Network systems: TN, TT. Markings, construction, protection. For beginners

In this video I will discuss the network and installation layout of TN-C, TN-S, TN-C-S and TT. I will also mention IT. I will talk about their structure, decipher their letter markings, show their differences, advantages and disadvantages, and discuss protection against electric shock.
From scratch! For beginners and more! With particular emphasis on electricity consumers!
The film is aimed at people who want to:
- Understand the differences between TN-C, TN-S, TN-C-S, TT and IT systems
- Get to know the structure of the network
- learn the meaning of letter symbols
- Learn the rules of protection against electric shock
- Gain knowledge about the L-PE short-circuit loop
I invite you to watch!
0:00 Introduction
0:28 What are network layouts? What do they influence?
1:07 Letter symbols - first letter, definitions
1:32 Connection with the earth in practice
2:02 Second letter - definitions
2:11 Practical aspects of enclosure grounding
3:18 Additional markings in TN
4:32 Where does the information about the network layout come from?
4:46 Consequences resulting from the network layout - the second letter in practice
5:09 Connection of enclosures to ground in various arrangements - introduction to protection against electric shock
6:17 protection against electric shock - TN - short-circuit loop, short-circuit current, devices
6:49 Example of calculation of max IPZ L-PE for TN
7:12 Double role of circuit breakers in TN-C
7:38 Security in TN-S and TN-C-S
8:00 Earthing resistance and network system
8:12 Protection against electric shock in TT - L-PE short-circuit loop, earth,
8:52 Why 2 RCDs?
9:31 Once again about the grounding in TT - it's important!
9:57 Dangerous voltage and switch-off times in TT and TN
10:11 Important issue for TN and TT!
10:20 Why is it worth having a grounded PEN split point, even though it is not required?
10:57 Recognition of the network layout
RCD 1F vs 3F and Interrupted Neutral N. Consequences. From scratch. • Czy RCD 1-fazowy zamia...
Short Circuit Loop Impedance from scratch. What is it, how to measure and interpret it. For beginners. • IPZ Impedancja Pętli Z...
Thin-walled ferrules in practice - how, how and why to crimp ferrules on wires. • Jak stosować tulejki c...
Damaged, drilled wires? How to connect. Bushings and soldering • Przewiercony., uszkodz...
Functional and safe switchgear - Design in a free program and labels • Tak projektuję rozdzie...
START STOP. How to do it - button control from scratch • START STOP silnika 2 p...
RCD - Residual current circuit breaker - for beginners and more • RCD - Czułość 30mA, 30...
Circuit breakers, fuses, ES - for beginners and more • Bezpieczniki - esy, ko...
__________________________________________________________
🔔 Subscribe 🔔
👉 / @elektrotechnika-krakow
__________________________________________________________
I invite you to:
👉 www.naprawa-laptopa.com.pl - over 100 articles about laptop and electronics repairs!
👉 www.smarthomekr.pl - website about electricity and home automation.

[@elektrotechnika-krakow]

Zapraszam do dyskusji w komentarzach.

[@salvadorblizy3569]

Tak wszedłem z czapy na kolejny film w tym temacie i jestem bardzo pozytywnie zaskoczony. Wszystko przejrzyście wytłumaczone. Pomysł z kolorami przewodów na schematach, zamiast wszystko czarne, fantastyczny!

[@elektrotechnika-krakow]

Dzięki i zapraszam do obejrzenia innych filmów!

[@ukaszkucharski3974]

Mega dobrze i przystępnie wyjaśnione👍 Dziki wielkie 🍻

[@elektrotechnika-krakow]

Dziękuję i pozdrawiam!

[@leszekstaniszewski7547]

Układ sieci IT jeszcze na początku lat 90tych na śląsku był stosowany. A konkretnie w zabytkowych dzielnicach Katowic.

[@elektrotechnika-krakow]

Ja nie miałem okazji się z nim spotkać.

[@nomtbg]

Po dwudziestu latach dowiedziałem się, że mam do domu TNCS.😉

[@elektrotechnika-krakow]

👍

[@acquadigioprofumo]

No właśnie uziom podziału jest zalecany przez sep a nie wymagany przez żadną normę. I to jest to. fajny materiał pozdrawiam

[@elektrotechnika-krakow]

Tak dla formalności - zalecany jest przez Normy wymienione w Rozporządzeniu i jest to aktualna na dzień dzisiejszy - maj 2024r, a w przyszłości może się zmienić. Dodam, jeszcze że tam gdzie to możliwie to warto wykonać uziemienie punktu podziału. Pozdrawiam.

[@uk4082]

Dzięki 👍

[@elektrotechnika-krakow]

👍

[@Banez_MA]

Jesli moge prosic przy przytaczaniu rozporządzeń lub norm jakby Pan podał numer normy lub nazwę rozporządzenia. Ogolnie to świetny i przydatny kanał.

[@elektrotechnika-krakow]

Tu chciałbym tylko wspomnieć, ze prawo się zmienia i warto sprawdzać aktualność - szczególnie po dłuższym czasie - w linku jest podany status aktu prawnego - isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001225 W zał. nr 1 - str. 90 - są wymienione Normy. Te są obowiązujące właśnie z powodu wymienienia w Rozporządzeniu.

[@andrzejmazur3572]

dzieki

[@elektrotechnika-krakow]

👍

[@Pirx615]

nie tak łatwo uzyskać oficjalną informację od dostawcy energii, trzeba składać wniosek, czekać na warunki techniczne. Często jest tak że na złączach kablowych jest napisane TT (nie wiadomo czy aktualne) a instalacje są podlączone jako tn-c-s i nie wiadomo za bardzo jak do tego podejść (robiąc pomiary)

[@elektrotechnika-krakow]

Zależy to pewnie od konkretnego ZE. Taka informacja często jest potrzebna dopiero przy pracach przy instalacji i można to zaplanować. Nieoficjalnie można poznać po budowie i po pomiarach - ale tu może być problem z aktualnością.

[@rafalechowicz398]

Pracujesz z PLC a dokładnie używanie sterowników w instalacjach elektrycznych do monitoringu rozdzielnic do sterowania i zdalnego dostępu do szafy? Jeśli tak to chętnie zobaczę takie filmy Pozdrawiam

[@elektrotechnika-krakow]

Niestety nie, z PLC bardzo dawno nie miałem do czynienia bezpośrednio, musiałbym dużo nadrobić, a nie ma okazji.

[@Banez_MA]

Jak rozpoznać czy w budynku gdzie jest oddzielny N oraz PE, ktoś nie złączył tych przewodów za punktem rozdziału ?

[@elektrotechnika-krakow]

Zależy od konkretnej sytuacji - np. jeśli jest RCD i PE będzie połączone z N za nim - RCD powinien rozłączać. Można top sprawdzić też wykonując pomiary, czy wykorzystując to że RCD rozłącza N.

[@Banez_MA]

Przewod PEN wlaczamy listwy zaciskowej zołto zielonej i z tej listwy wyprowadzamy przewod do listwy niebieskiej N, tworzac tym samym punkt rozdziału na tn-s. Pytanie: czy ta listwa żołto zielona w tym przypadku to bedzie listwa PE czy PEN? Gdzie dokladnie znajduje sie tu punkt rozdzialu?

[@elektrotechnika-krakow]

Wykonanie punktu podziału to osobny temat - nie spotkałem się z aż tak szczegółową definicją punktu podziału - łatwiej to na konkretnym przykładzie rozpatrywać - są różne sposoby wykonania. Jeśli to będzie złączka do której wprowadzamy PEN i z niej wyprowadzamy PE i N to sama złączka będzie nadal PEN, ale jeśli przewód PEN będzie wprowadzony na szynę PE to będzie to szyna PE - nie zmieni ona nazwy.

[@Banez_MA]

Jakie dodatkowe materialy bonusowe są dostepne przy oplacaniu abonamentu?

[@elektrotechnika-krakow]

Tak szczerze to na razie niewielkie :). Wcześniejszy dostęp do filmów i priorytetowe odpisywanie na komentarze - ale tych jest na razie niewiele i staram się na wszystkie odpisywać możliwie szybko - jak tylko czas i praca pozwalają. Dodatkowo plakietki i emotikony.

[@Banez_MA]

Dlaczego w tn-c nie wolno stosować wyłączników różnicowoprądowych?

[@elektrotechnika-krakow]

Norma mówi że w TN-C nie należy stosować RCD, wynika to też z zasady nieprzerywania przewodu ochronnego, a RCD przerywałby PEN. RCD zamontowany w TNC nie miałby też warunków do prawidłowego i zgodnego z przeznaczeniem działania. Takich instalacji wewnętrznych już się nie wykonuje - więcej na ten temat w filmie o starych instalacjach: kzbin.info/www/bejne/nqvYdWePn52DrcU.

[@marcin4323]

Dlaczego nie należy łączyć PE z N w układzie TT? Posiadam taki układ sieci i wiem że kiedyś nie było różnicy neutral, zero, minus, masa, ziemia, wszystko to znaczyło to samo i używane było zamiennie. Pewnie większość sąsiadów ma połączone N z PE więc czy nie mam w takim razie czegoś w rodzaju układu TNC?

[@elektrotechnika-krakow]

W TT przewód neutralny może być pod napięciem względem ziemi - w takim przypadku powodowałoby to ciągły przepływ prądu przez uziom, a w przypadku przerwania uziomu czy połączenia z uziomem pojawienie się napięcia na obudowach.

[@marcin4323]

@@elektrotechnika-krakow napięcia rzędu kilku voltów. myślę że nie stanowiłoby ono zagrożenia. w przypadku bardzo dużej asymetrii może byłoby odczuwalne. Jedyny problem jaki tu widzę to możliwość wykrycia tego upływu przez licznik i wyższe rachunki

[@elektrotechnika-krakow]

@@marcin4323 Zdarzają się i ponad 100V (spotkałem się z takim) a przy przerwanym PE lub słabym uziomie - jak połączymy PE z N to napięcie pojawia się na obudowach. TT jest stopniowo modernizowane w stronę TN - uziemia się N i w dzisiejszych czasach często te napięcie jest niskie. P.S. z samej nazwy wynika ten brak połączenia - z formalnego punktu widzenia - jeśli ZE podaje układ sieci jako TT to nie łączymy N z PE. Połączenie byłoby niezgodne ze sztuką i przepisami i przy obowiązkowym przeglądzie ocena mogłaby (a nawet powinna) być negatywna.

[@Banez_MA]

IT są bardzo często spotykane np na każdej sali operacyjnej w każdym szpitalu. Proszę o rozwinięcie tematu układu IT. To ciekawe.

[@elektrotechnika-krakow]

Sale operacyjne to szczególne pomieszczenia - tam np. bardzo istotne jest zachowanie ciągłości zasilania, z tego powodu inaczej podchodzi się do kwestii ochrony przed porażeniem niż w domach czy mieszkaniach. Niestety nie miałem do czynienia bezpośrednio takimi obiektami i nie mam odpowiedniej wiedzy aby to omówić.

[@piotrzawalich4375]

W samolotach też muszą być...

[@elektrotechnika-krakow]

@@piotrzawalich4375 W samolotach trudno o uziemienie, szczególnie jak leci nad oceanem :). Z założenia też trudno mówić o układach sieci - podobnie jak w samochodach.

[@Banez_MA]

Czy w układzie tn-cs można zasilać urządzenia trójfazowe 4 przewodowe zasilając je już za punktem rozdziału? I dlaczego ?

[@elektrotechnika-krakow]

To zależy od urządzenia. Nie ma tu prostej ogólnej odpowiedzi. Np. jeśli urządzenie nie wykorzystuje N (np. silnik w trójkąt) - mamy L1, L2, L3, PE - wtedy sprawa prosta - nie podłączamy N. Ale jeśli mamy L1, L2, L3 i N a nie ma PE - to sytuacja może być bardziej skomplikowana i pojawia się tu wiele czynników. Ale też bardzo prosta - np. urządzenie w II klasie ochronności. Takie przypadki już najlepiej rozpatrywać indywidualnie.

[@Banez_MA]

Chodzi mi o przypadek kiedy wykorzystujemy N np oprócz gniazd 3 fazowych również 1fazowe

[@elektrotechnika-krakow]

W takim przypadku w standardowych instalacjach (czyli pomijając obiekty specjalnego przeznaczenia) powinno być 5 przewodów jeśli są wykonywane zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami - cytat z Rozporządzenia "W instalacjach elektrycznych należy stosować: [...] 2) oddzielny przewód ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych". Po tak krótkim opisie trudno sobie konkretną sytuację wyobrazić i bardzo łatwo się pomylić i wprowadzić w błąd - można pominąć istotny aspekt. Dlatego najlepiej jak to ocenia osoba na miejscu.

[@Banez_MA]

Teraz glupie pytanie.. czym tak naprawde sa te trzy spirale na rysunkach ukladow sieci?

[@elektrotechnika-krakow]

Cewki transformatora - uzwojenia wtórne. P.S. Mnie uczyli że nie ma głupich pytań, mogą być natomiast głupie odpowiedzi - i tego się trzymam :). Jeśli coś jest niejasne - proszę śmiało pytać.

[@Banez_MA]

Aha. Czyli to cewki wtórne trafo w najbliższej stacji trafo? Np pół kilometra dalej? I pętla zwarcia zamknie się przez ziemię na tak dużą odległość ?

[@elektrotechnika-krakow]

@@Banez_MA Ogólnie tak. Przyjmuje się że ziemia jest dobrym przewodnikiem i do obliczeń prądów w takim przypadku (prądów płynących przez ziemię) wykorzystuje się napięcie i sumę rezystancji uziemień odbiorcy i dostawcy (przy czym dostawcy składa się z wielu równolegle połączonych rezystancji uziemień) - i oblicza z prawa Ohma. W TN przewód N jest wielokrotnie uziemiany pomiędzy trafo a odbiorcami, więc to może być odległość do najbliższego słupa, albo np. do sąsiada jeśli ma uziemiony punkt podziału. Natomiast w TT - ta odległość już może być znacznie większa.

[@piotrzawalich4375]

Słaba dydaktyka...