AUTOKARY z EPOKI PRL-u

W tym filmie przedstawie Tobie autokary bądź też autobusy turystyczne które były popularne za czasów PRL w naszym kraju.
Interesujące pojazdy: / @interesujace_pojazdy
Patronite: patronite.pl/autobusy_slawka
Instagram: / autobusy_slawka
Grupa FB: / 679154462705972
Źródło:
www.tuolawa.pl/wiadomosci/173...
autosan.cba.pl/historia/histor...
pl.wikipedia.org/wiki/Sanos
ksiązka pt. "Autobusy z Sanoka" autor: Marek Kuc
www.smartage.pl/zapomniany-au...
pl.wikipedia.org/wiki/Jelcz_0...
www.przedniaplatformatramwaju....
www.bushandel.pl/245973?lng=pl
pl.wikipedia.org/wiki/Autosan...
Autor kanału nie rości żadnych praw do zdjęć/grafik zawartych w filmie. Materiały są użyte na mocy prawa cytatu wraz z oznaczeniem autora/źródła i poszanowaniem jego dzieła, film ten nie ma żadnego negatywnego wpływu na dzieło autora, użyte materiały mają na celu lepiej zobrazować widzowi daną sytuację. Jeśli jesteś autorem któregoś z materiałów użytych w filmie i życzysz sobie żeby zamiast podpisu np. imieniem i nazwiskiem w opisie pojawił się np. twój instagram - czuj się swobodnie aby taką chęć napisać w mailu kontaktowym, dzięki temu twoja twórczość trafi do szerszego grona odbiorców!
Mail kontaktowy: [e-mail]

[@Autobusy_Slawka]

Jechałeś kiedyś którymś z tych autokarów?

[@autosanH10]

Ιλαρά

[@rafamatejczyk8604]

Sanosem,oraz Jelczem "Ogórkiem ".

[@dziku878]

Sanosem i Autosanem H10

[@bycmatematykiem]

Sanos S14, TAM, Jelcz PR110D, Ikarus 55, Ikarus 255. Ogórkiem 014 Lux nie jechałem. Jelcz 043 nie liczy się. :)

[@ukaszfilipiak2989]

Jechałem tym konkretnym egzemplarzem Jelcza Lux.

[@mirosawpolitowski1185]

W 1991 jechałem z rodziną,jako pasażer autobusem H09 do Bułgarii. Był to autobus zakładowy. Niedaleko za granicą z Węgrami, usłyszałem zajome obieranie w prawym przednim kole. Byłem wtedy zawodowym kierowcą i wiedziałem co ten dźwięk znaczy. Wyrobiło się gniazdo łożyska piasty. W okolicach Skopje otrzymaliśmy propozycje napraw od miejscowych za 200 dolarów. Nie zaufaliśmy miejscowym, bo z opowieści wiedziałem że to tylko początek kłopotów. Za wykup piasty zapłacilibyśmy tysiąc dolarów. Jako mechanik zaproponowałem,vby każdy otworzył konserwę turystyczną. Uzbierało się tej blachy z 15 sztuk. Owinelismy bieżnie zewnętrzną łożyska i wbiliśmy na chamaw piastę. Dojechaliśmy do Sozopolu. Kierowca dziękował, a dalej już film się urwał. Na koniec sam dyrektor przedsiębiorstwa samolotem przywiózł piastę i łożysko. Nic dalej nie amietam jak znalazłem się w domu.

[@dasboot5903]

NO to z ciebie byl wowczasniezly APARAT = nie powiem :o)) Ale zachowales sie jak najbardziej w sposob profesjonalny - trzeba ci przyznac szczerze !!!!

[@krkielar]

Prawdziwy mechanik z tamtych czasów. Mam sąsiada, były mechanik Autosanu, palcem kierował TIRami i autobusami z przyczepami parkując do tyłu. W domu z butelek pet, wężyków i innych cudów stworzył system do testowania wtrysków w 1.5 DCI Renault...

[@marcinrakowski3236]

W latach 80-tych najbardziej popularne w turystyce krajowej były Ikarusy, Przejechałem nimi wiele szkolnych wycieczek, a nawet o nich nie wspomniałeś. A przy okazji sprawdź dokładniej lata produkcji wspomnianego Mercedesa. W przypadku tej marki można sprawdzić nawet model radia jaki był zamontowany więc stwierdzenie "nie jest pewne od kiedy był produkowany" jest trochę nie na miejscu.

[@przemysawkosicki814]

aaaaaaaa co z Jelczami PR wycieczkowymi ktorymi uwielbialem jezdzic ze wzgl na super wygodne fotele i bujanie przyjemne w czasie jazdy ...to było lepsze niz aviomarin :)

[@januszkowalski6613]

Zapomniaj dołączyć to taki maly szczegół😂😂😂 małe fopa

[@kamillo199122]

Dokładnie te bujanie to coś pięknego było jak na statku 😁

[@Spike_Vega]

Szkoda, że w przypadku Sanosa S14 nigdzie nie pokazałeś go z tyłu. Miał genialne wloty powietrza na bocznych klapach silnika i z tego go najbardziej kojarzę jako dziecko.

[@chszarz1986]

Super materiał ale brakuje mi tu wzmianki o Jelczu PR110D, Ikarusie 256/250 i mogłeś wspomnieć też coś o Karosach serii 700. Te ostatnie zawsze mi się bardzo podobały ze względu na kanciasty kształt, podobnie jak Autosan H10. :) Pierwszą daleką podróż dzieciństwa jaką pamiętam odbyłem właśnie Jelczem PR110. A na zieloną szkołę zawiózł mnie Ikarus 256 :)

[@BartoszKarwacki]

Zabrakło Jelcza PR 110, które były wyposażone w wygodne, rozkładane fotele lotnicze, półki bagażowe, indywidualne oświetlenie oraz bar i video. Zabrakło również Ikarusów turystycznych i dalekobieżnych. Pod koniec lat 90 jeszcze we flocie Orbis jeździły Mercedesy 302 Otomarsan. Wchodziły również Mercedesy 303. Zrób odcinek jako kontynuacja o tych autokarach. Jechałem TAMem i Autosanami H9 i H10.

[@maciekol4972]

Fajny materiał, dzięki. W mojej dawnej pracy był TAM jako autobus zakładowy, taki z funduszu socjalnego. Służył do wożenia pracowników na wczasy do własnych domów wczasowych latem i zimą. Przez resztę roku właściwie stał w warsztacie. Co ciekawe to ten autobus miał silnik chłodzony powietrzem. W mojej chierarchii autobusów plasował się dość wysoko bo był dość wygodny, jednak wszystko psuła jego awaryjność. Oczywiście na pierwszym miejscu od dziecka był i jest u mnie kultowy Ikarus 66, a potem długo, długo nic, dopiero potem cała reszta.

[@andrzejherde8951]

najlepsze wycieczki to byly jelczami wspaniale autobusy ten dzwiek i sila jak sie jechalo to byl nabity do granic mozliwosci bo nawet te miejsca srodkowe rozkladane byly zajete i oczywiscie nasze miejsce na tylnym siedzieniu picie spiewy i zabawa , a czas mijal blyskawicznie tych wycieczek bylo organizowane bardzo duzo kazdy wiekszy zaklad pracy mial jelcza , a jak sie jechalo na wycieczki harcerskie to sie wynajmowalo od przyjaznych zakladow i wio np do Berlina i po calej Polsce niech zaluja ci co sie pozniej urodzili bo nigdy nie zaznaja tego wspanialego klimatu wlasnie tymi autokarami lezka sie w oku kreci czlowiek byl mlody beztroski i milo spedzal czas

[@kazimierznorejko5853]

Wycieczki autokarowe były w czasach PRL bardzo popularne ! Każda szkoła, nawet mała wiejska organizowała co najmniej jedną wycieczkę autokarową w ciągu roku szkolnego. Wycieczki organizowane przez zakłady pracy były dla wielu jedyną dostępna formą zwiedzania kraju i były bardzo popularne. Przewozy organizowane były przez biura podróży posiadające swój tabor jak Orbis, Turysta, PTTK oraz biura regionalne. Dodatkowo organizatorzy wycieczek korzystali z taboru PKS. Wymieniasz autokary, które powstały jako prototypy i nie istniały w przewozach a pomijasz Ikarusa ? Jelcz Oławka to wóz reporterski a nie wóz transmisyjny. Wóz transmisyjny jest pojazdem specjalistycznym do realizacji transmisji na żywo a nie pojazdem do przewozu osób. Oprócz wymienionych prototypów miałem okazję podróżować wszystkimi wymienionymi autokarami.

[@marekscigala7058]

To były piękne czasy Samos, Autosan,Jelcz RTO, Ikarus,zazyles awiomarin i w trasę,jak jechałem na kolonie z Krakowa do Gdańska 600km Jelczem około 16 godzin,to po takiej trasie, jeszcze mi tydzień w uszach szumiało.......

[@stanisawbulewicz1958]

Pracowałem jako kierowca autobusu od końca lat siedemdziesiątych w wpk Katowice potem w PKS przepracowałem jako kierowca autobusu do emerytury na większości tych marek autobusów

[@wawrzyniecwior7355]

Miałem jeszcze szczęście przewieźć się kilka razy Sanosem S14. Dogorywał w PKS Starogard Gdański w połowie lat dziewięćdziesiątych. Była to ostatnia sztuka na tamten czas. Z punktu widzenia pasażera był wygodny, dość dobrze wybierał nierówności gównianych dróg,na jakie pod koniec jego życia trafiał. No i jego silnik miał ciekawy basowy pomruk. Lubiłem ten dźwięk i siadałem wtedy z tyłu by go słuchać.

[@vinegardrinker5159]

Takim Mercedesem 10:00 za nastolatka pod koniec lat 70 byłem z rodzicami na wycieczce z Orbisem w Grecji, rok później we Włoszech. To była masakra, nie otwierane okna, brak klimatyzacji, w środku sauna. Wcześniej jechałem do Bułgarii Autosanem H9, który był autobusem zakładowym w zakładzie pracy ojca, całkiem przyjemna jazda. Potem Autosana ktoś podpalił i rok później jechaliśmy do Bułgarii Jelczem ogórkiem, to już było mniej komfortowe.

[@BHPowiec]

Jechałem Sanosem ,Tamem i H10 szkoda że nie wspomniałej o najlepszych wozacha jakimi były Jelcz PR 110D i PR110D Lux może kiedys zrobisz film o tych wozach bo były naprawdę super dla pasażerów jak i kierowcy prowadziłem kiedys PR 110D Lux i było super.

[@jozefpalivec8789]

Sanos miał piękny "gardłowy głos" silnika. TAM też ładnie brzmiał, bardziej miękko. W 1974 jechałem jako dzieciak z Warszawy do Gdańska Jelczem w wersji Lux. Górne szybki były w nim żółte. Fajnie pachniał ropą i gumą ;) Zdecydowanie brakuje w tym zestawieniu dalekobieżnych Ikarusów serii 200 z automatycznymi jednoczęściowymi(tak!) drzwiami.

[@zbigniewrusek7560]

TAM to był "rodzynek", gdyż miał silnik chłodony powietrzem. Sam autokar był mniejszy (krotszy o 1 m. ) od Sanosa, ale odrobinę szerszy, lżejszy (o ponad 2 tony) od Sanosa, a miał większą moc silnika. Był szybszy i lepiej pokonywał wzniesienia.

[@kano7652]

codzienność w Ostrowcu Św. Jeżeli chcece jechać starodawnymi Autokarami czy też autobusami to Ostrowiec Św. jest idealny

[@oblibenec]

No zapomnieć o klasyce lat osiemdziesiątych, czyli Jelczu PR110 w wersjach międzymiastowej i turystycznej to wstyd i hańba.

[@marekmichaowski4802]

W pks-ach flagowcami na dalekie trasy były sanosy a później dołączyły jelcze PR 110. TAMy jeździły w biurach podróży np w lubturze

[@neogeo4839]

Pamiętam jak pod koniec lat 60-tych jechałem jako młodzieniec znad Bałtyku na Śląsk autobusem Magirus-Deutz (był własnoscią przedsiębiorstwa górniczego) , wrażenie z jazdy było nieziemskie coś jakby podróż pojazdem kosmicznym w porównaniu so królujących wówczas Jelczy, kierowca też nie mógł się nachwalić szczególnie wspomagania.

[@jakubwrobel460]

Sanosy... Jak ja kochałem jeździć tymi autobusami jako dziecko...

[@ekorych]

Jeździłem często w dzieciństwie autokarami Ikarus w wersji Turystycznej, Jelczem pr110, Autosanem H9 i pokrewne odmiany, zdążał się i poczciwy ogórek. W latach 90tych pojawiły się lepiej wyposażone np w klimatyzację używki z zachodu i wyparły z dalszych tras turystycznych modele znane z PRL.

[@robertdziuba69]

Jeździłem ze szwagrem w Gromadzie TAMem, zawsze na siedzeniu pilota, dla młodego chłopaka super przygoda, wspaniała maszyna, komfort, dynamika, wspaniały dźwięk silnika. TAM jeździł zarówno na pielgrzymki do Rzymu jak i do mojej babci po ziemniaki, to były czasy:-)

[@scurekburek2092]

Brakuje trochę Jelcza PR110d, którego dudnienie na czwartym biegu uwielbiałem.

[@kulczycki31]

Jeździłem Sanosem S14 za kółkiem. Najlepszy do jazdy w dalekie trasy. Wygodny, miękki, duży komfort. Powinny jeździć do dzisiaj!

[@yachu24]

Firma Turysta korzystała z Ikarusów wersji turystycznej, które się bardzo dobrze sprawdzały

[@lesnydziad4087]

Santos, Tam, Jelcz, Autosan, San, Ikarus - Jeździłem. Bardzo ciekawym i komfortowym na owe czasy był również Berliet Crusair. Dość podobny do TAM-a. Crusair-em jechałem tylko raz, ale z tych wszystkich znanych dalekobieżnych wydawał mi się w środku najcichszy z bardzo wygodnymi fotelami.

[@zbigniewrusek7560]

Sanos miał właśnie małą moc w stosunku do masy pojazdu (duży, 12-metrowy autokar, o cięzkim wyposażeniu), stąd też na podjazdach pod órę bardoz zwalniał (z VI biegu nierzadko do II). Fotele w sanosach były na cięzkich, stalowych rurach, przez co pojazd w wersji turystycznej był cięższy od konkurentów, a moc silnika wcale nie rewelacyjna (także niezbyt wysoki moment).

[@romlen_src]

Jestem w takim wieku że pamiętam podróże zarówno Sanosem jak i Autosanem. Sanosa pamiętam z wygody ale też miał wadę w postaci słabego ogrzewania. Może to kwestia kubatury? Oj stare czasy wyjazdów na kolonie się przypominają. Pozdrawiam autora kanału i miłośników autobusów!

[@darkopolo3454]

Witaj Sławku. Chciałbym podzielić sie opinia na temat autobusów turystycznych z jakimi mialem styczność. A dokładnie chodzi o niedoceniane TAM-y. Jako dzieciak często nimi jeździłem, z dość prostego powodu. Mój dziadek był kierowca w szczecińskim PKS-ie. Trafiły one do Szczecina jakoś w połowie lat 70ych. Było ich kilka 6 może 9. Dokładnie tego już nie pamietam. Pojawiły się w Szczecinie ( jeśli się nie mylę) dwie wersje silnikowe: benzynowa i dieslowska. Te drugie silniki były zdecydowanie trwalsze, niezawodne i wytrzymalsze. Słynęły one z niezawodności, a w Polsce w innych oddziałach PKSu, często trafiały się sztuki, które dosłownie przekręcały licznik od nowa co znaczy że przebijały liczbę grubo ponad 1mln kilometrów. W Szczecinie trafiły się takie 2 sztuki. Drugim w kolejności który przebił bariera 1 mln km był autobus mojego dziadka. Co ciekawe, te dwie sztuki miały to do siebie że już same autokary miały po latach jeżdżenia wymienianą całą blacharkę, a silniki dieslowskie działały bez zarzutu, bezawaryjnie!!! Prawdopodobnie były produkowane w RFN. Kursowały między miastami wojewódzkimi. Były to trasy ze Szczecina do - Jeleniej Góry, Zielonej Góry, do Gorzowa Wlkp, do Poznania, do Bydgoszczy. Na takich długich trasach idealnie się sprawdzały. Ich atutem była duża pojemność, bo mieściły ok 49 pasażerów, duże kufry na bagaż, no i zapewniały jak na tamte czasy duży komfort podróży. Jugosłowiański producent, wzorował się na niemieckim Mercedesie. Stąd podobny znaczek na przodzie pod szybą, tylko że odwrócony. Wersja benzynowa jednak nie sprawdziła się. Często ulegały awarii i po kilku latach wykruszyły się ze szczecińskiego pksu. Nawet zdarzały się przypadki zapalenia się silnika, a był jeden w którym spłonął cały autokar. Pamiętam jak dziadek opowiadął jak uczestniczył w powodzi w Bolesławcu, jadąc do Jeleniej Góry. Opowiadał że fala powodziowa zalała całe wnętrze pojazdu do wysokości szyb. To był moment jak z gór wylała się woda. Wszystko było w wodzie!!! Co ciekawe po wszystkim po osuszeniu silnika, wrócił do Szczecina. Oczywiście nie następnego dnia, ale jakoś po tygodniu był już w domu. TAM chodził niezawodnie. Silnik jak bajka! Oczywiście wnętrze autobusu wymagało posprzątania, osuszenia, wyprania, ale silnik był niezawodny. Jak opowiadał co przeżyli, ludzie nie wierzyli że brali udział w powodzi. Poczytaj na temat powodzi w Bolesławcu, to dla miasta była wielka tragedia. Powódz jak tsunami, jakoś w latach 70 albo 80ych. Już nie pamietam... Dziadkowy TAM w kolorze błękitu bo miał wymienioną blacharkę( wadą były słabe progi które na polskich drogach szybko rdzewiały) zakończył swój żywot pod koniec lat 80tych gdzieś u pszczelarza, który woził nim swoje ule. TAMy, były konkurencją dla S.nosów, które zdominowały w Polsce przewozy turystyczne. Jednak TAM miał pewną przewagę, był zgrabniejszy, ładniejszy i łatwiejszy w kierowaniu. NIe były takimi klockami jak Sanosy. No i kształt bryły prostokątny robił na pasażerach w tamtych czasach wielkie wrażenie. Model ktory pokazałeś na zdjęciu z 1988 roku z automatycznie otwieranymi drzwiami, jeździł w ORBIS-ie. Do pekasu już nie trafił. Wiesz, kiedyś jeśli byłeś kierowcą takiej fury to byłeś gościem. Często oddziały PKS wypożyczały TAMy na wycieczki czy to po Polsce (uczestniczyłem w kilku) czy po krajach socjalistycznych jak NRD, Czechosłowacja, Bułgaria, Rumunia itp kraje. Te kierunki rezerwowano dla nich. To była wizytówka naszej pięknej socjalistycznej ojczyzny. Takie to były czasy. Tyle pamietam. Chciałem jakiś czas temu napisać do Ciebie właśnie w sprawie TAMów, ale nie mam zdjęć a w necie niewiele jest informacji ta temat tych autokarów. Więc wielkie dzięki że poruszyłeś ten temat. Pozdrawiam Darek

[@andrzejantoszczyk9657]

z polskich konstrukcji zapomniałes o PR110 D a z zachodnich o Berliecie Cruisair które w latach 70 i na początku 80 były na wyposarzeniu floty Orbisu, chyba 2 szt były tez na stanie owczesnej Rady Ministrów. Mercedesy O302 które jezdziły w Orbisach były produkcji Irańskiej i były tak naprawdę Irannationalami.

[@marcinj.5287]

Temaytyka ciekawa, a film potraktowany mało profesjonalnie. Mało konkretniejszych informacji , a za to mnóstwo ogólników. Pominięto sporo ciekawych autokarów, które były używane w latach PRL jak Jelcz, Ikarusy czy Karosy. Jeśli kanał ma się rozwijać to na przyszłość trzeba by zrobić dokładniejszy research. Trzymam kciuki, żeby przy następnych było lepiej, bo jak na razie rozczarowanie. :/

[@konradnadek8165]

Jeździłem sanosem oraz autosanami. U mojego ojca w firmie na sanosy s14 kierowcy mówili "dojne krowy", wielu z nich było bardzo zawiedzionych jak szły do kasacji, i musieli się przesiąść na h9 i h10.

[@tomekchojnowski1186]

Jeszcze w okolicy roku 2010 przynajmniej jeden Sanos był w dyspozycji PKS w Mińsku Maz. W tamtym okresie mój pracodawca wynajmował tę firmę do dowozu pracowników i zdarzało się jeździć tym autobusem. Charakteryzował się wygodnymi siedzeniami i wydajnym ogrzewaniem. Ważne w tej kategorii są też Jelcze PR 110, którymi jako bąbelek co roku jeździłem na wczasy do zakładowego ośrodka w Jastrzębiej Górze.

[@iowa406]

Tak jeździłem: - Jelczem 014/015 - TAM'em - Sanosem - Autosanem H10 Wiedziałem o Autosanie/Sanosie H/9/A9 - Jelczu Oławce, - Odrze - Mercedesie.

[@marekkorona7343]

Bardzo fajny materiał. Jako mały chłopiec jeździłem z rodzicami wszystkimi przedstawionymi w filmie autobusami. Najbardziej lubiłem autobus SANOS i IKARUS👍

[@electromantiq8448]

Sanosa było słychać z kilkuset metrów, kiedy hamował. Tu u nas na Górnym Śląsku, na przełomie lat '70 i '80 było ich od zaj... :P Nie wiem, ile w tym prawdy, ale moi kumple, którzy tym jeździli, twierdzili, że główną wadą tych autobusów, były właśnie hamulce, które były po prostu za słabe dla tego pojazdu, stąd to przeraźliwe wycie podczas "spowalniania". Tyle, że w filmie powiedziane zostało, że były popularne w górach, więc nie wiem, jak wyglądała prawda, bo się osobiście na autobusach nie znam ...

[@raper7825]

Ja za dziecka jeździłem na wycieczki najczęściej Ikarusami 25x coś takiego? No i Jelczami PR110DLux 😀 to dopiero była wygoda ❤️ Wiadomo czasem znalazły miejsce Autosany i nawet jeden czy dwa Jelcze PR110 😀 Szczerze? Teraz nie ma czym za specjalnie podróżować.

[@pliedtka]

Celuloza Kwidzyn posiadała dwa piękne Mercedesy z końca lat '70tych: 50+ osobowy dalekobieżny autokar (chyba 303) i 'małego' dla 30+, którym trochę trzasło. Dwa razy jechałem tym 'dużym' do Warny, w '79 i '80 roku, przez Lwów, Bukareszt, Budapeszt. Pamiętam w lecie '80 roku 'Ruscy' trzymali nas prawie cały dzień na granicy i "prześwietlali" Merca. Zakazali nam też wjazdu do Lwowa. Podróż była jak bajka w porównaniu z jakimkolwiek innym autobusem używanym w Polsce. Woziły też nas na kolonie i pracowników Celulozy na wczasy.

[@staszekboroski526]

Jechałem takim autobusem jelczem z dodatkowymi okienkami w dachu do Rzymu w marcu 1979 roku. Było dwóch kierowców i najdłużej staliśmy w kolejce na przejściu do Austrii. Super autobus na owe czasy.

[@michatulecki8134]

Jeździłem kiedyś takim na wakacje,a poza tym w MPK Poznań na ul Warszawskiej(zajezdnia Pusta)można takie cudo zobaczyć-nawet z przyczepą.

[@bycmatematykiem]

Jak zwykle ciekawy film. 1. Jelcz 014 Lux jest mi znany, nie słyszałem nigdy o Jelczu 015 Lux. Jakie są różnice? Nawiasem mówiąc były tez Jelcze 044 z silnikiem Leylanda SW680, wyposażone w manualną synchronizowaną skrzynię biegów. Warto poszperać i coś na ten temat nakręcić. Nie jechałem Luxem. 2. Sanos S14 jest mi dobrze znany, TAM-em też jechałem. 3. Mercedes 0302 - dwa takie stacjonowały w Jaworzu koło Bielska, chyba OSP Jaworze użyczało Orbisowi miejsc parkingowych. Nie jechałem. 4. Autokarami były też Ikarus 55 oraz Ikarus 255. Po jednym miało MPK w Bielsku-Białej. Również wersją autokarową miała Karosa SM11 (to był autobus miejski, autokar to SM10?). Oczywiście chodzi o autobusy z epoki PRL. Te nowsze Karosy o kanciastym nadwoziu za PRL nie jeździły, a jeśli to chyba bardzo rzadko. 5. A czemu brak informacji o Jelczu PR110D? One jeżdżą do dziś. A były produkowane jeszcze w PRL. Piękny design kabiny kierowcy. Oczywiście od lat 90 mieliśmy całą gamę autokarów, więc podział na PRL i po PRL uważam za słuszny.

[@MrOprawca1978]

Jelcze ogórki typu Lux różniły się od pierwowzoru tym, że miały u góry szyby doświetlające, inne wyłożenie siedzeń oraz ozdobne kapsle na kołach i inne przełożenie mostu, przez co mogły jeździć szybciej. I tyle.

[@bycmatematykiem]

@@MrOprawca1978 To oczywiście wiem. Ale pytałem o różnicę pomiędzy 014, a 015. Klasyczny Ogórek to 043 i wskazujesz na tę różnicę: 014/15 - 043. Nie odpowiedziałeś na moje pytanie. :)

[@marcinkowalski833]

Silnik Tama był chłodzony powietrzem. Pamiętam z PKS Łódź Otomarsany o302 z silnikiem wolnossącym v8. Bardzo dobre autobusy turystyczne jak na tamte lata.

[@pmielecki]

Orbis miał w swojej flocie także partię autobusów Mercedes-Benz O302 wyprodukowanych na licencji w Iranie pod marką Irannational. Nie wiem, czy różniły się jakoś od tych niemieckich, ale były zauważalne na drogach. Władze PRL przyjaźniły się z szachem Iranu, niestety szach dostał mata.

[@dr-bART]

te mercedesy jeździły jako miejskie po Warszawie w stanie wojennym

[@waldemar.9856]

Jelczami 043 RTO miałem okazję często jeździć w latach 1965-1977.Bardzo mile wspominam odbywane nimi kilkudniowe wycieczki .Dzięki nim mogłem zwiedzić prawie wszystkie najbardziej atrakcyjne miejsca w kraju.Komfort jazdy był jak na tamte lata niezły,choć patrząc z dzisiejszego punktu widzenia we wnętrzu mogłoby być nieco ciszej.Sentyment do ,,ogórków,, pozostał mi do dziś , szczególnie,że umowę licencyjną na ich produkcję podpisano dzień po moich urodzinach.Pozdrawiam i czekam na nowe odcinki.

[@jqanowalski2852]

Kiedyś widziałem coś podobnego do Jelcza MATa ,na terenie szkoły podstawowej (tzw. 1000latka) był duży garaż i raz w połowie lat 90-tych był z niego wyprowadzony autobus coś jak krótki niebieski ogórek , jeśli dobrze pamiętam.

[@Andrzej0707]

jechałem każdym z tych autobusów, a Sanos na trasie Lublin Warszawa to spokojnie osiągał 120-130 a moze i wiecej ale licznik się już kończył, kiedyś nie było tachografów i ruch był mniejszy, Ogórek też bez problemu osiagał 100km, kiedyś znajomy opowiadał mi jak dyrektor PKS jadąc służbową Wołgą minął się z pospiesznym Ogórkiem i zawrócili ( bo dyrektor miał swojego kierowcę) chcąc sprawdzić który to kierowca tak szaleje , ale nie mogli dogonić tego autobusu :) to była werja De Lux z jakimś szybszym mostem :)

[@arturszaradzista6403]

Gdy byłem dzieckiem bardzo podobał mi się SANOS S 14 bo był dłuższy od Autosana i miał wyższe te przednie szyby. Długo byłem przekonany że to polski autobus. Dopiero niedawno znalazłem informacje że był produkowany w Jugosławii. Kursował głównie między miastami wojewódzkimi.

[@rafamatejczyk8604]

Pamiętam,te autobusy poza Jelczem Oławką.Sanosem jeździł ojciec, mojego kolegi z klasy,oraz Autosan serii H10 którego mieliśmy w jednostce wojskowej.

[@QFel90ify]

Jelcz pr 110D i pr110d lux oraz t120 chyba jeszcze były robione w latach 80 Ikarus 255 250 256 Autosan h9 h10-11 h10-10 h10-12 Sanok i Tam Mercedes o303 o chyba 320 te tureckie. W latach 90 co każdy PKS miał te autokary na stanie które wymieniłem

[@adrianruekert4861]

w 1983 roku jezdzilem mercedesem O 302 mial juz pneumatyczne zawieszenie , i 4 biegowa skrzynie biegow predkosc max to ponat 110 km na godzine Autobus TAM mial silnik na licencji niemieckiej Firmy DEUTZ i pierwsze nadwozie tez bylo zbudowane na licencji tej Firmy ,poczatkowo mialy 6 cyl.silnik o mocy 170 km chlodzony powietrzemi , i 5 biegowa,w pelni synchronizowanej skrzyni biegow ZF, tylnia os miala zwolnice planetarne , hamulce hydrauliczne Przod i tyl . regulacja reczna . hamulec silnikowy olaczal doplyw paliwa a nastepnie zamykal klapy na kolektorach wydechowych bylo to sprzezone z pedalem hamulca zasadniczego , wystarczylo polozyc delikatnie noge na pedale hamulca .sprzeglo sterowane hydraulicznie ze wspomaganiem powietrznym , pozniej wersja silnika 192 konie , a pod koniec produkcji silniki 8 cyl na lizen.firmy deutz okolo 280 koni te silniki byly tez montowane do autosana H10 w polaczeniu ze skrzynia 6 biegowa ZF TAM mial bardzo dobre spalinowe ogrzewanie ktore tloczylo do nadwozia gorace powietrze, nie stety nie mialy klimatyzacji w wersji sprzedawanej do Polski , tylko nawiew nad glowa kazdego pasazera z mala lampka, siedzenia odchylane 3 pozycyjne , byly wersje 45 osob, w modelach 190 i wiecej koni 49 osob ( te wersje byly dlusze od wersji 45 osob) zdarzaly sie tez w polsce wersje exportowe (do LIBII ) przedluzone ale 45 osobowe z wieksza odlegloscia foteli dla pasazerow TAM mial ogumienie detkowe 9.00x20 ,resory piorowe ktore czesto sie niszczyly na drogach slaska (szczegolnie szkody gornicze ) a propo kopalnie tez uzywaly tych autobusow oraz kluby sportowe (ODRA Opole) i komitety partji kierowcy z WPT i W OPOLE wyczaili ze w silnikach w TAM-ach mozna bylo zwiekczyc liczbe max obrotow silnika na pompie z 2750 do 3250 co zwiekszalo predkosc max do prawie 140 km/h, sprawe Opisywala trybuna Opolska po pomiarze radarowym uwczesnych milicjantow, po za tym ogumienie w tamtych czasach bylo bardzo ulegle na uszkodzenia powyzej 110 km/H , kiedys byl nawet wypadek kiedy Tam wbil sie w drzewo, zginelo 5 osob ,duzo p.rannych na tachografie 122 km/H TAM-y mialy juz tachograf montowany w latach 70 tamy byly bardzo zrywne , Fiat 125 mial duze problemy na skrzyzowaniach z tym autobusem ,(nie jednemu opadla kopara ) TAM palil okolo 23 litrow ale przy plynnej jezdzie mozna bylo osiagnac 19 litrow na 100km. ogrzewanie palilo od2,5 do 4 litrow (mial male ogrzewanie dla kierowcy i na szyby przednie oraz duze dla pasazerow ( przy minus 20 w srodku bylo okolo19 stopni bez pasazerow) z kompletem pasaz. bylo juz goraco co ciekawe juz w latach 70 ogrzewanie w TAM-ach bylo polautomatyczne (wystarczylo przekrecic pokretlo jak w minutniku w kuchni , i odczekac okolo minuty . mialo 2 stopnie regulacji temperatury . silniki w TAM-ach najlepiej spisywaly sie na oleju ciezko dostepnym w tamtych czasach do silnikow benzynowych seletor special lub Monte carlo produkcji polskiej . mial tez dodatkowo filtr osrodkowy oleju . byl to stosunkowo glosny silnik jak do autobusu ( chlodzenie powietrzem ) i po jednym tlumiku na strone silnik V6 w latach 80 najwiekszy warsztat autoryzowany dla autobusow TAM mial ORBIS LODZ ,gdzie kierowcy z innych firm turystycznych za wlasne zarobione dewizy (marki i dolary ) kupowali od mechanikow na czarno czesci do naprawy autobusow - nie kupil czesci -nie bylo mowy o nastepnym wyjezdzie. tak to dzialalo w tamtych latach Pozdrawiam wszystkich Milosnikow Autobosow , przepraszam ze tak duzo pisalem , ale nie wiem ile jeszcze zostalo mi zycia .

[@andrzejk2236]

Za mało powiedziane o H 09 z wysokimi fotelami kursował pod marką Gromada turustycznie sam jako pilot jeździłem w latach 85 do 95 do Kirowograd, Warna, Budapeszt, Berlin, a nawet parę razy byłem w Stambule ale to nie byl hardcor szczególnie latem przez Lwów Bukareszt Stara Zagoro na powrocie przez Szolnok

[@Deloni]

W latach '80 najpopularniejszym autokarem turystycznym był w mojej ocenie Ikarus . Sam często nimi jeździłem na wycieczki , i wiele podobnych spotykałem w turystycznych miejscówkach . Sanosy , Jelcze i Autosany jeździły raczej w PKS jako dalekobieżne.

[@urszularomanczyk3826]

TAM byl w koncu lat 70 z silnikiem 170km , mial inna karoserie, mial wloty powietrza do nadmuchow w czesci czolowej nad szybami,model 190 mial te wloty montowane na dachu , silnik firmy deutz 6 cyl w systemie V . PREDKOSC MAX nawet 130 km/H PO PRZESTAWIENIU ogranicznika pompy wtryskowej. Nom max obroty 2750, po tuningu 3250 obr max.,skrzynia do konca lat 80-5 biegowa w pelni synchronizowana tylni most ze zwolnicami w piastach kol tylnich Chamulce hydrauliczne ze wspomaganiemuk.powietrza.podobnie jak pedal sprzegla.byly wersje 45 + 2 osoby ,przedluzone 49+2, i wersja dla Iraku przedluzona z tylko 45+2 z wieksza odlegloscia miedzy Fotelami. Te ostatie mialy skrzynie biegow z innymi przelozeniami byly jeszcze szybsze . Taki model byl w posiadaniu Firmy turystycznej w Opolu . Pod Wroclawiem na mobilnym radarze zostal namierzony z predkoscia 136km/h Takie modele byly jeszcze w urzedach wojewodzkich partii- lata 80, warsztat autoryzowany Orbis LODZ ,NIE MAM INFORMACJI CZY BYL JESZCZE INNY AUTORYZOWANY. Opony z detkami 9,00×20 , resory z przodu i tylu, W MODELACH 170 BEZPIECZNIKI BYLY Automatyczne z funkcja resetu -Super sprawa 2 ogrzewania ! ,male dla kierowcy i nawiew na szyby i duze bardzo wydajne , w latach 90 byly montowane v 8 z 2 turbinami- sama rozkosz w gorach To byl scigacz , nie autobus,. Wszystkie modele bardzo malo palily diesla,od 22 do 28 litrow na 100km, ogrzewanie lacznie 2,5 litra na godzine AUTOBUS Mercedes 302i jeszcze 303 mialy 4 biegowe skrzynie biegow BYLY SILNIKI V6 I V8 TEZ BARDZO SZYBKI AUTOBUS. MIALY Z PRZODU ZAWIESZENIE NIEZALEZNE WACHACZOWE , NA TORZE W KIELCACH MOZNA BYLO SIE WYKAZAC ,BABCIE PISZCZALY JAK NASTOLATKI. MUSZE DODAC ZE TAM byl bardzo przyjemny w prowadzeniu ,fantastyczne wspomaganie kierownicy i nie pozorny ale bardzo ergonomiczny fotel kierowcy Wiem duzo wiecej,ale i tak chyba za duzo sie rozpisalem Pozdrawiam wszystkich

[@staszekboroski526]

W marcu 1979 roku jechałem takim Jelczem z szybami nad fotelami na kołach z felgami pierścieniowymi i silnikiem Leylanda na wycieczkę do Rzymu/Watykanu.

[@Autobusy_Slawka]

Dziękuję za komentarz I pozdrawiam serdecznie

[@albenalbus1198]

Na pytanie w 5:27, jechałem takim Jelczem (raczej to RTO bo miał inne reflektory, ale miał tylne drzwi) turystycznym w kolorze niebieskim bez emblematu "PKS" z oszklonym dachem z osobnymi fotelami, na zimowych wczasach tzn. był do dyspozycji wczasowiczów w Zakopanem w lutym 1972 albo 1973 r. na codzienne wypady również na dzisiejszą Słowację - w autobusie był szybkowar na ...rosyjską herbatę, przelewowy express do kawy, które zajmowało zaraz za siedzeniem pasażera po prawej stronie od miejsca kierowcy, na pokrywie silnika był zamontowany stolik z obrzeżem minibarierką, za fotelem kierowcy na miejscu zdementowania siedzenia było miejsce na prowiant (nieliche przepyszne jedzenie w jedzeniu, nie to co dziś jako jedzenie śmieciowe), a najciekawsze na ostatnim rzędzie na miejscu tylnych siedzeń była jakby skrzynia druciana, w którym było wożone narty i sanki - pasażerów w grupie stale to 16 osób, plus kierowca, pomocnik kierowcy, przewodnik turystyczny i przedstawiciel z biura turystycznego obsługujący wczasowiczów "klasy premium" i nie pamiętam z jakiego biura, ale nie z ORBIS-u). Aha, raz na dachowym bagażniku woziło się opał z porąbanego drewna, węgiel drzewny na grilla, a było ze cztery w tych 2 tygodniach na leśnych polanach, jadło się szaszłyki, ziemniaki, kiełbasę, ba pyszna baranina, a nawet dziczyznę głównie z dzika i to robił pomocnik kierowcy przyrządzając w czasie gdy np. wczasowicze szusowali na nartach. To były moje ostatnie wczasy zimowe i miło wspominam z udziałem "ogórka lux". Autosan H10, 5:45 - wraz z innymi osobami wynajęliśmy już starego w 1991 r na 2 tygodniowy wyjazd do Francji (Paryż, zamki nad doliną Loary, Nicea...) i ani razu się nie zepsuł się stary "poczciwy grat" i sporo zainteresowania wzbudziło w Europie Zachodniej, serio. Sanos S414, 7:14 - prowadziło się świetnie na górskich trasach, ale w PKS, uwierzcie mi, sporo tych autobusów w PKS ...porozbijali, często podczas gwałtownego hanowania zarzucało tyłem ...rozwalając silnik bo fantazja kierowców wzięło górą nad tym iż sam pusty Sanos był po prostu wyjątkowo ciężki... i za pomocą siły bezwładności na równej był w stanie jechać powyżej 115 km/h nawet z obciążeniem (ja stosuję bezwładność z uwagi by zmniejszyć zużycie paliwa - warto znać fizykę). TAM 190, 8:47 - fajnie się prowadziło mając jak na tamte czasy, mocny widlasty silnik, ale był problematyczny z chłodzeniem nawet zimą de facto na dłuższą metę przegrywał w "wyścigu frajdowego" z ...Sanosem (podobno w kraju pochodzenia przerabiano system chłodzenia z akcentem tuningu, i kolega kierowca będąc tam na wakacjach, stwierdził iż to był najlepszy autobus z bloku wschodniego i taki system chłodzenia nie było przynajmniej w Polsce dostępny - teraz to biały kruk). Żyłem w czasach świetności autobusów H9, H10, które były wytrzymałe a raczej trwałe. Aha był jeszcze jeden Jelcz z silnikiem następcy Sanos 414S, nie pamiętam modelu bo nie prowadziłem, ale wspomniany kolega mówił iż w takim autobusie była piękna muzyka motoru od obrotów silnika, zmiany biegów - oglądałem kiedyś taki autobus na YT, ale przyszedł rok 1998 i po krótkim czasie powymieniano na zachodnie autobusy na zasadzie "cudze chwalicie...". Pozdrawiam.

[@Andrzej0707]

a Tamem jechałem z Rzeszowa do Ustrzyk, i dawał radę lep[iej jak Autosan po tych górach i zakrętach :) dobry był i przyjemny w podróżowaniu

[@msoszynski81]

Jako 3 latek pojechałem Jelczem "ogórkiem" (nieturystycznym) do Swinoujscia z rodzicami. Fotele ze skaju...pamiętam to pod dziś dzień.

[@krzysiek66679]

Sanosa dzisiaj znaleźć to graniczy z cudem. A bardzo wygodne były, autosanem h 10 też się przyjemnie jeździło. Czas szkolnych wycieczek. Dlaczego nie wspomniałeś o jelczu PR 110 D i D lux? To też schyłek PRL - u jak h10.

[@grzegorzlewandowski9960]

Jeździłem TAM em. Z Gdańska do Pszczyny. Bardzo wygodny. SANOS to też klasa... Nie pamiętam czy w SANOSACH były rozkładane fotele, ale w TAM ach była z boku taka "wajcha".

[@rafalszczerbak8517]

Pamietam prawie 200 km wycieczke do Gdanska turystycznym "ogórkiem" w 90 badz 91 roku. Bylem wielkim fanem tych autobusów, ale pamietam ze uderzyl mnie ogromny pozom hałasu zwlaszcza w porównaniu z nowszymi Jelczami czy Autosanem H10, który były juz wtedy powszechne. Ale te autobusy dzielilo prawie 30 lat czyli epoka. Wielki szacunek dla kierowcy, ktory siedzial kolo silnika.

[@piotrzawierucha6021]

Jako ciekawostkę ci podam, że na przełomie 1970/80 zakład chemiczny Boruta w Zgierzu kupił 3 luksusowe Berliety (jak na tamte czasy) dla dowozu swoich pracowników. Mój ojciec tam pracował i kiedyś jechałem tym autobusem na wczasy zakładowe. Pozdro

[@mirosawmodrzewski1448]

Mój ojciec jeździł Sanosem na trasie Warszawa - Zakopane i jego maszyna miała 226KM i osiągała 120km/h.

[@NiezDemoralizowany]

Jestem z Gniezna i z takiego rocznika, że na pewno jechałem tym H9, który pokazujesz na filmie :D Niezapomniane przeżycie, szczególnie jak drzwi przytrzaskiwały plecak :P Pozdrawiam:)

[@kubagos1506]

Tak gwoli ścisłości (6:10) z przodu są światła postojowe. Pozycyjne są z tyłu.

[@11gorale]

Tam i Sanos woziły mnie na kolonie to były naprawdę luksusowe autobusy jak na tamte czasy. Czuć było że podjazdy nie stanowią dla nich żadnego problemu

[@michawarzaa5942]

Najwygodniej jeździło się Sanosem, natomiast najgorzej wspominam TAMa. Nie wiem dlaczego, ale pamiętam, że jedynie w tym autobusie miewałem za dziecka chorobę lokomocyjną, szczególnie jak siedziało się z tyłu. Na szczęście nie było tych jazd TAMem za dużo, kilka szkolnych wyjazdów na narty. Nie zdarzało mi się to w żadnym innym, a na wycieczkach przejeżdżało się całą Polskę w Ogórku np.

[@arkadiusznowakowski6396]

Gdzie jelcz PR110D??? Jechalem takim jako student z moja przyszłą żoną na Węgry do Hajduszoboszlo. W drodze powrotnej wysiadlo ogrzewanie. Podróż i trzepanie na granicach zapamiętam do końca życia... Miałem wujka w PKSie jeździł SANOSEM - trasa Włocławek Łódź. Kawał maszyny w porównaniu do autosana h9, robiło to wrażenie na dzieciaku którym wtedy byłem...

[@zbigniewpanasiuk3711]

Jeżdziłem Jelczem RTO przerobionym na wóz techniczny w RPWiK Szcecin w latach 82-84

[@heinrichcarnival8225]

Jezdilem osobiscie tymi wszystkimi autobusami od 1975 a od 1971 dostwczymi i ciezarowkam ,od stara 25 do jelcza. A od 1987juz zachodnimi autobusami.za granica zachodnia.do 2016 do renty a teraz tylko do przyjemnosci ciezarowkami ,ale bez ladunku,45 godz w miesiacu.

[@rafalstefanski440]

Witam serdecznie, dzięki za kolejny ciekawy odcinek, a może kiedy wspomniałbyś w podobnym zestawieniu o autobusie Ikarus 55/66 które w swoim czasie jeździły po naszych drogach ale w PL chyba już wyginęły, jeżdżą jeszcze jako zabytki po Węgrzech i chyba jeszcze w Niemczech. Może inni widzowie też chętnie go zobaczą.

[@krisratofan2445]

Sanosem S 14 miałem okazje kilka razy jechać w PKS Inowrocław. MB O302 przez dobrych kilka lat jeździł u prywatnego przewoźnika na trasie Inowrocław-Osiek Wielki-Rojewo wg jego wyglądu (oklejenie) był on sprowadzony/kupiony na zachodzie. MB wyglądem wzbudzał zainteresowanie szczególnie że bardzo długo był jedynym pojazdem tego przewoźnika. Mógłbyś zrobić odcinek o Jelczu PR 110 De Luxe? Pozdro

[@karolkrawczyk6596]

Co do ,,mody" na podróżowanie w PRL to była dość duża bariera finansowa ponieważ średnie zarobki w tamtym czasie to było około 30$ miesięcznie.

[@wiktormikoajczyk1737]

Fajny byłby odcinek o autokarach turystycznych lat 90-tych np. EOS. Ale odcinek fajny🙂

[@czapka1000]

Siema, H9 jeździłem wielokrotnie, ale największa petarda to Sanos S14 wybijający się na tle pozostałych peerelowskich autobusów feerią chromów, majestatycznym kształtem i komfortem jazdy - cicho płynął po drogach, bez skrzypień, zbyt dużych drgań czy dyskomfortu - można było słodko podrzymać z głową na szybie (no chyba, że zima) :D Moim zdaniem król tamtych czasów (końcówka 80tych i 90te lata) !

[@areksprzaczka4247]

Jeździłem większością tych autobusów PKS i na kolonie. Ale nie zapomnę jednej przygody z Sanem jechał na przeciwko mnie kiedy wybuchła mu przednia opona i pierścień leciał w prost na moje auto myślałem że nam głowy poucina ale w ostatniej chwili zmienił trajektorie i przecioł mi płotnik przedni oraz drzwi jak otwieracz konserwe .😆😆😆

[@andreasmazur]

Na poczatku lat 60-tych ub.wieku bylem wozony we Wroclawiu autobusem H-01 0 numerze bocznym 103(MPK Wroclaw) W wqojsku jezdzilem juz jako kierowca SAN-em H-100 i JELCZ-em 706RTO.W roku 1975 zatrudnilem sie w PKS Wroclaw O/Osobowy i tam "ujezdzalem" SAN-y,JELCZ-e AUTOSAN-y i SANOS-y.Pozniej przyszla kolej na MAN-y iu MERCEDES-y...teraz,po prawie 50 latach za kolkiem wypoczywam na zasluzonej emeryturze.Pozdrawiam WSZYSTKICH ZAWODOWYCH KIEROWCOW!

[@Autobusy_Slawka]

Dziękuję za komentarz I również pozdrawiam serdecznie!

[@andrzejk7826]

Ikarus o którym nie wspomniałeś a także TAM były bardzo wygodne ale męcząca w nich była praca silnika Samos i Jelcz PR 110lux pod tym względem były pod tym względem o wiele przyjemniejsze ale pod względem akustyki naj lepiej było w Autosanach H9 i H10 nie dość że dobrze wyciszone nawet jak na dzisiejsze czasy to jeszcze dźwięk pracy legendarnego SW 400 był bardzo przyjemny

[@andrzejherde8951]

panie ,a kto sie wtedy przejmowal takimi pierdolami czy cichy czy glosny to nie mialo znaczenia byla gitara sie spiewalo i nikt na to nie zwracal uwagi jak czlowiek mlody to mu nic nie przeszkadza

[@adamluk78]

Zgadzam się. TAM i Ikarus były głośne i dosyć twarde. Po pierwszej jeżdzie tymi autobusami byłem zawiedzony. Szczególnie, że byłem wielkim fanem miejskich Ikarusów. Lepiej jechało się H9 z tymi wielkimi szybami. Sanosy były przyjemne, szczególnie te nowsze z kanciastym tyłem z pojedynczą szybą. Niestety jeździłem nimi na tyle często, że już mnie nudziły. H10 był świetny, szczególnie z początku produkcji. Mam wrażenie, że potem montowali twardsze zawieszenie (i toalety i TV). Zdecydowanie najlepszy Jelcz PR110D. Pamieam, że w tym Jelczu były wygodne siedzenia z mocno pochylonym oparciem. Kierowca miał na przędkościomierzu lampkę, która zaplała się po przekroczeniu 70km/h -lubiłem to obserwować jak miejsce pozwalało. Pamiętam jak na DW163 na DOL Machliny (wtedy to wydawało się torem wyścigowym) kierowca rozpedził to pudło prawie do 100km/h

[@gklonowski]

Chyba jednak nie.. W czasie PRL (mam na myśli lata1970-1989) autobusów było chyba jednak zdecydowanie więcej niż teraz. A w każdym razie były dużo bardziej powszechnym środkiem transportu międzymiastowego. Wycieczki autobusowe były bardzo popularne - z tym że były to wycieczki krajowe. Faktycznie słowo autor nie było często używane, bo i specjalnych autobusów dalekobieżnych było bardzo mało.

[@przemekkaraman9181]

Ciekawym autobusem podmiejskim był też Ikarus-Zemun IK 160P

[@janpawlak5391]

Dość sporo było ich w PKS ach były to autobusy jugoslawiansko polskie ,jelcz je wyposażał w mosty silnik skrzynie biegów siedzenia elektrykę itp

[@januszdawid5959]

Jeździłem jako pasażer sanosem jelczem lux.Były w tym czasie sprowadzane z Francji autokary berliet crusajer 3. Te autokary było bardzo mało w stosunku do sanosów

[@BartoszKarwacki]

Jako autokary jeździły również Jelcze 080.

[@waldekwaldek8269]

TAM - em jechałem w 1990 roku z Gdańska do Stambułu z biurem turystycznym " Gromada"🙃😊🤣

[@przemekzuziak2169]

witam. bardzo ciekawe materialy. pamietam ze w pks rybnik kursowal taki sanos i fajnie sie nim podrozowalo. ale braklo w twym materiale oprocz tama bardzo popularnym w orbisie byl ikarus wersja turystyczna. pamietam jak nim jechalem jako wycieczka po ziemi szczecinskiej. chetnie bym posluchal o tej wersji ikarusa.

[@mati90110]

Materiał merytorycznie ciekawy i fajnie posłuchać, ale radzę konsultować z kimś tekst pod względem językowym i stylistycznym. Będzie brzmieć jeszcze lepiej, kiedy nie będzie się go słuchało jak wypracowania z liceum :)

[@marcinnowak777]

Dzięki za ten materiał. Sanosem pierwszy raz jechałem nad morze. Bardzo fajny kanał. Sub i łapka. Pozdrawiam.

[@michaszalczyk5541]

Wiedzy to autor zbytnio nie ma, mówi tam 190 pokazuje tama 150 ponadto twierdzenie miał około 50 miejsc. Miejsc to miał 49+1+1 w wersji długiej i 45+1+1 w wersji krótkiej.

[@marczy1985]

Jelcz PR110D powinien się pojawić w zestawieniu.

[@waldemar.9856]

Jechałem także autobusem TAM ,ale to była tylko jednorazowa wycieczka.Autobus był cichszy i bardziej komfortowy od Jelcza RTO ,ale trudno mi go bardziej szczegółowo oceniać po jednorazowym kontakcie.

[@sztefi6190]

Pamiętam Jelcze 014/015 z PKS Ostrowiec Św. Obsługiwały trasy pospieszne np. Warszawę. Były sporo cichsze od 043

[@zbigniewrusek7560]

Miały szybszy most napędowy od pozostałych "ogórków", stąd też były cichsze (silnik pracował na niższych obrotach).

[@zbigniewrusek7560]

Co za "kit"! Ktoś uważa, że Sanos miał duża moc? 190 KM to nie jest dużo, zwazywszy na ciężar własny autobusu niemalże 11 ton (w wersji turystycznej), czyli stosunek mocy do masy był GORSZY niż w innych autokarach tamtych czasów. W efekcie po płaskim jechał naprawdę szybko, natomiast na podjazdach od razu zwalniał, gdyż była konieczna redukcja biegu, a na ogół biegów (nieraz z 6-ki do 3-ki, czy wręcz do 2-ki). Owszem, miał doskonałe chłodzenie (pojazd macedoński, więc z klimatu, gdzie w lecie 40 stopni w cieniu jest "chlebem powszednim"), przez co silnik się nie przegrzewał. Szkoda, że w tym filmie zapomniano o autobusach dalekobieżnych (turystycznych) Karosa ŠD-11. Miał moc silnika 210 KM (silnik pod podłogą, między osiami), długość 11,7 m. (Sanos ok. 12 m.), a masę własną 9,2 tony, czyli był znacząco lżejszy od Sanosa i iał większą moc (a także moment obrotowy). Miał 5 biegów (Sanos 6, ale w najstarszych wersjach chyba 5). Na pewno Karosa żwawiej pokonywała wzniesienia, oraz - mimo mniejszej liczby biegow - była szybsza. Tyle, że były 4 miejsa siedzące mniej. Z czasów PRL najlepsze właściwości trakcyjne miały turystyczne Ikarusy.

[@marcin2787]

Cześć Sławku. A może idąc za przykładem pomysłu z Syreną Sport, można by było zbudować taką Odrę?

[@rafalbox1]

Zapomniałeś wspomnieć coś więcej o autobusie TAM. Nie powiedziałeś kto go produkował i z jakiego kraju pochodził i w jakich latach. Szkoda. W latach 70 i 80 jeździłem Sanosami i TAM ami na dalekie trasy po Polsce. Silniki w tych autobusach brzmiały bardzo ładnie I charakterystycznie. Sanos był ładniejszy miał fajny design. Był wygodny i duży.

[@grubolo]

Ten niebieski Jelcz - być może jest jakiś w Ostrowi Mazowieckiej, ale wydaje mi się, że mogę widywać go regularnie zaparkowanego w ośrodku wypoczynkowym w Broku, ok. 30 km od Ostrowi.

[@tomasztomicki9717]

Obejrzyj film niebieskie jak morze czarne. Pół filmu w jelczu

[@pawemarszaek7617]

"Czy którymś jechaliście? " Ba! Wujek kierowcą w PKS był to się człowiek autosanem H9 najeździł 🙂

[@ArchspireFan]

Chętnie bym zobaczył film o autobusie IK4VP. Jeździło ich sporo w PRL.

[@maciejsankowski9070]

Tam em jechałem na kolonie w 2000 roku, silnik tak wibrował że na ostatnich rzędach szło zostawić obiad

[@adamstefanski38]

Może konstruktorzy Odry zapatrzyli się troszkę na Plaxtona Panorama na podwoziu Bedford Val 🤔 Autobus taki, nieco przerobiony, zagrał rolę w filmie "Włoska robota".

[@Ignacy...]

Co się stało z twoim discordem?

[@mcarkcelszczecinski]

Czemu dopiero teraz zadajesz to pytanie?

[@Ignacy...]

@@mcarkcelszczecinski Pytałem pod ostatnimi trzema odcinkami, ale może rzeczywiście trochę późno się skapnąłem.

[@mcarkcelszczecinski]

@@Ignacy... discord "zamknęli" w połowie grudnia lecz nie wiem co się tam stało ponieważ nie byłem tam przez 3 dni