Ekrem Demirli, Fusûsu’l-Hikem Okumaları, 69. Seminer

[@murat..cakir.]

Allah razı olsun.

[@muratbaydar9790]

Esmayı ilahiye na mütenahidir Allah insanı kendi suretinde yarattığı için her varlığı ona boyun eğdirmiştir."

[@asmincan4189]

Allah razı olsun

[@ekremdemirlinintalebesi2214]

FUSUSUL HİKEM 69.DERS NOTLARI / 2022 / MART Bu derste; İbni Arabi’nin Fususul Hikem isimli eserinin 218. sayfasından 220. sayfasına kadar okunmuştur. (Kabalcı Yayınevi 2016 Yılı 2. Baskı) Okunan kitabın linki; www.kitapyurdu.com/kitap/fususulhikem/84501.html&manufacturer_id=12247 MUSA KELİMESİNDE ULVİLİK HİKMETİ Tümel Ruh-Tikel Ruh Fusustaki bütün fasıllar gibi Hz. Musa faslının da gizli öznesi yetimlik vurgusuyla bireyselliği akla getiren Hz. Muhammed’dir. Bu faslın görünür öznesiyse Musa ile Şuayb, Harun, Hızır, Karun’un ilişkileri ve Musa’ya verilen denizin yarılması gibi mucizelerdir. “Peygambere imanı kolaylaştıran mucizeler dışında nedir” diye sorulsa bu fasıldaki tümel tikel ruh konusu bağlamında “peygamberin tümel ruhu insanın tikel ruhunun parçalarını içerir” cevabı verilebilir. “Sen olmasaydım alemleri yaratmazdım” sözü peygamberin ontolojik üstünlüğünü zihne getirir. Sihirbazlar Firavun’un rüyasını “İsrailoğullarından doğan bir çocuk hükümdarlığı ele geçirecek” diye yorumlayınca bu çocuğu yok etmek için diğer tüm çocuklar öldürüldü. Ama öldürülen çocukların zehri aşıya dönüp Musa’ya güç oldu. Burada “o çocuklar Musa’yı doğurdu” demek sosyolojik, “Musa o çocuklardan güç aldı” demek metafiziksel yorum olur. Musa’nın o çocuklardan güç alması dini düşüncenin bedel, kurban bahisleriyle ilgilidir. Kurban, İsmaillere bedel kesilir. Burada sihirbazların kehaneti peygamberin gelişine hizmet eder, öldürülen çocuklar Musa için kurban olur. Hakikat, kehanet ve sihrin oyununu bozar. Tarikat terbiyesinde müritler şeyhte, şeyh de peygamberde yani Hakikat-ı Muhammediye’de fani olur. Bu fani oluşta ruh bedene tesir eder. Tesir edenle tesir edilen arasında nispet bağı, irtibat vardır. Söz gelimi bebek, bir özellik nedeniyle büyükte tesir eder. Bebek “ben sizin Rabbiniz değil miyim” hitabına yeni muhattap olduğu için tesirlidir. Tesirli olan yeni olandır. Moda değil; Hakikate yakın olan yeni güçlüdür. Hakikat her anda, her mekânda, her kişide yeniden yaratılır, olmuş bitmiş bir şey değildir. Tesir, her an yenilenen yaratmayı anlamaktır. Olmazdan önceki hale dönmek, ölmeden evvel ölmektir. İbn-i Arabi’nin tesiri getirdiği son nokta birliktir. Yani kişiye ancak kendisi tesir eder. Tesir eden ve tesir edilen birdir. İnsan ve Kur’an-ı Kerim bilgide ezeli ama yeryüzüne gelişi anlamında yenidir. Yani paradoksal bir şekilde hadis ve kadimdir. Sadece insan değil, her şey böyledir. Söz gelimi yağmur yeryüzüne su getirmesinin yanında yaratmanın bir bilgisini getirir. Nasut ve Lahut Nasut ve lahut kavramlarını tasavvuf literatürüne Hallac-ı Mansur kazandırmıştır. Buradaki temel tartışma beden ruh problematiğidir. Dünya ile Tanrı, dünya ile insan arasındaki ilişki ruh beden ilişkisi gibidir. Yani bu kavramlar insan ve alem şeklinde ikiye ayrılamaz “insanalem” şeklinde birleştirilir. Bütün alem resmedilse resmin bedeni insan bedeni resmin yüzü insan yüzü olur. İnsan, evrenin yüzüdür. Musa’yı annesi sandala koyup denize bıraktığı gibi her bir insan da annesinden dünya nehrine bedeniyle yani sandalıyla atılır. İnsanın bedeni ruhunun sandalı, dünyaysa imkân denizidir. Bu imkân denizinde insan varlıkla yokluk, ölümle yaşam arasında gider gelir. Bu gidiş gelişlerinde “ontolojik ilke esma-i ilahi, namütenahidir” önermesini anlamaya çalışır. Derste geçen kavramlara yabancı olup anlamakta zorluk çektiyseniz ve de içinizde anlama isteği doğduysa aşağıdaki linke tıklayarak DİA’dan (Diyanet İslam Ansiklopedisi) bu kavramları derli toplu okuma imkanına sahipsiniz. Örneğin; konuşmalarda sık sık geçen “Mutezile ekolü” hakkında bilgi almak için DİA’ nın arama çubuğuna mutezile yazarak çıkan maddeyi okuyabilirsiniz. Sadece bu ders için değil, İslam düşüncesini ve onun üzerine yapılan konuşmaları, yazılan kaynakları anlamak istiyorsanız DİA sık sık başvurulacak güzel bir kaynaktır. islamansiklopedisi.org.tr/muellif/dia Yine, İslam Düşünce Atlası (İDA) da DİA’dan farklı olarak “tarihsel bütünlük içerisinde” İslam düşüncesindeki ekolleri, kişileri, havzaları, kitapları “zihinlerle daha tanışık hale getirmek için hazırlanmış” güzel bir kaynaktır. www.islamdusunceatlasi.org/ Saygı, sevgi, hürmet ile...

[@selmayldrm6290]

Hocam, I. Arabi ks. Teceddüd emsal hakkındaki görüşünü, bu yeni olan etkilidir sözüyle çürütmüş olmadı mı? Teceddüd emsal arazlarda olması daha muhtemel oldu. Eşari isabetli oldu.. diyebilir miyiz? Çünkü söz ve fiiller etkili.. Ama bebek yaşlıya göre etkili.. Yaşlı da her an tekrar yaratılıyor olsaydı, o da bebek gibi etkili olurdu.

[@asmincan4189]

Derslere biraz daha uzun süre tanınsa konu yarım kalmayacak