ZAWÓD-ORGANISTA - odcinek 8 (Psalm responsoryjny, sekwencja, aklamacje przed ewagelią, nieszpory)

[@trompettejoyeuse]

Super. Kolejny bardzo wartościowy film. W zeszły roku założyłem w parafii grupę psałterzystów i wspólnie uczymy się poprawnego śpiewu, zarówno pod względem technicznym, jak i merytorycznym. Warto angażować ludzi i im pomagać. Dużo dobra może z tego wyniknąć!

[@Kamilfras]

Pewnie, że tak. Jak są chętni to trzeba to wykorzystać. Zawsze w razie choroby gardła czy procesji pomogą.

[@mioszkubera1786]

Jestem organistą w kościele walubiu Jak dobrać psalm

[@michamos3359]

Co do psalmu to ja miałem kiedyś takie o to doświadczenie. Jestem na Mszy świętej w Adwencie. Dość duża uroczystość, bo przekazanie Betlejemskiego Światła Pokoju. Obecne były obydwa bielskie harcerskie hufce, ZHP i ZHR. Śpiewała pewna dziewczyna z ZHP (odróżniam te mundurki no to wiem, kto jest kto). Tyle, że śpiewała niby wyraźnie, ale jednak tak cicho, że pan organista katedralny, który jest mistrzem w swojej dziedzinie na naszym terenie, nie grał jej do psalmu bo...bał się, że...organy ją zagłuszą na najniższym poziomie głośności. A tak w ogóle to dziękuję za ten cykl filmów, bo jest doskonały. Dużo się rzeczy dowiedziałem bardzo interesujących i praktycznych. Te filmy to namiastka studium organistowskiego.

[@asadafa18]

Warto wspomnieć też o znanym trendzie w parafiach takim jak psalm na melodię pieśni np. Zwycięzca śmierci w Wielkanoc, czy też na melodię Gdy śliczna Panna w Boże Narodzenie lub Alleluja na melodię W żłobie leży albo na melodię Czarna Madonno w święta Maryjne (z ciągnącym drugim głosem organistą :D ). Poza tym można wymieniać wiele "ciekawych" wersji Baranku Boży np. na melodię Jezus Malusieńki albo Święty Święty na melodię Tryumfy :)

[@CieMaKat]

Od siebie dodam dwie rzeczy: 1. Jeśli chodzi o dobór melodii psalmu do akcentów w refrenie to szczerze polecam "Psallite Domino Sapienter - Typiczne melodie do Mszy świętej", wyd. 4, Opole 2017. Książka klasyfikuje zarówno melodie jak i refreny według akcentów, co znacząco ułatwia dobór. 2. Zabrakło mi argumentacji, np. dlaczego w okresie Bożego Narodzenia nie można zastępować Chwała i Psalmu kolędami. Dla mnie jest to oczywiste, ale skoro problem nadal występuje w parafiach, znaczy że nie jest to jasne dla wszystkich.

[@Kamilfras]

O tym mówi choćby OWMR w punkcie 53.

[@CieMaKat]

@@Kamilfras to prawda. Dla niektórych (a może i większości) Psalm jest tylko (przepraszam za kolokwializm) przerywnikiem muzycznym. Zapomina się, że to przecież treść Pisma Świętego I jeśli mogę jeszcze jedno. Bardzo gorąco zachęcam aby pomiędzy czytaniami a śpiewem zrobić choć chwilę przerwy na osobista medytację czytania. Wiem, że spotyka się to z niezrozumieniem - sam, robiąc przerwę przed psalmem, słyszałem jak ludzie na dole zaskoczeni szeptali między sobą: "organista zasnął" :)

[@Kamilfras]

@@CieMaKat Z tym milczeniem podczas liturgii to w ogóle jest problem, księża i organiści zapominają o tym, a jeśli już stosują (na przyklad na uwielbienie) to spotyka się to ze zdziwieniem wiernych. A cisza wprowadza dużo spokoju do liturgii.

[@helenachrzanowska6593]

Często jest tak, ze bardziej pasuje połączenie dwóch innych wersów niż wyznacza krzyzyk. Czy takie zmiany sa dopuszczalne? Czy powinniśmy się bezwzględnie trzymać połączeń określonych przez lekcjonarz? (Korzystam jeszcze ze starych lekcjonarzy-może w nowych ten problem jest lepiej rozwiązany.)

[@Kamilfras]

Czasami jest tak, że naturalnie kolejny werset jest jakby kontynuacją poprzedniego, jakby tam był przecinek a nie krzyżyk. Myślę, że nie jest to jakiś wielki błąd, bo nie zmienia się jakby tekstu, a możliwości wykonywania psalmu są różne.

[@robij2120]

Fajna profilówka.

[@mateuszhermanowski8084]

Witam serdecznie, czy jest taki zbiór który zawiera melodie psalmów responsoryjnych? Jeśli tak, gdzie mógłbym je zdobyć?

[@Kamilfras]

@@mateuszhermanowski8084 Osobiście polecam publikację z poniższego linku. Jest także w wersji z harmonizacją. www.wydawnictwo.opole.pl/liturgia/420-psallite-domino-sapienter.html

[@Jan-gy1cy]

Czy to, że aklamacja musi być na inną melodię niż psalm, jest napisane w którymś kościelnym dokumencie? Ogólnie zgadzam się, że warto do tego dążyć, ale czasem takie rozwiązanie ma więcej wad niż zalet.

[@jakub1695]

W mojej parafii zazwyczaj organiści (jest dwóch) są odpowiedzialni za psalm.

[@wojtekwasilewski3814]

Rewelacyjny odnicek!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

[@888wilda]

A co z "arabskimi" melodiami psalmów? To jest ostatnio scholkowo-młodzieżowy trend. Ja osobiście nie używam, ale czy można tak robić?

[@michalswiderski127]

A czy będzie seria odcinków dotyczących utrzymania instrumentu itp.?

[@Kamilfras]

Tak. W 10 odcinku a bardziej w dodatkowym 11 odcinku.

[@michalswiderski127]

@@Kamilfras Dziękuję może już pytało kilka osób w poprzednich odcinkach jeżeli tak to przepraszam Podziwiam Pana Pracę Powodzenia!

[@alanprz.9773]

"Przestawienie szyku zdania w zwrotce" żeby dopasować melodię. A jakiś przykład??

[@Micha-qn3ox]

Bardzo pomocny film . Pytanie szczegółowe w Pomocach dla organistów Ciebie Boga Wysławiamy po każdym ,,Alleluja" w aklamacji jest cenzura np Alleluja Machury . Czy należny na ten ułamek sekundy oderwać ręce od klawiatury ?Czy możne chodzi tam o coś innego?

[@Kamilfras]

Myślę, że w przypadku aklamacji alleluja, poniekąd wymuszona jest mała cezura po każdym, aby oddzielić słowa, które zaczynają się na tę samą literę, na którą się kończą. Także dla samej czytelności wokalne trzeba to zrobić. Trudno mi odnieść się do melodii, bo nie wiem, o które konkretnie alleluja chodzi o czy melodia wymaga brania tam oddechu.

[@Micha-qn3ox]

@@Kamilfras Dziękuje za odpowiedz. Melodia nie wymaga, na upartego zaśpiewało by się ją na jednym oddechu , dlatego zaciekawiła mnie ta cenzura jak i przy melodi tak i w basie. Ale raczej(?) nie ma sensu odrywac reki gdy oddechu nie trzeba brac ?

[@Kamilfras]

@@Micha-qn3ox Zasadniczo to powinno iść w parze. Bierzemy oddech na koniec frazy (nie mylić z dobraniem oddechu jak brakuje) to i ręce nad klawiaturę.

[@SuperDaroG]

Świetny odcinek! Jednak zastanawiają mnie 2 rzeczy: skąd wynika, i jak je uargumentować, stwierdzenie "melodia Alleluja nie może być taka sama jak psalmu responsoryjnego" oraz co z mszą świętą roratnią, gdzie rozpisany jest śpiew miedzylekcyjny "Podnieście w górę"? Czy należy wykonywać ten śpiew zamiast psalmu na dany dzień?

[@Kamilfras]

Alleluja pochodzi z innego miejsca w Piśmie świętym niż psalm, wykonywane też jest z innego miejsca. Ja zalecałbym zachowanie bliskości tonalnej między psalmem a alleluja, zwłaszcza, gdy nie są one przedzielone drugim czytaniem. Jeśli chodzi o Podnieście w górę to zapewne chodzi o tzw. Nowennę do Bożego Narodzenia. Są w różnych regionach Polski tradycje, które ciężko wykorzenić. Przepisy mówią jasno w punkcie 61, że zamiast psalmu można wykonać graduał lub psalm allelujatyczny. Nic nie wspominają na temat zamiany na inny tekst. Trudno mi powiedzieć, skąd się to wzięło, ale podejrzewam, że geneza tego śpiewu pochodzi z tego samego podwórka, co Gdy się Chrystus rodzi zamiast Glorii, Dzisiaj w Betlejem zamiast psalmu i Anioł pasterzom mówił zamiast Credo.

[@mateuszk8062]

Jeśli chodzi o "Podnieście w górę" to pytający miał na myśli inny śpiew, wykonywany w rejonach Górnego Śląska między czytaniami na mszach roratnich. Zdecydowanie nie pochodzi on z praktyki zastępowania psalmu pieśnią, a jest tłumaczeniem responsorium gradualnego "Tollite portas" przewidzianego na mszę roratnią przez Ordo Cantus Missae (podobnie jak pozostałe części tzw. Mszy Roratniej ks. Raka). De facto więc jest to śpiew graduału, którego tłumaczenie i sposób wykonania są umieszczone w zatwierdzonych przez władze diecezjalne śpiewnikach liturgicznych (np. w Śpiewniku liturgicznym Archidiecezji Katowickiej). Ponadto śpiew posiada długą tradycję wykonawczą. Choć przepisy ogólne nie przewidują wprost możliwości wykonania graduału w tłumaczeniu, to wydaje się, że skoro proklamowany jest ten sam treściowo tekst co w graduale (co jest dozwolone) a tłumaczenie zostało zatwierdzone, to trudno uznać to za zjawisko negatywne dla liturgii i w mojej opinii warto kultywować ten zwyczaj.

[@Mateoto002]

Rewelacja :-) :-)

[@bazejmajkut2347]

Mam jedo pytanie, mianowicie: Jak jest w psalmie krzyżyk, czyli kolejny werset trzeba zaśpiewać na jednym tonie. W niektórych psalmach według mnie, te krzyżyki są postawione w niewłaściwych miejscach i wtedy zmieniają interpunkcję psalmu, sprawiając złe akcentowanie końcówek wersetów. Czy można wetdy sobie przeciągnąć na jednym tonie inny werset?

[@Kamilfras]

Krzyżyk to zawieszenie melodii, zawsze jest po pierwszym lub trzecim wersie.

[@mr.organist]

Krzyżyk to jeszcze "nic"... Według mnie organiści często nie widzą przecinków... A to jest poniekąd dla ich dobra i dla lepszego zrozumienia tekstu.. Np dzisiejszy psalm (ze św. Stanisława) ostatnia zwrotka i ostatni wers... Z przecinkami brzmi to zrozumialej..

[@Kamilfras]

Oczywiście. Dlatego warto wcześniej przeczytać treść psalmu, żeby to słowo głosić a nie tylko odśpiewać.

[@mr.organist]

U mnie jest 3 organistów... Jak tylko fizycznie mogę, to zamieniam się w kantora... A Męka Pańska to u nas raczej tylko księża (jest ich akt. 9)... Lektorów śpiewających jest 4 + dziewczyny z chóru oraz "przypadkowi" śpiewacy, którzy nie uprzedzają nikogo o swoich zamiarach...

[@dominikwastowski4606]

akcent słowny w "ZUchwałe" źle w śpiewniku?

[@Kamilfras]

Tak. Jest źle podkreślone. Akcent w słowie ZUCHWAŁE jednak jest na sylabę CHWA.

[@OneLifeWithEachOther]

Miałam niedawno okazję być na mszy w kościele, w którym gra (i śpiewa) naprawdę przewspaniały organista (i równie dobry wokalista). Widocznie wziął sobie do serca to zalecenie, by psalm był śpiewany z ambony, bo ten psalm odśpiewał ksiądz. Powiem krótko: szkoda. Zasady - zasadami, ale jeżeli mamy przykład, ze organista jest mega utalentowanym gościem, a powierza się odśpiewanie psalmu komuś bez choćby namiastki prawidłowej emisji głosu, to dlaczego w to dalej brnąć? Mało który kościół ma kantora "na wyposażeniu". A jak przychodzi do tej ambony jakaś dziewczynka, czy ministrant, który ledwie wydaje czyste dźwięki, albo w ogóle zawodząca stara baba - no, esteta tego nie uciągnie, co tu dużo mówić.

[@Kamilfras]

Z każdą osobą śpiewającą psalm należy tenże przećwiczyć. Czy to kapłan, czy dziewczynka ze scholi czy kantor. Jeśli się nie nadaje, tak jak wspomniany ksiądz, to należy ten psalm recydować.