चांगदेव मंदिर मुक्ताईनगर | Changdev Temple | Muktainagar | Jalgaon | Tapi Purna | चांगदेव मंदिर

संत चांगदेव महाराज हे संत ज्ञानेश्वर मुक्ताबाई यांचे समकालीन असलेले एक योगी पुरुष होते. या योगी महाराजाचे समाधी मंदिर जळगाव जिल्ह्यातील मुक्ताईनगर या तालुक्याच्या ठिकाणाहून अवघ्या १३ किमी अंतरावर आहे. विशेष म्हणजे ज्या मुक्ताबाई यांना चांगदेव यांनी गुरु मानले होते त्या मुक्ताबाई यांची समाधी सुद्धा याच परिसरात तापी नदी किनारी मेहून यथे आहे. महाराष्ट्राच्या उत्तर सीमेवर, खान्देशात वसलेले मुक्ताईनगर म्हणजेच जुने आदिलाबाद किंवा एदलाबाद. हे गाव जळगाव जिल्ह्यात भुसावळ व म.प्र. तील बुऱ्हानपूरच्या मध्ये, राष्ट्रीय महामार्ग क्र. ६ वर वसलेले असून चांगदेव मंदिर हे मुक्ताईनगर येथून जवळच १३ किमी व भुसावळ येथून ३५ किमी अंतराव आहे, तापी व पूर्णा या दोन नदींच्या संगमावर चांगदेव गावाजवळ वसलेले हे चांगदेवाचे प्राचीन समाधी मंदिर व त्या भोवतालच्या इतर मंदिरांचे अवशेष व उत्खननात निघालेल्या कोरीव दगडी मुर्त्या यांच्या महत्वामुळेच हे ठिकाण पुरातत्व विभागाच्या अखत्यारीत आहे. मुख्य मंदिर हे नागरशैली प्रकारातील असून त्यावरून ते बाराव्या शतकात बांधलेले असावे. मंदिर हे कमी उंचीच्या जोत्यावर बांधलेले असून मंदिराच्या बाह्य भागावरील भिंतींवर देव देवता व अप्सरा यांची शिल्पे साकारलेली दिसतात. मंदिर हे पूर्वमुखी असून पूर्वेकडील मुख्य प्रवेशव्दार व उत्तर व दक्षिण बाजूने दोन प्रवेशव्दार आहेत. प्रवेशव्दार मधून मंडपात प्रवेश होतो, मंडप चौकोनी असून मंडपाचे छत अस्तित्वात नाही मात्र दगडी खांबांच्या जागा ब भिंतीतील खांब अजूनही दिसतात. नंतर झालेल्या बांधकामामुळे मंडप आज उंच वाटत असला तरी पूर्वी तो इतका उंच नसावा. मंदिराचे अंतराळ चौकोनी असून गर्भगृह आयताकृती आहे. गर्भगृहात मूर्ती स्थापित असून यावरील मूळ शिखर नष्ट झालेले असून आता दिसणारे घुमटाकार शिखर १८ व्या शतकात मराठ्यांच्या काळात बांधलेले आहे. तासलेल्या दगडांनी मुर्त्यांनी सजवलेल्या मंदिरावर नंतर जे विटांमधील बांधकाम केलेले दिसते ते अहिल्याबाई होळकर यांच्या काळात १८ व्या शतकाच्या उत्तरार्धातील आहे. येथील मुख्य मंदिराच्या समोर डावीकडे असलेले शिवमंदिर सुद्धा प्राचीन असून अजूनही उभे आहे. गर्भगृहाच्या आत खोलगट भागात शिवलिंग समोरील नंदी व पश्चिम मुखी गाभारा यावरून हेमाडपंथी प्रकारातील मंदिर देवगिरीच्या यादवांच्या काळातील असावे. विदर्भातील नांदगाव चे खंडेश्वर, व बडनेरा येथील कोंडेश्वर ही शिवमंदिरे हुबेहूब यासारखीच आहेत. परिसरात आणखी काही मंदिरांचे अवशेष असून मंदिरांभोवाताल ठिकठिकाणी विष्णू, शिव, दुर्गा, वरून, शिवलिंग अशा देवदेवतांच्या व अप्सरा, ध्यानस्थ योगी, अशी विविध शिल्पे विखुरलेली दिसतात
Muktainagar formerly known as Edlabad is a small town situated near the National Highway no. 6 in Jalgaon district near the northern border of Maharashtra.
The village of Changdev is 13 kilometers away from Muktainagar District Jalgaon which is located on confluence of River Purna and Tapi, Temple in Nagara style and probably built in 12th centuary and reconstructed in 18th Centuary by Maratha and Ahilyabai Holkar. Temple has Garbhgruh, Antaral and Mandap. Mandap is square in size and roof is missing. Original form of Temple has lost and walls and shikhar build by bricks. Many sculptures and temples ruins can seen around main Changdev Temple.
Category - History & Education
#Changdev Temple# Muktainagar#Jalgaon#Muktabai#sant Dnyaneshwar#

[@hiralalpatil3838]

दंड्वत प्रणाम दादा खूप खूप धन्यवाद 🙏🙏

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

🙏

[@dskadam9]

काय ही माझ्या संत मंडळीच्या वास्तवाची दुरावस्था . माऊली संत मुक्ताई आदीशक्ती आहे . महाराष्ट्र ही संतांची भूमी आहे . तिचे जतन हे आपणच केल पाहिजे . राम कृष्ण हरी.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

महाराष्ट्रातील संत परंपरा महान आहे. आणि महाराष्ट्र या परंपरेचे जतन व पालन सुद्धा करीत आहे

[@sachinpatilvlog6311]

मी मूळचा मुक्ताईनगर चा आहे मी अजून मधून या मंदिरावर जात असतो खूप एतिहासिक प्राचीन आणि निसर्गरम्य असे हे मंदिर आहे

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

अगदी बरोबर. धन्यवाद 🙏

[@gopalkshirsagar1304]

चांगदेव म्हणे आजी जन्मा आलो गुरुपुत्र झालो मुक्ताईचा श्री मुक्ताई माउली

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

श्री मुक्ताबाई

[@ashokbhande1803]

भव्य मंदिर असुन इतिहासातील अनमोल ठेवा आहे. पुरातन बांधकामाची जोपासना करुन डागडुजी करायला पाहिजे.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

बरोबर आहे. धन्यवाद 🙏

[@shashitupare5318]

Sir h bodhkalin bodh stup ahet aplyala nahi vatat ka

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

नाही वाटत

[@fbgdbnkijkkkkkkknwedddfffvhnnn]

😂😂😂​@@explorewithdr.jayantwadatkar

[@latachaudhari3491]

खूप आनंद वाटलाच॔गदेव मंदिराची माहीता वVDO पाहून . मी लहानपणी 5-6 वेळा (58 वर्षापूर्वी) माझ्या आईवडलासोबत दरवर्षी तंबूत राहून चांगदेवची जत्रा केली आहे.माझी कवितातिल एक ओळ-- ..'उज्या 'काबर्या' ते जखये मान शिय्या बाभयच्या होत्या चांग्दीच्या चांग्दीच जत्तरतलं पुर्हानं..

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद. कवितेतील ओळ छान. परंतु अर्थ नाही समजला पुर्ण

[@shamlimbore9406]

........Awesome........

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thank you

[@vishalghodekar6638]

संत चांगदेव महाराज यांचे समाधी मंदिर श्री क्षेत्र पुणतांबा येथेच आहे. ते 1400 वर्ष जगले असे मानले जाते. संत मुक्ताबाई यांना गुरू केल्यानंतर त्यांनी पुणतांबा येथे समाधी घेतली.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@dineshmahadik177]

खूप छान माहिती.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

मनःपूर्वक धन्यवाद !!

[@prafulla14396]

पण चांगदेव महाराज यांची समाधी पुणतांबा ता राहता जि अहमदनगर या ठिकाणी आहे

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

बरोबर आहे

[@prashantshewale434]

चांगदेव महाराज यांच्या चौदा समाध्या आहेत त्यातील ही एक आह

[@swatigawade3389]

Changvateshwar ya nawane 14 temples aahet....purvi vad...pimpal ya vrukshanchi pooja hote ase...tyamule vateshwar he naav padale

[@balasaheblandge8982]

अगदी बरोबर आहे.

[@vishalghodekar6638]

हो बरोबर समाधी मंदिर श्री क्षेत्र पुणतांबा येथेच आहे. ते 1400 वर्ष जगले असे मानले जाते. संत मुक्ताबाई यांना गुरू केल्यानंतर त्यांनी पुणतांबा येथे समाधी घेतली.

[@swatipatil9576]

Very very nice.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@r.pankaz2490]

खूप छान सर..!

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@prafulla14396]

व्हिडिओ मस्त आहे

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@Maabaglamukhimandiram]

बहुत सुन्दर

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@maheshchaudhari7509]

Khup chan

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद 🙏

[@durgaajaynimgade685]

nice but ycha ajun jirnoddhar kadhihoil mhanje mandirache plaster vagaire color kela pahije

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

होय. धन्यवाद 🙏

[@bhausahebjadhav9076]

महान तपस्वी चांगदेव महाराज यांची समाधी पुणतांबे, येथे आहे ● धन्यवाद ●

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद 🙏

[@vilasmhaske5789]

छान

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thanks

[@Shubham_mh7462]

Mi aata चांगदेव Mandira madhe aahe teva video सर्च kela

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

अरे व्वा. छान. धन्यवाद 🙏

[@drtusharambadkarwildlife]

Khup mast mahiti aani video sir. Very nice background music.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thanks Doctor.

[@alkamahajan6494]

Jay

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Jay ho

[@adv.ravipatil8363]

Sir great information ....

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@swatipatil9576]

Good.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thank you very much

[@parikshitdambhare6647]

Khup sunder

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

🙏

[@aakashchandrayadavaakash2180]

दादा एक सीरीज चागदेव की हिंदी मे बनाने की कृपा करो

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद 🙏 आपका सुझाव अच्छा है. कोशिश करूंगा

[@JagdishThakur]

Nice one 👌

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thanks

[@sachinmorale660]

Great sir

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thank you

[@rameshkulkarni1986]

मुझीक च्या कर्कश आवाजात काय बोललेत समजलं नाही

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

बरोबर आहे. म्युझिक थोडं जास्त लाऊड झाले आहे.

[@rahulzanzad7669]

khup chhan sir ........ sir mi tumche pratyek video pahto khup chhan astat mala khup aawadte ani mala ashi juni aitihasik thikane pahayla khup changla watate ............

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद !

[@swatigawade3389]

Khup chhan information ...background music superb...its a great pleasure to study history as a hobby apart from medical practice....I am a Gynaecologist and also do historical research as a hobby....ur videos r very useful esp from vidarbha...marathwada...thanx...

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Thanks Doctor Madam. I am not medical practitioner. I did my PhD in environmental Science. Wildlife , History and explore unknown places is my Hobby.

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Happy to know about your profession and your history interest.

[@swatigawade3389]

@@explorewithdr.jayantwadatkar great job u r doing...most of the temples r yadavkalin and is a great heritage from our ancestors...thanx for creating awareness about our rich heritage....

[@kalavathisubramanyen3959]

Thank u great photography. We r Marati speaking frm Pune migrated settled in Thamizhnadu Thanjavur for d past 400 years we follow u r channel n other Marati KZbin vlogs we can understand Marati please add English sub titles for us to understand better. Thank u. Wish u success in all u r endeavors

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Happy to know about you. Thanks for suggestions. I will try to add English subtitles

[@ekanaththosare]

आवाज.नही.आरही.है.भाऊ....

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

म्युझिक थोडा जास्त आहे

[@ajaniketjoshi]

Sir Nagardhan , Vakataka , kalidas ka janmthan, ramtekh , ek route par hi hai 5 km mein hai . waha par jayege sir

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Yes. Thank you

[@muralidharsalunke2831]

Khup Khup chhhan

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद

[@kachhadiyakishor8920]

Politician logoko dhyan dena chahie hmari dharohar he ham aaj jo kuch he veh ese hi mahan Santo ko kripa se hi to he

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

You are right

[@gopalkshirsagar1304]

🙏🙏🙏🌹🌹🌹🌹🙏🙏🙏🙏🙏🙏

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

नमस्कार

[@devidaskere4262]

पुरातन मंदिर

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

बरोबर

[@uttamraodeshmukh7454]

हे मंदिर 12 व्या शतकाच्या पूर्वीचे आहे . महानुभाव पंथाचे प्रवर्तक सर्वज्ञ श्री चक्रधर स्वामी हे या मंदिरात गेले होते .येथे द्वापार युगात भगवान श्रीकृष्ण महाराज सुद्धा आले होते . तेथे sambhndit मंदिर सुद्धा आहे . हे मंदिर ज्ञानेश्वर महाराज यांचे समकालीन श्री चांगदेव यांचे नसून दुसऱ्याच चांगदेव या देवतेचे आहे . मी येथे 2 वेळा गेलो आहे .पण येथील पुरातत्व खात्याच्या माहिती फलकावर सर्वज्ञ श्री चक्रधर यांचा नामोल्लेख सुद्धा नाही .

[@swatigawade3389]

Yadavkalin mandir aahe...yadavas ruled from time of dhritprahari....seundesh ase mhatale aahe....changdev he bhaskaracharyanche grandson hote je singhana raja che jyotishi aani sallagar hote...chakradhar swami aani singhana 2 yanche close relation hote....durdeivane rajkiy faydyasathi mahanubhav panthala mage takale gele...aani dakkhanadhipati singhana che tar naavach nahi konala mahit...

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

धन्यवाद 🙏

[@kachhadiyakishor8920]

कृपया सरकार ध्यान देह १,८,२०२३

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

Details please

[@JagdishThakur]

kzbin.info/www/bejne/fZvCdmdqYsd7kNE Ankai Tankai Fort Part-2 अंकाई टंकाई किल्ला भाग-२ मनमाड पासून अवघ्या १० किमी अंतरावर अंकाई टंकाई किल्ला आहे. हा किल्ला १००० वर्षापूर्वी देवगिरीच्या यादवांनी बांधला आहे. ३१७० फुट उंचीवर हा किल्ला आहे.इ.स१७७२ मध्ये भालकीच्या तहानुसार हा किल्ला मराठा साम्राजाच्या ताब्यात आला.पठारावर काशी तळे आहे. त्याठिकाणी अगस्थी ऋषींची समाधी आहे.पठारावर वाडा आहे.किल्ल्यावर पाण्याच्या टाक्या आहेत.अश्या या प्राचीन,अलौकिक,अद्भुत आणि अतुल्य स्थापत्याशास्र संपन्न वास्तूची संपूर्ण माहिती व्हिडीओ मध्ये वरील लिंक मध्ये पाहू शकता. Pls Like,share and Subscribe the channel. Jagdish Thakur Thanks 🙏🏻

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

👍

[@subhashingale5040]

Bhuddy vihar ahe

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

होय का ? काही शिलालेख व ऐतिहासिक संदर्भ माहीती असल्यास पाठवावी. मला उपयोगी पडेल.

[@ashokdivare2336]

Very nice 🙏🙏

[@malini7639]

हे मंदिर जतन केले पाहिजे मंदिर परीसर पण चांगला केला पाहिजे

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

बरोबर आहे

[@शिवस्वराज्यपैठणी]

Buddha mandir ahe

[@ईश्वरभक्तिचाप्रसाद]

Konacha Nasha Kelay

[@padminisonpasare1144]

barobar aahe

[@padminisonpasare1144]

Buddha vihar aahe te

[@explorewithdr.jayantwadatkar]

👍