PopAuschwitz, Holoporno - czy mamy prawo się oburzać? | Przemyślenia literackie | Grafzero

#booktube #książki #wojna
W filmiku wspominam: ‪@czytuczytupodcast8611‬ ‪@radioanathema1373‬ a także:
Joanna o książkach:
/ joannaoksiazkach
Phoenicopterrus:
/ phoenicopterrus
Wspomniane artykuły:
Marta Tomczok "Powieść mityczna o zagładzie": rcin.org.pl/Co...
Jagoda Budzik "Pop-kultura wobec izraelskich wzorców pamiętania o Zagładzie"
bazhum.pl/bib/...
Patronite► patronite.pl/g...
Insta ► / jestestymcoczytasz
Daj mi suba ► goo.gl/SeMBTY
Facebook ► goo.gl/6P81Cg
Matki, żony i kochanki nazistów, bibliotekarki, tatuażyści z Auschwitz zalewają półki naszych księgarń. O co tyle szumu? Czy rzeczywiście jest sens się irytować? Czy może lepiej nad popAuschwitz czy holoporno przejść do porządku dziennego? Na to pytanie spróbuje odpowiedzieć Grafzero vlog literacki.
Zobacz też:
"Twarz pokerzysty" Józef Hen
• "Twarz pokerzysty" Józ...
"Skrawki" Krzysztof Jóźwik
• "Skrawki" Krzysztof Jó...
"Zmierzch świata rycerzy" Anna Brzezińska
• "Zmierzch świata rycer...
"Pan Wyrazisty" Olga Tokarczuk, Joanna Concejo
• "Pan Wyrazisty" Olga T...
Wiosenny Book Haul i openboxing 2023
• Wiosenny Book Haul i o...
"Start a fire" Pizgacz trylogia Hell:
• "Start a Fire. Runda p...
Italo Calvino Book Tag
• Italo Calvino Book Tag...
"Opowieści kosmikomiczne" Italo Calvino
• "Opowieści kosmikomicz...
Komiks "Ćma" - wywiad z Tomaszem Grodeckim
• Komiks "Ćma" - wywiad ...
Książki, których... nie przeczytamy!
• Książki, których... ni...
"Tango" Michał Witkowski
• "Tango" Michał Witkows...
Co się kręci w Polsce w 2023 roku?
• Co się kręci w Polsce ...
"Truchlin. Biała Komnata" Vojtěch Matocha i Karel Osocha
• "Truchlin. Biała Komna...
"Bella, ciao" Piotr Siemion
• "Bella, ciao" Piotr Si...
Co czytała Europa w 2022 roku?
• Co czytała Europa w 20...
Czy sztuczna inteligencja pożre literaturę?
• Czy sztuczna inteligen...
"Rytm Harlemu" Colson Whitehead
• Czy sztuczna inteligen...
Bookhaul i openboxing noworoczny
• Bookhaul i openboxing ...
"Cisza" Marcin Majchrzak
• "Cisza" Marcin Majchrz...
Najlepsze i najgorsze książki 2022
• Najlepsze i najgorsze ...
"Bal u kata" Bohdan Urbankowski
• "Bal u kata" Bohdan Ur...
"Lata" Annie Ernaux
• "Lata" Annie Ernaux | ...
"Chołod" Szczepan Twardoch
• "Chołod" Szczepan Twar...
"Szczelinami" Wit Szostak:
• "Szczelinami" Wit Szos...
Babony Polskiej Fantastyki (i nie tylko) "Panie czarowne" Jakub Ćwiek
• Babony Polskiej Fantas...
Tokarczuk vs Lem
• Tokarczuk vs Lem | His...
Co nas drażni w literaturze?
• Co nas drażni w litera...
"Roderyk. Opowieść o błędnym rycerzu" Jan M. Długosz
• "Roderyk. Opowieść o b...
Polskie bestsellery 2022 (pierwsze półrocze)
• Polskie bestsellery 20...
Babony Polskiej Fantastyki (i nie tylko): "Empuzjon" i "Anna Inn w grobowcach świata" Olga Tokarczuk
• Babony Polskiej Fantas...
"Agla. Alef" Radek Rak
• "Agla. Alef" Radek Rak...
Matura z polskiego... w 1939 roku!
• Matura z polskiego... ...
"Czwarta rewolucja przemysłowa" Klaus Schwab - rozmowa z Wojtkiem z kanału Tak Zagajam
• "Czwarta rewolucja prz...
"Płomień" Magdalena Salik
• [Nominacja Zajdel 2022...
Jak Kochanowski - fraszki, których nie przeczytasz w szkole
• Jan Kochanowski - fras...
Pass Culture, czyli jak Francja promuje czytelnictwo?
• Pass Culture, czyli ja...
Jednolita cena książki
• Jednolita cena książki...
"Rajtar szwedzkiego króla" Leo Perutz
• "Rajtar szwedzkiego kr...
Premiery książkowe 2022, czyli na co czekam w tym roku?
• Premiery książkowe 202...
Co czytała Europa w 2021 roku? cz. 2
• Co czytała Europa w 20...
"Godzina próby" Maria Corti
• "Godzina próby" Maria ...
Co czytała Europa w 2021 roku?
• Co czytała Europa w 20... #książki #recenzja

[@Grafzerovlog]

Możesz mnie wesprzeć na Patronite: patronite.pl/grafzero

[@krzysztofk.4320]

Świetnie, że właśnie Ty o tym! Jesteś dla mnie jednym z najbardziej obiektywnych blogerów. Mówisz jasno i naturalnie przedstawiasz argumenty. Temat trudny, który potrafiłeś ubrać we właściwą formę. Dziękuję.

[@Grafzerovlog]

Dziękuję!

[@kij_w_mrowisko4015]

Bardzo interesująco Pan komentuje zjawiska na rynku książku i w ogóle w pop-kulturze. Jestem tu pierwszy raz, ale na pewno nie ostatni 👍

[@Grafzerovlog]

Bardzo dziękuję. Dziś film również o rynku książki w Polsce :)

[@janm.dugosz9180]

Super film. Temat trudny, ale jednak cieszę się, że go nagrałeś i włożyłeś tyle pracy.

[@Grafzerovlog]

Dziękuję :)

[@radeck16]

Ważna i wyważona wypowiedź. Maturę zdawałem ponad 20 lat temu, ale do dziś pamiętam wstrząs, jakim była dla mnie lektura literatury obozowej. Od tamej pory temat od zawsze wydawał mi się z jednej strony delikatny, a z drugiej poważny i do głowy by mi nie przyszło, że ktoś napisze a potem ktoś inny wyda rzecz traktującą go lekko i pretekstowo, a co dopiero, że istnieć może cały nurt w literaturze w takim podejściu mający swe źródło. Przypadło mi do gustu porównanie do powstania Spartakusa i procesów o czary, chociaż to i znacznie odleglejsza perspektywa (czasy niemalże "legendarne"), a także skala i organizacja nieporównanie mniejsza w stosunku do zbrodni dwudziestowiecznych. Oburzać się nie oburzam, ale książki takie budzą mój głęboki niesmak i gdyby to ode mnie zależało, to wolałbym, żeby się nie ukazywały.

[@Grafzerovlog]

Jeśli dobrze pamiętam to bodaj Herbert pisał, że tragedie starożytne wydają nam się dziś takie "zetlałe". A przecież to były prawdziwe tragedie, prawdziwych ludzi. Też należy się im jako taki szacunek.

[@adrianrebisz8122]

30:06 i właśnie np. to jest dla mnie szczere pokazanie siły, tak jak autorzy tego chcieli; ogólnie dla mnie raczej o dziele świadczy warsztat techniczny autora i elementy narracyjne, a zgodność, czy już nawet kiczowatość, są 1) względne; 2) drugoplanowe

[@amenarhi]

Jak zwykle merytorycznie; posłuchałam z przyjemnością, choć od literatury obozowej stronię. W sumie jestem podobnego zdania: zawsze należy krytykować denną literaturę oraz chwalić i promować ambitną i pouczającą. Jednak dyskusja na temat co właściwe i gdzie leży granica, zawsze zakończy się w martwym punkcie. Lepiej chyba nie zabraniać ludziom tworzenia, zamiast kreować tabu, od którego zawsze można pójść o krok za daleko... do cenzury totalnej (ach, za dużo dystopii się naczytałam 😅). Niech już lepiej panuje pełna wolność, a konsument głosuje portfelem i bezlitośnie bojkotuje wszystko, co uzna za kicz.

[@Grafzerovlog]

Tylko niestety konsument konsumuje to co mu wyrzut dopaminowy podpowie :) Dlatego jakiś ostracyzm społeczny by się przydał.

[@marcinkwasny3697]

Ja mam takie wspomnienie z wizyty w muzeum i obozie na Majdanku. Czerwiec 2009 rok, razem z bratem widzieliśmy już barak z butami, byliśmy pod pomnikiem-mauzoleum z prochami osób spalonych w piecach krematoryjnych. Kiedy szliśmy do wyjścia mineła nas jakaś młoda para. Przez przypadek usłyszałem, jak dziewczyna trochę nieśmiało zagadała do chłopaka: "A ja się tak zastanawiam, jak oni tu uprawiali seks".

[@Grafzerovlog]

Ludzie nie przestaną mnie zadziwiać...

[@sjasionowska]

Miłego wypoczynku. Film jak zawsze super :)

[@Grafzerovlog]

Dziękuję :)

[@sebogothic]

Komentarz jeszcze przed premierą filmu. Mnie jakoś nigdy tematyka obozowo-wojenna w tej formie nie "jarała", a jeśli już w tym temacie miałbym coś przeczytać to byłoby to coś w stylu "Medalionów" Nałkowskiej, "Zdążyć przed Panem Bogiem" Krall, "Innego świata" Herlinga-Grudzińskiego czy "Archipelagu GUŁag" Sołżenicyna. Popowe książki w tej tematyce stojące w księgarni na półce obok książek Mroza oburzenia we mnie nie wywołują, po prostu nie interesują mnie.

[@Grafzerovlog]

Dodałbym jeszcze Szmaglewską. Natomiast te ostatnio modne książki rzeczywiście nie wywołują oburzenia dopóki... się do nich nie zajrzy 😁

[@sebogothic]

@@Grafzerovlog Słyszałem jakiś czas temu o aferze z Czornyjem i o sposobie w jaki promował swoją ostatnią książkę.

[@agnieszkaagnieszka46]

​@@Grafzerovlog i Grzesiuk

[@emigrant41]

@@Grafzerovlog Można prosić o parę przykładów takich obraźliwych rzeczy w... np, "Chłopcu w pasiastej piżamie"?

[@Grafzerovlog]

@@emigrant41 problem z "Chłopcem..." poruszali pracownicy muzeum w Auschwitz, którzy opowiadali o reakcjach zwiedzających, którym tłumaczyli, że do czegoś takiego nigdy nie doszło i dojść nie mogło. Często kończyło się oburzeniem.

[@ukaszjaroszuk2335]

Przypomniało mi się opowiadania B. W. Aldissa w którym ludzie za kilkanaście lat nie pamiętali nic o 2 wojnie światowej. Tytuł opowiadania "Jeszcze jeden "Człowieczek""

[@Grafzerovlog]

Zapisuję do zapamiętania :) mi się kojarzy zawsze Paul Atryda, który w Mesjaszu Diuny ogląda film o akwareliście :)

[@Cienistosc]

Na to zjawisko w literaturze popularnej zwróciłam uwagę już jakiś czas temu, to dobrze, że przy okazji aferki z Maxem Czornyjem światek literacki zaczął o tym więcej dyskutować. Przede wszystkim zgadzam się z Twoim przesłaniem z końca filmu - fajnie, jakby efektem dyskusji była większa popularność wartościowych książek na temat Zgłady. Mnie to osobiście zmotywowało do sięgnięcia po „Rzeczy osobiste”, która to kurzyła się na mojej wirtualnej liście do przeczytania. Lubię czytać seriami, tematycznie wiec pewnie w ciągu najbliższych tygodni skupie się na książkach o Zagładzie. Będę wdzięczna za wszelkie polecenia :)

[@Grafzerovlog]

Zawsze polecam nieco już zapomniane "Dymy nad Birkenau" Szmaglewskiej!

[@agnieszkaagnieszka46]

Fajny materiał. Ja jestem pod wrażeniem "Spowiedzi " a czytałam z Twojego polecenia już dawno temu. Szukając czegoś podobnego, w swojej naiwności sięgnęłam po "Tatuażystę z Auschwitz". Bardzo się zawiodłam.

[@Grafzerovlog]

To spróbuj jeszcze "Dymów nad Birkenau" Szmaglewskiej.

[@kamilapodlecka3239]

Temat literatury stalagowej znam - widziałam parę lat temu dokument "Stalagi. Holokaust i pornografia w Izraelu." z 2008 roku w reżyserii Ariego Libskera.

[@Grafzerovlog]

Zapisuję do obejrzenia! Dzięki.

[@kamilapodlecka3239]

@@Grafzerovlog Nie ma za co. Jest dostępny zarówno na KZbin i CDA.

[@tomeksocha3440]

Czekamy na 50 twarzy nazisty przez 365 dni nazisty.

[@Grafzerovlog]

Ja nie napiszę na co czekam, bo mi zależy na tym, żeby ten kanał nie spadł :D

[@czwartek565]

0:36 To ogólnie ciekawy temat. Spotkalem się kilka razy z takim argumentem, ktory można określic tak: Ta osoba przeżyła zagladę/bardzo cierpiała, więc jej zdanie na tematy moralne znaczy wiecej. I w naszej kulturze zdaje się mieć to ogromne znaczenie. Raz bylo to w temacie porówniania uboju zwierząt do holocaustu. (Gdzie powołano sie na ofiare holocaustu która zostala weganinem, przez swoje przeżycia) Innym razem spotkalem się z postacią Morgentakera. Ocaleńca który swoją działalnością doprowadził do legalizacji aborcji w kanadzie. Jakby nie było, dyskutowanie z ofiarą zawsze wyglada źle PR-owo.

[@Grafzerovlog]

No właśnie pod koniec wspominam o ocaleńcu, który tańczył w obozie. I jakby nie było budzi to mój olbrzymi niesmak.

[@tomeksocha3440]

Są okropnie napisane, ale to nie jest literatura, to jest kontryowersyja, żeby zarobić pieniążki 😊

[@Grafzerovlog]

No... tu już trzeba by szukać definicji literatury. Czy słaba literatura to już nie literatura? Moim zdaniem jeszcze tak, ale rozumiem, że to płynne :)

[@menoflowicz]

A w sumie to co się stało że temat znowu znalazł się na topie? Ja to kojarzę, że jakieś 2-3 lata temu wszyscy się oburzali na "Tatuażystę z Auschwitz" itp. Myślałem że temat już dawno się przejadł...

[@Grafzerovlog]

Jeśli chodzi o książki to jest dęty cały czas tylko zawody i określenia kobiet się zmieniają. A jeśli chodzi o oburzenie to Czornyj zaczął wrzucać żenujące reklamy swoich książek.

[@leu9008]

To przejściowe, gdy już na dobre nastanie era panowania Wielkiego Czata, to wszystko będzie co najmniej dwaplusdobrze...do czasu aż Pan Tarej wszystkiego nie popsuje ;)

[@Grafzerovlog]

Chata GPT? :)

[@leu9008]

To zapewne tylko nazwa robocza...(Skynet też chyba odpada ;)

[@leu9008]

No i takie pytanie, komu kibicować jeżeli doszłoby do walki o tytuł największego złola/złodupca/wroga publicznego, sztuczniakowi czy człowiekowi?

[@Grafzerovlog]

@@leu9008 cripple fight 😁

[@leu9008]

@@Grafzerovlog ...już niedługo...wybory ;)

[@genera1236]

Wniosek jest prosty. Należy wrócić do palenia książek i Index Librorum Prohibitorum.

[@Grafzerovlog]

Jak pojawi się nowy odcinek w Radio Anathema to tam będzie o tym dlaczego Index nie wróci (powody są prozaiczne) 😁😁😁

[@menoflowicz]

Zabrakło mi podjęcia dwóch tematów: 1. Holoporno jako odpowiedź (odreagowanie) na "religię holocaustu"/"przedsiębiorstwo holocaust"?, 2. PopAuschwitz a zawłaszczanie przez wiadomo którą nację (to w sumie tak apropos Krzyża na żwirowisku) martyrologii oświęcimskiej.

[@Grafzerovlog]

1) To wydaje mi się mocno naciągane. Bo to by wymagało jednak jakiejś świadomości tematu, a tutaj to jest (chyba) zwyczajne szukanie "mocnego" motywu. To o czym piszesz to mogą być np. "Przygody profesora w Auschwitz", ale raczej nie "Żony nazisty". 2) A to polecam ten zalinkowany artykuł o popkulturze w Izraelu w temacie Zagłady - tam jest o różnych podejściach do tematu zmieniających się na przestrzeni lat.

[@menoflowicz]

@@Grafzerovlog Izrael Izraelem, ale mi chodzi o coś innego - zobacz - nie śledzę tematu, ale jeśli dobrze rozumiem, również wśród polskich autorów tego nurtu Auschwitz = żydzi?

[@menoflowicz]

@@Grafzerovlog Jeszcze co do 1. - być może jest odreagowanie nieświadome?

[@Grafzerovlog]

@@menoflowicz tylko te narracje w większości przypadków idealnie wpisują się w utarte schematy. Są po prostu ahistoryczne i źle napisane. To może inaczej: jeśli już to byłoby to odreagowanie poważnego podejścia do tematu, który dominuje w mediach.

[@Zgaga-rl6pk]

Zastanawia mnie, na ile happening "I will survive" nawiązuje do ducha tańca chasydzkiego.

[@Grafzerovlog]

To chyba już tylko do ducha, bo figury zupełnie inne.

[@bozenas.6830]

Zatrważające wspomnienie. Żadnej z tych książek nie czytałam i nie zamierzam. Zgadzam się w sporej mierze z Gazetą Wyborczą - gdyby nie było czytelników takiej "literatury" obozowej, gdyby nie kupowano wytworów Blanki Lipińskiej i nie oglądano jej filmów - zniknęłyby z rynku w sposób jak najbardziej naturalny. Jak nie ma popytu, towar znika. Zapewniam Cię, że w znaczącej mierze czytelnicy Gazety Wyborczej nie czytają takiego czegoś. A może chociaż jeden przykład na artykuł z Gazety Wyborczej trywializujący historię, skoro wysuwasz z niezachwianą pewnością taką tezę. Dla mnie zatrważające jest romantyzowanie PRL-u, czego przykładem jest wiele filmów powstałych w ostatnich latach a także reportaż "Zapaść. Reportaże z mniejszych miast" Marka Szymaniaka. Natomiast stawiasz dobre i mądre pytania.

[@marcinkos1733]

2 uwagi. Z tą izraelską literaturą stalagową to chyba trochę inaczej, to raczej tam bym szukał traum itd. Joanna Rapacka w Godzinie Herdera (co prawda o b. Jugosławii ale mechanizm podobny) ładnie pisała jak to niewypowiedziane traumy wracają po latach w spotworniałej formie. Pani z GazWybu chyba jednak miała trochę racji. W tej mierze, że gdybyśmy po takie rzeczy nie sięgali to Max Czornyj umarłby z głodu, pisałby co innego (na ile popyt dyktuje a talent pozwala). Albo wziąłby się za uczciwą robotę. Ps. Na tę trywializację aż tak bym się nie oburzał. Pamiętać jednak należy a nie da się wiecznie pamiętać na kolanach.

[@marcinkos1733]

Aha, jeszcze jedno: jeżeli Gułag w Stranger Things był kujący to nie polecam filmu o Muppetach ;)

[@Grafzerovlog]

Tylko tu jest jedno "ale", bo tę literaturę stalagową robili głównie ci, którzy holocaustu nie przeżyli. Natomiast pani z GazWybu ma nawet więcej niż trochę racji. Z tym, że to nie wychowanie patriotyczne pcha ludzi do Czornyja, a model społeczeństwa końca historii lansowany niegdyś przez GW :)

[@Grafzerovlog]

PS tez prawda, dlatego właśnie uważam "Wilkołaka" Panka czy "Zanim noc" Dukaja za opowieści jak najbardziej dopuszczalne. A przypominam, że na Zachodzie grilluje się już "Jojo Moyes" :/

[@marcinkos1733]

@@Grafzerovlog Ale czuli/ mogli czuć, że jakiś potwór siedzi w szafie. I jak się mu dorobi gębę to będzie mniej straszny. No mocno tu sobie dywaguje, akurat pamięcią o Zagładzie nigdy się bardziej nie zajmowałem, trochę przenoszę z innych narodów/miejsc. Trochę mi się to kojarzy z Japończykami i ich nuklearnymi traumami, które skutkowały Godzillą.

[@marcinkos1733]

@@Grafzerovlog Jak słusznie padło na koniec filmu, kwestia smaku. Twardoch tak, Czornyjom i Jaksom nie. Zaryzykowałbym też, że będzie widać różnicę kiedy Holocaust był wykorzystany dla kontrowersji i pieniędzy, albo dla taniej ekscytacji itd a kiedy lekka forma była tylko formą. Jeszcze co do tej Wyborczej. Już kto taki rynek stworzył, kto takich konsumentów wyhodował to inna sprawa, nie rozstrzygam. Ale wystarczyłoby, żebyśmy tego nie kupowali i zagłodzili typów pokroju Czornyja.

[@menoflowicz]

7:20 "zgadnijcie kto powiązał ten temat z PiSem" moja pierwsza myśl: - DEHNEL!

[@Grafzerovlog]

A to bym nie wiedział, bo zablokował mnie i wszystkie moje trollkonta 😁

[@agnieszkaagnieszka46]

@@Grafzerovlog ta..., Ty masz trollkonta 😉

[@Grafzerovlog]

@@agnieszkaagnieszka46 bo to jedno :P

[@menoflowicz]

28:00 o co chodzi "ze ślązakiem"?

[@Grafzerovlog]

Twardoch stworzył postać "dobrego Ślązaka", który nic wspólnego z Żydami nie miał, bo przecież na Śląsku nie było Żydów. No i autorka go punktuje, że to nonsens :)

[@truluv4611]

W ndz nic nie bylo,kiedy teraz nowy film? :D

[@zbigniewdoczan5916]

A mumie staroegipskie? Profanacja zwłok przecież. Dla archeologów odnalezienie starodawnego grobu i jego obrabowanie to święto. Gdzie jest granica, za którą hiena cmentarna zamienia się w szanowanego archeologa?

[@Grafzerovlog]

A to jest bardzo ciekawy problem. Znasz może sprawę "grobu kapłańskiego" na Bródnie?

[@zbigniewdoczan5916]

Niestety nie.

[@Grafzerovlog]

@@zbigniewdoczan5916 na Rzepie jest artykuł "Nubijscy kapłani na stołecznym cmentarzu" - polecam, bo historia bardzo ciekawa.

[@katorg4250]

Twardoch podlizujący się mejnstrimowi skutkuje Duninową która go nie lubi. Pan Bóg jest dobry :D

[@Grafzerovlog]

Polecam ten artykuł, bo tam jest cała analiza dlaczego Duninowa go nie lubi xD