Odchodzenie od cyrylicy? Polityka językowa państw Azji Centralnej | Zuzanna Krzyżanowska

Proces zmiany alfabetu w krajach Azji Środkowej był złożony i silnie związany z kontekstem politycznym, kulturowym i narodowym regionu.
Rozbieżność alfabetów w Azji Centralnej. Czym jest Komisja Wspólnego Alfabetu Świata Tureckiego?
Zapraszam do rozmowy z Zuzanną Krzyżanowską z Ośrodka Studiów Wschodnich.
Inwestuj na platformie TradingView, korzystając z rachunku rzeczywistego w OANDA TMS Brokers.
Zapoznaj się z warunkami promocji na roczną subskrypcję płatnego planu (Essential) na platformie TradingView: go.tms.pl/bezp...
🔔 Subskrybuj: / @podrozbezpaszportu
🎧 Posłuchaj: anchor.fm/mateu...
✉️ Kontakt: [e-mail]
➡ Podoba Ci się to co robię? Wesprzyj mnie na Patronite. Dzięki Tobie będę mógł dalej rozwijać swój podcast: patronite.pl/po...
Możesz postawić mi kawę! buycoffee.to/p...
➡ Media społecznościowe
👍 Moja strona: / matgrzeszczuk
👍 Facebook: / podrozbezpaszportu
📸 Instagram: / podrozbezpaszportu
🐦 Twitter: / pbpaszportu
#PodróżBezPaszportu #MateuszGrzeszczuk #ZuzannaKrzyżanowska

[@podrozbezpaszportu]

Czy Ukraina przejdzie z cyrylicy na alfabet łaciński? | prof. Henryk Duda kzbin.info/www/bejne/rnO0koVnZtuUgbM

[@bremus8740]

kwestia przejscia na lacinke jest bardzo ciekawa

[@robertab929]

Białorusini swojej łacinki używali już od 16. wieku i intensywnie od 19. wieku, w szczególności przez II wojną światową. Różne schematy ukraińskiej łacinki zostały opracowane w 19. wieku, ale nie rozpowszechniły się za bardzo na Ukrainie. Łacinki używają też Serbowie, Czarnogórcy i Macedończycy.

[@kamilziemian995]

Mam znajomą z Kazachstanu, więc ten temat jest dla mnie osobiście ważny.

[@podrozbezpaszportu]

Dziękuję!

[@matrixmannn]

Ja się w sumie tym narodom nie dziwię bo oni mieli swoją kulturę i swój język oraz pismo na długo zanim ich najechał ruski mir. Teraz mają jedyną i niepowtarzalną okazję aby wyrwać się z tego ruskiego uścisku bo imperium zła osłabło na tyle, że można się wybić wreszcie na niepodległość ale to jeszcze potrwa zanim uporają się z ruskim mirem to miną kolejne pokolenia ale pod warunkiem, że będą tego naprawdę chcieli i się nie poddadzą, a to dopiero czas pokaże.

[@redmitch]

Tragiczny dźwięk. Fatalnie się słucha.

[@zenustajmir5609]

Pozdrawiam.

[@podrozbezpaszportu]

Pozdrawiam! :)

[@1963eM]

Znaczy, że Bardakstan zostaje sam przy swojej cyrylicy?

[@roberturbanczyk204]

Co za różnica, w kacapstanie nie ma długopisów bo lepiej kupić flaszkę więc i tak nie piszą 😂

[@andrewcarpenter5703]

temat niewątpllwie ciekawy.. ale patrząc na panią Zuzannę ciezko sie skupic... cudo 🥰

[@chomikxd3]

O nei, spermiage

[@jerzydrzewi]

Po 5 minutach nie mogę tragiczny dźwięk jest eeeeee

[@robertab929]

Czas aby Ukraińcy w końcu przeszli na łacinkę ukraińską (Українська латинка). Najlepiej na *łacinkę Jirečka* lub *łacinkę DSTU 9112:2021, System A* , obie te łacinki są zbliżone do alfabetów łacińskich krajów słowiańskich. *Projekt Jirečka* dla Łacinki Ukraińskiej jest prawdopodobnie najlepszy. Ukraińska Łacinka może też wzorować się na Łacińce Białoruskiej. *Standard DSTU 9112:2021 System A* jest akceptowalny, ale czeski projekt (propozycja Jirečka) jest lepsza ponieważ lepiej dopasowywuje się do alfabetów czesko-słowackiego, chorwackiego i słoweńskiego. Standard DSTU 9112:2021 System B jest nieco upośledzony z uwagi na to, że jest dopasowany do zapisu języka angielskiego, który różni się od łacińskich alfabetów słowiańskich. Także obecnie stosowany standard transliteracji z Ukraińskiego na alfabet łaciński jest trochę bezużyteczny dla Słowian używających alfabetów łacińskich, ponieważ ten standard dopasowany jest do j. angielskiego. Cyrylica --- Ще не вмерла України і слава, і воля *Łacinka Jirečka* ---- Šče ne vmerla Ukrajiny i slava, i voľa *DSTU 9112:2021, System A* --- Ŝe ne vmerla Ukaïny i slava, i volja DSTU 9112:2021, System B --- Shche ne vmerla Ukrajiny i slava, i volja ----- ----- ----- ----- ----- Białorusini swojej łacinki używali już od 16. wieku i intensywnie od 19. wieku, w szczególności przez II wojną światową. Obecnie są dwa rodzaje białoruskiej łacinki: * taraszkiewica (taraškievica, тарашкевіца) арашкевіца, taraškievica (wariant klasyczny) preferowana przez środowiska niepodległościowe * narkamauka (narkamaŭka, наркамаўка) (wariant sowiecki) ----- ----- ----- ----- ----- Serbowie i Czarnogórcy używają dwóch alfabetów: cyrylicy i serbsko-chorwackiej łacinki. Macedończycy używają cyrylicy i macedońskiej łacinki. ----- ----- ----- ----- ----- Język polski z kolei wymaga następujących zmian, aby polskie teksty były bardziej zrozumiałe przez innych Słowian: ż => ž rz => ř cz => č sz => š w => v Nowy polski alfabet byłby o trzy litery dłuższy (ale miałby mniej dwuznaków i trójznaków): a, ą, b, c, ć, č, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, ř, s, ś, š, t, u, v, y, z, ź, ž Dwuznaki: ch, dz, dź, dž, dř Zmiękczenia: ci, ni, si, zi, dzi Klawiatura fizycznie byłaby ta sama, jedynie programowo trzeba by opracować nowy schemat z większym użyciem klawisza Alt. Wszystkie zasady ortografii w języku polskim zostały by takie same. Polskie teksty miałyby mniejszą liczbę znaków. 200 lat temu wiele z tych uproszczeń w pisowni były wprowadzane w języku czeskim, a następnie w innych językach słowiańskich (słowacki, dolnołużycki, górnołużycki, serbsko-chorwacki, słoweński, łacinka białoruska, łacinka macedońska) i bałtyckich (litewski, łotewski) używających alfabetu łacińskiego.

[@andyf9560]

Od języka polskiego wara!

[@Doiges123]

@@andyf9560 wara? XD język to nie monolit

[@Embrod]

E tam, nie musimy nic zmieniać.

[@robertab929]

@@Embrod Można zrobić stopniowo. Można zacząć od cz => č sz => š Czesi też kiedyś używali cz, sz i innych takich, ale uprościli zapis 200 lat temu.

[@WalczewskiMarej]

A po co mają przechodzić ? niech sobie mają

[@Embrod]

Dziwi status obserwatora Węgier. Bądź co bądź, to lud ugrofiński nie turecki.

[@robertab929]

Węgrzy może mają język ugrofiński, ale ponad 95-98% genów to geny Słowian z Panonii. Reszta to mieszanka ugrofińsko-stepowa.

[@arturkowalski5151]

Zdecydowanie nie wszyscy Węgrzy chcą się pogodzić z tym że pochodzą z zapadłego zakątka Syberii a ich kuzynami są dwa wymierające tam obecnie plemiona. Stąd ponad wiek temu pojawiła się wśród nich ideologia "turanizmu", mówiąca o tym że prawdziwymi krewnymi Węgrów byli Hunowie i inni wielcy tureccy i mongolscy zdobywcy ówczesnego świata.

[@robertab929]

@@arturkowalski5151 Prawdziwymi krewnymi Węgrów są.... Słowacy i Chorwaci :)

[@arturkowalski5151]

@@robertab929 Heh, to trochę jak z pytaniem kto jest prawdziwymi rodzicami adoptowanego dziecka - ci, którzy spłodzili dając geny czy ci którzy wychowali dając całą resztę? W tym wypadku - czy ważniejsze jest pokrewieństwo genetyczne czy jednak językowo-kulturowo-tożsamościowe? Moim zdaniem, a wygląda na to że równiez samych Węgrów, jednak to drugie.

[@robertab929]

@@arturkowalski5151 Widzisz inne ludy ugro-fińskie nie rozumieją węgierskiego. Poza tym węgierski poza korzeniem ugro-fińskim nabrał całymi garściami z innych języków na drodze z Uralu przez czarnomorskie stepy aż po Panonię. Z języków słowiańskich wziął olbrzymią liczbę słów i niekiedy nawet struktury gramatyczne :) To podobna sytuacja jak z słowiańskim językiem bułgarskim, który znacznie się zmienił w ramach bałkańskiej ligii językowej. W j. bułgarskim zaszedł przykładowo zanik deklinacji, czy bezokolicznika oraz pojawił się rodzajnik. Już nawet nie wspomnę o zmianach w słownictwie.

[@robertab929]

Panie Mateuszu. Nie ma czegoś takiego jak alfabet arabski. Arabski używa pisma spółgłoskowego (abdżad). Zatem nie zmiana alfabetu, tylko systemu pisma. Systemy pisma -- przykłady: alfabet - pismo zawierające spółgłoski i samogłoski abdżad - pismo spółgłoskowe abugida - pismo alfabetyczno-sylabiczne sylabariusz - pismo, w którym znaki reprezentują sylaby

[@juri2001]

Nie mądrzyj sie

[@warmazaim]

@@juri2001 W arabskim stosuje się specjalne znaki do zapisu samogłosek.

[@juri2001]

@@warmazaim po co mi to wiedzieć?

[@Maciex295]

A dlaczego nie na alfabet arabski ?

[@robertab929]

Abdżad - arabskie pismo spółgłoskowe ("alfabet" arabski) jest upośledzony. Nie zawiera samogłosek. Alfabety łacińskie to obecność bliżej Turcji i Europy.

[@jannowak4943]

@@robertab929 To podobnie jak hebrajski. Powiedz to żydom.

[@robertab929]

Nie ma czegoś takiego jak alfabet arabski. Arabski używa pisma spółgłoskowego. Alfabet musi mieć i spółgłoski i samogłoski.

[@robertab929]

Systemy pisma -- przykłady: alfabet abdżad - pismo spółgłoskowe abugida - pismo alfabetyczno-sylabiczne sylabariusz - pismo, w którym znaki reprezentują sylaby

[@jannowak4943]

@@robertab929 Nie dziel włosa na cztery.

[@marcinkwasny967]

Ciekawy temat, i Pani pewnie ma dużą wiedzę ale powinna poćwiczyć występy przed kamerą ponieważ często robi yyyyyy, eeeeeee i się jaka. Trudno było słuchać do końca.

[@milosh.rushman9533]

To proszę najpierw samemu wystąpić przed kamerą a potem krytykować. I polecam wyjąć kij z tyłka

[@waldemarszczepanski2894]

​@@milosh.rushman9533Nic dodać nic ująć .Acu rem tetigisti

[@g.czeslawowicz]

Dla odmiany Europa jest na drodze do odejścia od alfabetu łacińskiego na rzecz chińskich znaków Hanzi.

[@chomikxd3]

Raczej muslimskich ślaczkow

[@TeodorChomiak]

Temat bardzo ciekawy..ale glos pani tragiczny , może to sprawa ustawienia nagrania , ale glos niewyraźny , niski , ginie w tle , za duzo eeee i yyyy . Trochę szkoda Waszego wysilku.

[@spizganypywak7338]

bez przesady

[@kanadomyslny2744]

Alfabet to jedynie konstrukt społeczny a jego narzucanie to przykład systemowego rasizmu, homofobii, transfobii i patriarchatu.

[@sajuente8235]

zawsze mozesz wykurwiac z danego obszaru i pisac tak jak ci sie podoba. A raczej tak jak ci ktos inny narzuci :D

[@uchicha666]

A także szogunatu i episkopatu. Pojechałeś z tymi pojęciami jak prawdziwy płatek śniegu 21 wieku.

[@MMaarreekkss]

Jeszcze 150 lat temu większość języków turkijskich była oparta na arabskim ( główny Osmanów) , później około 100 lat temu łacińskim , kraje Sajuza przyjęła cyrylicę . Na oko widać że to czysty pragmatyzm i nurty polityczne a nie wielkie dziedzictwo budowlane przez 50 pokoleń

[@Embrod]

Mam nadzieję, że to 4 gęstość ironii

[@spizganypywak7338]

@@uchicha666 nie ogarniacie że to oczywisty troll? nikt tak nie pisze, to nieudana parodia

[@andrewmechanik5785]

A Ukraina?

[@Rubeus1000]

Pojawiały się takie pomysły. Ale historycznie zarówno język białoruski i ukraiński były już zapisywane łacińką w XIX i XX wieku, gdy kształtowała się nowoczesną tożsamość narodowa

[@podrozbezpaszportu]

Zapraszam! kzbin.info/www/bejne/rnO0koVnZtuUgbM

[@tomek1862]

@@Rubeus1000 Pismo łacińskie średnio się nadaje do języków słowiańskich. By zapisać "щ" potrzeba aż 4 łacińskich liter.

[@Rubeus1000]

​@@tomek1862 šč :)

[@robertab929]

@@tomek1862 Ukraińcy w najnowszej łacińce (DSTU 9112:2021, System A) stosują tylko jeden znak: *Ŝ* cyrylica --- Ще не вмерла України і слава, і воля DSTU 9112:2021, System A --- Ŝe ne vmerla Ukaïny i slava, i volja