Podziwiam tę benedyktyńską robotę. Piesza penetracja każdego śladu plus odtwarzanie widoków poszczególnych odcinków. Tego niesposób dostrzec oglądając tylko film, tymczasem bez tego on by nie powstał! Podziwiam! Chyba coś podobnego zrobię o częstochowskim węźle kolejowym. Pozdrawiam
@kolejwpolsce96943 жыл бұрын
Ponownie parę słów=60 minut Mega film, pozdrawiam 😁👍
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
😜😜
@piracik19783 жыл бұрын
Robi Pan wspaniałą robotę, tak drobiazgowo i szczegółowo zachowując dla potomnych historię kolejnictwa, opowiadając o tym czego już nie ma, dziękuję z całego serca za Pański trud i poświęcenie, pozdrawiam i życzę dużo zdrowia
@medivoadmin3 жыл бұрын
Pana można oglądać godzinami..piszę to jako rodowity rzeszowiak mieszkający w Irlandi
@medivoadmin3 жыл бұрын
@Mathew Blacksmith za takie pieniądze to niech se sami robią...
@Parada-Wspomnien3 жыл бұрын
Wspaniały materiał Panie Mirosławie. Dogłębna i rzeczowa historia. Nie ma co mówić do tej pory nie spotkałem się z tak dobrym materiałem dotyczącym rzeszowskiego wezła. Chociaż pochodzę z rodziny kolejarskiej i wychowałem się w tym mieście wiele faktów, które Pan prezentuje zaskoczyły mnie i były mi zupełnie nieznane. Pozdrawiam i życzę Panu wielu dalszych tak interesujących programów.
@Adam_Adamsky3 жыл бұрын
Coraz poważniejsze te filmy. Super robota. Szacunek.
@tramsylweriusz57403 жыл бұрын
Bardzo ciekawa historia infrastruktury szynowej części Rzeszowa. Nadrabiam zaległości. Z wielka przyjemnością obejrzałem. Pozdrawiam serdecznie.
@grzegorzEU073 жыл бұрын
Obszerny materiał, jak zawsze szczegółowo omówione zagadnienie z elementami historii poparte zdjęciami i wizualizacją.Widać jak na przestrzeni ostatniego półwiecza a nawet nieco dłużej, doszło do wielu zmian.Pozdrowienia P. Mirosławie, duży kciuk do góry za spory wkład pracy.
@panzielonka13323 жыл бұрын
No takich wiadomości może w kolejowej szkole nawet nie ma- świetny filmik 👍
@ZeNWolFER3 жыл бұрын
Obejrzane ! Odcinki o węzłach kolejowych lubię najbardziej :)
@Markaz83743 жыл бұрын
Oglądam Pana filmy niechronologicznie. Imponuje mi Pana wiedza i bardzo odpowiada sposób jej przekazania. Z takim podejściem jest Pan wzorem dla nauczycieli-rutyniarzy którzy tylko czytać z podręcznika czy konspektu umieją.
@janfaworski51553 жыл бұрын
Łapka w górę OBOWIĄZKOWA...!
@Sebastian-le5ed3 жыл бұрын
Zaczynam nadrabiać zaległości w wolny wekend ,oglądaniem bardzo ciekawych filmów kolejowo -historycznych ,Pozdrowienia dla autora kanału mirmur2.
@ZeNWolFER3 жыл бұрын
Tak szukałem co sobie obejrzeć z wieczora 😁 pięknie dziękuję
@michamilczarek90503 жыл бұрын
Pomnikowe dzieło, prawdziwa monografia. Super.
@swietokrzyskakolejinietylk65973 жыл бұрын
Super materiał panie Mirku 👍🙂Jak na tamtejsze czasy nie duży kiedyś Rzeszów naprawdę posiadał sporo tych bocznic i większość gospodarki opierała się na transporcie kolejowym.
@piotrd.50273 жыл бұрын
Kolejna godzina przyjemnego oglądania bardzo ciekawego materiału. Brawo.
@fanakwarystykijaso83883 жыл бұрын
Witam chwilkę mnie nie było ale już nadrabiam oglądanie ciekawie jak zawsze łapa leci👍 Pozdrawiam luknij do Fana Akwarystyki🙋♂️👌💪👍👏✋😃😉🇵🇱
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Dzięki pozdrawiam
@marcinkaczmarczyk79173 жыл бұрын
Kolejny świetny materiał. Uwielbiam stare bocznice i ich resztki jakich w Polsce nie mało. Na Twoim filmie jeszcze Rusłan się trafił 😃
@KOLEJ22DrogaPrzygody3 жыл бұрын
Witam zawsze wybitnie w temacie ba klimacie 🙌
@albenalbus11983 жыл бұрын
Witam. Dość późno zacząłem z zainteresowaniem oglądać wyczekiwaną drugą część. Na przestrzeni ponad 50 lat to niemal wszystko widziałem jak się zmieniało, od infrastruktury kolejowej po okoliczne np bloki mieszkalne. Do dziś pamiętam marszruty parowozów np relacji Kraków - Przemyśl z ciemnozielonymi wagonami Bipa z dumnym napisem POLSKIE KOLEJE PAŃSTWOWE. Największe pierwsze przeobrażenia było w latach 90-ych ub.w. i pamiętam całe składy piętrusów w malowaniu kremowo-pomarańczowych, które były w opłakanym stanie. Później przez krótki czas były nowsze piętrusy żółto-niebieskie i zaczęło się żmudna zmiana do dziś. Transport tirów przyczynił się do znacznego zmniejszenia ruchu towarowego. Były projekty by w Rzeszowie był przeładunek "tiry na tory" na wszystkie 4 strony świata, ale nie zrealizowano linię na Litwę na czas, utworzenie dwutorówki w stronę południowego sąsiada i terminal straży granicznej typu "rampowego" na wzór np szwajcarskiego. to wszystko przyczynili się korporatyści, a jest słynne motto: KORPORACJA = OGRANICZENIE. Pozdrawiam.
@kamilwielgosz48763 жыл бұрын
Mam ogromny sentyment do właściwie całej linii 91 sprzed modernizacji. Miała swój charakter, każda stacja, przystanek był wyjątkowy. Turkot kibelka jadącego po "grilowanym" torze 50km/h bo akurat ograniczenie ;)).
@tomaszol-f3 жыл бұрын
Podziwiam pana. Profesjonalny materiał!
@Sir_Sheikhs_Pears3 жыл бұрын
Kolejny, świetny film, Panie doktorze, poparty dobrą bibliografią i researchem. Bardzo mi przypadły do gustu wyedytowane zdjęcia, które pokazują jak przebiegały torowiska w miejscach, gdzie już ich nie ma, a nie udało się dotrzeć do jakichś archiwalnych fotografii. Dużo dobrej pracy w edytorze graficznym! Szkoda, że w Polsce nie ma więcej takich ludzi, którzy jak Pan dokumentują i opowiadają o historii polskiego kolejnictwa. Życzę Panu przynajmniej 100 tysięcy subskrybcji (bo dziesięć tysięcy niedługo zapewne Pan osiągnie)!
@RuiPlaneSpotter3 жыл бұрын
Nice video
@skubihenio3 жыл бұрын
Wspaniały materiał. Czekam na nowe filmy :)
@hujloputin3 жыл бұрын
Witam pana serdecznie ,dzieki za wspanialy film.
@sebastiank32573 жыл бұрын
....Witam! Ciekawy trmat to dźwigi kolejowe
@radosawpotocki23233 жыл бұрын
Zawsze solidne i piękne materiały XD Tu stacja Opole Główne XD Pozdrawiam
@agatas.84643 жыл бұрын
Arcyciekawy kanał. Mieszkałam jako dziecko na Okulickiego, teraz dowiaduję się że dojeżdżały tam pociagi towarowe. Świetne nostalgiczne fotografie.
@PzD913 жыл бұрын
Dobra robota. Pozdrawiam
@Marcin-jy6se3 жыл бұрын
Wspaniały materiał, wiele ciekawych rzeczy można się dowiedzieć o istnieniu kolei w okolicy miejsca zamieszkania minionej epoki. Cierpliwie czekamy na nagranie o stacji w Przeworsku i nie tylko :)
@Nolimits932123 жыл бұрын
Tak😁😅
@bartosz95183 жыл бұрын
Świetny materiał bardzo jasny i merytoryczny
@Gdyby3 жыл бұрын
Świetny materiał, bardzo szczegółowy
@danielmichalak55727 ай бұрын
Dzięki za materiał pozdrawiam 😊
@Tomasz_M3 жыл бұрын
Kolejny swietny material. Tym bardziej mi sie podoba, ze zwiazany z bliskim mi renonem
@TSZSpotter3 жыл бұрын
Parę uwag : 1) Skład w 7:19 to nie skład do kasacji tylko lokomotywy przeznaczone do zachowania "dla potomnych" i objęte ochroną przed kasacją; 2) 10:05 - wagon typu 903Ka; 3) No w końcu- doczekałem się kawałka o LK71 i o bocznicy do lotniska. ALLELUJA. Nawiasem mówiąc, cieszę się, że są czynione działania na rzecz bocznicy do lotniska. Z chęcią bym widział tą bocznicę nie tylko do obsługi kolejki Rzeszów Główny- Lotnisko, ale również jako szlak do dostarczania paliwa na lotnisko co by troszkę odciążyć drogi asfaltowe. Po drugie, z map satelitarnych Google jak i również z Map Geoportalu ładnie widać przebieg bocznicy do pewnego momentu. Trzecia rzecz, wiedząc jak ruchliwa jest droga DK9 - nie wyobrażam sobie w razie odbudowy poprowadzenia bocznicy w jednym poziomie z DK9 bo momentami zrobiłyby się niezłe korki na czas przejazdu pociągu. I na koniec- czy wiesz może jak ta bocznica w zderzeniu z DK9 ma zostać poprowadzona? Ma być przejazd w jednym poziomie czy przewiduje się jednak wybudowanie wiaduktu nad DK9? Dziękuję z góry Bardzo za odpowiedź.
@tomaszfajdek77053 жыл бұрын
Wiadukt nad DK9
@wieslawsyta27692 жыл бұрын
Parę słów... Pupa mnie już boli boli bo spędziłem czas na obydwóch odcinkach tych paru słów... Bardzo wciągające nawet dla kolejowych laików takich jak ja. Być może dlatego właśnie jest to dla mnie takie ciekawe. I pewnie jeszcze dlatego, że jak się na to patrzy to widać to wielkie poświęcenie i fascynację tematem Autora materiału i wspaniałą formą dzielenia się wiedzą (Fajnie to wciąga jak jeszcze doda pan Mircio gesty Wołoszańskiego to sukces murowany. (żarcik sorki) . Normalnie jak się patrzy to człowiek się martwi czy jak Pan wyjdzie z tych "kszoków" to sobie otworzy plecak i wyciągnie kanapkę zawiniętą w te pazłotko i zrobić psssst mineralką albo tym na B....
@gravelpit19603 жыл бұрын
20:29 jaka skrajna zmiana z Bieruta na Okulickiego typowo polskie kocham albo nienawidzę 😉
@ArtMacabre1973 жыл бұрын
38:30 pamiętam że były tam tory, jak byłem mały to z tatą chodziliśmy do mojej ciotki do pracy w odwiedziny, to były wczesne lata 90 i pamiętam, że zamiast chaszczy było torowisko jeszcze.
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Zgadza się tam niektórzy co znali teren chodzili na skróty
@Nolimits932123 жыл бұрын
Super film 😁👍 będzie kiedyś odcinek z Przeworskiego węzła kolejowego? 😁
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Dzięki myśle ze tak
@Nolimits932123 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 To super😁😀 jak będą potrzebne jakieś zdjęcie do filmu z lk68, lk91 lub z Przeworska Gorliczyny to mogę dać 😁
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
@@Nolimits93212 a to fajnie przyda się jak zacznę działać dam znać
@ms1sm3413 жыл бұрын
Sądząc po ilości przedstawionych w tym odcinku przedsiębiorstw i obsługujących je bocznic można stwierdzić, że transport kolejowy w Rzeszowie robił w tamtych czasach ogromne wrażenie. Szkoda, że aktualnie zostało to wręcz zgładzone przez rozwój transportu kołowego (tiry).
@lukaszad263 жыл бұрын
Film jest super jak zawsze, ale ja ciągle jednak czekam na materiał o pociągach i lokomotywach stricte. Mam nadzieje że się doczekam i wynagrodzi mi Pan to oczekiwanie tym że film będzie przynajmniej tak samo długi jak o węźle kolejowym w Rzeszowie. Może coś o katastrofach kolejowych w Polsce? 😉
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Witam dzięki pandemia wstrzymała wszystko byłem umówiony na kilka lokomotyw i nic z tego nie wyszło. O katastrofach coś pomyśle
@lukaszad263 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 W sumie gdyby nie ta pandemia to podejrzewam że nigdy bym na Pana kanał nie trafił jak i na inne na KZbin. Telewizji już po prostu nie da się oglądać i człowiek szuka czegoś żeby zabić czas po pracy jak wyjść i tak nigdzie nie można bo pozamykali kina, puby, restauracje… Coś o katastrofach kolejowych w Polsce i historii kolei mógłby Pan w następnym filmie zrobić. Ściśle o pociągach, lokomotywach…
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
@@lukaszad26 ile można oglądać przepychanki polityczne i kłamstwa, którymi raczy nas telewizja od rana do wieczora
@lukaszad263 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 Dokładnie
@Tomasz_M3 жыл бұрын
Nie wiedziałem że na Jasionkę była linia kolejowa... Można było to przecież wykorzystać, choćby do dowozu pasażerów (czy tez cargo)
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Była była często spotyka się teraz takie zjawisko, że pochopnie porozbierali wiele bocznic w Polsce a teraz się myśli żeby to przywracać.
@ksieciunio662 жыл бұрын
super
@maciejzalewski25153 жыл бұрын
Wspaniały i obszerny materiał. Widać ogrom pracy włożony w przygotowanie poszczególnych odcinków. Mam ogólne pytanie apropo bocznic. Jaką funkcję pełniły tory które były usytuowane pomiędzy torem przylegającym bezpośrednio do rampy a ogrodzeniem zakładu tak jak to miało miejsce w przedstawionych w niniejszym odcinku zakładach drobiarzkich lub daawnej rozlewni paliw?
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Witam dziękuje bardzo. Funkcja odstawcza jak wagony opróżniono (albo załadowano zależnie od prac) odstawiano je na tor sąsiedni. Po opróżnieniu lub załadowaniu wszystkich łączono je i odjeżdżały. Rampy były zbyt krótkie aby przyjąć wszystkie wagony naraz toteż przyjmowano po kilka. Pozdrawiam.
@maciejzalewski25153 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 Dziękuję bazdzo za wyjaśnienie.
@krzysztofberezka3 жыл бұрын
Panie Mirosławie, świetny materiał. Wychowałem się w okolicy omawianych bocznic i pamiętam, że na terenie składu budowlanego/węglowego przy ul. Reja stacjonowała 409Da, mam gdzieś jej zdjęcia z lat 2003/2004. To nie wyklucza 401Da, choć tej nie przypominam sobie. Czy pamięta Pan SM30-507 stojącą w bazie CPNu przy ul. Warszawskiej? Miała charakterystyczny, rozbudowany układ wydechowy. Obecnie jest w posiadaniu KSK Wrocław.
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
witam dziękuję, tą SM kojarzę, ale że jest we Wrocławiu to nie wiedziałem, pozdrawiam
@AniaPiotrekM3 жыл бұрын
Panie Mirosławie, a ja jeszcze raz polecę Geoportal, tym razem w warstwie cieniowania rzeźby terenu: ibb.co/dMdfg83 Na obrazie widać wyraźnie ślad, po którym szła bocznica. Pozostałości nasypu nadal znajdują się wzdłuż wybudowanej drogi, w niektórych miejscach można jeszcze odnaleźć wgłębienia po podkładach. Z ciekawostek: ta "wysypka" obok lotniska to leje po bombach, które załogi bombowców zrzucały przed lądowaniem. Swoją drogą bardzo się cieszę, że doczekałem się świetnego materiału o moim mieście i w większości już byłej siatce bocznic. Dziękuję serdecznie.
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Witam dziękuje bardzo za informacje pozdrawiam
@przemysawpaja323 жыл бұрын
Panie Mirosławie, mała korekta odnośnie części bocznicy do Instalu - tam były dwa tory, jeden służył Instalowi, drugi - sąsiedniej fabryce mebli. Mój Ojciec pracował w Instalu na Reja, kilkakrotnie jako kilkuletni dzieciak odwiedzałem go w miejscu pracy i wtedy pokazywał mi tę bocznicę, bo interesowałem się już wtedy koleją. Tak, że dwa tory były tam na 100%, bo to pamiętam.
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Witam dzięki tak mi się wydawało bo była tam taka duża rampa od strony firmy kruszgeo gdzie teraz jest zagrodzone ale nie miałem pewności i materiałów. Ten tor musiał być wcześniej rozebrany bo na początku lat 90 był tam na sto procent ten budynek o którym wspomniałem ale toru już nie było. Tak mi się przynajmniej wydaje😉
@SylwiaK3 жыл бұрын
Like 220 😉
@mk-vu8bs3 жыл бұрын
To było głupotą że nie było wsparcia państwa na utrzymanie bocznic ,ale pozostaje mieć nadzieje że to się zmieni.
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Racja do tego się wraca powoli
@MatiMK3 жыл бұрын
Super odcinek. Wiadomo co się stało z 401Da-13?
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Dzięki, 12 jest w ilostanie potem 14 więc najprawdopodobniej złomowana
@MatiMK3 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 ok. 401Da już nie ma na ilostanie. Wpadniesz do mnie?
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
@@MatiMK oglądam
@MatiMK3 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 ok
@michaskowron94823 жыл бұрын
Jeszcze Rzeszów - Miłocin oraz inne przystanki kolejowe w Rzeszowie.
@medivoadmin3 жыл бұрын
Pamiętam lata temu na bocznicy w Rzeszowie stał niebieski pociąg ratunkowy...czy wie Pan moźe co się z nim stało?
@panczekoladka17643 жыл бұрын
O, dokładnie tak zapamiętałem ten pociąg ratunkowy z lat 1984-85. Wagony malowane na niebiesko. W składzie był jeden wagon-platforma z podwoziem czołgowym (T-34?, T-55?) - to był jakiś dźwig, spychacz, ciągnik? W każdym bądź razie widywałem identyczne składy po całej Polsce w latach 70-80, a ostatni który mi przychodzi na myśl to pociąg na stacji Kraków Płaszów w okolicach roku 1990-1993, bo potem (od 94 roku) zaczęli budować budynek rozdzielni poczty. Niestety zasłonił on całkowicie widok na tamtejsze bocznice. A były na nich składowane egzotyczne wagony, jeszcze przedwojenne, lub te z lat 50-60. Co do tego pociągu z Płaszowa - też miał w składzie ten "czołg", może to był ten sam? Co do ratunkowego pociągu rzeszowskiego - NA PEWNO w latach 1984-1985 stał on na torze wzdłuż tego muru zakładów drobiarskich (może i tej bazy CPN). Czyli dokładnie po przeciwnej stronie torów. Na dzisiaj to tyle mojego komentarza, jak dam radę to wypowiem się obszerniej bezpośrednio do Autora, ale to już kiedy indziej.
@medivoadmin3 жыл бұрын
@@panczekoladka1764 dokladnie tak. Zawsze sie mu przygladalem jak przechodzilem obok, bo w ogrodzeniu byla dziura i tylko co niektórzy o niej wiedzieli...
@achtungminen28683 жыл бұрын
Dzień dobry. Panie Mirku, mała poprawka do fragmentu o bocznicy lotniskowej. Prowadziła ona (polegam na pamięci) tylko do płyty postojowej zachodniej. Te "bunkry", o których Pan wspomina, to było zapasowe stanowisko dowodzenia pewnej jednostki lotniczej, nie pamiętam niestety, której. Były tam (są nadal???) duże zbiorniki podziemne na paliwo lotnicze, oleje itp. Droga na mapce z ok. 1h0m30s, to niestety zmyłka. Jest narysowana nieprawidłowo, a odpowiada częściowo starej drodze kołowania do budynku starego portu lotniczego - na zdjęciu po uwspółcześniającym remoncie. trzebownisko.pl/cms/upload/edit/image/www/2012/pazdziernik/lotnisko%20w%20jasionce/03.jpg Drogę tę widać na tym zdjęciu: www.google.pl/maps/@50.10098,22.049298,3a,15y,359.44h,90.78t/data=!3m6!1e1!3m4!1spk4RnUJmZzNeN0VRKvuc1A!2e0!7i13312!8i6656?hl=pl Nigdy nie było tam linii kolejowej, a przynajmniej nie było jej już ani śladów po niej ok. roku 1969/70 kiedy pierwszy raz byłem na lotnisku w Jasionce. Proszę spojrzeć na mapę, która już postowałem przy poprzednim odcinku maps.vlasenko.net/smtm50/m-34-069-3.jpg Ciekawostka, że można zauważyć na niej wytarcia, ale dotyczące wschodniej części obecnej DW 869 i płyty postojowej oraz budynków "nowego" portu lotniczego. Pozdrawiam!
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Aha dzięki zatem za uzupełnienie fajnie że Pan napisał bo nie mogłem tego końcowego fragmentu rozgryźć pozdrawiam również
@riesling57713 жыл бұрын
8:53 czy wie Pan czy te maszyny do odśnieżania były w tym roku używane, może jakiś odcinek o tych urządzeniach?
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Tego nie wiem czy używano. Coś można by pomyśleć o takim filmie.
@riesling57713 жыл бұрын
@@KOLEJmirmur2 Z racji tego, że zimy trochę było w tym roku już kiedyś miałem podrzucić ten temat, a tu okazja sama się nadarzyła ;). Pozdrawiam
@jarek738 Жыл бұрын
Na austryjackiej mapie datowanej na 1900 znalazlem zaznaczona jako planowana linie Rzeszów-Rudna Wlk.-Sokołów Małp.-Kamień-Nisko. Nie mogę nigdzie znaleźć żadnych informacji na ten temat. Może Pan inż. Ma jakieś informacje na ten temat
@KOLEJmirmur2 Жыл бұрын
Niestety nic
@romanporada85983 жыл бұрын
Uzupełnię że za f- mą Dźwig była cała baza i magazyny Rzeszowskiego Przedsiębiorstw Budownictwa Przemysłowego gdzie jeszcze w roku 1980 rozładowano wagony z elektrodami z huty Baildon.
@KOLEJmirmur23 жыл бұрын
Dzięki za tę wiadomość uzupełniającą👍
@arkadiusz_synthesiser19753 жыл бұрын
Skąd się biorą mtlrozy na ziemi
@franekkolej55303 жыл бұрын
Ja uważam, że nie powinno się rozbierać nieużywanych bocznic. Można poczekać przecież na lepsze czasy dla kolei.
@Sir_Sheikhs_Pears3 жыл бұрын
Sąsiedzi z zachodu często tak robią. Na przykład we Frankfurcie nad Menem, w turystycznym dzisiaj nadbrzeżu portowym, do dziś istnieje świetnie utrzymany pojedynczy tor, dodatkowo idealnie wkomponowany w pieszą promenadę.
@kemot3243 жыл бұрын
Super 👍 Zapraszam do obejrzenia relacji z remontu lk 694 157 190 191
@adamsodowy68655 ай бұрын
A sponsorem odcinka są kozły oporowe🥴
@KOLEJmirmur25 ай бұрын
@@adamsodowy6865 z nimi się można najlepiej „dogadać”😀
@delsicret3 жыл бұрын
Smutny odcinek ...
@polskie.dodatki.do.openrails3 жыл бұрын
Reklam jak na Polsacie...
@JanJan-fs8mw2 жыл бұрын
No wlaśnie te ruskie kałmuki protestowały w Jasionce aby tej kolei nie było