Prawo pierwokupu, czyli o zasadach przejmowania rzadkich numizmatów z aukcji do zbiorów publicznych

[@mariuszel759]

Świetna zasada. Rozumiem, że sprzedający musi się obejść smakiem ale koniec końcem moneta, czy inny artefakt będzie cieszył oczy wielu ludzi. Zakup za cenę wylicytowaną jest myślę najbardziej sprawiedliwą jaką możemy sobie wyobrazić.

[@rivorade]

Bardzo fajny materiał. Nie miałem zielonego pojęcia o tej tematyce, ale Pan swoją wiedzą i kulturą naprawdę potrafi zainteresować tematem. Gratuluję pasji.

[@orlando8668]

Bardzo fajnie, że kanał się rozwija. Dużo istotnych i merytorycznych informacji podanych w fachowy ale i przystępny sposób. Pozdro!

[@dariuszskrobiranda5405]

Zgadzam się z panem panie Damianie w 100%. Gdyby Muzea nie miały takiej możliwości to wiele dobra polskiej historii nigdy bym nie zobaczył. Zgadzam się tez co do potrzeby ustawy o możliwości gospodarowania zdublowanymi eksponatami. Pierwszy raz pomyślałem o takim rozwiązaniu rok temu w muzeum w Sieradzu dokąd trafił skarb Groszy Praskich i Miśnieńskich. Po co w muzealnych magazynach setki takich samych monet skoro na wystawie jest może 50 sztuk. Gdyby muzeum sprzedało 1000 sztuk po 100zł to mogliby kupić lub wylicytować coś innego. Ale bez odpowiedniej ustawy po prostu nici. Pozdrawiam panie Damianie i dziekuję za fascynujące i pouczające filmy

[@KK-cs3hd]

Zdecydowanie jestem za. Są rzeczy wyjątkowe które powinny być dostępne dla wszystkich w muzeach.

[@SpidersOnlinePL]

Ledwo co wróciłem z Łodzi z giełdy i znowu Pana widzę? No aż miło :)

[@KrzysztofC7]

Ptaszniki i monety ;) ciekawe

[@MarciniakTV]

Dziękuje za odwiedziny i miły komentarz na koniec giełdy :) Teraz to ja gratuluje Panu dobrej roboty na KZbin z Pana hobby - świetny kanał kzbin.info/door/jvkttYNb1EB7Sf-K80_5Ow - z duża ciekawością obejrzałem właśnie kilka odcinków :) Pozdrawiam - Damian

[@SpidersOnlinePL]

Miło mi! Do zobaczenia kolejnym razem.

[@leszek2167]

Jak było w ŁODZI

[@SpidersOnlinePL]

@@leszek2167 w moim odczuciu jako drobnego kupującego OK choć sporo stolików było pustych. Ceny raczej wygórowane względem np internetu. Mimo wszystko warto .

[@aurisacrafames1080]

w obu kwestiach pełna zgoda - prawo pierwokupu jest fair, muzeum kupuje po cenie rynkowej bez ingerowania w jej wysokość; nadmiarowe egzemplarze powinny zostać przywrócone do obiegu kolekcjonerskiego poprzez aukcje lub wymienione na takie, które dopełnią kolekcję👍

[@wirsitzmiau9863]

Swietny material ! Czekam na filmik z konferencji przejecia tej unikatowej monety .

[@tomaszb125]

Świetnie wyjaśnione, aż chce się słuchać. A co w przypadku gdy po zakończonej licytacji, z prawa pierwokupu chcą skorzystać dwie instytucje? Czy tu obowiązuje zasada kto pierwszy ten lepszy ?

[@MarciniakTV]

Dokładnie tak to działa, tj. przejmuje ta instytucja, która jako pierwsza zgłosi swoje prawo.

[@sedziasiatkarski]

Prawo pierwokupu, jestem za!

[@antonipatek]

informacji na temat monet dowiadywałem się z książek i odwiedzin w muzeach, nie od kolekcjonerów. Przynajmniej w moim przypadku jest to na tyle hermetyczne środowisko, że nawet nie wiedziałem o jego istnieniu. Pozdrawiam.

[@pawelkkkk7103]

Trzeba przyznac ze dzieki numizmatyce polskiej wiele rzadkich obiektow ujrzalo swiatlo dzienne.

[@MrSiekierski]

Myślę że to prawo jest jak najbardziej w porządku

[@zstelmasiak5644]

Gortat ale Cię miło posłuchać:) fajnie że po NBA znalezles na siebie pomysł:P żarcik.. pozdrawiam ciepło super robota i ogromna wiedza!

[@sylwesterstypulski3660]

Ciekawy odcinek 👍

[@sirmarek78]

czy możecie Państwo dac linka namiar na aukcje z zagranicy do unikatowych drogich monet? Polskich monet.

[@pangroszek3498]

Czekamy na relacje z przejęcia. Co do prawa pierwokupu mało kto z posiadaczy pojazdów rejestrowanych na żółte zdaje sobie sprawę z prawa pierwokupu ich pojazdu.

[@marysiamarcinkowska2090]

Można nabyć u was katalog w wersji papierowej drogą pocztową

[@robertkaczmarek5868]

Dzień dobry na jaki adres można wysłać państwu do oceny

[@druzhynets91]

Też bym chciał prawo pierwokupu :)

[@wujek1757]

Co jeśli mam monetę ,dużo wartą a nie mam na nią dokumentów wtedy wezwiecie policję?

[@PiotrCichyowski]

Nie. coś ty. Nic nie będzie :) ...ale podaj adres i zobaczysz jak inwestuje się pieniądze w więziennictwie :))

[@sonnenfeld1313]

Już jesteś namierzony.już jedziemy

[@74krzysztof74]

Jak jest z czasów PRL-u to przyjedzie ZOMO i może Cię spałować. Jak masz monetę z czasów zaborów to ryzykujesz zesłaniem na Sybir. Najgorzej jest posiadać pozycje ze średniowiecza, tu hiszpańska inkwizycja nie zna litości i po łamaniu kołem może spalić cię na stosie.

[@wacolo73]

Nie wystawiaj jej w internecie, tym bardziej jeśli jesteś poszukiwaczem skarbów z wykrywaczem metali. Takie sprawy się załatwia pod ladą w odpowiednim środowisku, tak jak ze złotem, diamentami i innymi cennymi rzeczami, których się nie ma dowodów na uczciwe pochodzenie. Podobnie jest nawet z ze zwykłymi pieniędzmi. Każdy bank informuje Urząd Skarbowy o wpłacie powyżej 40 000zł. I może wezwać Urząd Skarbowy delikwenta jeśli będzie miał wątpliwości.

[@wujek1757]

@@wacolo73 dzięki za odpowiedź:)

[@sceptykwielokrotny]

Bardzo ciekawy odcinek. +1

[@gliderfan6196]

Bardzo. Ciekawie też Panią tu spotkać!+

[@sceptykwielokrotny]

@@gliderfan6196 Dobry wieczór! Bezbrzeżne połacie internetu, mają jak się okazuje swoje styczne.

[@855lukas]

Dokładnie.

[@mieszkos83]

Aaaaa, czyli jednak państwo ma metody przejmowania czyichś kolekcji w sposób uczciwy społecznie... a nie tylko przez nalot o 6 rano na mieszkanie kolekcjonera... mam nadzieję że to początek dobrych zmian. Wg mnie taka forma jest jak najbardziej uczciwa dla sprzedającego. Co do kupującego... w sumie nic nie traci, jest pewien zawód ale jeśli rozumie ideę dziedzictwa narodowego powinien to zaakceptować.

[@joteres4583]

w jaki sposób legalizuje sie posiadanie starych monet ? , bo to ciekawe

[@74krzysztof74]

@@BuenosDeus Ile biorą, połowę monety, ćwiartkę czy tylko zeskrobują coś z rantu?

[@wacolo73]

Podejrzewam, że wiele monet jest zakupionych za granicą. Wówczas masz np dowód zakupu monety powiedzmy z Londynu, Francji czy Berlina.

[@duchpl2763]

@@wacolo73 część wacolo , zbierasz monety?:) śledzę twój kanał od dawna;)

[@wacolo73]

@@duchpl2763 Od dziecka pasjonują mnie monety.

[@duchpl2763]

@@wacolo73 to tak jak ja zbieram, sam szukam większość

[@katarzynakasia3413]

Czy zasady dotyczące prawa pierwokupu są takie same podczas licytacji na rynku nieruchomości?

[@heroesfan6228]

Tak ale zamiast muzeum jest miasto

[@piotrodzysk4444]

Czyli można podstawić "słupa" licytującego np. ×10 a podmiot "żyjący z podatków" i tak kupi...#

[@bernadkozio5554]

a co jak naprzyklad znajde grosza jana kazimierza z wykrywaczem na polu? oddac nie oddam.

[@mariuszkleinkleju]

13mld. na 13-14 stki to mają a na nasze polskie monety nie?

[@adlwsr1]

Mam takie pytanie czy niektóre nr obecnych banknotów ma większą wartość niż nominalnie posiadam 100zl o nr HX7666644 a może to jakiś pic

[@MarciniakTV]

kzbin.info/www/bejne/gGHVe56cfb12pNE

[@pawe8832]

Teraz należy do nas wszystkich, dobre posunięcie.

[@ansuz3653]

Wiele przywilejów państwa, czy urzędników, wobec obywateli, jest dla mnie niezrozumiałych i śmierdzą bolszewizmem, ale gdy państwo ma prawo pierwokupu wylicytowanych dzieł sztuki, nieruchomości, czy firm, uważam że to słuszne i uczciwe dla sprzedającego i dla narodu a potencjalny kupujący jeszcze nie nabył żadnych praw własności, więc jego żale są mało ważne.

[@bormi6]

Można się denerwować ale ja się cieszę z tego prawa. Państwo Polskie jest spadkobiercą dziedzictwa i cieszę się że jako obywatel będę mógł zobaczyć takie unikaty.

[@zcargx4618]

Mało pozytywnych aspektów w naszym prawie jest

[@wiktorwiech439]

No szkoda że jednak nie mógł kupić tej monety

[@joteres4583]

co z monetami po dziadku ?

[@wacolo73]

Myślę, że jeśli dziadek był znanym kolekcjonerem monet, to masz szczęście. Jeśli np masz na nazwisko po nim Kałkowski, Potocki lub inne np hrabiowskie pochodzenie w linii prostej. Dziadkowie zazwyczaj pracowali od pierwszego do pierwszego i sporadycznie się zdarza aby mieli fortunę zgromadzoną w numizmatach.

[@Pociagdopociagow...iWidawy]

♥️👍👍👍♥️

[@bartoszc9593]

witam . mam pytanie . co jeżeli dwa muzea zgłoszą prawo pierwokupu ? . pozdrawiam

[@MarciniakTV]

Przejmuje to muzeum, które zgłosi przejęcie jako pierwsze

[@trawnik1994]

Stratny jest ten co wylicytował monetę.

[@piotrodzysk4444]

...a może "Ten" co licytował - był słupem sprzedającego?...$

[@marcinsproch-paka2773]

Ja się z szanownym Panem Damianem zgadzam w 100 %. Rzadkie walory powinny jednak być dobrem "pro publico ", tak by nawet w ograniczonej formie zwykły przysłowiowy Kowalski mógł choć pomuskać źrenice w muzealnej gablocie. Jest tyle rzadkich walorów które i tak już są w prywatnych zbiorach, że naprawdę szarym numizmatykom też się należy choć namiastka splendoru. Zamiast okalać walor szafeczką pancerną zwaną sejfem, otoczy się pancernym szkiełkiem i nacieszy się niejednego.

[@dario449]

I kiedyś np. przy okazji inwentaryzacji okaże się że ktoś podmienił na falsa, tak jak było w przypadku znaczków z Gdańska.

[@marcinsproch-paka2773]

@@dario449 no bo zakładam że wszyscy odpowiedzialni za ekspozycję walorów są uczciwi. Przestępstwo może przecież popełnić każdy i w zasadzie wszędzie.

[@jaskinekjaskinek152]

Nie zgodzę się w całej rozciągłości.Co z przedmiotami będącymi pamiątkami rodzinnymi!?Co z rzeczami które zbiera się całe życie i wydaje prywatnie pieniądze!?Co z własnością prywatną!?MarZy się Wam powrót PRL!?

[@marcinsproch-paka2773]

@@jaskinekjaskinek152 no ok, ale co ma to do rzeczy?. Kto mądry pozbywa się pamiątek rodzinnych i do tego jak jeszcze są wartościowe?. Albo co prawo pierwokupu ma do prywatnych zbiorów?. Nie proponuje przecież konfiskaty mienia tylko mówię że jeżeli jest licytacja i na tej licytacji muzeum kupuje rzadkie walory to postępuje słusznie bo nie koniecznie musi owy walor trafić w prywatne ręce. Bardziej chodzi mi tu o to że w końcu muzea myślą poważnie o takich inwestycjach. Przekonałem Cię Panie Jaskinek choć trochę?

[@bartektunia]

Fajnie mieć taki unikat, wystawić na aukcji i podbijać cenę skoro instutucja zapłaci bardzo dużą cenę :) jest ryzyko że przebije się ich limit ale dom aukcyjny i tak powinien być zadowolony :)

[@wacolo73]

Na tysiące pozycji sprzedawanych przez 10 aukcji zaledwie dwie przejął Zamek, zatem szanse są marne. Należy się cieszyć, że kupuje za wylicytowaną cenę, a nie ma przejęcia mienia za symboliczną opłatą.

[@bartektunia]

Tak, natomiast było to tak rzadkie że te monety były na okładkach katalogów więc można sie było tego spodziewać

[@АндрійЗаріцький-щ3ф]

Лайк з україни 👍👍👍

[@blebliblablo7942]

Przecież cene można sztucznie wywindowac posiadając odpowiednią wiedze

[@mieszkos83]

Dlatego info o obiektach którymi interesuje się muzeum nie jest jawna - wspomniano o tym w filmie.

[@bonzo_fernandez]

Co jeśli dwie instytucje chcą nabyć ten sam egzemplarz prawem pierwokupu?

[@MKnobek]

Jak to jest że gdy we własnym ogródku znajdę zabytkową monetę to jestem zmuszony do oddania jej do państwa (za uścisk prezesa... A w przypadku zatrzymania jestem przestępcą ) A wy sprzedajecie bez konsekwencji prawnych wielkie zabytki ?

[@Sabizoo]

pranie pieniedzy ;)

[@wacolo73]

Takie prawo, możesz mieć dom na rudzie uranu, węglu kamiennym, ropie naftowej, gazie łupkowym i wszystko należy do państwa. Nie żyjemy w USA. Tam kupujesz ziemię i wszystko co w niej należy do Ciebie. Jeśli ktoś kupił monetę w czasach np pod zaborami i ona od tego czasu krąży po rynku numizmatycznym, to jak kogoś teraz skazać za paserstwo lub za nie oddanie skarbu np przez kogoś kto odgruzowywał Warszawę i w ruinach znalazł cenne numizmaty.

[@ukaszujma4694]

Bo co innego znaleźć a co innego posiadać.

[@zcargx4618]

@@ukaszujma4694 ktoś zgubił ktoś znalazł tyle takie prawo jest bandyckie

[@1fredimusic]

Marcin Gortat, to nawet jest on

[@bartoo84]

Chciałbym mieć kiedyś tyle hajsu żeby kupić monetę za 150 koła xD

[@tiegenhof]

Ustawa pierwokupu jest bardzo nieuczciwa wobec sprzedającego. Gdyby tej ustawy nie było, to muzeum byłoby zmuszone do brania udziału w aukcji, jak to musi robić na aukcjach za granicą. Co za tym idzie, musiałaby podbić cenę. Sprzedawca uzyskałby większy zysk. Ta ustawa okrada sprzedawcę. Ta ustawa nie ma nic wspólnego z wolnym rynkiem. No cóż, ustawa wprowadzona przez komuchów z SLD. Kiedy wreszcie te lewactwo się skończy.... ech

[@maqs77]

Co w tym nieuczciwego? Muzeum kupuje w cenie jaką ustalił rynek.

[@tiegenhof]

@@maqs77 Widzę, że nie przeczytałeś dokładnie mojego posta. Muzeum powinno być częścią tego rynku i brać udział w aukcji. Jestem pewien, że jakby muzeum powalczyło na aukcji, to musieliby sięgnąć głębiej do kieszeni albo obejść się ze smakiem. Bezpośredni udział muzeum w aukcji zwiększyłby zysk dla sprzedającego. A co za tym idzie prawdziwą rynkową cenę waloru. Muzeum chce mieć walory, to niech płaci rynkową cenę. Bilety na wystawy w muzeach też są rynkowe. Więc z jakiej racji mają być uprzywilejowani? Właśnie ten syf prawny po PRL powoduje, że najciekawsze walory dotyczące Polski bujają się po zagranicznych aukcjach. Bo wielu kolekcjonerów wie, że za granicą muzeum musi walczyć na aukcji i dopiero tam walor uzyska uczciwą, prawdziwie rynkową cenę. Chyba wystarczająco tobie to objaśniłem.

[@B45TmOOn]

@@tiegenhof Bezsensu. W takich przypadkach muzea zawsze przebiłyby ofertę bo mają praktycznie niekończące się finanse, oczywiście z podatków. Więc lepiej gdy wolny rynek ustala cenę a nie instytucja rządowa. I wydają mniej z naszych podatków.

[@MarcinKrn]

Nie podzielam entuzjazmu. Jeśłi chcą kupic to powinni dać NAJWIĘCEJ, a takie coś to zwykłe zabranie monety zwycięzcy, dla mnie komunistyczny relikt prawny, podobnei jak prawo dot. znalezisk dokonanych przez osoby prywatne.

[@rejmons1]

I to jest w sumie logiczne. Bo miejsce dla takiego unikatu jest w muzeum!

[@zcargx4618]

Tak szkoda że szaremu człowiekowi zoatała by zabrana a on oskarżony! Bo jak udowodni że ma ją np odziedziczoną jak logiczne nie ma na to papieru

[@oskarsieracki7940]

Jak dla mnie jest aukcja i każdy powinien licytować bez żadnych przywilejów

[@arekblyskun5835]

niemcy takie `aukcje` robili podczas II wojny swiatowej i teraz nasze dobra kulturowe sa poza granicami bog wie gdzie.

[@jaskinekjaskinek152]

Co z patologią w placówkach muzealnych!?

[@cyklop1977]

a co robią ? piją ,ćpają , ruchają ?! określ się środku od kapusty

[@jaskinekjaskinek152]

@@cyklop1977 Może nic Ci nie wiadomo o znikających eksponatach i wystawianych kopiach?Rzecz nagminna w placówkach muzealnych.Polecam lekturę po kontrolną panie mądry!

[@beti...]

Mysle ze dobrze zrobil ponieważ każdy moze teraz obejrzec ja na zamku a nie zamknięta w szafce w domu

[@Marmur1987]

Decyzja o wydaniu 100 tys. złotych lub więcej przychodzi tym łatwiej gdy wydaje się nie swoje pieniądze :)

[@MarciniakTV]

A ja uważam odwrotnie - trudniej wydawać cudze niż swoje. Wydając czyjeś bierze się na siebie odpowiedzialność nie tylko za siebie, ale i za kogoś.

[@gosc2393]

Właśnie o to chodzi , gdy nie wydaje się własne pieniądze. Dzieje się to na poziomie gmin, powiatów, województw. ministerstw, rządu. Po prostu rozdawnictwo i defraudacja, prywatne interesy? Pozdrawiam !

[@mobikgtf]

I prawidłowo!!

[@Stan-mh7bf]

Zbyt niska cena, przy 450tys zl muzeum by wymiękło.

[@1fredimusic]

Beznadziejny przepis...

[@pawelantonio3123]

Szacunek za profesjonalizm ale popieranie wywłaszczania kolekcjonerów jest niesmaczny. Wszyscy powinni mieć równe prawo zakupu a nie przychodzenie po gotowe.

[@mareka3740]

To dlatego, ze od 2015 roku mamy nowe wladze ktorym zalezy nie na sobie samych ale na Polsce i Polakach. Brawo ! I dziekuje za madry, wywazony komentarz prowadzacego.

[@Wawrzino]

Dobry żart, 10 miliardów na gadzinową propagandową TV i twierdzisz, że władzy nie zależy na sobie samych? xD

[@ukaszujma4694]

To kanał numizmatyczny może powstrzymajmy się od dyskursu politycznego nasza pasja ma nas łączyć nie dzielić.

[@Wawrzino]

@@ukaszujma4694 w sumie masz rację!

[@zcargx4618]

Tfu

[@jarema35]

od 2015 roku rzady były w rękach największych skurwysynow i złodzieji

[@anonimanonymus8567]

Prawo pierwokupu to nieuczciwy przeżytek, który działa zarówno na szkodę sprzedającego jak i nabywcy. Szkoda sprzedającego jest taka, ze gdyby państwo musiało w wolnej licytacji nabywać przedmioty, to cena byłaby wyższa, bo trzeba by było przelicytować najwyższego oferenta. Szkoda nabywcy jest oczywista - państwo nie staje w szranki licytacji, nie da sie go przelicytować...

[@wacolo73]

Jest wyjaśnione, że dochodziło by do nadużyć. Jestem godny podziwu, że udaje się utrzymać w tajemnicy jakie decyzje zapadły w muzeum odnośnie zakupu danych pozycji, bo można byłoby oskubać instytucje państwową do granic możliwości licytując pod założony próg pierwokupu.

[@anonimanonymus8567]

@@wacolo73 Dziwię się, że pan Damian z całą powagą serwuje takie "wyjaśnienia". przecież to sugeruje że instytucje państwowe są jakąs "świętą krową", która trzeba chronić przed nadużyciami, a co z innymi uczestnikami aukcji? Ich juz nie trzeba chronić? Argumentacja jest dość absurdalna, bo zakłada że podbijanie ceny, czy chęc wygrania za wszelką cenę są czymś "złym" i biedni urzędnicy muszą być chronieni... Ależ nie! Skoro chcą uczestniczyć w zabawie dorosłych, powinni stosować się do takich samych reguł jak wszyscy. Wszyscy powinni miec równe prawa. Ale oczywiście są równi i równiejsi. Dziwię się tylko ze pan Damian tak się zachwyca nad tą niesprawiedliwością.

[@wacolo73]

@@anonimanonymus8567 Wyobraźmy sobie, że zarząd Pałacu na najwyższym szczeblu ustalił, że za pozycję która poszła tutaj za 140000 ustalił górną granicę na poziomie 1 000 000 zł i ogłosił to. Wówczas sprzedawca sam podstawiłby swoich ludzi aby podbili cenę do 999999 zł, bo i tak ją Pałac Królewski zapłaci, mimo, że jest warta 10 razy mniej. Zatem należy się cieszyć, że instytucja Państwowa płaci ową wylicytowaną kwotę, a nie przejmuje jej w myśl jakiejś nowej ustawy za darmo uznając, iż stanowi ona dobro narodowe utracone w zawieruchach historii Polski. Polska ma pecha, bo miała Potop Szwedzki, Zabory, Wrogie Najazdy Państw ościennych, które pustoszyły wszelkie dobra narodowe i prywatne. Aż strach pomyśleć ile monet zrabowali nam sami Hitlerowcy. Nie wiem czy ktoś tam się bawił w numizmaty, czy od razu szły na przetop złoto do złota srebro do srebra.

[@ukaszujma4694]

@@wacolo73 Też jestem zdania że z prawa pierwokupu trzeba zrezygnować jako z przeżytku. A co do nadużyć. A prywatny nabywca licytuje osobiście czy często przez przedstawiciela? A chwili się publicznie ile może za daną pozycje zapłacić? Przecież nawet Pan Marciniak w filmie o strategiach licytacyjnych mówił o usłudze zakupu w czyimś imieniu. Tak samo może robić instytucja publiczna. Licytuje np. Pan Marciniak, ale tylko on i zleceniodawca wiedzą ze licytuje w imieniu np. Zamku Królewskiego. Sprawa jest czysta i przejrzysta. A tak po takim przejęciu pozostaje niesmak. Skoro Zamek chciał trzeba było licytować. Choć popieram Pana Marciniaka w kwestii prawa do dysponowania zbiorami przez instytucje muzealne. Często są one faktycznie magazynami staroci a nie kolekcjami w nowoczesnym znaczeniu. Szczególnie "upierdliwie" są spadki darowizny i donacje. Ktoś przekazuje do muzeum kupę defacto rupieci muzeum nie ma wyjścia musi przyjąć i "buja się z" z pseudo starociami a laicy często do muzeów przekazują kolekcje przysłowiowych pcheł rzadkiej autorymencji, tylko, że to dalej pchły i nic więcej. Reasumując prawo pierwokupu do lamusa i prawo do zarządzania zbiorami dla muzeów.

[@zcargx4618]

@@wacolo73 kto normalny ogłaszałby takie rzeczy?

[@jarema35]

jest to nieuczciwe jak instytucja chce cos kupic to niech bierze udział w aukcji