verirseniz memnun olurum.

[@hanifegoker3215]

İyi günler hocam; Çoklu doğrusallık probleminin olmaması için; dışsal değişkenler arasındaki korelasyon katsayısının .70 in altında olması gerekli demiştiniz. Değişkenler arasındaki korelasyon katsayısı .30 un altında olabilir mi? Çalışmamda .050 çıkıyor 2 değişken arasındaki korelasyon, bu değişkenler arasındaki yok denilebilecek kadar az ilişkinin olması yol analizi için herhangi bir problem oluşturuyor mu? Veriler normal dağılıyor, uyum indeksleri iyi uyum gösteriyor, örneklem yeterli düzeyde vb. varsayımları karşılıyor.

[@onerdemircan6780]

Hocam Path analizinde videoda dakika 5:15 ile 5:38 arasında bahsettiğiniz durum tam olarak ne? Biz path analizi yaparken örtük değişken altındaki gözlenen değişkenleri tek tek atmıyor muyuz? Bu gözlenen değişkenlerin ortalamasını mı alıp atacağız? Aydınlatır mısınız hocam ?

[@idilerenkurt8744]

Çok teşekkürler

[@Mbodur6]

Hocam merhaba, emeğinize sağlık. Videolar mükemmel olmuş. Bir konu hakkında önce kanalda öğrenip sonra online eğitim kanallarına yöneliyorum. Mükemmel gidiyor. Burada kontrol, eglence gibi verilere yönelik kısmı eklediniz. Siz bu durumları anketinize eklediğiniz 3-4 soru ile çözmüşsünüz. Benim sorum şu, ben yol analizi yaparken kullanmış olduğum ölçeklerden yola çıkıyorum ve diyorum ki "bireyin kafein tüketimi, uyku kalitesini ve hedonik açlık düzeyini etkiler" Burada uyku kalitesini saptamak için ölçek kullanıyorum, bu ölçeğin 19 sorusu ve 7 alt grubu var. Haliyle ben buraya atarken ölçeklerin alt gruplarını atmalıyım değil mi? Önce model oluşturuyorum, bu modelin uyumuna bakıyorum ve sonrasında hipotezlerimi test etmek için yol analizi yapıyorum. Umarım hızlıca görüp dönebilirsiniz :) Saygılarımla

[@Pinarturkay]

Hocam merhabalar, modelimizdeki değişkenlerden bazıları alt boyutlardan oluşuyorsa analizi nasıl yapmalıyız acaba? örneğin service convenience, tüm ifadeleri tek bir değişken olarak mı ele almalıyız yoksa her bir alt boyutla modeldeki diğer değişkenler arasında tek tek ilişkilere mi bakmalıyız? Hem faktör analizinde hem path analizinde aynı şekilde mi ele almalıyız? Teşekkürler.

[@erdogduakca3110]

Hocam, bir örtük değişken için en fazla kaç gözlenebilir değişken tanımlanabilir. Örneğin 30 maddelik ölçekteki her bir "item" ı gözlenebilir değişken olarak tanımlayabilir miyiz? Denememde 30 item ın bazılarında gözlenen değişkenlerdeki tek yönlü okların bazıları tanımlanmadı

[@ezgizorba2901]

hocam spss amos u ücretsiz nasıl indirebiliriz?

[@ahmetonay7262]

Merhabalar öncelikle yaptığınız iş için çok teşekkür ederim. Kanalınızda paylaştıklarınız çok değerli. Benim bir problemim var. Hem emin olmak için hem de diğer insanların bu yorumdan faydalanmaları için soruyorum. Benim araştırmamda iki ölçeğim var. İkisine ayrı ayrı açımlayıcı fa yaptım. Binişik ve düşük faktör yüklü maddeleri çıkardım. (Bunu istatistik hocam söyledi) Daha sonra dfa yaptım, bunları da ölçeklere ayrı ayrı yaptım. 1.si 7 faktörlü bir yapı bunlar sorumlulukları oluşturuyor o yüzden 2.ci düzey dfa yaptım. 2.si iki faktör biri a ile ilgili faydalar biri b ile ilgili faydalar diyelim. İki faktör yine faydaları oluşturuyor ama bunları 2. düzey yapmadım. DFA aşamasında yine madde elemesi yaptım. Daha sonra yapısal modeli yani hipotezlerimi nasıl test edeceğim. Lisrel ya da Amos'da bu faktörler kaydediliyomu ya da hangi faktör analizi sonucunda oluşan faktörlerden yapısal analizi yapacağım. Şimdiden çok teşekkür ederim.

[@AkademikLink]

merhabalar öncelikle bu tür soruları diğer izleyicileir de düşünerek yorum olarak attığınız için teşekkürler. sorunuzun aslında çok net bir cevabı yok, çünkü afa (açımlayıcı faktör analiizi) ve DFA (doğrulayıcı faktör analizi) bir arada yapılımasına ilişkin farklı görüşler var. ancak benim yorumum doğru olanın tüm veriye ayrı ayrı afa ve dfa yapmaktansa veriyi rassal olarak ikiye bölerek bir gruba afa bir guraba ise dfa yapmak şeklinde. ancak dediğim gibi bu konuda farklı görüşler var ve her zaman danışman hocanızın dediğine uymanız en doğrusu. ikinci kısım ise aslında daha kolay; her iki faktör analizi sonucu elediğiniz soruların tümünü eleyerek ilerlemeniz gerekmekte. yani afa'da iki soru elediniz ve dfa'da iki soru elednizi o zaman toplamda 4 soruyu da eleyerek bir sonraki aşamaya geçmeniz en doğru olan. ancak genel olarak kaubl gören aynı veriye iki kere faktör analizi yapmaktansa birni seçmek ve elinizde teorik bir modeliniz varsa (ki anladığım akdayırla var) bu durumda sadece dfa yapmanız işlerinizi kolaylaştıracaktır ve genel olarak kabul görür. iyi çalışmalar

[@ahmetonay7262]

Çok teşekkürler böyle kısa sürede dönmeniz için de ayrıca teşekkür ederim. Söylediklerinize benzer şeylere bazı kaynaklarda ben de rasladım. Şöyle daha netleştireceğim soru mu? Araştırmada iki ölçeğim var. Danışmanım Spss'de bunlara ayrı ayrı efa yap dedi (danışman dıyınce bişey dememek lazım tabi) hatta bunu da maximum likelihood seçerek yap dedi (Benim verimde temel bileşenlere göre yapılana göre nispeten teoriye uygun hale getirmek daha da zor oldu bu arada). Neyse yaptım bazı maddeler elendi. Sonra Spss'den maddeleri çekip Amos ya da Lisrelde dfa yaptım. İki ölçeğe de ayrı ayrı. Sonra burda da maddeler eledim. Son aşamada yapısal modeli kurup hipotezleri test edeceğim aşamada Lisrel ya da amosta ayrı dfalar sonucu oluşan faktörleri tek bir yapısal modelde nasıl birleştireceğim açıkçası bunu kitaplarda videolarda bulamadım ve yapamadım. Spss'de faktör analizi yapınca bunu save as sekmesinde regresyon, bartlett ve anderson rubin seçenekleriyle değişken olarak kaydedebiliyoruz (Tabi hocama onu da anlatamadım o faktörleri oluşturan maddelerin ortalamasını al diyor). Acaba yapısal modeli kurmak için onları spss'de kalan maddeler ile hesaplayıp elde ettiğim veriyle mi yapmalıyım yoksa (belki de bu soru çok saçma ama size açıkça sormak zorundayım) Şimdiden çok teşekkür ederim. Böyle bir kanalın olması çok iyi. Sizi uzun zamandır takip ediyorum. Çok teşekkürler ilginiz ve desteğiniz için.

[@AkademikLink]

@@ahmetonay7262 açıkcası sorunuzu tam olarak anlamamış olabilirim ama anladığım kadarıyla: spss'deki soruların ortalamasını almadan (ancak düşük faktör yükü ile olan soruları dahil etmeden) ve herhangi bir işlem yapmadığı olduğu gibi yapısal eşitlik modeline dahil edebilirsiniz.

[@ahmetonay7262]

@@AkademikLink Anladım yani yapısal modelde daha önce fa'lar sonucu oluşan faktörleri, kendilerini oluşturan soru maddelerinin ortalamalarıyla elde edeceğimiz değişkenler üzerinden değil faktör analizi sonucu oluşan save as sekmesiyle elde edilen değişkenler üzerinden test edeceğiz. Doğru anladım mı bilmiyorum ama danışmanım soru maddelerinin ortalamalarından elde ettiğim değişkenleri test etmemi istedi. O yüzden bu soruyu sordum. Yani o zaman özetle yaptıklarımız önce efa (spss'te) sonra dfa (Amos ya da lisrel ya da başka bir programda) sonra faktörlerden kalan maddeler ile faktör yüklerini yine spss'te faktör analizi sekmesiyle ya da ortalamalarını alarak değişkenleri oluştur. Sonra yapısal modeli test et şeklinde mi olmalıdır. Doğru anladım mı?

[@AkademikLink]

@@ahmetonay7262 evet doğrudur, ancak spssde save as sekmesi sonucu oluşan değişkenler ile değil değişkenleri ilk halleri ile almanız gerekli. Geri kalan süreç belirttiğiniz gibi

[@merveokten534]

Merhaba Hocam, öncelikle videonuz için çok teşekkürler. Size sormak istediğim bir soru var. Output dosyasının Estimates > Matrices kısmında direct, indirect ve total effects tabloları var, bu tablolarda yer alan beta değerlerinin anlamlılığını (p value) nasıl görebiliriz? Ayrıca bu değerlerin anlamlılığı .01 düzeyinde mi, .05 düzeyinde midir? Yardımcı olursanız çok sevinirim, teşekkürler..

[@fatihyurdalan3398]

Hocam yapısal eşitlik modelini lisrel ile de anlatabilme imkanınız var mı?

[@zehrabinnuravunduk8259]

Sayın Hocam, hiyerarşik regresyon konusuyla ilgili Türkçe kaynak ve video bulamıyorum. Bu konuyla ilgili bir video yayınlarsanız çok memnun olurum.

[@idilerenkurt8744]

Hocam merhaba. Size bir sorum olacak. Çalışmamda değişkenlerimden biri diğer bir çok değişkenle korelasyon göstermiyor ama aynı zamanda korelasyonu olmayan bu değişkenlerden bazıları ile aracılık (mediation) ilişkisi var. Bu nasıl mümkün olur?

[@enesyasit7505]

Merhaba hocam, mail yazdım fakat buradan da yazmak istedim. Uygulama yapabilmek için Amos programına ihtiyacım var fakat ücretsiz bulamadığım için kullanmıyorum. Nasıl programı edinebilirim?

[@ilaydakucuksahin4742]

Merhaba program bende var , isterseniz mail atabilirim.

[@esrasarp3702]

merhaba hocam, modelim çalışıyor. XX:default model veriyor. fakat standart regresyon katsayılarını göremiyorum. bu neden kaynaklanıyor? yardımcı olursanız çok teşekkür ederim.

[@AkademikLink]

ilgili hataların kaynağını notes for model kısmında yazan içerikten görebilirsiniz.

[@esrasarp3702]

@@AkademikLink tek düzeyli dfa yapıyorum. ki kare 0 ve sd 0. regresyon katsayılı 0,90 larda. güvenilirlik testini yaptım cronbach alpha, o da güvenilir çıktı. modelime dahil etmem uygun olur mu?

[@AkademikLink]

@@esrasarp3702 etmenizde bir sakınca yok gibi, ancak bu bir tez ise mutlaka danışman hocanızın onayını alın.

[@esrasarp3702]

istatistik ve analiz tamamdır. Yardımlarınız için çok teşekkür ederim. İyi çalışmalar

[@AkademikLink]

@@esrasarp3702 ne demek, iyi çalışmalar sizlere

[@smetin1271]

amos doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal Eşitlik Modeli Yol Analizi, Path Analizi, Hipotez Testi normal dağılım göstermeyen veriler üzerinde de yapılabilir mi elimde 82 kişi tarafından cevaplanmış 42 soruluk bir anket var

[@AkademikLink]

Çoklu normal dağılımi sağlaması gerekli aksi takdirde farklı bir yol ile ilgili analizi yapmanız gerekli. Konuya ilişkin çoklu normal dağılım başlıklı bir video mevcut kanalda. İyi çalışmalar dilerim

[@esrasarp3702]

merhaba hocam, ben gizli değişkenle gözlenenler arasındaki ilişkiyi oluşturuyorum fakat iki gözlenen değer arasındaki kovaryansı oluşturamıyorum. programım hata veriyor. ne yapmam gerekiyor? yardımcı olursanız çok sevinirim,

[@AkademikLink]

tahiminim sıkıntınız gizli değişkenlerinize hata atanmış durumda (yani büyük yuvarlağa bağlı e yazan bir küçük yuvarlak daha vardır) iligli yuvarlağı silip denerseniz düzelecektir.

[@esrasarp3702]

istatistik ve analiz büyük yuvarlaklara sadece sizin videoda gösterdiğiniz gibi gözlenen değişkenlerimi ve onların kendi hatalarını ekliyorum

[@esrasarp3702]

istatistik ve analiz değişkenim sizinkinden daha karmaşık. Bununla bir ilgisi olabilir mi?

[@esrasarp3702]

Bunu çözmek için her gizli değişkenini tek tek ekleyerek modeli çalıştırıp ilerledim. Fakat kendi içinde anlamlı olduğunu bildiğim ve çalışan kendi içinde çalışan gizli değişkeni modele dahil ettiğimde programım yeniden hata veriyor

[@AkademikLink]

@@esrasarp3702 normal şartlarda modelin daha karmaşık olması bir sıkıntı yaratmaz. ancak sizin durumunuzda hatanın nereden kaynaklandığı hakkında maalesef benim aklıma başka bir şey gelmiyor. peki iligli modelin doğrulayıcı faktör analiniz yaparken benzer bir sorunla karşılaştınız mı? eğer bu aşamada benzer bir sorunla karşılaşmadı iseniz, problem bir başka değişken tarfından açıklanan değişkenler ile kovaryans kurmaya çalışmanızdan kaynaklanıyor olaiblir.

[@esrasarp3702]

hocam bazen program çalışıyor fakat cmin/df değerini vermiyor. bu neden kaynaklanıyor?

[@AkademikLink]

gizli değişkenlerinize bağlanan her bir yoldan en az birinin regresyon katsayısını 1'e eşitlemeniz gerekli. genelde bu srounda kaynaklı bir durum varsa notes for model kısmında 1 additional şeklinde başlayan bir uyarı mesajı çıkar

[@esrasarp3702]

istatistik ve analiz çok teşekkür ederim hocam, bir modelimde bu işe yaradı fakat bazı modellerimde scanning data problemi ile karşılaşıyorum

[@AkademikLink]

@@esrasarp3702 bu problemin tam olarak ne olduğunu bilmiyorum maalesef.

[@esrasarp3702]

@@AkademikLink teşekkür ederim, iyi çalışmalar

[@pianodore4639]

Değerli hocam merhaba, Neredeyse tüm videolarınızı izledim fakat ayırt edici geçerlilik (discriminant validity) ile alakalı video göremediğim için buradan iletmek istiyorum, yanıtlayabilirseniz çok sevinirim. Bir videonuzun altında "Ya da amos'da multigroup testlerinde anlatılan süreç ile (yani tüm katsayıları sabitleyip sadece test etmek istediniğiniz korelasyon katsayılarını serbest brakıp aradkai ki kare farkına bakarak) " gibi bir yorum da yapmıştınız, bu sebeple sizin yardımcı olabileceğinizi ümit ettim. Ayırt edici geçerlilikte, iki yöntemden bir tanesi; 2 örtük değişken arasındaki korelasyonu 1'e eşitleyerek ki-kare değişiminin anlamlı olup olmadığına bakmak diye teorik olarak okudum. Fakat bunu AMOS programında nasıl yapabiliriz hocam? Henüz ölçme modelinde iken, yani örtük değişkenler arasında ilişki yokken bu eşitleme işlemini nasıl gerçekleştirebilirim hocam internette araştırmama rağmen program üzerinde bir örnek verilmemiş hiç. Çok teşekkür ederim, umarım bu mesaj size ulaşır.

[@AkademikLink]

MErhabalar, İşin aslı konuya ilişkin bir videoyu kanala yükleyeceğim ama henüz bir zaman bulamadım. Ve maalesef bu işlemin amos'da nasıl yapılacğaı bir mesaj ile anlatabileceğimden daha karmaşık bir süreç. Ancak sizin bahsettğiniz süreçteki asıl amaç iki faktör arasındaki korelasyon katsayısının 1'den farklı olduğunu göstermek, dolayısıyla iki faktörarasındaki katsayıyı hesapladıktan sonra bu sayının gerçekten 1'den farklı olduğunu (+-sd) manual olarak gösterebilirsiniz. Dediğim gibi amosda bunun yapılması biraz karmaşık bir süreç (en azında mesaj ile yazabileceğimden) o yüzden bu sorunuza cevap verecek bir video'yu umut ediyorum ki en kısa zamanda yükleyebilriim. çalışmalarınızda kolaylıklar dileirm

[@pianodore4639]

istatistik ve analiz Yanıtınız için öncelikle çok teşekkür ederim. Anladım hocam, haklısınız elbette, kısa bir şekilde anlatılamıyor olabilir. Ben bu iki değişken arasındaki shared variance ile, ayrı ayrı değişkenlerin AVE’sini kıyasladığımda maalesef geçerli çıkmadı(bir tek bu 2 değişkende takıldım) o yüzden bu yöntemi de denemek istemiştim. Artık sizin videonuzu teslim vaktim kalırsa bekleyeceğim, çok teşekkürler. Hocam soracak başka kimse olmadığı için son olarak da, acaba 13 adet örtük değişkenden sadece 2sinin birbiri arasındaki discriminant validitysi geçersiz çıksa, bunu limitations olarak gösterip bir şekilde de ilerleyemez miyim? İfadelerin hepsinin faktörleri 0.7nin üzerinde o yüzden artık silemiyorum da. Sadece bu geçerlilik düşük çıktığı için örtük değişkene bağlı ifade silmek, (yüksek regresyon değeri olmasına rağmen silebilmek) hatalı bir hareket mi olur? Burada da yorumunuzu iletmek isterseniz çok sevinirim, Tekrar çok teşekkür ederim, iyi çalışmalar dilerim

[@AkademikLink]

@@pianodore4639 işin aslı bu sorunun cevaabını asıl olarak danışmanınızın vermesi gerekli. o tamam derse bir sıkıntı olmayacaktır. ama iyi bir dergiye göndermeyi düşünüyorsanız kabul edilebilir bir durum olmayabilir bu, bunun yerine iki faktörü birleştirip tek bir faktör olarak kabul etmek daha doğru olacaktır (sonuç olarak ayrışma geerliliği yoska bu iki faktör aynı yapı demektir). kolaylıklar dilerim

[@pianodore4639]

istatistik ve analiz anladım hocam, yine yanıtlarınız yol gösterdi gerçekten, vakit ayırdığınız için de çok teşekkür ederim kolaylıklar dilerim ben de