Starożytna Skandynawia. Epoka żelaza i Fimbulvetr

[@elak1065]

Wielki szacunek za ogrom pracy włożonej w ten odcinek, mnóstwo faktów, a słucha się całość jak powieść przygodową.

[@aminotransferazaasparagini7703]

"Anonimowych bóstw zainteresowanych kolekcjonowaniem złomu" - Przejawy humoru prowadzącego są zdumiewające i godne docenienia.

[@MK-ix4fg]

Dziękujemy.

[@mrocznewieki]

Dzięki :)

[@annakrol9042]

Bardzo ciekawe,interesujace.Mieszkam w Norwegi od dawna,zawsze interesowala mnie historia miejsca w ktorym jestem lub mieszkam,dlatego tym bardziej trafia to do mojego serca i wyobrazni.Wspanialy material,dziekuje :)

[@oskarszmidt2373]

WSPANIAŁE FILMY, GRATULUJĘ I ZAZDROSZCZĘ

[@cruisecontrol6061]

Dziękuję. Pracuje na wyspie Rügii od 5 lat i pięknie było posłuchać,a tu jeszcze po tak krótkim czasie,kolejny super dokument.

[@mrocznewieki]

Pozdrawiam!

[@matapomaga4523]

Bardzo merytorycznie i jasno przedstawione dzieje. Jak wielki strach egzystencjalny towarzyszył ludom, że nawet musieli składać ofiary z ludzi, by przebłagać bogów. Ten strach i trudne warunki bytowania pchały do niewyobrażalnych okrucieństw, podobnie jak buta władców w bezwzględnej walce o wpływy i bogactwa.

[@barbarazajaczkowska8520]

Były to rytuały Balla i Babilonu 😔😔🤔🤔

[@janmarchwica8544]

takie czasy, takie obyczaje

[@justellam.ce.180]

Bardzo ciekawy materiał, jak zawsze z resztą 👏 👏 Zrobił na mnie mega wrażenie, do tego stopnia, że złapałam inspirację do napisania kolejnego opowiadania 💥 odpaliła się iskra, i wyobraźnia wariuje! Lektorska oprawa 👌dobrze się słucha, fajnie wciąga. Pozdrawiam 🙂

[@matis4638]

I już nowy odcinek :) powoli dozuję sobie podcasty o Słowiańskich Demonach i cóż jestem pod wrażeniem ilości pracy oraz lektorskiego głosu Panie Michale 👍

[@mrocznewieki]

Dziękuję!

[@magdalenakostka9758]

Świetny podcast.Dziękuje bardzo 🙏🏼

[@mrocznewieki]

Dzięki

[@jacekwidor3306]

Jak zwykle przyjemnie i treściwie.

[@dwars74]

Niesamowicie ciekawie opowiadasz. To jest dar. I nawet gdybyś mi przeczytał opowieść o gwoździu, też bym słuchała! Pozdrawiam.

[@mrocznewieki]

Dziękuje i pozdrawiam

[@petergrilse3443]

Szacun ogromny świetnie się tego słucha

[@olganazaruk1169]

Przyjemne słuchanie przyjemny głos, dziękuję

[@helenakalandyk6016]

Dziekuje , bardzo ciekawe i swietnie opowiedziane . Ciesze sie , ze znalazłam takie miejsce .

[@olhacz]

Świetna robota, bardzo ciekawie podana. Wielkie dzięki.

[@Anna_Stel]

15:05 "Grzebanie ludzi w bagnach nie było naturalnie jedyną formą spędzania czasu przez mieszkańców ówczesnej Północy". 17:20 "...czyniąc z niej ofiarę dziękczynną dla jakichś anonimowych bóstw zainteresowanych kolekcjonowaniem złomu". Panie Michale, uwielbiam Pana poczucie humoru 😘

[@grazynaklimczyk2047]

👍👍👍Kraków Pozdrawia I Pięknie Dziękuje👍👍👍

[@arango9655]

Mila niespodzianka z poczatkiem tygodnia- dzieki.

[@76022717516]

Mała uwaga o położeniu Thule z perspektywy widzenia żeglarza: tam jest prąd… Kiedy płyniesz na północ, prąd zatokowy znosi cię na wschód. Uwczsne łodzie płynęły jakieś 2-3 węzły. Wtedy kurs z Edinburgha (gdzie akurat mieszkam) do Stavanger wypadnie na północ - północny wschód. 300 mil morskich, idzie się z tydzień, więc to też się zgadza. W razie wątpliwości na wiosnę płynę w przeciwną stronę siatkobetonowym Colinem Archerem. Jak ktoś się nie boi ciężkiej pracy przy szykowaniu łódki do rejsu, a chce sprawdzić, zapraszam.

[@76022717516]

Swoją dorgą to ten sam prąd który spowodował zagładę wielkiej armady. Nawigatorzy hiszpańscy go nie znali i źle wymierzyli moment skrętu na północ. Liczyli że ominą straszliwe biskaje i wyjdą na zachód od Ła Coruny, a wpadli na pełnej pi… na skały północny Szkocji i Irlandii.

[@mrocznewieki]

Dziękuję, faktycznie jeżeli znosi żeglarza na wschód to tym bardziej Pyteasz mógł dotrzeć do Norwegii nie zaś na Islandię.

[@76022717516]

@@mrocznewieki ciekawe jak brzmi to w sprawozdaniu? Z okresu kiedy mieszkałem w Grecji wiem że oni mają osobne nazwy na każdy z 8 kierunków wiatrów z osobna. Jeżeli w relacji da się ustalić kierunek wiatru i porę, wtedy jesteśmy w stanie odtworzyć drogę na podstawie locji. Na morzu mówimy na taką zabawę nawigacja. A Grecy byli w tym mistrzami. U nich nawet słowo podróżować (plein) oznaczało podróż wyłącznie morską. Bo podróżowanie po lądzie to już nie podróżowanie tylko jakieś tam anabasis. Stąd zresztą tłumaczenie tekstu Plutarha: πλεῖν ἀνάγκη jako navigare necesse est, choć właśnie chodziło o podróżowanie. A że grek zapisał wydany prze rzymianina rozkaz wypłynięcia albo ścięcia (kapitanów oczywiście), to wyszło nostalgicznie i refleksyjnie.

[@grzegorzk4042]

Zajebisty podkast, niesamowita robota. !!

[@Abrat1]

Świetny podkast!

[@agatapea6467]

"Grzebanie ludzi w bagnach nie było jedyną formą spędzania wolnego czasu..." Lol

[@mosinnagant9205]

xD

[@cellperfect701]

Świetny materiał krwisto merytoryczny i bardzo ciekawy więcej takich ;)

[@WolvGame]

Zajebista robota❤️☕

[@wooowoo6291]

Bardzo ciekawy odcinek na tematy omijane przez inne kanały. Co dla mnie szczególnie cenne, to ciągłe osadzanie w kalendarium, odwołania do wydarzeń z innych regionów. Zazwyczaj tematy traktowane są wyspowo i trudno samemu odnieść je do historii reszty świata.

[@alexstrongforge]

"Anonimowe bóstwa zainteresowane kolekcjonowaniem złomu" - cudne! Ps. 45:45 także.

[@Radziecki0]

Tak mało wyświetleń ? Jakim cudem ja tu trafiłem ? Że też tak dobry kontent się tak ukrywa

[@kubacski8454]

Wspaniały film

[@vaskodagama9502]

Proszę popracować nad "dykcjoł" .Merytorycznie super. Dzienxs. Miło było.

[@remer2806]

36:15 Ciekawostka, pokazany tekst jest zapisany w runach średniowiecznych używanych od 12 do 15 wieku n.e , a nie w starszym futharku.

[@mrocznewieki]

Tak, to szwedzki Codex Runicus gdzieś z okolic 1300 r.

[@viz12345]

kiedyś to było życie, nie to co teraz... teraz to nie ma

[@pawetomczyk2289]

Dziękuję bardzo za 👍

[@ElBiałogard]

Będzie jutro oglądanie!

[@RRaski]

super 👍👍👍

[@Felixoss]

Ale to było dobre!

[@dymitrsamozwaniec9457]

Dzięki za odcinek

[@margacz.5811]

Erudycja i kojący głos lektora i jesień staje się lepsza.

[@krzysztofjot3581]

Widzę pewne przemilczenie, może celowe bo nie pasuje do mapki rozprzestrzenienia Skandynawów na Pomorzu. Nie ma cienia wzmianki o przodkach Słowian, Wenedach o których pisano, że mają siedziby wzdłuż całej "Zatoki Wenedyjskiej" od morza po góry. Nie ma też wzmianki o mieszkających gdzieś nad ujściem Wisły Awariach mówiących językiem podobnym do tego z Brytanii - czyli celtyckim.

[@mrocznewieki]

Celtami się w tym odcinku nie zajmuję, podobnie ludami bałtyckimi a co do Wenedów to za przodków Słowian byli uznawani w poprzednim stuleciu. Dzisiaj to już skansen, kim byli Wenedowie nie wiadomo. Mogli być przodkami ludów bałtyjskich.

[@krzysztofjot3581]

@@mrocznewieki skansen bo nie pasuje do turboskandynawskich koncepcji? Nie da się przeskoczyć wzmianek ze źródeł pisanych, że niewątpliwie słowiańscy Antowie i Sklaweni wywodzą się od Wenedów. zauważyłem, że youtuberzy zajmujący się takimi kanałami unikają Wenedów jak ognia. P.s. wcześnie chodziło mi o Aestiow, nie wiem czemu w telefonie zmieniło mi na Awariach (bynajmniej nie nawiązywałem do Vidivarii) o nich potem w materiale coś tam padło.

[@mariuszchojnowski3520]

To są skutki propagowania histografii skierowanej na zabór pruski z Lelewelem na czele. Historia zapisana w naszych rodzimych kronikach jest dla współczesnych historyków nie do uniesienia.

[@nilurii4152]

będą podobne odcinki o epoce brązu i żelaza o innych terenach np polski lub wyspach brytyjskich jak te o skandynawii?

[@rafaswderski8050]

Naprawdę szacunek za profesionalizm. Mam tylko pytanie czy to prawda że starszy od run jest napis "Ja tu byłem. Tonny Halik?

[@mrocznewieki]

Nie, Tony Halik był pierwszy, zawsze i wszędzie.

[@markippo]

Och... Antoninus Pius... Fakt mało wiemy o okresie jego rządów, ale... Czy to wada, a może zaleta. Człowiek wybrany na cesarza, na ostatnią chwilę, na okres przejściowy, był nim przez 20 lat. W tym okresie nie mamy żadnych solidnych informacji o kryzysach politycznych, intrygach, wielkich militarnych operacjach. To daje obraz raczej wyjątkowo sprawnego administratora, który wszystko dusił w zarodku. Miał też ogromny wpływ w sferze mentalnej na Marka Aureliusza. Zresztą - patrząc na relację późniejszych cesarzy - ogromnie pozytywny wpływ również na Lucjusza Werusa. Ludzie, o tak różnych charakterach, bez więzów krwi, zdawali się darzyć realnym szacunkiem i braterską miłością. Myślę, że przydomek Pius nie wziął się znikąd i jest to jeden z nielicznych cesarzy, dla którego Virtus znaczyło coś więcej niż propaganda.

[@mrocznewieki]

Tak, z pewnością. Wspominając o "nudnym" cesarzu nie miałem na celu umniejszanie jego postaci, po prostu podczas tych dwóch dekad działo się tak niewiele, albo tak niewiele o nich wiemy, że jego rządy wydają się nudne na tle poprzedników bądź następców.

[@jacekwidor3306]

@@mrocznewieki Zwykli ludzie lubią słuchać, czytać, współcześnie oglądać filmy o ciekawych czasach, ale sami wolą żyć w nudnych. Więcej takich Antoninów!

[@grzegorzossowiecki1037]

Dzięki

[@sawekgowacki8348]

Super !!!!!

[@00700A]

Nie dosyć że mroczne to jeszcze nocne XD

[@mrocznewieki]

Czuwamy w mroku…

[@i_graszka]

"Winter is coming" :) Źródło odkryte :)))

[@MrWojtekbe]

Uff…uniknałem kompromitacji…Jak tylko usłyszałem kolejny raz, że Pyteasz z Marsyli przybijał piatki z lokalesami z Islamdii, która to wyspa została zasiedlona w średniowieczu to się załamałem i napisałem nieprzechylny komentarz, ale puściłem “play” i dosłuchałem dalej. udało się szybko komentarz skasować…uff…nie wiem dlaczego ale Pyteasz w Islandii, Grenlandii i Ameryce działa na mnie jak czerwona płachta na byka 🙆‍♂️

[@mrocznewieki]

Dopłynięcie do Islandii jest prawdopodobne, ale do Norwegii miał nieco bliżej a poza tym wzmianka o ludziach z Thule podważałaby kompletnie Islandię.

[@MrWojtekbe]

@@mrocznewieki dopłynięcie do Islandii było możliwe ale chyba płynęli w innym kierunku. Ale bez ziomkowania z tubylcami 🤣. Były wzmianki o sztormie ze wschodu? Raczej nie chcieli płynać w kierunku Islandii. Według mnie to były Wyspy Owcze a potem Norwegia.

[@mrocznewieki]

@@MrWojtekbe tzn. należy sobie zadać pytanie po co w ogóle Grecy płynęli w tę podróż? Jeżeli mieli na celu nawiązanie kontaktów handlowych to płynięcie na Islandię nie miało żadnego sensu. Nie wykluczam, że ówczesni mieszkańcy Wysp Brytyjskich wiedzieli o jej istnieniu (nie ma na to dowodów, ale jest to możliwe) ale pływanie tam nie miało sensu (brak korzyści handlowych) więc raczej nie wskazywaliby jej Pyteaszowi.

[@MarcinSerwatka-uu5lz]

Jakie zmiany klimatyczne? To czym oni w kominie palili ? Oponami z rydwanu ?

[@pawewierzchanowski4781]

Bardzo dobry film w sumie o zimie ale bardzo dobrze sie sluchalo i wiele rzeczy sie dowiedzialem , ale nie o tym , wspominasz o runach od magiczny ch symboli po przez pokrewienstwo z alfabetem greckim ( o dziwo ciekawe porownainie biorac tez pod uwage panteon Bóstw obu nacji) ,ale mam pytanie czy slyszales kiedys teorie o tym ze runy byly po prostu znakami , ktore odzwierciedlaja ulozenie narzedzi mowy (ust, jezyka oraz zebow) oraz ruchu i kierunku powietrza podczas wymawiania danej litery?( ogladalem kiedys wyklad czlowieka i bardzo mnie zaciekawil)Po za tematem bardzo dobra prace robisz i zycze samych sukcesow dla Cb i wspolpracowników.

[@pawewierzchanowski4781]

kzbin.info/www/bejne/rXucgWmPm8Rqgsk tu jest moment tego wykladu , kierwa nie moge znalezc calosci ale jakby Cie zainteresowalo to bardzo ciekawy wyklad , jak kiedys sie napoatoczy to podesle..

[@tomaszwojciechowski7754]

:)) brawo

[@dariuszbojar9399]

Polecam :)

[@mrocznewieki]

Dziękuję!

[@Szy_Zl]

Rewelacja

[@janmarchwica8544]

"grzebanie ludzi w bagnach nie było jedyną formą spędzania czasu przez mieszkańców północy"... dobre, dobre...:))

[@longinzaczek5857]

Bardzo ciekawe, ale złożyłbym votum separatum do teorii o migracji Germanów ze Skandynawii. Populacja północnych Niemiec z Holandią to obecnie około 50 milionów mieszkańców. Populacja części Skandynawii zamieszkanej w epoce brązu (obecnie 10 milionów) to byłaby maksimum 1/5 populacji północnych Niemiec. Gdyby wyemigrowała połowa ludności, to i tak stanowiłaby ona 5-10% ludności północnych Niemiec i Polski, czyli imigranci roztopiliby się w miejscowej ludności. Kultura Pomorska w Polsce jest kulturą typu pól popielnicowych (pochówków kremowanych zwłok w glinianych urnach), wywodzącą się z Kultury Łużyckiej, która zapewne zaczerpnęła ten typ pochówku z czasów wczesno-celtyckiej Kultury Pół Popielnicowych. Pochówki germańskie w Skandynawii był inne, więc kultury tej nie można wiązać z Germanami. Prawdopodobnie w epoce brązu Germanie zamieszkiwali Skandynawię i północne Niemcy od Holandii i Zagłębia Ruhry po dolny bieg Łaby. W Skandynawii królowała kultura Nordyjska w północnych Niemczech inne kultury germańskie. Rozwój handlu morskiego i rzecznego w epoce żelaza spowodował, że te kultury ujednoliciły się w ramach Kultury Jastorfskiej z centrum w północnych Niemczech i Skandynawii oraz osadami kolonialnymi lub handlowymi na wybrzeżu polskim, głównie u ujścia Odry. Wyraźnie odróżnienie kultury Jastorfkiej w tym rejonie od kultur miejscowych musi świadczyć, że istniała różnica językowa między morskimi kupcami (Germanami), a miejscową ludnością (prawie na pewno Słowianami). Ekspansja kultury Jastorfskiej pewnie wiąże się ze wspomnianym ochłodzeniem, ale bardziej prawdopodobne, że związany jest również z udoskonaleniem technologii żeglugi wśród Germanów w Danii i okolicach oraz wpływami handlu celtyckiego - na przykład eksportu Bursztynu z okolic ujścia Łaby (możliwe, że w Danii istniał związane z tym handlem kolonie celtyckie, na podobnej zasadzie jak istniała wielbarska kolonia Gotów u ujścia Wisły w czasach rzymskich - stąd mogłyby się wziąć celtyckie nazwy plemion Cymbrów i Teutonów). O pochodzeniu Germanów trudno cokolwiek powiedzieć. na podstawie podobieństw językowych i dziwnych cech języków germańskich można zgadywać, że języki germańskie powstały w wyniku emigracji pierwszych rolników neolitycznych doliną Łaby do Danii. Tam przemieszali się z miejscową autochtoniczną ludnością zbieracką tworząc język hybrydowy - mieszaninę języka indoeurpejskiego z językiem miejscowej ludności przedindoeuropejskiej.

[@mrocznewieki]

A na jakiej podstawie uważa pan, że populacje 3000 lat temu były wobec siebie w podobnym stosunku? Gdy Napoleon najeżdżał Rosję w 1812 Francja (nieznacznie większa niż obecnie) miała niemal porównywalną populację do ówczesnej Rosji (większej od obecnej). Taka ciekawostka.

[@longinzaczek5857]

Źródło pochodzenia pisma runicznego jest najprawdopodobniej takie - Etruskowie adoptowali pismo fenickie. Od Etrusków pismo przejęli Celtowie nad Padem w północnych Włoszech stąd przez przełęcze handlowe pismo trafiło do Skandynawii stając się podstawą pisma runicznego. Można prześledzić ewolucje sporej części znaków runicznych od znaków etruskich przez warianty celtyckie z Italii i doliny Dunaju po pismo runiczne z dostosowaniem do rycia w drewnie i kamieniu (zastąpienie krzywizn liniami prostymi). Z pewnym prawdopodobieństwem można przyjąć, że istniała też słowiańska odmiana (lub kilka odmian) tego odceltyckiego pisma runicznego. Zabytki piśmienne są jednak dość skąpe i nie wszystkie uznawane są za autentyczne. Spis różnych mniej lub bardziej wiarygodnych przykładów znalezisk run słowiańskich można znaleźć w książce Tomasza Kosińskiego "runy Słowiańskie". Wartość naukowa tej książki jest jednak niezbyt duża, bo autor jest fascynatem i realną wiedzę miesza z niesprawdzonymi teoriami oraz informacjami wprost wyssanymi jak religijne powiazania run w mitologii słowiańskiej. Lepiej jednak znać spis niepotwierdzonych znalezisk "run slowiańskich" od zupełnego braku wiedzy, że takie prawdopodobne znaleziska są.

[@longinzaczek5857]

Nazwa Estiowie - wywodzi się od germańskiego słowa na określenie wschodu i dotyczy ludów po wschodniej stronie Bałtyku. U Tacyta dotyczy mieszkańców Sambii w rejonie bursztynonośnym w Prusach. Współcześnie dała początek nazwie Estończyków, ale oba ludy nie maja ze sobą nic wspólnego poza położeniem geograficznym. Tak jak nazwa Albanii i Albionu wywodzi się od koloru białego w łacinie i nie świadczy o pokrewieństwie Albańczyków z mieszkańcami Wysp Brytyjskich.

[@longinzaczek5857]

@@mrocznewieki Święta racja, ale są pewne szacunki archeologów dotyczących populacji. Z pamięci mogę zacytować jedynie szacunki na temat populacji Polski w porównaniu do państw basenu Morza śródziemnego. (600 tys. w czasach Kultury Łużyckiej , 1 milion w czasach Rzymskich, 2 miliony w czasach pierwszych Piastów. Podstawowe przybliżenie mówi, że im niższy poziom rozwoju technologicznego tym proporcje ludności między południem Europy a północą są gorsze na niekorzyść ludów żyjących na północy. Więc raczej zawyżyłem ludność Skandynawii - 2-4 razy niż zaniżyłem. Przepraszam za takie grzebanie się w liczbach, ale moim konikiem jest używanie ekonomii do zgadywania na temat prehistorii. Podobne dysproporcje zresztą można znaleźć między Mezoameryką a populacją Indian północno amerykańskich 10:1 na korzyść Meksyku gdy obecnie jest 3:1 na korzyść USA. Oczywiście te dane to tylko szacunki w różnych źródłach dane różnią się nawet dwukrotnie w zależności od sposobu szacowania

[@Jedittee]

Dla zasięgu

[@bazejzgrzedek8799]

👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌👌

[@ansuz3653]

Syn wysłał mi linka do nowej płyty HEILUNG i sam nie wiem, czy najpierw płyta a potem Twój film, czy na odwrót? Jednak to już na pewno będzie jutro. ;) (słuchałeś? spodobali się?)

[@mrocznewieki]

Znam Heilunga, słuchałem kiedyś, chociaż z tych klimatów wolę Wardrunę.

[@ansuz3653]

@@mrocznewieki Też ich lubię, ale gdy poznałem Heilunga to zawładnęli mą duszą. :)

[@cosmiccore8251]

te wędrówki ludów zbiegają się w czasie z cyklicznymi resetami co 676 lat, wtedy właśnie nawiedzały nas globalne kataklizmy a towarzyszyły im wielkie zimy

[@MagnusGr]

Dużo tam "Jozinów z bagien" 😉😁

[@alicjapalaniuk2336]

Pozdrawiam:)

[@tonyzuco]

Taktyczny :)

[@goro6966]

Krótko : pan je luks facet! 😜

[@iowa406]

Wchłonięcie Germanii oraz Panonii i Dacji nie był traki głupi dla Rzymian. Nie głupi w kwestii bezpieczeństwa. 1. Granica była by krótsza niż ta oparta na Renie i Dunaju, oraz trochę Alpach. 2. Zyskali by głębię strategiczną i drugą linię obrony, właśnie na Renie i Dunaju. Pierwsza była by oparta na Dniestrze, Karpatach i Łabie( może Odrze). 3. Takie nie dające korzyści ekonomicznych też nie były. Można było tam rozwijać rolnictwo i zyskać z czasem drugi spichlerz.

[@mrocznewieki]

1. Akurat wchłonięcie Dacji wydłużało znacznie rzymską granicę pozbawiając ich naturalnej obrony na Dunaju. Z tym że podbój Dacji był uzasadniony ekonomicznie (kopalnie) i militarnie (państwo Daków było zagrożeniem i trzeba je było zlikwidować za wczasu. Końcem III wieku prowincję trzeba było opuścić bo obrona była zbyt kosztowna. 2. W przypadku Germanii pojawiał się problem z zaopatrzeniem wojsk. Dopóki stały na Renie zaopatrzenie szło z M. Śródziemnego, potem w górę Rodanu a następnie w dół Renu (źródła Renu zbliżają się w pewnym miejscu do źródeł Rodanu). Legiony przesunięte w głąb Germanii trzeba było zaopatrywać dalej lądem co było kosztowne, a Germania nie była w stanie utrzymać kilku legionów. To ciagle była biedna, pokryta lasami i bagnami prowincja. Gdyby nie bunty Germanów Rzymianie by się tam rozgościli, ale w obliczu czekających ich walk ponownie przekalkulowali całą inwestycję.

[@iowa406]

@@mrocznewieki Ale ja nie mówiłem o opłacalności zaraz po podboju. Mówiłem o opłacalnościw dłuższym, znacznie dłuższym czasie. A skrócenie granicy to pełne przesunięcie z lini Ren- Alpy- Dunaj, na Dniestr- Karpaty- Łaba/Odra.

[@mrocznewieki]

@@iowa406 znacznie dłuższym czasie? Tzn. po stu latach? Dwustu? A wcześniej bankructwo :) ? W 14 r. n.e. gdy umarł Oktawian w legionach panońskich wybuchł bunt spowodowany zaległościami w żołdzie i odprawianiem weteranów bez uzgodnionych odpraw. Słowem - budżet idący w większości na armię już wtedy się cesarstwu nie domykał :). Tyberiusz i Germanik musieli uśmierzać te bunty. Podbijanie barbaricum po prostu się nie opłacało. Oktawian przeczuwał to i dlatego np. podjął nieudaną wyprawę do Arabii pod wodzą Gallusa gdzie Rzymianie mogliby przechwycić handel pachnidłami, kadzidłami itp. Cesarstwo finansowo stanęło na nogi dzięki handlowi z krajami Oceanu Indyjskiego który odbywał się przez Egipt i dlatego m.in. ta prowincja była oczkiem w głowie cesarzy.

[@iowa406]

@@mrocznewieki Ok. Przekonałeś mnie, że było to nieosiągalne w czasach Oktawiana i jego bezpośrednich następców. Ale czy późnie nie można było? Np zamiast podbijać Brytanię pójść w Germanię?

[@mrocznewieki]

@@iowa406 Podbój Brytanii był motywowany względami prestiżowymi - Klaudiusz miał słabą pozycję więc zaatakował wysepkę po którą nikt rozsądny by się nie schylił. Za Nerona Rzym uwikłał się w jakieś wojny z Partami o Armenię potem była wojna domowa, bankructwo w jej efekcie i odbudowa za Wespazjana i Tytusa. Za czasów Domicjana państwo zwalczyło inflację, miało nadwyżki i zaczęły się wojny z Dakami trwające do Trajana. W międzyczasie wojny na wschodzie. Parę dekad spokoju za Hadriana i Antonina Piusa a potem zaczął się wiek żelaza i myślano raczej o obronie a nie podbojach i krzewieniu cywilizacji w borach Germanii.

[@abcde974]

Pierwsze słowa myślałem że będzie cytat majora ,,Jacy ludzie są? Jaki Kononowicz jest,ten spaślak ''

[@mariaorchid8592]

No cóż, prawda jest taka, że zdecydowanie wolę wykłady Artura Lalaka.

[@mrocznewieki]

A na jakiej katedrze i co „wykłada” ten pan :) ?

[@arturartur9357]

No fajna audycja! Taki spory drobiazg tylko: zarówno dżuma Justyniana jak i dżuma średniowieczna (676 lat!) dawały objawy choroby popromiennej. Żadna bakteria nie daje takich objawów chorobotwórczych, natomiast osłabione organizmy chorobą popromienną mogły zostać opanowane przez wzmiankowaną w podkaście bakterię. Proszę czytać i słuchać Artura Lalaka.

[@mrocznewieki]

Choroba popromienna. W średniowieczu? Czyżby jakiś sprytny Got albo inny Bizantyjczyk zdetonował broń jądrową :) ? Nie słucham i nie czytam p. Lalaka i raczej nie ulegnie to zmianie.

[@piterfigielos]

Dania najprawdopodobniej nie jest obszarem protogermańskim, nordyckim - lecz prasłowiańskim. Szereg nazw geograficznych na jej obszarze wskazuje na słowiańskie pochodzenie.

[@mrocznewieki]

Te nazwy mogły się pojawić we wczesnym średniowieczu gdy Słowianie faktycznie kolonizowali od południa wyspy duńskie.

[@piterfigielos]

Mogły, lecz nazwy pochodzenia słowiańskiego sięgają głębi półwyspu Jutlandzkiego.

[@ja13anunnaki83]

Mieszkam w Szwecji. Czytałem w kronikach nordyckich troche ciekawych informacji.

[@Gromek0511]

Dania nie była skandynawska w tamtym czasie, świadczy o tym Rugia, na której była jedną z największych świątyń Słowiańszczyzny Zachodniej... Ale podejrzewam że jest to po prostu retoryką lateńska...

[@mrocznewieki]

„Skandynawskość” nie jest o ile wiem terminem kulturowym więc obecność Słowian czy Germanów nie zmienia „skandynawskości” danego obszaru. A „jedna z największych świątyń…” pojawiła się na Rugii w czasach o których ten film nie opowiada :)

[@Gromek0511]

@@mrocznewieki muszę się zgodzić 😉

[@polskirolnik2118]

A co z terenami obecnej Finlandii. Co tam się działo.

[@mrocznewieki]

Hmm... brzmi jak materiał na jakiś odcinek w przyszłości. Pewnie jakiś przodek Janne Ahonena skakał wtedy na drewnianych nartach.

[@polskirolnik2118]

@@mrocznewieki To też Skandynawia więc mimo że może na uboczu nie należy traktować tych terenów jak czarnej dziury. Dziwię się że w tym odcinku tak właśnie jest. Liczę na poprawę 🙂

[@mrocznewieki]

@@polskirolnik2118 akurat zaliczanie Finlandii do Skandynawii jest dość dyskusyjne. Tak czy inaczej kulturowo są to tereny zajęte przez ludy ugro-fińskie więc jeżeli miałbym je kiedyś omawiać to oddzielnie od Germanów.

[@La7arus]

Robili już wtedy Nokie tylko że ... z drewna ... i zasięg sieci był ograniczony zasięgiem lotu gołebia :)

[@jajac82200]

Finlandia NIE jest krajem skandynawskim.

[@marekmarkus5273]

To powinni założyć katalizatory,i obniżyć moc swoim koniom ( oczywiście Hunowie że względu na emisję CO2)he he he

[@Gromek0511]

Nie wspomniałeś o Wenedach... Przecież plemiona połabskie we wczesnym antyku były stricte Sławiańskie, a Germania nawet tam nie sięgała, poza tym normanowie nie wpływali na Bałtyk bo tam ranowie ich deklasowali ilością i uzbrojeniem... Bardzo stronniczy dokument...

[@mrocznewieki]

Słowiańskość plemion połabskich we wczesnym antyku jest jedynie bardzo archaiczną hipotezą. Tak, Germania w czasach rzymskich sięgała nie tylko na Połabiu, ale znacznie dalej na wschód :)

[@Gromek0511]

@@mrocznewieki zgadzam się, niemniej jednak opieram się na herodocie 😉

[@longinzaczek5857]

Myli pan okresy i geografię - Rugia to nie Wyspy Duńskie, tylko bardzie część obecnej Meklemburgii. Wyspa przechodziła z rąk do rąk. W epoce żelaza czyli w czasach celtyckich należała do kultury Jastorfskiej czyli Germanów. Wywodzi sie stamtąd germańskie plemię Rugiów, które ostatecznie trafiło na którymś etapie wędrówek Ludów do Austrii (przed Longobardami). Dopiero potem w drugiej fazie wędrówek ludów została opanowana przez Słowian. W czasach rzymskich możemy zgadywać, że wybrzeże Zatoki Pomorskiej było zamieszkane przez Sloian, ale u ującia rzek (np. Odry) i na wyspach siedziały silne plemiona germańskie. Jedyna wskazówka o obecności Słowian jest taka, że ujście Vistuli nazywane było zatoką Wenedyjską, a w czasach rzymskich Vistulą nazywano Odrę nie Wisłę - argumentację przedstawia Leszek Moczulski w Tajemnicach Wczesnych Słowian. Kto zamieszkiwał Rugię przed epoką żelaza nie wiadomo. W epoce żelaza - czasach celtyckich i rzymskich Germanie, Po okresie wędrówek ludów Słowianie. Z wyspą Rugią jest tak samo jak z Sycylią czy Cyprem - wielokrotnie przechodziła z rak do rąk. Na podstawie zamieszkiwania Cypru przez Greków (od 1200 p.n.e.) nie można udowadniać, że Grecy zamieszkiwali w Syrii.

[@Gromek0511]

@@longinzaczek5857 dziękuję za wyczerpujące sprostowanie🙂 rzeczywiście pomieszało mi się znacznie ale to tylko utwierdza mnie w tym, że mam do nadrobienia trochę 😉 Sława Ci 🙂👊🏻

[@longinzaczek5857]

@@Gromek0511 Niestety historię składa się z fragmentów i hipotez jest tyle co autorów. Podaję jak mi sie wydaje że było na podstawie zestawienia różnych hipotez różnych autorów. Z grubsza da się na przykład odtworzyć wędrówkę Burgundów i Rugiów, Longobardów oraz Gotów i pokrewnych im Gepidów. Problem jest z Wandalami i paroma innymi plemionami. Lokalizacji konkretnych plemion słowiańskich z czasów rzymskich nie znamy - możemy tylko przypasować zbiorcze grupy Wednedów czy Lugiów do określonej przestrzeni - mniej więcej obszar kultury Przeworskiej. To zresztą jest jeden z argumentów na słowiańskość Lugiów - skoro kultura Przeworska na wschód od Wisły to byli słowiańscy Wenedowie, to dlaczego ta sama Kultura Przeworska między Wisłą a Odrą miałaby się posługiwać innym jeżykiem. Trzeba by było wymyśleć jakiś solidny argument ekonomiczno kulturowy - zresztą Kultura Przeworska jest kontynuają Kultury Pomorskiej, więc trudno by bylo uzasadnić dlaczego nagle jeden odłam Kultury Pomorskiej wyewoluował w Słowian a drugi na przykład w Germanów czy Celtów.

[@MrMucros]

Warto polecać kanał innym, i subskrybować.

[@mrocznewieki]

Lepiej bym tego nie ujął :)

[@markg1531]

Cieńcy ci Skandynawowie. Najlepiej lubili napadać bezbronne wioski i klasztory. Od Słowian Połabskich i od Polan brali baty. Lubili się przebierać za groźnych i uderzać w miękkie cele. Szkoda czasu na nich.

[@mrocznewieki]

Niejednokrotnie dostawali baty od Pomorzan czy Połabian o czym mało kto wie, ale na koniec dnia państwa skandynawskie istnieją nieprzerwanie od średniowiecza do dzisiaj a o niezależnych Słowianach z Połabia niewiele słychać. Długodystansowo medal dla Skandynawii :)

[@markg1531]

@@mrocznewieki To prawda, ale wszystko ma swoje powody. Kiedy się spojrzy głębiej to widać że nie było po co ich podbijać bo tam guzik jest i zawsze była bieda i zimno na dodatek. Natomiast nasze zachodniosłowiańskie rejony są przepiękne i super żyzne. Dlatego wszyscy mają na nie apetyt.

[@NajwyższyWładcaUmysłów]

Ale jesteś wredny. Nie mogłeś tego umieścić w sobotę? Jutro jest poniedziałek!

[@mrocznewieki]

W sobotę dopiero siadałem do montowania filmu :P

[@NajwyższyWładcaUmysłów]

@@mrocznewieki to bardzo brzydko.

[@marekmarkus5273]

Zmiany klimatu to tylko przez CO2 bardzo proszę przecież telewizorek tak głosi i zdecydowana większość w to mocno całym sercem wierzy

[@odinvonasgaard5367]

Wszyscy jesteśmy Europejczykami! Tak trudno Ci to zrozumieć?!

[@mrocznewieki]

:) ?

[@conradconrad1187]

drugi 🤷‍♂️😄

[@chaber5555]

sprzedajesz poglądy szowinistów niemieckich z XIX wieku.

[@mrocznewieki]

Niczego nie sprzedaję, treści są dostępne za darmo :)

[@cybersim8537]

Boskie

[@gorskitomasz81]

Koment

[@wiesiek560]

Mapy też zafałszowane. Kto za takie podkasty płaci? Pewnie Niemcy?

[@mrocznewieki]

Przelew przyszedł z Kajmanów, nie drążyłem od kogo…

[@jarogniew1526]

Donald Tusk! Widziałem, zaraz jak zmieniał ceny w Biedronce po leciał i zapłacił!

[@olhacz]

Po *uj takie tu teksty :( polityka ludziom zrobiła breję z mózgów?

[@henrykmelko8790]

@@olhacz Fur Deutschland!

[@wiesiek560]

Jakich germanow ? Germanie to sąsiedzi Rzymu, więc też i Lechici. Robisz podkasty historyczne to bądź dokładny.

[@mrocznewieki]

Książki Bieszka nie są dobrym ani nawet złym substytutem dla rzetelnej wiedzy. Są zamiennikiem beznadziejnym a powyższy komentarz to najlepszy tego przykład.

[@rubens3750]

Jacy lechici? Synu skad ty sie urwales...hhahah

[@olhacz]

@@rubens3750 ten Wiesław naczytał się tych " ubeckich rzygowin" czyli nowej legendy gminu o wielkiej Lechii, ja on taki obeznany to niech coś sam stworzy i się pochwali.

[@rubens3750]

@@mrocznewieki Nic dodac, nic ujac... Ida ciezkie czasy Panowie heheh, pozdrawiam!

[@Gromek0511]

Lechia była raptem epizodem ludów Sławian Zachodnich 😉 fakt jest taki, że istnieli ale bieszk sobie ubzdurał że mamy prawo chodzenia scytyjskie, z czym nie zgadzam się bo mieliśmy odmienne obyczaje codzienne i doraźne... Także Lechia to krainka historyczna między dzisiejszym Wrocławiem, a Szczecinem, nie gdzie dalej się nie zapuścili w takiej postaci i etymologii... Byli szczepem Sławian należącym to Łużyczan...

[@TorunskieKamractwoRodakow]

Mylenie pojęć, Germania pojęcie geograficzne, jak Europa i propagandy nazistowskiej, w Germanii mieszkali Celtowe, Teutoni, Swebowie (serbowie), nawet Scytowie. Pseudo nauka

[@mrocznewieki]

Ojojoj… Oczywiście że Germania jest pojęciem geograficznym, ale jak zauważył Tacyt, ludy zamieszkujące ją miały podobne zwyczaje i język, innymi słowy dominowali w niej… Germanie! To że oprócz nich żyli tam Celtowie bądź inne plemiona również nie ulega wątpliwości, ale były mniejszością. I tak, wschodnią granicą Germanii według Rzymian była Wisła. Słowian w tamtych czasach proponuję poszukać gdzieś na wschód od niej ;)