Zagadkowe rotundy na Wawelu sprzed 1000 lat. Unikatowe budowle pierwszych Piastów

Рет қаралды 53,685

Күн бұрын

Пікірлер: 78

@boguslawxiv1637 10 ай бұрын

Jestem studentem architektury i bardzo się interesuję budowlami romańskimi, cieszę się że Pan naświetla taką wiedzę. Pozdrawiam

@pawelp8307 6 ай бұрын

To jest budowla preromańska.

@SzlachtaPracuje7 10 ай бұрын

To już taka świecka tradycja, że niedzielę się rozpoczyna od obejrzenia filmu Wielkiej Historii :)

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Tym razem niewiele brakowało a by nie było odcinka, bo akurat 2 dni temu padł mi dysk w komputerze ;).... tak więc był maraton, żeby zdążyć:)

@drhakim8365 10 ай бұрын

A katolicka niedziela zaczyna sie od browara i kłótni z wrzaskliwą żoną .

@jobe4246 10 ай бұрын

@@WielkaHistoria Skoro padł dysk komputera, to może te rotundy były bardziej ważne dla kultu religijnego, niż wszystkim się wydaje. Jak to się mówi: "licho nie śpi". A może pochowana tam kobieta, to jakaś ważna dla Polski święta o której niedługo się dowiemy? Byłoby fajnie. Zainteresował mnie wątek z tymi szczątkami. To chyba nietypowe, aby w tamtych czasach w wieku 35 lat mieć zdrowe zęby i tak sobie po prostu umrzeć. Czy naukowcy ustalili już przyczynę jej śmierci? A to "drzewo życia" z jej nagrobka, o czym może świadczyć? Może to była ukochana, ale ukrywana przed światem nałożnica jakiegoś władcy, która np. zmarła podczas porodu? Nie wiem czemu, ale ten wątek nadzwyczaj mnie zaintrygował? Proszę nagrać osobny filmik na jej temat, jak już coś więcej będzie o tej sprawie wiadomo. Dziękuję.

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Obawiam się że niestety obecnie nie da się powiedzieć na jej temat właściwie nic więcej poza tym co przekazałem w odcinku. Zęby w tak dobrym stanie są czymś rzadkim w tej epoce, choć nie ewenementem. Co do drzewa życia - był to dość popularny motyw w ówczesnym chrześcijaństwie. Czasem odbiera się go jako rzecz pogańską, ale to zupelny błąd. Z dyskiem i lichem ni do końca, najpierw padł dysk, potem w związku z tym wziąłem na tapet już zaczęty "rezerwowy" odcinek :). Inaczej byłby chyba starożytny Rzym dla odmiany :).

@petercarpenter1 10 ай бұрын

Jest kotek jest łapka 👍 Ciekawy materiał dzięki.

@jakqup 10 ай бұрын

Dwa razy byłem na Wawelu, i nawet nie wiedziałem że takie coś tam jest! Następny urlop w Krakowie, wielkie dzięki!

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Wiele osób nie wie - wejście jest od drugiej strony, zwiedzanie, jeśli się nie mylę, tylko z przewodnikiem o określonych godzinach. Sugeruje zarezerwować z wyprzedzeniem :)

@piotrcybulski7628 10 ай бұрын

W końcu coś jest unikatowe, a nie unikalne!

@AbiLasek 2 ай бұрын

Super temat 👍🏻

@mm-rz9wr 4 ай бұрын

Dziękuję za biografie Wawelu, przeczytałem "tą cegłę" z zapartym tchem i odłożyłem na kupkę do przeczytania jeszcze raz co niebawem uczynię. Kocham Wawel i uważam że to najpiękniejsza rezydencja świata choć pewnie nie jest to zdanie obiektywne 😅 kolejne pańskie pozycje już na liście do kupienia 😅

@mirekkato5273 10 ай бұрын

Bardzo ciekawa historia.

@TomGuideKrakowPoland 10 ай бұрын

dzięki Bracie

@zabo532 4 ай бұрын

Dziekuje bardzo

@TadeuszKozak 10 ай бұрын

Dobry wieczór. Praktycznie wszystkie tematy związane z Wawelem są dla mnie arcyciekawe, a miejsce jest oczywiście szczególne i jedyne takie. Jeden jest Wawel na całym świecie. Super że Pan te filmiki wrzuca ... i mamy tym razem Karola!!! :) ... i to jakie dlugie ujęcia! Oficjalnie oświadczam że jestem zachwycony i tym aspektem mrucząco futerkowym filmu ;) Kotek dzielnie pozuje z Pana książką, przeprowadzając toaletę. Myślę że należą mu się w związku z tym jakieś smakowite tantiemy! ;)

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Aż byłem zaskoczony, że Karol dał się tak spokojnie nakręcić i nawet nie podjął starań w celu zjedzenia kamery (tylko książki). To nie jest grzeczny kot ;-)

@ukaszgo8440 10 ай бұрын

Doczekałem się. Serdeczne dzięki!

@Vikisoton 10 ай бұрын

Bardzo ciekawe... 🤔 Natomiast rotunda "C" stoi na wzgórzu zamkowym w Cieszynie przy granicy czeskiej nad Olzą obok baszty piastowskiej, jako pozostałość po zamku królewskim Piastów 😉. Rotunda ma tylko jedną półokrągłą przbudówkę. Służyła jako miejsce kultu- kościółek. Dziękuje za kolejny ciekawy odcinek.

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Rotunda w Cieszynie to też bardzo ciekawy temat, może kiedyś będę mieć okazję sfilmować ją od środka i zrobić o niej odcinek :).

@largiri5719 10 ай бұрын

Ta "pół okrągła przybudówka" to jest ABSYDA element charakterystyczny dla wczesnoromańskich budowli sakralnych jakie powstawały w domenie Piastów czy Przemyślidów. Jeżeli chodzi o publikacje naukowe odnośnie rotundy św. Mikołaja w Cieszynie to dostępna jest publikacja autorstwa T. Rodzińskiej-Chorąży i Z. Jagosz-Zarzyckiej. Sama rotunda nie była elementem zamku, funkcjonowała samodzielnie jako kościół grodowy.

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Niestety z pracami T. Rodzinskiej-Chorąży jest ten problem, że ma ona tendencje do budowania pozahistorycznych wywodów dalece sprzecznych ze źródłami pisanymi czy nawet archeologicznymi.

@kamilbrajer2746 Ай бұрын

To się zgadza ta na Wawelu ma prawdopodobnie oznaczenie B

@reginagrzywaczewska1121 10 ай бұрын

Bardzo ciekawe.

@patrycjaciesla8136 8 ай бұрын

Moja corka 8 lat jest oczarowana Krakowem. Już jako 6 latka była na zamku i byla oczarowana. Czesto pyta kiedy znów pojedziemy do Krakowa ns wystawę

@sylwestraslezak4584 10 ай бұрын

Pierwsze skojarzenie płyty to Mieszko Stary i Zawodzie :) Intrygujące, która z wielkich dam zasłużyła na iście książęcy pochówek? Drugie skojarzenie, gdzieś to widziałam? Nin w Chorwacji :)

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Tym bardziej intrygująca że to musi być dama zmarła najpóźniej około 1040 roku.

@sylwestraslezak4584 10 ай бұрын

Właśnie czytam prezentowany artykuł i zagadki się mnożą:) Podejrzewałam Dobrosławę Mieszkowica :(@@WielkaHistoria

@Mescherje 10 ай бұрын

Temat projektu wyglądu rotundy NMP zawsze mnie zadziwia, ponieważ jest to tak prosta forma, że naprawdę nie trzeba się inspirować francuskimi czy rzymskimi budowlami, żeby ją wymyślić. Można spojrzeć na krzyż równowamienny, swastykę czy inny podobny symbol , koniczynę czy jakiś kwiat i już, plan rotundy z czterema nawami gotowy. Natomiast szczątki z rotundy B to jest niesamowita zagadka.

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Myślę, że pytanie o to, na ile zewnętrzne inspiracje były konieczne jest słuszne. Ale trzeba pamiętać o paru kwestiach: jednak mówimy o akcji budowlanej na terenach, które zasadniczo nie znały jeszcze w ogóle architektury murowanej. Poza tym zaś są mocne, archeologiczne przesłanki do twierdzenia, że budowniczych zatrudnionych na Wawelu na początku XI wieku sprowadzono z Europy Południowej (co miało dość żenujące konsekwencje: wielkahistoria.pl/niewygodny-sekret-najstarszego-wawelu-dlaczego-trzeba-bylo-wyburzyc-niemal-wszystkie-budowle-jakie-tam-stanely/ )

@Mescherje 10 ай бұрын

@@WielkaHistoria A to dobre, nie słyszałem o tych fuszerkach 😀 Pozdrawiam. I ponawiam prośbę o materiał nt. kościółka św. Benedykta, no chyba że nie można o nim powiedzieć nic więcej, niż już napisano w ogólnodostępnych materiałach 🙂

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Obawiam się że to zbyt lokalny temat na odcinek. Nawet widea o Wawelu klikają się zwykle wyraźnie gorzej od tych na ogólnopolskie tematy

@krzysztofnowak7158 10 ай бұрын

👍👍👍

@lenariuse 10 ай бұрын

to ciekawe w zamkach ze 1 budowlami murowanymi na nich były zawsze te rotundy, u mnie na zamku w czersku też taka była

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Tak, to wiodąca forma wolnostojacego Koscioła w tym okresie, przynajmniej w naszym regionie. Natomiast rotundy wawelskie mają unikatowy kształt - zwłaszcza rotunda NMP.

@janzgormysyny5830 10 ай бұрын

Gliński dał ci ten zamek?

@drhakim8365 10 ай бұрын

Unikatowe budowle pierwszych Piastów I ostatnich Lechów .

@robertkopacz1971 10 ай бұрын

5.45 "więcej niż rzadkie..." Nie wchodząc w polemikę, śmiem twierdzić, że MNIEJ niż rzadkie! Bowiem niezwykle rzadko spotykane, zatem mniej niż więcej. Piękna jest nasza historia 🇵🇱❤️🇵🇱

@drhakim8365 10 ай бұрын

Wasza - może, jednak nasza - niemiecka jest piękniejsza !

@matus71 10 ай бұрын

W miejscowości Nin koło zadaru jest podobny kościół. Lata budowy chyba podobne.

@merrlin23 10 ай бұрын

To są silosy na rakiety balistyczne.

@drhakim8365 10 ай бұрын

Tak, tam leżom Tomahołki i Kruzy gotowe do wyszczelenia w atmoswere .

@larrydzemorsky1777 10 ай бұрын

@@drhakim8365 Dokładnie, i tak od setek lat, bo czekały na paliwo, które mogłoby je wynieść w powietrze. Tak to jest kiedy władcy pakują wszystkie monarch-pointsy w balistykę i nic w górnictwo.

@Marzena-z7b 6 ай бұрын

Pěkný ,,,,

@jankowalski7044 2 ай бұрын

Badacze wyjatkowo maja w tym wypadku zagadkę 🤔..chciano okreslić i nie mogli.nic nie wiadomo..

@krystynakrankiewicz7454 9 ай бұрын

Z czasu studjow pamietam jeszcze budynek interpretowany jako budowla bedaca sladem misji Irladskiej byc moze przed piastowskiej--prosze opowiedziec bo to nie rotunda .Byla na terenie wzgorza a nie Zamku

@WielkaHistoria 9 ай бұрын

Według obecnego stanu nauki żadna budowla kamienna na wzgórzu nie pochodzi sprzed 1000 roku. Różne hipotezy podawane do schyłku XX wieku dzisiaj należy uznać za nieaktualne.

@patrycjaciesla8136 8 ай бұрын

Czy rotunda NMP jest starsza niż ta w Cieszynie?

@agnieszkarieff-wojciechows8631 10 ай бұрын

A może to Wanda co nie chciała Niemca ;-)

@drhakim8365 10 ай бұрын

Nie chciała też Austriaka i Szwajcara. Wanda była pierwszą antyfaszystką .

@janzgormysyny5830 10 ай бұрын

@@drhakim8365A czemuż to ona tak Włochów nielubiła?

@mm-rz9wr 4 ай бұрын

Dokładnie to samo mi do głowy przyszło! To musiała być ta Wanda! 😊

@drzewowit 10 ай бұрын

Jakże niewiele z nas po latach zostaje, a głuwnie przypadkowo...

@drhakim8365 10 ай бұрын

Analfabetyzm i kretynizm jest jednak wieczny .

@larrydzemorsky1777 10 ай бұрын

Chciałbym przeczytać tę książkę, ale krew mnie zalewa przy Pańszczyźnie, a po Warcholstwie to już chyba będę łysy 😂

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

To może jednak Wawel zamiast Warcholstwa? wydaje się bezpieczniejszą lekturą:D

@zubenelgubenupi 9 ай бұрын

A Wanda, co nie chciała Niemca?

@tomaszbialek80 10 ай бұрын

Tych lechickich starozytnych rotund jest wiecej w calej europie

@imiejego40i4 10 ай бұрын

Niestety, nieprawdą jest, że do rotundy mozna wejść - wstęp dla zwiedzających jest zakazany, a możliwy jedynie dla konserwatorów, badaczy i ewentualnie studentów.

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Hmmm.... Przyznam, że nie jestem pewien jak obecnie to wygląda. Dawniej na pewno dało się zwiedzać. Przy okazji realizacji odcinka wszedłem za zgodą dyrekcji, być może nieświadomy że to normalnie nie takie proste. Muszę dopytać obsługi muzeum jakie są dokładnie zasady

@drhakim8365 10 ай бұрын

Przebierz się za księdza , a wejdziesz wszędzie.

@pablonylos8022 10 ай бұрын

No wreszcie mam! Dostałem w prezencie książkę"Wawel"-biografia. Ale to niemal wiekopomne dzieło. Dzięki za napisy pl...

@janzgormysyny5830 10 ай бұрын

Ile kosztuje.

@pablonylos8022 10 ай бұрын

@@janzgormysyny5830 to prezent, czyli dużo 😉

@krystynakrankiewicz7454 5 ай бұрын

Kazimierz był i pod tym względem Wizjonerem

@kamilbrajer2746 Ай бұрын

Witam , obejrzałem chyba wszystkie materiały . Opiera się Pan na własnej wiedzy jak i na materiałach innych historyków . Dlaczego nie wspomina Pan że w ów kościółku odnaleziono grób w latach 60 , XX wieku . I że przeznaczenie tej budowli mogło być zupełnie inne . Dlaczego trzymane jest to w tajemnicy . Dlaczego omija Pan tak znaczące fakty . Czy ma na to wpływ kościół katolicki . Nie wierzę że nie posiada Pan takiej wiedzy . Więc proszę wyjaśnić dlaczego omijane są tak znaczące materiały . Dlaczego nie jest to wyjaśniane przez Polskich historyków , archeologów i wszystkich innych . Przecież to jest nasza historia .

@TheTelemann1 Ай бұрын

Ta tajemnicza kobieta z grobowca wawelskiego to mogła być księżniczka ruska Przedsława, którą Chrobry zgwałcił i porwał w 1018 z Kijowa.

@mirkoskubiszewski5905 10 ай бұрын

Te rotundy na Wawelu są co prawda unikatowe, ale zostały zbudowane przez Morawian i Czechow zanim Piastowie zdobyli Krakow

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Kiedyś faktycznie taka teoria funkcjonowała. Ale współcześnie w nauce chyba już nikt się za nią nie opowiada - z różnych względów. Typologia (styl), warstwy, badania c14. Wszystko przemawia za tym, że budowle mają genezę piastowską. Po czasach czeskich na Wawelu pozostały tylko fundamenty zapewne drewnianego kościółka pod katedrą. Po morawskich - nie ma żadnych reliktów architektury monumentalnej.

@matapomaga4523 10 ай бұрын

Kotek poprawił nastrój. Ta młoda kobieta pochowana w sarkofagu to pewnie legendarna Wanda, co Niemca nie chciała.

@MirekK 10 ай бұрын

Ja wie kto był pochowany w tej krypcie. Przedsława kijowska. Inna opcja to córka Chrobrego żona Świętopełka , nieznanajeszcze z imienia.

@drhakim8365 10 ай бұрын

Ta co brała udział w I edycji 'Tańca z Gwiazdami', ale nie przeszła do półfinału, i słuch o niej zaginął.

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Przedslawa wiekowo mogłaby nawet pasować (ale tylko jeśli przyjmiemy bardzo pozna datę budowy rotundy), ale absolutnie żadne źródło nie daje podstaw do twierdzenia, że przebywała ona i umarła w Krakowie.

@MirekK 10 ай бұрын

@@WielkaHistoria Ale żadne źródło nie mówi o innej opcji więc można postawić jakąkolwiek hipotezę na początek ? Programy o KleopatrE czy Arsenowe to stek wymysłów które ludzie łykają jak pelikany.. więc dlaczego mamy pozostać na etapie "źródła milczą" ?

@WielkaHistoria 10 ай бұрын

Cóż, jako historyk staram się docierać do faktów i podawać potwierdzone szczegóły, a nie przekazywać "steki wymysłów". Jak sam Pan zauważył, tych ostatnich jest już wystarczająco wiele :).