Po co nam mózg, dlaczego się myli i jak działa psychoterapia? - Dr n. med. Sławomir Murawiec

Wykład wygłoszony został w ramach Tygodnia Mózgu w Warszawie. Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego, Polska Akademia Nauk, 18 marca 2015 r.
wszechnica.org.pl/wyklad/po-c...
Na zasadnicze pytanie: po co nam mózg? Karl Friston odpowiada w sposób następujący: po to, aby tworzyć model rzeczywistości a następnie poruszać się w tym wirtualnym mózgowym modelu.
Pogląd sięga czasów Aleksandra von Humboldta, który jako pierwszy zasugerował, że mózg musi przewidywać konsekwencje swojej aktywności sensoryczno-motorycznej, w postaci nieświadomego wnioskowania. Funkcja mózgu może wiec być ujęta jako funkcja przewidująca, wnioskująca i kreująca rzeczywistość (a nie ją odzwierciedlająca). Friston proponuje pogląd według którego mózg jest widziany jako organ przewidywania, który potrafi generować wirtualne rzeczywistości (hipotezy), aby testować je w oparciu o dane zmysłowe a w konsekwencji podejmuje takie działania wobec swojego środowiska, aby zminimalizować coś, co jest nazywane zdziwieniem, zaskoczeniem, niespodzianką. To zdziwienie, czyli błąd przewidywania jest zdarzeniem które może być przez mózg wychwytywane jako odbiegające od oczekiwań. W pozostałych sytuacjach mózg otrzymuje informacje, które i tak są wcześniej zawarte w jego modelu świata. To zaskoczenie, błąd przewidywania, albo wolna energia odpowiada różnicy pomiędzy danymi zmysłowymi które nie potwierdzają modelu rzeczywistości istniejącego na wyższych piętrach hierarchii mózgowej. W takim ujęciu minimalizowanie wolnej energii jest podstawowo tym samym co zapobieganie wystąpieniu błędu przewidywania. Ale mózg może się mylić, kiedy dane napływające z otoczenia nie potwierdzają treści zawartych w istniejącym uprzednio modelu rzeczywistości. W takiej sytuacji wykryty błąd przewidywania może być zaprzeczony, utrzymany wbrew napływającym danym, lub bardziej adaptacyjnie może być podstawą nowego uczenia się. Co zasadnicze, wewnętrzny model świata może minimalizować błąd przewidywania jeśli zapewnia dokładny, ale i nie nadmiernie rozbudowany schemat wyjaśniania informacji zmysłowych.
Rola snu w optymalizacji modeli mózgowych jest kolejnym elementem tej teorii. Sugeruje to zasadniczą rolę snu - optymalizowania modeli świata generowanych przez mózg.
Takie ujęcie może mieć także znaczenie dla rozumienia procesów psychoterapii. Może ona być widziana jako sytuacja, w której osoba leczona zgłasza się z takimi modelami samej siebie lub relacji z ludźmi, które są nieadekwatne do rzeczywistych. Natomiast sytuacje w których osoba ta stwierdza ta nieadekwatność (wykrywa błąd przewidywania) nie są wykorzystywane do korygowania istniejącego modelu. Przeciwnie - jest on wzmacniany, a jeśli fakty go nie potwierdzają, to tym gorzej dla nich. To co jest wykrywane w procesie rozmowy z pacjentem, np. w trakcie analizy przeniesienia, może być ujęte jako ujawnianie błędu przewidywania. Terapeuta posługując się swoimi umiejętnościami „wykrywa” te wypowiedzi, w których model narzucany przez pacjenta jest nieadekwatny do rzeczywistej relacji. Może to pozwolić na uaktualnienie, dostosowanie modelu istniejącego w umyśle pacjenta do rzeczywistych treści i procesów zachodzących w relacji z terapeutą i w konsekwencji w relacji z otoczeniem społecznym.
***
Dr n. med. Sławomir Murawiec - Kierownik Zespołu Leczenia Środowiskowego, adiunkt w Centrum Zdrowia Psychicznego Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. Ukończył szkolenie prowadzące do certyfikatu psychoterapeuty psychoanalitycznego w Instytucie Psychoanalizy i Psychoterapii w Warszawie. Przez wiele lat pracował w oddziale ogólnopsychiatrycznym III Kliniki Psychiatrycznej IPiN. Tematem pracy doktorskiej były subiektywne aspekty farmakoterapii w schizofrenii. Członek -założyciel (2000) Międzynarodowego Towarzystwa Neuro-Psychoanalitycznego. Autor ponad stu publikacji naukowych.
***
Tydzień Mózgu jest coroczną akcją edukacyjną, mającą na celu popularyzowanie wiedzy o mózgu i układzie nerwowym oraz jego działaniu w normie i patologii. Jest to impreza naukowa organizowana od 15 lat z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego i Stowarzyszenia na Rzecz Krzewienia Wiedzy o Mózgu DANA, a wspierana przez Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Do wygłaszania wykładów zapraszani są wybitni specjaliści z dziedziny neurobiologii, neurologii, psychiatrii, neuropsychologii i neurofizyki. Wykłady mają otwartą formułę i są adresowane do wszystkich osób zainteresowanych problematyką badań układu nerwowego oraz najnowszymi osiągnięciami w tej dziedzinie nauki.
Znajdź nas:
/ wszechnicafww
/ wszechnicafww1
anchor.fm/wszechnicaorgpl---h...
anchor.fm/wszechnica-fww-nauka
wszechnica.org.pl/
#mózg #tydzieńmózgu #psychoterapia #psychologia #nauronauki #nauka

[@michalstolarczykKRK]

W przykładzie z lasem - wszystko fajnie, tylko raczej jest to tak, że wszystkie cztery kierunki w pierwszej chwili wydają się podobne, ale w miarę tego, jak się temu przyglądamy dostrzegamy szczegóły, które sprawiają, że jednak wszystko wokół nas przestaje być takie samo. A więc nie ma nadawania znaczenia z góry. Jest dokładna analiza tego, co jest. Szukanie szczegółów, elementów charakterystycznych, elementów, które mogą mieć w tej sytuacji znaczenie. Wydaje mi się, że przekaz dół - góra i góra - dół zachodzą równocześnie. Z góry idą interpretacje, wiedza, gotowe schematy, a z dołu twarde dane o tej konkretnej sytuacji.

[@czesek14]

SUPER WYKŁAD.NIC DODAĆ NIC UJĄĆ.

[@monikadeker-kot6548]

Forma doświadczenia wzrokowego - w moim przypadku poważna wada wzroku, uszkodzenia nerwów wzrokowych - mam problem z precyzyjnym trafieniem np. w drzwi, łyzeczką do filiżanki itp... przesunięcie obrazu. W znanym środowisku nie mam tych problemów - mózg nakłada korektę. Zdziwiona opwiadam mojej pani dr okulistce, że średnica, nawet kształt filiżanki u koleżanki jest ten sam co domowej, a mimo to cukier ląduje częściowo obok. Okazało sie, ze wzorek na filizance też ma znaczenie. Inny wzorek - nie ma korekty.

[@marzena8522]

Jestem przerażona tym wykladem,mam nadzieje że sluchaczami nie byli potencjalni peychiatrzy! Ten czlowiek nie ma pojecia o czym mówi nie wspominając o tym że posluguje sie innymi dziedzinami nauki o ktorych nie ma pojęcia! Jak tak dalej pójdzie to wszywcy bedziemy zarzywali na sniadanie różowe tabletki aby widzieć świat w ich kolarze Wiekszych bzur popartych rzekomo ( oby nie) na dowodach naukowych nie słyszałam :)

[@knaw35]

Marzena Marzenko, czas zdobyć się na wysiłek i zrobić maturę. Może wówczas nie będziesz miała kłopotów z ortografią. Zażyj jej nieco na śniadanie. 😉

[@s3rverius]

Cholera, nie kumam o czym Sz. Pan mówi. Znaczy, słyszę słowa, ale nie rozumiem ich intencji i celu.

[@michalstolarczykKRK]

Jak słyszę Pan dr przyjmuje takie ciche założenie, że rozpoznanie dokonane przez mózg nie podlega ani jakiejś korekcie w czasie ani korekcie dokonywanej świadomie. Innymi słowy jak patrzę na kogoś i rozpoznaję, że jest nastawiony do mnie wrogo to ja nie jestem w stanie np zadać sobie pytania czemu tak sądzę, poszukać potwierdzenia tego, ani zapytać czy sprawdzić to w inny sposób.

[@arnoldboczek2932]

Mózg ci wysłał sygnał do języka o treści "pierdol pierdol bo kasa musi się zgadzać "....

[@marzena8522]

Nie oglądałam tego go końca ponieważ nie bylam w stanie przysluchiwac sie temu dluzej ale podam kilka przykładów ktorymi psychiatria kieruje sie w 21 wieku mianowicie 1.Narzucanie psychiatrom swój tok myslenia,spostrzeganie rzeczywistosci,sygnaly zmysłowe ( to sa narzucone normy przez ta dziedzine nauki) 2.Psychotropy - zmieniaja spostrzeganie rzeczywistości,mimike twarzy innych ludzi i ich znaczenie ( tak samo działa marihuana) tyle że do niej nie ma zalaczonej etykiety ze skutkami ubocznymi na pół strony 3.Przeprowadzone badania na malpach...co wybiorą? kieruja sie waga czy mozliwoscia wyboru między warzywem jaka jest salata a owocem ktory jest jablkiem? czy jablkiem a bananem Do tego potrzebne sa badania aby otrzymać idiotyczny ich wynik? Najbardziej wkurzyly mnie slowa...DOBRY MODEL RZECZYWISTOSCI...,ZALUDNIONE ZNACZENIAMI ,WYGEEROWANY MODEL Ja nie piszę tutaj o faktycznie chorych ludziach ktorzy oblakani powinni być objęci natychmiastowa opieką Natomiast uwazam że psychiatrzy pchają ludziom leki nie mając pojęcia jak wplyna na ich mózg i jakie wyrządza szkody nawet po jakimś czasie Nauka ma wiele do rzyczenia na tym etapie Moim zdaniem do póki wszystkie dziedziny nauki nie zaczna współpracować to robimy sobie sami krzywdę Nie jestem naukowcem ale nie potrafiłam dotrwać do końca tego wykladu ponieważ większych bzdur nie slyszalm,podkreślę popartych naukowo :)

[@evaholland6077]

Niestety takich mamy naukowców i to za nasze pieniądze. Pan "doktor" ma tyle programów, że nie jest w stanie samodzielnie myśleć. Opiera się o wiedzę naukową sprzed 100 lat i chyba nie słyszał, że nauka poszła naprzód. Uważa, że mózg jest najważniejszym organem a przecież wiadomo już, że jest tylko przekaźnikiem i sam niczego nie wymysli oprócz "wgranych" programów. Polecam wykłady wspaniałego naukowca Bruce Liptona, który jest autentycznym badaczem. Jego przemyślenia oparte są na 40-sto letniej pracy badawczej, która odkryła to, co każdy ma w sobie jak dojdzie do tych podładów swojej duszy. Może cieszyć tylko fakt, że ludzie nie związani z nauką mają więcej mądrości niż ten "doktor", a świadczą o tym komentarze.

[@zxcvbnm2959]

Myślę, że wielu idiotów nie dotrwało do końca ale ma wyrobioną opinię na temat tych wszystkich naukowcow biorących kasę za nic.

[@knaw35]

Piszesz, że nie jesteś naukowcem. To wiemy i bez tej szczerej deklaracji. Trudno zdać maturę pisząc „rzyczenia”.

[@fatalityfactory3618]

Całą koncepcja z dupy wyjęta ponieważ ciągle ględzi o mózgu a gdzie umysł i własna wola. Można analizować informacje dochodzące z zewnątrz bez ich przyjmowania. Czasem trzeba się zatrzymać i zacząć słuchać samego siebie. Patrząc na małpach które miały wybór między jabłkiem, bananem czy sałatą sprawa jest chyba jasna, małpy ograniczyły się do tych trzech produktów które im się serwuje (programuje) a jak by tak jedna małpa podziękowała i dała do wyboru naukowcowi z której ręki chce dostać po głowie tym jabłkiem, bananem czy sałatą ;) i pamiętajcie ostatni gasi światło i zamyka drzwi.

[@michalstolarczykKRK]

Skąd Pan dr wymyślił, że jak wchodzę na konferencję to mam program, że będą znajomi i będę się z nimi witał nawet jak ich nie ma i muszę powstrzymywać jakąś reakcję?! Idąc na konferencję spodziewam się, że mogę poznać kogoś znajomego i jeśli widzę kogoś, kogo rozpoznaję jako znajomego to się z nim witam. Jeśli nie widzę takiej osoby to się nie witam. Jeśli widzę, że ta osoba zachowuje się jakby mnie znała to często również udaję, że ją znam. Nikt chyba nie wchodzi na konferencję z odpalonym programem "witać się z każdym, bo może być znajomym"

[@chramega61]

Michał Stolarczyk i tu korekcja nie działa 😎

[@michalstolarczykKRK]

Trzeba też zawsze pamiętać o tym, że psychiatra i psychoterapeuta z dużym doświadczeniem klinicznym ma skrzywienie polegające na ciągłym kontakcie z osobami zaburzonymi psychicznie, które przecież stanowią mniejszość.