Jeden z pierwszych routerów SOHO Mikrotika - RB951G-2HnD. Jak się sprawdza po 10 latach?

  Рет қаралды 8,299

TechGlobuz

TechGlobuz

Күн бұрын

Пікірлер: 60
@jacek1983polska
@jacek1983polska 9 ай бұрын
chyba nikt nie mowi z taka pasja o routerach mikrotik w pl internecie az dzis bierze ze mikrotik jeszcze cie nie zatrudnil do promocji, testowania ich sprzetow. Na pewno dzieki Tobie podniesli by sprzedarz tych urzadzen w Polsce i nie tylko:)
@kondzio2003
@kondzio2003 9 ай бұрын
No i czekamy na dalsze części szkoly mikrotika
@1968czarodziej
@1968czarodziej 9 ай бұрын
Kolejny ciekawy odcinek, brawo 👍Powoli przymierzam się do wymiany mojego RB2011, służy niezawodnie już szósty rok. To dobre sprzęty, raz konfigurujesz i zapominasz. Inne routery potrafią zaliczać cykliczne zwiechy, albo inne przygody. Chętnie zobaczyłbym odcinek z dokładnymi informacjami jak konfigurować i wykorzystywać VLAN
@dandare2921
@dandare2921 9 ай бұрын
Witaj, super że się dzielisz wiedzą na temat sieci i to w sposób zrozumiały dla zwykłego usera. Dzieki za materiały!!!
@Qwintony
@Qwintony 9 ай бұрын
Mam tego Mikrotika RB951G-2HnD od grudnia 2015 roku. Na początku działał z modemem Huawei E303 i udostępniał internet, wtedy jeszcze 3G 😉
@rlzr.
@rlzr. 29 күн бұрын
Fachowa wiedza i bardzo dobra jakość filmu! RB951G-2HnD kupiłem do pierwszych eksperymentów i instalacji multimediów w klubie - działa idealnie z trzema streamami wideo po wifi - każdy około 50Mbps.
@marcinpieniazek6537
@marcinpieniazek6537 9 ай бұрын
Czekam na kolejne filmy. 👍
@ultimatedjX
@ultimatedjX 9 ай бұрын
Az sie w swojej laskawosci zalogowalem, aby poczynic komentarz dla zasiegow ;-) Jakies 5-6 lat temu nie mialem zielonego pojecia o tych sieciowych rzeczach. Wtedy tez szarpnalem sie na zakup 4011 bedac poirytowanym tym, ze nie mam w zasadzie zadnej kontroli nad tym, co dzieje sie w mojej sieci domowej, a mialem pewne pomysly jak przywrocic normalnosc w tym srodowisku. Na poczatku byly ciezko... Ale nie o tym chce pisac! To, co kiedys postrzegalem jako "ciezko" spowodowalo u mnie bardzo duzy przyrost umiejetnosci technicznych. Ta mikrotikowa rzekoma trudnosc nie sprowadza sie na szczescie tylko do specyficznych dla tego producenta rozwiazan, a dotyczy rzeczywistych zagadnien networkingu samych w sobie. A to oznacza, ze rozkminiajac Mikrotika dobrze inwestujemy swoj czas, bo uczymy sie rzeczy uniwersalnych. Tak tez bylo u mnie. Kiedys bez pojecia, a dzis, choc jestem nie z branzy, to moge smialo powiedziec, ze mam pelna kontrole nad tym, czego pragnalem. Jako skromny uytkownik domowy prowadze siec domowa dual stach ipv4/v6 z dosc zaawansowanym firewallem, vpnami dla rodziny i przyjaciol, oraz wieloma innymi wihajstrami. Te mikrotikowe przygody bardzo mnie osmielily w moim podejsciu do technologii w ogole. Zaczalem zwracac uwage na to, ze tych pryncypiow technicznych warto sie uczyc, bo czesto sa to rzeczy uniwersalnei potrzebne w zyciu! Tak oto po kilku latach mam niewielki home lab, wszelkie potrzebne mnie i znajomym uslugi hostuje sam, ogarniam linuxa na przyzwoitym poziomie, etc. Napawa mnie duma to, ze bylem w stanie np. odizolowac niezaufane urzadzenia sieciowe i uslugi (jakies odswiezacze powietrza, chinskie kamerki) w sieci tak, ze moge powiedziec, ze pozwalam im na tyle, na ile ja chce. To wspaniale uczucie :) I jak sie przekonuje z biegiem czasu wielu ludzi chcialoby miec / umiec tak sobie zrobic. Ciesze sie przy tym, ze nie zainwestowalem czasu w zadne "the newest shining thing", jak sprzet sieciowy UBNT, tylko w rzetelne podstawy, pryncypia wlasnie. Wyrobilem sobie w ten sposob nawyki z ktorych powstala kultura techniczna, ktora dzis pracuje na moja korzysc w kazdym obszarze, jaki sobie wymarze. A to bardzo, bardzo wyzwalajace w swiecie czesto technologicznej opresji. Mikrotik bardzo przyczynil sie do tego, co sie u mnie stalo. Zauwazylem tez, ze wiele (bardzo wiele) osob ma naprawde spore braki w zakresie zarzadzania sieciami, a jest to obszar kompetencyjny, ktorego nie unikniemy, jesli chcemy sprawy prowadzic po swojemu. Warto go poznac. I jak pokazuje moj przyklad - jak najbardziej lezy to w ramach mozliwosci pojmowania zwyklego smiertelnika, jest to dobrze spozytkowany czas. Dzis z Mikrotika zrobilem sobie taka docelowa platforme na ktorej w przyszlosci bede budowal rozne potrzebne mi rzeczy i ciesze sie, ze mam tak w swoim arsenale :) Takze, ma sens nawijanie normikom o tym, ze maja w swojej scieci slaby punkt w postaci czesto nieswoich urzadzen aktywnych, ktorych nie kontroluja. Wolnosci w internecie nei przybywa i dosc waznym w przyszlosci moze byc moznosc wykonanai prostego podzielenia ruchu domownikow na ten "legalny" i troche mniej poprawny, wychodzacy w jakims kraju o bardziej liberalnych pogladach. Tego sie nei da zrobic na sprzecie konsumenckim. Z Mikrotikiem bylo tak, ze pozwolil na realizacje nawet nabrardziej dzikich pomyslow. I to jest super ciekawe, ze uzytkownik domowy to taki troche nietypowy target. Mikrotik go ogarnie. Wiele sprzetow klasy enterprise juz nie... A tutaj jest pieknie - na jaki szalony pomysl nie wpadne, to mam! Przykald: mamy z rodzina bramke odbierajaca smsmy z roznymi kodami autentykacyjnymi, z ktorej korzystamy wspolnie. Nie dostajemy kodow na telefony. Jesli ktos z nas zgubi komorke, to nadal ma mozliwosc dostania sie do wielu uslug, a takze i sama zmiana nr-u telefonu nie stanowi problemu. Ot, jeden z dzikich pomyslow, ktore wdrozylem i okazal sie strzalem w dziesiatke! Nie wszystko w Mikrotiku jest idealne (np. w moim nowym ax3 wave2 zaczelo dzialac poprawnie dopiero po roku dodawania poprawek), ale elastycznosc i stabilnlsc tych rozwiazan to jest bajka. Nie ma na rynku konkurencyjnego produktu o takiej specyfice (no, moze poza niepopularna u nas Arista). Do boju koledzy, poznawajcie Mirotika i podbijajcie swiat; realizujcie swoje dzikie projekty :-) Kosztuje to niewiele, a satysfakcja jest znaczna. Ja niebawem siadam do automatyzacji (Ansible) moich mikrotikowych przygod. Bo okazuje sie, ze urzadzen mi przybywa, w tym takich nie moich, u ludzi, ktorzy zaczynaja dostrzegac, ze sa w tzw. wielkiek D, bo maja w domu dziesiatki urzadzen, ktore robia co chca...
@abamslmamt
@abamslmamt 8 ай бұрын
Ależ się chłopie rozpisałeś 😀 Masz rację czas zainwestowany w rozkminianie Mikrotika bardzo przydaje się w nauce innych rzeczy a przede wszystkim w zrozumieniu zagadnień sieciowych.
@piotr424
@piotr424 9 ай бұрын
Ja mam 951ui jako AP 2 sztuki, jeden stary z którego korzystałem ale wymieniłem na nowszy, a drugi został jako AP . Powiem tak: działa. 100Mb porty wystarczają, na drugą część domu. Bo główny to już ma 1000Mb porty. Wiem, dziwnie zrobione mam, ale działa. W tej drugiej lokalizacji po adapterze PLC więcej i tak mi nie potrzeba, bo tak mam połączone to
@jacek64
@jacek64 9 ай бұрын
Bardzo dobry i wartościowy materiał 👍
@unknownplaya924
@unknownplaya924 9 ай бұрын
super filmy robisz, pozdro.
@mikouserx7739
@mikouserx7739 9 ай бұрын
Ja używałem u siebie w domu ten sam model mikrotika przez kilka lat jako AP i wzmacniacz sygnału Wifi dla kilku komputerów - zero problemów z działaniem. PS. Tak długie wsparcie aktualizacji dla tego modelu aż zadziwia :) Kupiłem nowy model switcha TP-LINK i po około roku aktualizacje firmware się do niego skończyły.
@pickpick8038
@pickpick8038 9 ай бұрын
Też go używam do dziś :-)
@Raimek95
@Raimek95 9 ай бұрын
Super film! Ja jestem miłośnikiem Mikrotika. Mógłbyś zdradzić skąd masz oprogramowanie do testowania przepustowości sieci LAN? Minuta 6:29
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Używam tego: github.com/librespeed Zainstalowany na lokalnym serwerze.
@Raimek95
@Raimek95 9 ай бұрын
@@TechGlobuz dziękuję 🙂
@yanek911
@yanek911 9 ай бұрын
Szkoda że nie znałem wcześniej mikrotika :) jestem na etapie przebudowy sieci w domu i przesiadłem się z asusa na Omade, z której jestem bardzo zadowolony ale to i tak ogromny koszt, dzisiaj pewnie brałbym mikrotika lub teltonike, bo niższy koszt i wspieram lokalne firmy
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Omada nie jest taka zła. Sam nie bawiłem się, ale ludzie chwalą jeśli chodzi o AP. Za to switche z tej serii nie mają najlepszej opinii.
@yanek911
@yanek911 9 ай бұрын
@@TechGlobuz początkowo jest dość nieintuicyjna, no i nie udało mi się na Linuxie zainstalować kontrolera więc zmuszony byłem wydać 400zł na kontroler, do tego słabo zabezpieczona w dostępie z chmury brak podwójnej weryfikacji nie mówiąc już o możliwości zastosowania klucza sprzętowego i dalej sporo błędów, jak to że po połączeniu się z własną siecią przez VPN raz jest internet raz go nie ma mimo że zawsze jest dostęp do zasobów sieciowych, no i słabo zrealizowany dual wan bo mam dwa łącza jedno słabe drugie dość mocne i urządzenie „losuje” z którego zasobu teraz korzystasz, nie jest w stanie jak w asusie ich zsumować, niestety raz pliki pobieram 100Mbps a raz do 400Mbps bo tak wylosowałem. I nie żebym nie był zadowolony bo platforma oferuje wszystko czego oczekiwałem, jest bardzo stabilna, zarządzanie przez aplikację z powiadomieniami działa świetnie, jednak przesiadłem się z dość drogiego asusa który był bardziej intuicyjny i oferował więcej łącznie z podręcznym speedtestem czy antywirusem a tutaj tylko prosty firewall, czy takie upierdliwe rzeczy jak to że na asusie miałem darmowy adres ddns więc nie mosiądzem wykupywać stałego adresu IP, czy po skonfigurowaniu VPNa mogłem eksportować plik konfiguracyjny i zainstalować na telefonie jednym kliknięciem profil VPN zamiast wypełniać jak teraz 100okienek konfiguracyjnych do vpna. Więc dla mnie platforma ma plus za stabilność, dość bogatą liczby kompatybilnych urządzeń, APki zarówno sufitowe jak i naścienne oraz zewnętrzne na czym mi zależało.
@weareonlynumber
@weareonlynumber 9 ай бұрын
Może coś w temacie konfiguracji IPTV na MT? np.na przykładzie Orange
@pickpick8038
@pickpick8038 9 ай бұрын
Będzie więcej filmikówv? :)
@s4per89
@s4per89 9 ай бұрын
Super robota Panie Kierowniku! Rozumiem, że jutro dostaniemy niespodziankę w postaci kolejnego odcinka z podstaw Mikrotika? ;)
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Tak dobrze, to nie będzie ;) Ludzie w komentarzach najbardziej zainteresowani tym kursem, a paradoksalnie przychody z tych filmów (za wyjątkiem pierwszego z serii) wcale nie są największe. Max co jestem w stanie produkować to jeden film tygodniowo. KZbin to nadal jest jedynie hobby, a z czegoś trzeba żyć ;)
@zsnowball
@zsnowball 9 ай бұрын
w ogóle nie wiem o czym mówisz, ale ciekawy materiał.
@wujasfpv
@wujasfpv 8 ай бұрын
version: 7.14.1 (stable) build-time: 2024-03-08 12:50:23 free-memory: 24.3MiB total-memory: 64.0MiB cpu: MIPS 24Kc V7.4 cpu-count: 1 cpu-frequency: 400MHz cpu-load: 23% free-hdd-space: 48.2MiB total-hdd-space: 64.0MiB write-sect-since-reboot: 76 write-sect-total: 9559908 bad-blocks: 0% architecture-name: mipsbe board-name: RB751G-2HnD platform: MikroTik działa elegancko 😄
@opascik
@opascik 8 ай бұрын
A czy pierwszym routerem typu SOHO nie był przypadkiem RB750? No chyba, że mówimy o urządzenia z wbudowanym WiFi. Patrząc na release data, to jego data to grudzień 2010r. Mam taki "klasyk" u siebie w pracy i stabilnie pracuje :) i co najlepsze, nie ma już wsparcia dla OpenWRT ;p
@TechGlobuz
@TechGlobuz 8 ай бұрын
Był. RB751 z Wi-Fi wyszedł nieco później. Ja nie pamiętam tych czasów, choć kilka RB750G mam w zapasach :) Kiedy zaczynałem się bawić MT na rynek wyszedł RB951. RB2011 i RB951 to były moje pierwsze routery Mikrotika.
@opascik
@opascik 8 ай бұрын
@@TechGlobuzJa już od 2008r. mam styczność z Mikrotikami. Opisywany MT RB951 miałem jako router domowy i wyciskałem z niego ostatnie soki i to bez Fasttrack, a w pracy jako AP mam aktualnie RB411 z 2008r. na karcie wifi R52n i dostaje aktualizację w wersji 7. Dla łącza 20Mbit spokojnie daje radę jako router. Mam tam tunele EOIP czy też klient OVPN.
@Lennypl1
@Lennypl1 9 ай бұрын
U mnie 10 lat działa ten RB to terminator 😂
@dzojo1980
@dzojo1980 5 ай бұрын
Czy mozesz zrobic film o vlanach i tranku na MT?
@TechGlobuz
@TechGlobuz 5 ай бұрын
Będzie za 2-3 tygodnie. Jest w przygotowaniu. Ten temat często pojawia się w komentarzach.
@tnm419
@tnm419 9 ай бұрын
Dzień dobry. Wielkie dzięki za dzielenie się wiedzą, bardzo doceniam. Mówił Pan o tych portach 100 i 1000 mega i przypomniała mi się sprawa, której nadal nie rozumiem. W różnych urządzeniach z LTE np. RBSXTR&R11e-LTE, modem LTE ma teoretyczne prędkości 150 Mb/s, a port ethernet ma tylko 100. Tak samo jest ze staruszkiem SXT5nDr2, którym teraz się bawię - niby radio ma do 300 Mbit/s, a port ethernet też tylko 100. O co w tym chodzi?
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Realnie wyciągnięcie 150 Mbit/s w LTE jest bardzo mało prawdopodobne, więc port 100 Mbit da radę, a dla producenta to spora oszczędność, że jest port 100 Mbit zamiast gigabita. Co do SXT5, to urządzenie miało robić za urządzenie klienckie dla dostawców internetu, więc realnie więcej niż 100 Mbit nie było potrzebne, a cena też miała być jak najniższa.
@tnm419
@tnm419 9 ай бұрын
@@TechGlobuz Hm, czyli realnie to sprzedawali urządzenie, które wiadomo, że nie będzie działało z pełną prędkością? Dziwne to. Teraz te nowsze już mają porty gigabitowe.
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
@@tnm419 Kwestia wyważenia wydajność/koszt. W 802.11n w idealnych warunkach radiowych na kanale 40 MHz w 2x2 MIMO może polecić te 180 Mbit w jedną stronę. Tylko: 1. Nikt nie da klientowi 100 Mbit, jeśli wydajność sektora to max. 180 Mbit (realnie bliżej 120 Mbit). Pakiety w czasach standardu n to było 20-30 Mbit/s. 2. Mało który ISP stosuje kanały 40 MHz na dostępie dla klientów. Częściej stosuje się 20 MHz, a wtedy masz połowę wydajności.
@katgap8154
@katgap8154 8 ай бұрын
Cześć, dopiero zaczynam przygodę z mikrotikiem. Wpadł mi w ręce RB260GS i takie moje pytanie czy da się go wykorzystać do podłączenia po SFP do ISP 2,5 Gb ? Wiem że muszę dokupić gbica, ale nie mam pewności czy ten port SFP sobie poradzi z 2,5 Gb. Przepraszam jeżeli nie na temat, ale uznałem że jest mowa ogólnie o routerach mikrotika to mogę tu zapytać. Pozdrawiam
@TechGlobuz
@TechGlobuz 8 ай бұрын
RB260GS to switch, a nie router. Nie ma RouterOS, ale SwitchOS. Mi wkładki 10 Gbit działały w Mikrotiku z gigabitowymi portami. Natomiast co do połączenia z ISP, to zakładam, że masz wkładkę GPON stick (np. Leox), bo inaczej to nie zadziała.
@katgap8154
@katgap8154 8 ай бұрын
@@TechGlobuz zmylił mnie napis na obudowie routerboard. co w takim razie poleciłbyś dla 2,5Gb ? a i najlepiej z vpn serverem. znalazłem coś takiego L009UiGS-RM, niestety nie mam żadnej wkładki GPON, ale taka by działała OPTION SFP GPON-OLT-C++, 2.5GBPS, TX1490/RX1310, DDM oczywiście muszę się dowiedzieć u mojego ISP na jakim paśmie nadaje a na jakim odbiera i wtedy odpowiednio dobrać wkładkę.Obejrzłem filmik o WireGuard.
@TechGlobuz
@TechGlobuz 8 ай бұрын
@@katgap8154 Do 2.5 Gbit, to minimum 5009. Wtedy realnie możesz wykorzystać 2.5 Gbit, bo masz port SFP+ 10 Gbit i miedziany 2.5 Gbit.
@AdrianuX1985
@AdrianuX1985 9 ай бұрын
Taka sytuacja: hAP ax3 po hard reset. Wbijam po adresie MAC małe admin bez hasła. WinBox wyrzuca na czerwono błędny login oraz hasło. Czy ROUTEROS posiada inne "fabryczne" hasło??
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Seria ax i inne najnowsze urządzenia mają różne indywidualne hasło admina. Jest na naklejce/wsuwce. Jak nie ma, bo się starło, to jak rozbierzesz powinno być na naklejce wewnątrz, albo ostatecznie zostaje netinstall.
@elektrodowywandal9589
@elektrodowywandal9589 9 ай бұрын
Czy była wersja tego routera z wbudowanym do środka modemem LTE i wifi? Prawdopodobnie widziałem coś takiego w Niemieckim hotelu.
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Nie było. Jedyna opcja, żeby ten sprzęt miał LTE, to podłączyć modem na USB. Swoją drogą, to tak był rozwiązany hotspot Wi-Fi w placówkach Poczty Polskiej. Wieszali 951 (nie wiem, w której wersji dokładnie) z modemem LTE kat. 4 wpiętym do USB.
@elektrodowywandal9589
@elektrodowywandal9589 9 ай бұрын
​@@TechGlobuz Więc zamiast ciągnąć skrętki to pracowały jako repeatory.
@semipawel
@semipawel 9 ай бұрын
test porównanie softu 7 z 6 :)
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Nie ma większego sensu. 7 to po prostu nowsza wersja, która ma więcej funkcji i pewne rzeczy rozwiązane inaczej niż 6. Test prędkości w NAT 6 vs 7 jest na kanale jako short.
@Shpillah
@Shpillah 5 ай бұрын
Wciąż go mam 😂
@wolterstorm4837
@wolterstorm4837 9 ай бұрын
Kolasolana różnica miedzy sklepowymi returkami za duże $ a poważnym, sprzętem niekiedy za niewielkie $ , chyba nie trzeba nikogo przekonywać co należy kupować.
@AdrianuX1985
@AdrianuX1985 9 ай бұрын
Ile watów zasysa ten staruszek?
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
Jest w filmie. Nie przekracza 5W (mierzone bezpośrednio na wyjściu DC z zasilacza) przy transmisji przez Wi-Fi i NAT. Realnie oczywiście ze ściany będzie więcej, jak doliczyć sprawność zasilacza.
@AdrianuX1985
@AdrianuX1985 9 ай бұрын
@@TechGlobuz Wbiłem +1, ale jeszcze nie obejrzałem.
@arivaldarivald3212
@arivaldarivald3212 9 ай бұрын
@@TechGlobuz Dla mnie zawsze najważniejsze jest ile z gniazdka bierze, czyli ze stratami na zasilaczu. Czasami warto zmienić zasilacz na mniejszy lub lepszy.
@TechGlobuz
@TechGlobuz 9 ай бұрын
@@arivaldarivald3212 Właśnie sprawność zasilacza to jest duży problem. Dlatego wolę podawać ile sprzęt bezpośrednio bierze prądu stałego, bo wtedy nikt nie będzie mieć pretensji, że mogłem dać słaby, albo bardzo dobry zasilacz i wyniki, które podaję są nierealne. Swoją drogą, to chciałbym żeby dla zasilaczy wtyczkowych 12/24V były podobne certyfikaty jak dla zasilaczy komputerowych, bo większość ma duzy problem chociaż ze zbliżeniem się do sprawności 80%.
@grzegorzchrust1718
@grzegorzchrust1718 9 ай бұрын
​@@TechGlobuzTo niestety prawda. Tak z innej beczki, kupiłem kiedyś pierwszy adapter OTG do kart SD z firmy PQI do mojego Sony Ericsson ARC. Telefon obsługiwał max 300mA. Byłem naprawdę mocno zdziwiony poborem prawie 450mA. A taki był ładny, miał mikro USB i A z drugiej strony.
@kondzio2003
@kondzio2003 9 ай бұрын
Wiecej mikrotika
@wiktor1983
@wiktor1983 9 ай бұрын
Film mi się nie podobał, bo mi się nigdy nic nie podoba.
@wwaldes
@wwaldes 9 ай бұрын
😁
@GAJEKSSC
@GAJEKSSC 9 ай бұрын
Pierwszy :)
OPNsense - darmowy system operacyjny dla routera
19:23
TechGlobuz
Рет қаралды 9 М.
Przeróbka LHGG LTE6 Mikrotika na 5G i LTE 20
34:31
TechGlobuz
Рет қаралды 3,3 М.
كم بصير عمركم عام ٢٠٢٥😍 #shorts #hasanandnour
00:27
hasan and nour shorts
Рет қаралды 9 МЛН
Turn Off the Vacum And Sit Back and Laugh 🤣
00:34
SKITSFUL
Рет қаралды 3,5 МЛН
Sieć domowa na Mikrotiku
15:44
TechGlobuz
Рет қаралды 25 М.
MikroTik Tips: Managing many access points with CAPsMAN
18:08
Synchroweb Technology
Рет қаралды 7 М.
What you DON'T KNOW about WiFi
11:36
TechnoStrefa
Рет қаралды 261 М.
Najtańszy router 5G? - Zrób to sam
26:19
TechGlobuz
Рет қаралды 9 М.
Rozległa sieć w ośrodku wypoczynkowym
22:47
TechGlobuz
Рет қаралды 6 М.
كم بصير عمركم عام ٢٠٢٥😍 #shorts #hasanandnour
00:27
hasan and nour shorts
Рет қаралды 9 МЛН