Luidende Klokke Roeland

Luiden van Klokke Roeland, de trots van Gent.
English text: beiaardgent.be/...
Texte en français: beiaardgent.be/...
De huidige Klokke Roeland, die u hier ziet luiden, heeft twee voorgangers gekend.
Een belfort is een burgerlijke toren, die in eerste instantie gebouwd werd om de stadsrechten te bewaren. Maar de toren had ook andere functies, zoals het herbergen van de stadsklokken, en als uitkijkpost. De meeste steden in Vlaanderen hebben zo een belfort. Soms doet een kerktoren dienst als belfort, maar grote steden zoals Brugge, Kortrijk, Gent hebben een apart belfort. Ook in Frans-Vlaanderen komen belforten voor. De Vlaamse en Frans-Vlaamse belforten zijn als geheel erkend als cultureel werelderfgoed van de Unesco.
De eerste steen van het Gentse belfort werd gelegd in 1313, en een jaar later al, in 1314, werd een stormklok voor het belfort gegoten door Jan van Ludeke en Jan van Roosbeke. Deze klok werd Roeland genoemd, naar de legendarische kanselier Roland uit het leger van Karel de Grote. Deze stormklok was zo symbolisch voor Gent dat Keizer Karel ze in 1540 confisqueerde om de Gentenaars te straffen. Slechts na een zware knieval kregen de Gentenaars ze terug. Het is dan zeer verwonderlijk dat nauwelijks iets meer dan 100 jaar later, in 1659, de klok door de Gentenaars zelf als klokspijs werd afgestaan aan Pieter Hemony om er een nieuwe beiaard mee te gieten. Met nauwelijks drie slagen was ze verbrijzeld.
De stad Gent was zo tevreden over de beiaard gegoten door Hemony, dat ze prompt, in 1660, nog drie grote luidklokken bestelde, met tonen g0, a0 en b0. Deze klokken hadden geen naam, maar werden soms de Triomfanten genoemd. De g0 werd dan de "Grote Triomfante" genoemd. In de 19de eeuw kwam het romantisme op, en de belangstelling voor de geschiedenis. Men ging zich weer de oude "Clocke Roeland" uit 1314 herinneren, en de Grote Triomfante ging men gaan beschouwen als de opvolger van Clocke Roeland. In die mate zelfs dat men ze ook Roeland ging noemen, soms Roeland II om het onderscheid te maken met de oorspronkelijke Clocke Roeland. De legende van de stormklok Roeland ging zo ver dat er een lied over gecomponeerd werd, het "Boven Gent rijst", en dat de status gekregen heeft van hymne van de stad Gent. Nu nog is het symbool zo sterk, dat toen de melodieën op de beiaard verstoken werden en het "Boven Gent rijst" in 2011 na vier jaar vervangen werd door een ander lied, er hevig protest was, en in 2013 moest de beiaardier opnieuw "Boven Gent rijst" programmeren op de trommel.
De Grote Triomfante barstte in 1914 toen ze voor het eerst elektrisch geluid werd. Ze overleefde bij wonder de twee wereldoorlogen en de gepaard gaande opeisingen, maar werd bijna in 1948 gebruikt als klokspijs om een nieuwe klok te gieten. Pas op het allerlaatste ogenblik schonk een anonieme schenker de nodige fondsen om de historische klok te sparen en een volledig nieuwe klok te kunnen gieten. Dit zou later een groot geluk betekenen, want in 2003 werd de Grote Triomfante gelast en ze kan nu opnieuw klinken (zie • Aanslaan Gentse Triomf... ).
In 1948 werd een nieuwe stormklok gegoten, door Marcel Michiels jr, ter vervanging van de gebarsten Triomfante. Deze kreeg weer de naam Roeland. Hoewel het slechts de tweede klok is met de effectieve naam Roeland, wordt ze soms "Roeland III" genoemd, soms ook wel de "Michielsklok" naar de gieter. Deze nieuwe Klokke Roeland hangt nog steeds in het belfort, en wordt voor bijzondere gelegenheden geluid. Daarnaast slaat ze het uur en is verbonden met de Sib-toets van het klavier van de beiaard, evenals met de trommel van het automatisch speelwerk.
g0-49, sol2/fa#2, 6200 kg, 213,3 cm, 1948, Marcel Michiels Jr. (Tournai--Doornik).
frequentieanalyse (enkel de voornaamste frequenties):
freq(Hz) afwijking (cents)
__95.2__hum______-1
_190.9__priem____+4
_230.0__terts____+26
_283.0__kwint____-14
_381____nom
_492____dec____+43
_569____duodec___-6
_628
_698
_782____dub oct__+45
_881
1021____I-7_______+7
1106
1274____I-8_______+5
1402
1542____I-9______+20
1718
1821____I-10_____+41
2102____I-11_____+59
2386____I-12_____+74
2669____I-13_____+86
2955____I-14_____+97
3242____I-15____+107
3525____I-16____+113
3946
4223
Dank aan Joris Rasemont om ons te begeleiden in het belfort en voor ons de klok te luiden. Dank aan Artoria voor de toestemming om de klok te luiden. En dank aan Tania Eeckhout en Doreen Gaublomme van de dienst Historische Huizen van de Stad Gent voor de toestemming om de klok voor ons te laten luiden.
Bron: Jos D'hollander, Van Klok tot Beiaard, Mens en Cultuur Uitgevers, 2003

[@belgischgelui]

Ik had eerder ook een opname van die klok gemaakt. Jammer genoeg had ik mijn sound recorder niet bij. Het is heel leuk om de eerste opname te horen zonder geruis.

[@jimstartman7927]

prachtige klok! :)

[@ErVeeDeeEm]

Grappig. een vliegende klepel, maar de as lijkt toch iets gekrukt. Prachtige klok, vele jaren geleden ook "live" gezien tijdens een excursie van het UKG!

[@thierrypauwels]

Dat is waarschijnlijk de reden waarom er bijkomende gewichten op de klepel geplaatst zijn. Die excursie van het UKG, dat was in 1999. Ik was er toen ook bij, het was mijn allereerste excursie van het UKG. Na afloop van die excursie ben ik dan lid geworden van het UKG.

[@erikloggen6340]

De mooiste klankeffecten als je met het hijserke naar boven gaat

[@joeridevreese3159]

Jaarlijks tijdens de Gentse feesten hoor ik Klokke Roeland luiden tijdens de Ommegang (stroppendragers) Dit jaar (2015) niet ? Alles ok met de klok ? Miste toch de gezegende donderstem tijdens de processie hoor. Groeten Joeri.

[@joeridevreese3159]

Joeri De Vreese 2 uur heb ik onder de toren gezeten (wachten) om de eerste slagen te horen... helaas :( Te fier om het binnen te gaan vragen ( durfde niet) wat er scheelde, Is toch een ritueel tijdens de Gentse Feesten dat ze luidde. Helaas :(

[@thierrypauwels]

Joeri De Vreese Van Joris Rasemont vernomen dat de motor momenteel in panne is. Bij de opening van de Gentse Feesten heeft hij geprobeerd te luiden, maar ze viel telkens weer stil.

[@joeridevreese3159]

Khad de indruk, inderdaad er klopte iets niet dacht ik ook vorige week (inluiden Gentse Feesten) Dacht bij mezelf nog eens gaan opluisteren vandaag tijdens de processie ;) Danku voor het te laten weten. groeten Joeri. Mechelen was vorige week ook al een flop, ook niks te horen (luidklokken) voor het Te Deum. Hopelijk kan zijn gezegende donderstem terug weerklinken over de stad :) Bedankt voor de info !

[@cesareaggio8275]

Hi! When is this bell normally pealed?

[@thierrypauwels]

Normally only a few times a year. At the new year reception offered by the city (was twee weeks ago), at Easter together with all the bells of the city, at the start and the end of the "Gentse Feesten" in July, at the National Day, 21 July, and maybe also on 11 July and 11 November, and maybe a few other occasions.

[@cesareaggio8275]

@@thierrypauwels Thank you! So there's a moment in which all the bells of the city are pealed together for Easter... is it on Good Friday?

[@thierrypauwels]

No. On Easter Sunday. Normally from 12:15 to 12:30. I could not guarantee they are really all the bells. But at least in the surrounding of the cathedral, they are ringing.

[@cesareaggio8275]

Thierry Pauwels ok thanks. So only once?

[@thierrypauwels]

Normally only once, yes. There may be occasions when it rings together with the cathedral, but it is not evident. Since Roeland is a civil bell, it is supposed not to ring for religious occasions, and during a number of years it was not allowed to ring it on Easter, but it seems the tradition has prevailed and the ban on ringing on Easter has been levied.