Allemaal beestjes | De olifant

Olifanten zijn de grootste nog levende landdieren ter wereld. Zij behoren tot de familie van de elephantidae binnen de orde van de slurfdieren. Momenteel leven er nog drie soorten: de Afrikaanse savanne-olifant, de Afrikaanse bosolifant en de Aziatische olifant. Lang werd gedacht dat de bosolifant een ondersoort van de Afrikaanse was, maar na DNA-onderzoek in 2021 bleek dit niet het geval te zijn. De bosolifant leeft vooral - het woord zegt het zelf - in bossen, diep in het regenwoud van Centraal- en West-Afrika. Olifanten komen in het wild nog voor in Afrika en Azië. Het gewicht van een volwassen mannetjesdier kan wel tot zo’n 7.000 kilogram oplopen en ze kunnen zo’n vier meter hoog worden.
De slurf van deze mooie dieren kan wel twee meter lang zijn. Ze gebruiken deze vooral voor het grijpen van voorwerpen, het drinken, baden en trompetteren. De slurf is eigenlijk een soort van lange, flexibele neus. Ook wordt de slurf gebruikt om affectie te tonen. Een olifant kan niet zweten, hij wappert wel met de oren om af te koelen. De grote oorflappen worden immers gebruikt om de temperatuur van het lichaam te regelen. Als een olifant het te warm krijgt, klappert hij met zijn oren en hierdoor koelt het bloed - via de bloedvaten in zijn oren - af en stroomt het koelere bloed weer terug in zijn lichaam.
Hun snijtanden groeien uit tot slagtanden en dienen als hulpmiddel bij het verplaatsen van objecten, het graven en als wapen tijdens het vechten. Hoe ouder het dier, hoe groter de slagtanden. Die groeien met een snelheid van 17 centimeter per jaar. De grootste slagtand van een Afrikaanse olifant meet zo’n 3,5 meter. Bij de Afrikaanse olifant hebben zowel de mannetjes als de vrouwtjes slagtanden, bij de Aziatische variant hebben alleen sommige mannetjes slagtanden.
Afrikaanse olifanten hebben grotere oren dan hun Aziatische familieleden en hebben een holle rug, terwijl de Aziatische een bolle of rechte rug hebben. Olifanten hebben de langste draagtijd van alle dieren, namelijk 22 maanden. Per worp komt er doorgaans één welpje ter wereld, soms is er eens sprake van een tweeling. Een kalfje weegt bij de geboorte tussen de 80 en de 115 kilogram. Zelfstandig zijn ze pas helemaal als ze de leeftijd van acht jaar bereiken. Olifanten zijn echte planteneters. Ze eten gras, bladeren, struiken en fruit, tot wel zo’n 160 kilogram per dag. En ze drinken zo’n 70 tot 150 liter per dag.
In de vrije natuur hebben volwassen olifanten bijna geen natuurlijke vijanden. Uitgehongerde leeuwen durven hen wel eens aan te vallen. Vooral baby-olifantjes lopen dan gevaar. En dan is er uiteraard ook de mens. Door zijn grote slagtanden is de Afrikaanse olifant enorm geliefd bij stropers. De tanden bestaan uit ivoor, waar heel veel geld voor betaald wordt. Die handel in ivoor is nu wel verboden, maar toch worden er jaarlijks nog heel wat olifanten gedood, waardoor ook hij in zijn voortbestaan is bedreigd.