Կարսի մարզ.Կարմիր Եկեղեցի և Եզնասար։ Մոռացության մատնված գոհարներ

Օղուզլուի կամ Եզնասարի եկեղեցին Կարս քաղաքից մոտավորապես 35 կմ հեռավորության վրա է գտնվում Եկեղեցու սկզբնական հայկական անունը հայտնի չէ, գոյություն ունեն մենակ վարկածներ։
Օղուզլու անվանումը Եզնասարի թուրքերեն թարգմանության հնչյունափոխված տարբերակն է:
Եկեղեցին կառուցվել է 9-10-րդ դարերում, պահպանվել է շինարարական արձանագրությունը, որը թվագրվում է 9-րդ դարի վերջով։ Այնտեղ նշվում է, որ եկեղեցու շինարարությունը հովանավորել է Հասան Գնթունի Իշխանը, ով Հովհաննես Դրասխանակերտցի կաթողիկոսի տարեգրության մեջ հանդիսանում է Սմբատ Ա Բագրատունի թագավորի զորքերի հրամանատար և Կարսի կուսակալ։ Քանի որ արձանագրության մեջ չի խոսվում Սմբատ Ա Բագրատունու մասին, առաջ է քաշվել այն տեսակետը, որ արձանագրությունը արվել է 10-րդ դարի սկզբում տեղի ունեցած Կարսի ապստամբության և Սմբատի` իշխանությունից ժամանակավորապես հեռանալու շրջանում։
Իսկ մեկ այլ արձանագրության մեջ, որն այսօր ավերված է, նշվում է, որ 1001 թվականին եկեղեցին վերանորոգել է իշխանաց իշխան Աշոտ Պահլավունին։
Հարավային դռան ճակատային մասի վրա մի հարթաքանդակ է եղել, որի վրա պատկերված են եղել Մարիամ Աստվածածինը՝ գահին նստած, մանուկը Հիսուսը՝ ձախ ծնկին, երկու կողմից հրեշտակների նմանվող ձիավորներ, որոնք, հնարավոր է, եկեղեցու հովանավորները լինեն։
Պահպանվել է եկեղեցու հարավային և արևելյան պատերի հայերեն արձանագրությունները։
Խորանի յուրաքանչյուր երկու կողմում մատուռ կա, որոնցից յուրաքանչյուրի վրա ուղղանկյուն սենյակ կա, հավանաբար նախագծվել է որպես ապաստան, ուր առանց սանդուղքի կամ ճոպանի հասնել հնարավոր չէ։
Եկեղեցին 20-րդ դարի առաջին քառորդին ամբողջական է եղել: Ըստ որոշ տեղեկությունների, գմբեթը և հարավարևմտյան անկյունը փլուզվել են 1936 թ. երկրաշարժից: Պահպանվել են մի քանի նկարներ:
Անիից 15 կմ հյուսիս` չափերով փոքր, սակայն հոյակերտ և յուրատիպ մի եկեղեցի կա, որը հայերեն հայտնի է որպես Կարմիր եկեղեցի, իսկ թուրքերեն` Քըզըլքիլիսե:
Իրականում շատ քիչ տեղեկություն է պահպանվել եկեղեցու մասին, անհայտ է նաև նախնական՝ միջնադարյան անվանումը: Կառուցվել է բետոնե կորիզը ծածկող սրբատաշ կարմիր քարերից։ Հավանաբար հենց քարի գույնով է պայմանավորված եկեղեցու պայմանական անվանումը
Եկեղեցու կառուցման ստույգ տարեթիվը հայտնի չէ։ Որոշ Մասնագետների կարծիքով եկեղեցին 10-րդ դարի կառույց է, սակայն եկեղեցու զարդանախշերը հավանաբար 11 կամ 12 դարի են։
Եկեղեցու ներսում պահպանվել է 1218 թ. արձանագրությունը, որտեղ խոսք է գնում Թալիթ անունով մի կնոջ նվիրատվության մասին:
Հայտնի է, որ եկեղեցին 1877 թ. ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ վնասվել է, սակայն հետագայում վերանորոգվել է: Մուտքի ճակատային մասում պահպանված երկար արձանագրության մեջ նշված է, որ քահանա Սաղաթել տեր Դավիթը եկեղեցին «սեփական ձեռքերով» է վերանորոգել: ` խոսքը 1880-ականներին արված մասնակի վերանորոգության մասին է։

[@user-dp2dv3fy3n]

Կարսի կորուստը հայերիս համար անբուժելի վերք է,որը երբեք սպի չի դառնա

[@user-jk8bs9fz7b]

Շնորհակալություն , տիար Ռեւիկ , տեսագրության համար։

[@user-zg2xl8jm5i]

Շնորհակալություն տեսանյութի համար

[@user-jt2fj9tp8t]

Спасибо за ролик

[@arabomush]

Շնորհակալություն հետաքրքիր տեսանյութի համար

[@emmaeskandari3922]

Ով տւաւ Կարսը թո րքերին հաղթելուց հետոյ. Ռուսաստան

[@user-tu8ph2et7c]

Abris 👍👍👍👍

[@edmondkarapetyan7847]

Ապրես Ռևիկ ջան ❤❤

[@karine89743]

👍👍👍👍🧡🧡🔥

[@user-zq5vn2xd9l]

👍👍👍👍👍

[@kadrtv1774]

👍

[@hovokarapetyan786]

👌👌👌

[@user-zx2jq9rh5y]

👍👍👍👍👌👌

[@ArmenakUstyan]

👍👍👍👍👍shat hetaqrqir er

[@InnaPogosova-gi2eq]

😢😢😢😢😢🙏🙏🙏🙏🙏💔💔💔💔💔

[@gagikmanvelyan-lb2tr]

🤙🤙🤙👍👍👍👍👍👍👍👍

[@p.a.i7796]

Кардумес коментнера лрив ворнумен эш напастак папери нман. Рафик ко ес тесанютери митка инчумна. Вахкот анпатив азга апага чуни. Карози вахва орва масин, вор спортов збахвен, зенк брнел соворен, жаманакакиц гителикнеров збахвен. Тертернери у ко ванкери патчарова Айа эс вичакум. Гиж айера зенки похарен хачкарен тнгум. У воч мека Астцун чи hаватум

[@user-ih9dk5tj9k]

Цавт

[@GevorgPogosyan-nb4cr]

😮😮😮😮😮

[@VladimirEzekyan]

🫶🫶🫶🫶

[@RubikHambarcumyan-vc4js]

Կարսիցեք խոսում բայց չորոռդ դարի Եկեղեցին հայաստանում դուռը փակե դե քահանա չլինենք երեվի

[@HermineSuqiasyan]

👍👍👍