Zagadkowe rotundy na Wawelu sprzed 1000 lat. Unikatowe budowle pierwszych Piastów

Рет қаралды 52,062

Күн бұрын

Пікірлер: 76

@boguslawxiv1637 8 ай бұрын

Jestem studentem architektury i bardzo się interesuję budowlami romańskimi, cieszę się że Pan naświetla taką wiedzę. Pozdrawiam

@pawelp8307 4 ай бұрын

To jest budowla preromańska.

@SzlachtaPracuje7 8 ай бұрын

To już taka świecka tradycja, że niedzielę się rozpoczyna od obejrzenia filmu Wielkiej Historii :)

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Tym razem niewiele brakowało a by nie było odcinka, bo akurat 2 dni temu padł mi dysk w komputerze ;).... tak więc był maraton, żeby zdążyć:)

@drhakim8365 8 ай бұрын

A katolicka niedziela zaczyna sie od browara i kłótni z wrzaskliwą żoną .

@jobe4246 8 ай бұрын

@@WielkaHistoria Skoro padł dysk komputera, to może te rotundy były bardziej ważne dla kultu religijnego, niż wszystkim się wydaje. Jak to się mówi: "licho nie śpi". A może pochowana tam kobieta, to jakaś ważna dla Polski święta o której niedługo się dowiemy? Byłoby fajnie. Zainteresował mnie wątek z tymi szczątkami. To chyba nietypowe, aby w tamtych czasach w wieku 35 lat mieć zdrowe zęby i tak sobie po prostu umrzeć. Czy naukowcy ustalili już przyczynę jej śmierci? A to "drzewo życia" z jej nagrobka, o czym może świadczyć? Może to była ukochana, ale ukrywana przed światem nałożnica jakiegoś władcy, która np. zmarła podczas porodu? Nie wiem czemu, ale ten wątek nadzwyczaj mnie zaintrygował? Proszę nagrać osobny filmik na jej temat, jak już coś więcej będzie o tej sprawie wiadomo. Dziękuję.

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Obawiam się że niestety obecnie nie da się powiedzieć na jej temat właściwie nic więcej poza tym co przekazałem w odcinku. Zęby w tak dobrym stanie są czymś rzadkim w tej epoce, choć nie ewenementem. Co do drzewa życia - był to dość popularny motyw w ówczesnym chrześcijaństwie. Czasem odbiera się go jako rzecz pogańską, ale to zupelny błąd. Z dyskiem i lichem ni do końca, najpierw padł dysk, potem w związku z tym wziąłem na tapet już zaczęty "rezerwowy" odcinek :). Inaczej byłby chyba starożytny Rzym dla odmiany :).

@petercarpenter1 8 ай бұрын

Jest kotek jest łapka 👍 Ciekawy materiał dzięki.

@jakqup 8 ай бұрын

Dwa razy byłem na Wawelu, i nawet nie wiedziałem że takie coś tam jest! Następny urlop w Krakowie, wielkie dzięki!

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Wiele osób nie wie - wejście jest od drugiej strony, zwiedzanie, jeśli się nie mylę, tylko z przewodnikiem o określonych godzinach. Sugeruje zarezerwować z wyprzedzeniem :)

@mirekkato5273 8 ай бұрын

Bardzo ciekawa historia.

@piotrcybulski7628 8 ай бұрын

W końcu coś jest unikatowe, a nie unikalne!

@mm-rz9wr 3 ай бұрын

Dziękuję za biografie Wawelu, przeczytałem "tą cegłę" z zapartym tchem i odłożyłem na kupkę do przeczytania jeszcze raz co niebawem uczynię. Kocham Wawel i uważam że to najpiękniejsza rezydencja świata choć pewnie nie jest to zdanie obiektywne 😅 kolejne pańskie pozycje już na liście do kupienia 😅

@TomGuideKrakowPoland 8 ай бұрын

dzięki Bracie

@ukaszgo8440 8 ай бұрын

Doczekałem się. Serdeczne dzięki!

@zabo532 2 ай бұрын

Dziekuje bardzo

@AbiLasek 28 күн бұрын

Super temat 👍🏻

@TadeuszKozak 8 ай бұрын

Dobry wieczór. Praktycznie wszystkie tematy związane z Wawelem są dla mnie arcyciekawe, a miejsce jest oczywiście szczególne i jedyne takie. Jeden jest Wawel na całym świecie. Super że Pan te filmiki wrzuca ... i mamy tym razem Karola!!! :) ... i to jakie dlugie ujęcia! Oficjalnie oświadczam że jestem zachwycony i tym aspektem mrucząco futerkowym filmu ;) Kotek dzielnie pozuje z Pana książką, przeprowadzając toaletę. Myślę że należą mu się w związku z tym jakieś smakowite tantiemy! ;)

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Aż byłem zaskoczony, że Karol dał się tak spokojnie nakręcić i nawet nie podjął starań w celu zjedzenia kamery (tylko książki). To nie jest grzeczny kot ;-)

@robertkopacz1971 8 ай бұрын

5.45 "więcej niż rzadkie..." Nie wchodząc w polemikę, śmiem twierdzić, że MNIEJ niż rzadkie! Bowiem niezwykle rzadko spotykane, zatem mniej niż więcej. Piękna jest nasza historia 🇵🇱❤️🇵🇱

@drhakim8365 8 ай бұрын

Wasza - może, jednak nasza - niemiecka jest piękniejsza !

@Vikisoton 8 ай бұрын

Bardzo ciekawe... 🤔 Natomiast rotunda "C" stoi na wzgórzu zamkowym w Cieszynie przy granicy czeskiej nad Olzą obok baszty piastowskiej, jako pozostałość po zamku królewskim Piastów 😉. Rotunda ma tylko jedną półokrągłą przbudówkę. Służyła jako miejsce kultu- kościółek. Dziękuje za kolejny ciekawy odcinek.

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Rotunda w Cieszynie to też bardzo ciekawy temat, może kiedyś będę mieć okazję sfilmować ją od środka i zrobić o niej odcinek :).

@largiri5719 8 ай бұрын

Ta "pół okrągła przybudówka" to jest ABSYDA element charakterystyczny dla wczesnoromańskich budowli sakralnych jakie powstawały w domenie Piastów czy Przemyślidów. Jeżeli chodzi o publikacje naukowe odnośnie rotundy św. Mikołaja w Cieszynie to dostępna jest publikacja autorstwa T. Rodzińskiej-Chorąży i Z. Jagosz-Zarzyckiej. Sama rotunda nie była elementem zamku, funkcjonowała samodzielnie jako kościół grodowy.

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Niestety z pracami T. Rodzinskiej-Chorąży jest ten problem, że ma ona tendencje do budowania pozahistorycznych wywodów dalece sprzecznych ze źródłami pisanymi czy nawet archeologicznymi.

@kamilbrajer2746 Күн бұрын

To się zgadza ta na Wawelu ma prawdopodobnie oznaczenie B

@reginagrzywaczewska1121 8 ай бұрын

Bardzo ciekawe.

@patrycjaciesla8136 6 ай бұрын

Moja corka 8 lat jest oczarowana Krakowem. Już jako 6 latka była na zamku i byla oczarowana. Czesto pyta kiedy znów pojedziemy do Krakowa ns wystawę

@Mescherje 8 ай бұрын

Temat projektu wyglądu rotundy NMP zawsze mnie zadziwia, ponieważ jest to tak prosta forma, że naprawdę nie trzeba się inspirować francuskimi czy rzymskimi budowlami, żeby ją wymyślić. Można spojrzeć na krzyż równowamienny, swastykę czy inny podobny symbol , koniczynę czy jakiś kwiat i już, plan rotundy z czterema nawami gotowy. Natomiast szczątki z rotundy B to jest niesamowita zagadka.

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Myślę, że pytanie o to, na ile zewnętrzne inspiracje były konieczne jest słuszne. Ale trzeba pamiętać o paru kwestiach: jednak mówimy o akcji budowlanej na terenach, które zasadniczo nie znały jeszcze w ogóle architektury murowanej. Poza tym zaś są mocne, archeologiczne przesłanki do twierdzenia, że budowniczych zatrudnionych na Wawelu na początku XI wieku sprowadzono z Europy Południowej (co miało dość żenujące konsekwencje: wielkahistoria.pl/niewygodny-sekret-najstarszego-wawelu-dlaczego-trzeba-bylo-wyburzyc-niemal-wszystkie-budowle-jakie-tam-stanely/ )

@Mescherje 8 ай бұрын

@@WielkaHistoria A to dobre, nie słyszałem o tych fuszerkach 😀 Pozdrawiam. I ponawiam prośbę o materiał nt. kościółka św. Benedykta, no chyba że nie można o nim powiedzieć nic więcej, niż już napisano w ogólnodostępnych materiałach 🙂

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Obawiam się że to zbyt lokalny temat na odcinek. Nawet widea o Wawelu klikają się zwykle wyraźnie gorzej od tych na ogólnopolskie tematy

@sylwestraslezak4584 8 ай бұрын

Pierwsze skojarzenie płyty to Mieszko Stary i Zawodzie :) Intrygujące, która z wielkich dam zasłużyła na iście książęcy pochówek? Drugie skojarzenie, gdzieś to widziałam? Nin w Chorwacji :)

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Tym bardziej intrygująca że to musi być dama zmarła najpóźniej około 1040 roku.

@sylwestraslezak4584 8 ай бұрын

Właśnie czytam prezentowany artykuł i zagadki się mnożą:) Podejrzewałam Dobrosławę Mieszkowica :(@@WielkaHistoria

@lenariuse 8 ай бұрын

to ciekawe w zamkach ze 1 budowlami murowanymi na nich były zawsze te rotundy, u mnie na zamku w czersku też taka była

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Tak, to wiodąca forma wolnostojacego Koscioła w tym okresie, przynajmniej w naszym regionie. Natomiast rotundy wawelskie mają unikatowy kształt - zwłaszcza rotunda NMP.

@janzgormysyny5830 8 ай бұрын

Gliński dał ci ten zamek?

@drhakim8365 8 ай бұрын

Unikatowe budowle pierwszych Piastów I ostatnich Lechów .

@krzysztofnowak7158 8 ай бұрын

👍👍👍

@matus71 8 ай бұрын

W miejscowości Nin koło zadaru jest podobny kościół. Lata budowy chyba podobne.

@merrlin23 8 ай бұрын

To są silosy na rakiety balistyczne.

@drhakim8365 8 ай бұрын

Tak, tam leżom Tomahołki i Kruzy gotowe do wyszczelenia w atmoswere .

@larrydzemorsky1777 8 ай бұрын

@@drhakim8365 Dokładnie, i tak od setek lat, bo czekały na paliwo, które mogłoby je wynieść w powietrze. Tak to jest kiedy władcy pakują wszystkie monarch-pointsy w balistykę i nic w górnictwo.

@jankowalski7044 22 күн бұрын

Badacze wyjatkowo maja w tym wypadku zagadkę 🤔..chciano okreslić i nie mogli.nic nie wiadomo..

@drzewowit 8 ай бұрын

Jakże niewiele z nas po latach zostaje, a głuwnie przypadkowo...

@drhakim8365 8 ай бұрын

Analfabetyzm i kretynizm jest jednak wieczny .

@agnieszkarieff-wojciechows8631 8 ай бұрын

A może to Wanda co nie chciała Niemca ;-)

@drhakim8365 8 ай бұрын

Nie chciała też Austriaka i Szwajcara. Wanda była pierwszą antyfaszystką .

@janzgormysyny5830 8 ай бұрын

@@drhakim8365A czemuż to ona tak Włochów nielubiła?

@mm-rz9wr 3 ай бұрын

Dokładnie to samo mi do głowy przyszło! To musiała być ta Wanda! 😊

@krystynakrankiewicz7454 8 ай бұрын

Z czasu studjow pamietam jeszcze budynek interpretowany jako budowla bedaca sladem misji Irladskiej byc moze przed piastowskiej--prosze opowiedziec bo to nie rotunda .Byla na terenie wzgorza a nie Zamku

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Według obecnego stanu nauki żadna budowla kamienna na wzgórzu nie pochodzi sprzed 1000 roku. Różne hipotezy podawane do schyłku XX wieku dzisiaj należy uznać za nieaktualne.

@Marzena-z7b 4 ай бұрын

Pěkný ,,,,

@patrycjaciesla8136 6 ай бұрын

Czy rotunda NMP jest starsza niż ta w Cieszynie?

@krystynakrankiewicz7454 4 ай бұрын

Kazimierz był i pod tym względem Wizjonerem

@pablonylos8022 8 ай бұрын

No wreszcie mam! Dostałem w prezencie książkę"Wawel"-biografia. Ale to niemal wiekopomne dzieło. Dzięki za napisy pl...

@janzgormysyny5830 8 ай бұрын

Ile kosztuje.

@pablonylos8022 8 ай бұрын

@@janzgormysyny5830 to prezent, czyli dużo 😉

@larrydzemorsky1777 8 ай бұрын

Chciałbym przeczytać tę książkę, ale krew mnie zalewa przy Pańszczyźnie, a po Warcholstwie to już chyba będę łysy 😂

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

To może jednak Wawel zamiast Warcholstwa? wydaje się bezpieczniejszą lekturą:D

@tomaszbialek80 8 ай бұрын

Tych lechickich starozytnych rotund jest wiecej w calej europie

@zubenelgubenupi 7 ай бұрын

A Wanda, co nie chciała Niemca?

@imiejego40i4 8 ай бұрын

Niestety, nieprawdą jest, że do rotundy mozna wejść - wstęp dla zwiedzających jest zakazany, a możliwy jedynie dla konserwatorów, badaczy i ewentualnie studentów.

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Hmmm.... Przyznam, że nie jestem pewien jak obecnie to wygląda. Dawniej na pewno dało się zwiedzać. Przy okazji realizacji odcinka wszedłem za zgodą dyrekcji, być może nieświadomy że to normalnie nie takie proste. Muszę dopytać obsługi muzeum jakie są dokładnie zasady

@drhakim8365 8 ай бұрын

Przebierz się za księdza , a wejdziesz wszędzie.

@kamilbrajer2746 Күн бұрын

Witam , obejrzałem chyba wszystkie materiały . Opiera się Pan na własnej wiedzy jak i na materiałach innych historyków . Dlaczego nie wspomina Pan że w ów kościółku odnaleziono grób w latach 60 , XX wieku . I że przeznaczenie tej budowli mogło być zupełnie inne . Dlaczego trzymane jest to w tajemnicy . Dlaczego omija Pan tak znaczące fakty . Czy ma na to wpływ kościół katolicki . Nie wierzę że nie posiada Pan takiej wiedzy . Więc proszę wyjaśnić dlaczego omijane są tak znaczące materiały . Dlaczego nie jest to wyjaśniane przez Polskich historyków , archeologów i wszystkich innych . Przecież to jest nasza historia .

@mirkoskubiszewski5905 8 ай бұрын

Te rotundy na Wawelu są co prawda unikatowe, ale zostały zbudowane przez Morawian i Czechow zanim Piastowie zdobyli Krakow

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Kiedyś faktycznie taka teoria funkcjonowała. Ale współcześnie w nauce chyba już nikt się za nią nie opowiada - z różnych względów. Typologia (styl), warstwy, badania c14. Wszystko przemawia za tym, że budowle mają genezę piastowską. Po czasach czeskich na Wawelu pozostały tylko fundamenty zapewne drewnianego kościółka pod katedrą. Po morawskich - nie ma żadnych reliktów architektury monumentalnej.

@matapomaga4523 8 ай бұрын

Kotek poprawił nastrój. Ta młoda kobieta pochowana w sarkofagu to pewnie legendarna Wanda, co Niemca nie chciała.

@MirekK 8 ай бұрын

Ja wie kto był pochowany w tej krypcie. Przedsława kijowska. Inna opcja to córka Chrobrego żona Świętopełka , nieznanajeszcze z imienia.

@drhakim8365 8 ай бұрын

Ta co brała udział w I edycji 'Tańca z Gwiazdami', ale nie przeszła do półfinału, i słuch o niej zaginął.

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Przedslawa wiekowo mogłaby nawet pasować (ale tylko jeśli przyjmiemy bardzo pozna datę budowy rotundy), ale absolutnie żadne źródło nie daje podstaw do twierdzenia, że przebywała ona i umarła w Krakowie.

@MirekK 8 ай бұрын

@@WielkaHistoria Ale żadne źródło nie mówi o innej opcji więc można postawić jakąkolwiek hipotezę na początek ? Programy o KleopatrE czy Arsenowe to stek wymysłów które ludzie łykają jak pelikany.. więc dlaczego mamy pozostać na etapie "źródła milczą" ?

@WielkaHistoria 8 ай бұрын

Cóż, jako historyk staram się docierać do faktów i podawać potwierdzone szczegóły, a nie przekazywać "steki wymysłów". Jak sam Pan zauważył, tych ostatnich jest już wystarczająco wiele :).