Peavey UL 215H - problemy ze zwrotnicą

Na początek ok. 40sekund muzy sprzed ponad 50 lat, co powoli będzie stawać się "świecką" tradycją na tym kanale, podobnie jak rozwijany będzie pomysł zapraszania tutaj ciekawych osobowości z branży.
Opublikowałem już 2 filmy o zwrotnicach głośnikowych, w tym króciutki, nagrany jeszcze przed uruchomieniem kanału, poświęcony awarii zwrotnic z paczek Peavey. Kilka dni temu zadzwonił do mnie pan który ogląda mój kanał i spytał, czy mógłbym mu pomóc w identycznym problemie, jaki sygnalizowałem na tym filmie. Okazało się, że posiada inne paczki firmy Peavey, w których wielokrotnie występowała identyczna awaria. Tak więc do mojego warsztatu tym razem trafiły same zwrotnice, które co prawda trochę różnią się od pokazanych poprzednio, ale zasada działania zabezpieczeń jest identyczna, podobnie jak płytka drukowana. A skoro okazało się, że wystąpiła identyczna awaria, to pomyślałem sobie, że warto nieco bardziej zagłębić się w temat. Może to być o tyle interesujące, że opisany układ stosowany był przez firmę Peavey w bardzo wielu modelach różnych zestawów głośnikowych, a do niedawna można było jeszcze kupić oddzielną płytkę drukowaną z układem o nazwie Sound Guard i zamontować w posiadanych paczkach, niekoniecznie firmy Peavey. Nie wiem, czy ktoś kiedykolwiek pokusił się o podobną do mojej analizę działania tego dość prostego w sumie rozwiązania, ale uważam, że jest to konieczne w sytuacji, gdy do serwisu od lat trafiają identycznie uszkodzone sprzęty. Oczywiście mam na myśli warsztat taki jak mój, a nie np. tzw „autoryzowane” serwisy, których rola często ogranicza się do wymiany popsutych elementów, bez „główkowania” co może być powodem usterki.
Klienci, którzy przyzwyczaili się do konieczności wymiany żarówek (co nie jest trudne) i którzy w końcu zwracają uwagę na rozerwane na strzępy „coś” na płytce zwrotnicy, zazwyczaj nie zdają sobie sprawy z faktu, że są „ofiarami” niezbyt dobrze zaprojektowanego układu. No bo jak to? Przecież zakupili sprzęt renomowanej firmy o zasięgu ogólnoświatowym i to z czasów, gdy jeszcze nie przeniesiono produkcji do Chin, a co najwyżej składano go np. w Wielkiej Brytanii, gdy ta jeszcze była w Unii Europejskiej.
Proszę również zwrócić uwagę na fakt, że opisana wcześniej i uszkodzona zwrotnica zamontowana była w paczkach o nominalnej mocy o połowę mniejszej niż te, w których pracuje pokazana na najnowszym filmie. Te słabsze pracowały podłączone do powermiksera o mocy ok. 400W na 4Ohm, którego końcówka wyposażona jest w limiter. O ile w pierwszym przypadku „na upartego” można by przyjąć, że moc użytego drivera będzie wystarczająca dla zestawu 500W, to już dla paczki 1000W taki przetwornik jest nieporozumieniem, nawet jeśli zastosujemy filtr o bardziej stromym nachyleniu i żarówkę z najwyższej półki. Podając na wejście paczek UL 215 „prawdziwą” moc 1000W możemy być niemal pewni, że albo przepali się żarówka, albo uszkodzi poly-switch, albo - i to zdarza się bardzo często - uszkodzą się oba te elementy i cewka drivera. Tak naprawdę, aby zminimalizować ryzyko uszkodzeń, należałoby radykalnie przekonstruować obwód zabezpieczeń, co i tak nie daje żadnych gwarancji w sytuacji, gdy na paczki trafia naprawdę duża moc, a gdy w takich okolicznościach wystąpi np. akustyczne sprzężenie zwrotne, to awaria jest niemal pewna.
Z punktu widzenia producenta wcale nie musi być to specjalnie „dołujące” bo dzięki temu można sporo zarobić na zestawach naprawczych i przy okazji dać zarobić serwisom. Teraz na zestawach zarabiają producenci z Dalekiego Wschodu i można je kupić za stosunkowo niewielkie pieniądze i liczyć na to, że akurat trafi się na taki, który z grubsza odpowiada oryginałowi, bo z tym bywa bardzo różnie.
Radykalnym, ale trudnym i kosztownym sposobem mogłoby być przejście na pracę w systemie trójdrożnym i być może całkowite w tej sytuacji pominięcie filtrów pasywnych zamontowanych w paczkach. W takiej konfiguracji można by zastanowić się nad opcją zachowania istniejących zabezpieczeń drivera, gdyż szansa uszkodzenia elementów jest dużo mniejsza w sytuacji, gdy do sekcji wysokotonowej trafia sygnał ograniczony przez procesor sterujący oddzielną końcówką. No ale to już spora „rewolucja systemowa” na którą przeciętny użytkownik może nie mieć ochoty, biorąc pod uwagę stosunkowo niewielki koszt wymiany podzespołów.
I jeszcze jedno: w żadnej zwrotnicy PMP nigdy nie użyłem elementu zabezpieczającego w postaci żarówki, choć nie neguję pewnych zalet tego typu rozwiązania. Jednak trzeba zastosować właściwą aplikację i zdawać sobie sprawę z „fizycznych” ograniczeń.
Ponieważ wielokrotnie wspominam w filmie o bezpiecznikach polimerowych, podam na koniec link na informację o zasadach ich działania:
forbot.pl/blog...
Warto wiedzieć, że ze wzrostem nominalnego prądu takiego bezp. spada jego rezystancja na zimno i np. dla wart. 0,3 A wynosi ok. 1 Ohm, a dla 1.1A tylko 0.2 Ohm.