Ыбырай Алтынсарин "Алтын шеттеуік" әңгімесі/ kazakh audiobook for A2 level

Әңгіме бастауыш мектеп оқушыларына немесе қазақ тілін үйренушілерге арналып өңделген.
қазақтілі #A2деңгейі #learnkazakh

[@koreaandk-pop4356]

Уауу даусыңыз сондай жағымдыы😮❤

[@user-jj6zy8lx8b]

Шеттеуік??? Бұл қандай сөз? Қазақ тілінде жоқ сөздерді ойдан шығарып тілді бұзу дұрыс емес. Жазған сөзіңіз өзіңізге емес, елге түсінікті болсын. Қазақ тілінде елдің бәрі білетін, елдің бәріне ортақ әдебиеттік тіл бар. Жазғанда да, тіпті сөйлегенде де, соны қолдану қажет. К. Ахан(ов).

[@danila7692]

Шеттеуік деп жемістің сүйегін айтады. Ыбырай Алтынсариннің кезінде каштан деген сөздің орнына қолданылған. Қазіргі кезде каштан сөзінің аудармасын талшын деп береді. Біз солай қалдыра беруді жөн көрдік)

[@user-jj6zy8lx8b]

Кәзір қазақ тілінің өзі, түсініксіз шала қазақ тіліне айналып барады. Сондықтан мұндай әңгімелерді елге таратар кезде, оның ішінде шала қазақ оқымыстылардың енгізіп жіберген шала тілдік сөздері бар ма, жоқ па, соны тексеріп алу керек. Мысалы мектептерге арналған оқулық кітаптардың ішінде осындай түсініксіз сөздер көбейіп кеткен.Мектептерде (әдебиет оқулығының ішінде) Ы.Алтынсары бабамыздың өлеңінің сөздерін былай өзгерткен: Қынарда үнсіз тұрған тоғайлары, Шуылдап желмен бірге бас ұрады. Дұрысы: Қыратта үнсіз тұрған тоғайлары. Қазақта қынарда деген сөз бар ма? Жоқ. Енді екінші сөзге (ауыстырылған) қараңыз. Ел қыстап күн көреді жанабында. Дұрысы: Ел қыстап күн көреді жағасында. Осы оқулықтың 129 - шы бетінде І.Жансүгірдің жырларының сөздерін де өзгерткен. Сорғалап сол өзекке ат та құлап, Жоғалды жұрт көзінен келатқан ат. Дұрысы: Жарысқан ат. Келатқан (шала қаз-а) - келеатган (өзб-ше) - жарысқан ат (қаз-а). Бұл сөздер де (қынарда, жырақана, келатқан), "шеттеуік "сияқты шала қазақ тілінің түсініксіз сөздері. Дұрысы: Жемістің ішіндегі сүйегі. Сол сияқты "талшын " да шала қазақтардың былықтырып енгізіп жүрген сөздері. Мұндай шала тілдік сөздердің қазақ тіліне өте көп енгізілуіне байланысты(жұмыртқа - тұқым, табақ - леген, кәнки - сырғи, еңбек еткен мерзімі - еңбек өтілі, т.б), қазақ тілінің өзі түсініксіз тілге айналған. Кетіп тұр сөзден қуат, тілден рең, Өз тілін қазақ өзі құрбан қылып, Өзінің көрін өзі қазып жатыр, (Осылай), Өзінің қолыменен. Н.Айтұлы.