🔥Прыгоннае права - не рабства? Жыццё прыгоннага селяніна ў ВКЛ і Расейскай імперыі / Вусы Скарыны

Прыгоннае права існавала ў Беларусі больш за 400 гадоў, яго скасавалі 19 лютага 1861 года. Але чаму гэта не рабства? Як жыў прыгонны селянін у ВКЛ і Расейскай імперыі? І ў чым прыгон і калгасы СССР падобныя? Кароткая гісторыя ад "Вусы Скарыны"
Вядоўца гістарычнай праграмы "Вусы Скарыны" - Цімох Акудовіч (і коцікі).
Глядзіце ў новым выданні праграмы па гісторыі Беларусі "Вусы Скарыны":
00:00 Падарожнікі ХІХ стагоддзя пра Беларусь, беларусаў і прыгон
02:07 Чым прыгоннае права адрозніваецца ад рабства?
03:25 Як было ўведзенае прыгоннае права ў Францыі і Англіі?
05:39 Як у Еўропе пачалі адмяняць прыгоннае права і пры чым тут эпідэмія чумы?
07:20 Як англійскія авечкі пасадзейнічалі запрыгоньванню сялянаў у ВКЛ і Польскім Каралеўстве?
09:49 Запрыгоньванне сялянаў, Статуты 1566 і 1588 гадоў
11:17 Жыццё прыгоннага селяніна ў ВКЛ і Рэчы Паспалітай у ХVII стагоддзі. Паншчына
14:24 Як змяняецца прыгоннае права ў ХVIIІ стагоддзі: Асветніцтва і фізіякратызм
15:53 Чаму Яўхім Храптовіч і Павал Бжастоўскі выступалі супраць прыгоннага права?
16:22 Тадэвуш Касцюшка - вызваляльнік сялянаў? Паланецкі ўніверсал 7 мая 1794 года
17:30 Жыццё прыгоннага селяніна ў Расейскай імперыі. Новае запрыгоньванне і рэкрутчына
18:03 Адмена прыгоннага права 19 лютага (3 сакавіка) 1861 года і Аляксандр ІІ.
18:48 Стэрэатыпы пра прыгоннае права. Калгасы ў СССР і прыгон
Калаж з фота: Белсат; Wikimedia Commons.
Дасылайце нам відэа ў чат-бот - t.me/belsatbot
Старонка БЕЛСАТ - belsat.eu/
Старонка ВОТ ТАК - vot-tak.tv
iOS - apple.co/3u1TieJ
Android - bit.ly/3eWIZo3
Ва ўсіх пытаннях - [e-mail]
Падпішыся на нашыя каналы:
БЕЛСАТ NEWS - bit.ly/3pVaAvo
ВОТ ТАК - bit.ly/3eW1R5G
БЕЛСАТ LIFE - bit.ly/3t2IgsX
ЖЭСТАЧАЙШЫЙ МУЛЬТ - bit.ly/3zpLwQr
БЕЛСАТ NOW - bit.ly/3FZk1iU
БЕЛСАТ HISTORY - bit.ly/3qHZOaU
БЕЛСАТ MUSIC - bit.ly/3yixU8D
BIEŁSAT PL - bit.ly/3eQXR6F
BELSAT ENGLISH - bit.ly/3HAG2F9
БЕЛСАТ DOC - bit.ly/3EVNMje
ВОТ ТАК NOW - bit.ly/3HHsSGH
БЕЛСАТ SHORTS - bit.ly/3pYpq4u
ВОТ ТАК SHORTS - bit.ly/3zqRfWa
Далучыся да нас у сацыяльных сетках:
Па-беларуску:
Instagram - bit.ly/2RiZjGV
Facebook - bit.ly/3bAskV8
Vkontakte - bit.ly/2S4mTqC
Twitter - bit.ly/3ynMD1V
Odnoklassniki - bit.ly/3fw20Nr
Telegram - bit.ly/3tVgb3K
TikTok - bit.ly/3eXPze5
По-русски:
Telegram - bit.ly/3QdJYje
Instagram - bit.ly/3DX658N
Facebook - bit.ly/3nbLXIY
Vkontakte - bit.ly/38V5Mg9
Twitter - bit.ly/3uXZRjZ
Po polsku:
Instagram - bit.ly/3oq9QvU
Facebook - bit.ly/3mup83Y
Twitter - bit.ly/3oqprM5
In english:
Twitter - bit.ly/3fub0Ta
#прыгоннаеправа #вкл #рабства

[@belsat_history]

Падпішыся на канал, каб быць у курсе! goo.gl/cfiYTj 00:00 Падарожнікі ХІХ стагоддзя пра Беларусь, беларусаў і прыгон 02:07 Чым прыгоннае права адрозніваецца ад рабства? 03:25 Як было ўведзенае прыгоннае права ў Францыі і Англіі? 05:39 Як у Еўропе пачалі адмяняць прыгоннае права і пры чым тут эпідэмія чумы? 07:20 Як англійскія авечкі пасадзейнічалі запрыгоньванню сялянаў у ВКЛ і Польскім Каралеўстве? 09:49 Запрыгоньванне сялянаў, Статуты 1566 і 1588 гадоў 11:17 Жыццё прыгоннага селяніна ў ВКЛ і Рэчы Паспалітай у ХVII стагоддзі. Паншчына 14:24 Як змяняецца прыгоннае права ў ХVIIІ стагоддзі: Асветніцтва і фізіякратызм 15:53 Чаму Яўхім Храптовіч і Павал Бжастоўскі выступалі супраць прыгоннага права? 16:22 Тадэвуш Касцюшка - вызваляльнік сялянаў? Паланецкі ўніверсал 7 мая 1794 года 17:30 Жыццё прыгоннага селяніна ў Расейскай імперыі. Новае запрыгоньванне і рэкрутчына 18:03 Адмена прыгоннага права 19 лютага (3 сакавіка) 1861 года і Аляксандр ІІ. 18:48 Стэрэатыпы пра прыгоннае права. Калгасы ў СССР і прыгон

[@Zhyvye_Byelarus]

І сёння вялікая колькасць беларусаў працуе, як пры прыгонным праве. Гаротны беларускі народ.

[@Natallia.K.]

"Кавамашына ў гумне" - гэта топ!😂 Дзякуй, заўсёды цікава і весела!

[@cymus1]

Дзякуй

[@user-gy8lm8on8k]

Дзякуй вялікі за сапраўдную гісторыю пра гэту тэму, вельмі цікава было паслухаць.

[@nikitkagambit2002]

😥❤ абавязкова пройдзем❤️❤️❤️

[@user-ek1jl3tf7f]

Шмат паміж строк)))) Прывітанне і Жыве Вечна)

[@cymus1]

Жыве вечна!

[@litvin-1.4.8.8]

Вялікі дзякуй за вельмі цікавую інфармацыю пра гэту тэму, з задавальненнем паслухаў

[@cymus1]

Дзякуй, што паглядзелі!

[@ddddd175]

BELORUSIJA VASAL ROSIJI

[@litvin-1.4.8.8]

@@ddddd175 Расея стварыла сучасную Летуву

[@user-dm9ps8gi1h]

Дзякуй за сапраўдную гісторыю нашай краіны і нашага народу, шмат чаго цікавага даведаўся па гэтай тэме

[@mayabeauverd4742]

Дзякуй! Як заўжды далі рады і эмацыйна, і інфарматыўна ❤

[@cymus1]

Дзякуй!

[@user-jq8jc2wx6m]

Вельмі цікавую тэму закранулі, дзякуй вялікі за сапраўдную гісторыю.

[@herrk3898]

Дзякуй, было вельмі цікава. Спадзяюся мы здолеем адолець гэту траўму, бо пакуль яна сапраўды адчуваецца

[@user-ec9fx4bn4e]

Дзякуй за чарговы выпуск пра нашу гісторыю, як заўсёды вельмі цікава было паслухаць

[@cymus1]

Дзякуй, што паглядзелі!

[@alenabaravik6011]

Шчыры дзякуй паважаныя за размову, за дакладныя звесткі пра родную Беларусь, цудоўную падачу! Хай шчасціць вам і шанцуе!❤❤❤😻

[@cymus1]

Дзякуй)

[@_NatusVincere_]

Шмат цікавага даведаўся па гэтай тэме, дзякуй вялікі за вельмі цікавы аповед

[@cymus1]

Дзякуй!

[@janka1298]

вельмі ўдалы выпуск. спадар Акудовіч выдаў вельмі няёмкую, зрэшты важную базу! (у тым ліку ўзгадаўшы той факт, што пры Статутах было зроблена законнае запрыгоньваньне сялянаў). шчыра кажучы, пасьля гэтага выпуску я нат яшчэ больш стаў ганарыцца народнай гісторыяй беларусаў. як бы дзіўна не гучала, але рэчы як 1991 і Другая Сусьветная - гэта адны з тых як раз народных рэчаў, які зроблены нягледзячы ні на штое дзякуй вялікі! чакаем больш выпускаў! Жыве Беларусь!

[@cymus1]

Дзякуй)

[@maxfreeman6343]

Дзякуй! Даўно шукаў абагуленую інфармацыю па гісторыі прыгону на Беларусі, а тут як раз вы дапамаглі)

[@Andre-wu4jz]

Так, а па факце толькі ў 1974 годзе бальшавікі пачалі выдаваць пашпарты сялянам, вось адсюль і трэба лічыць адмену прыгону ў Беларусі...

[@user-pw2ci3jl7d]

Дзякуй, Цімох! Спадзяюся на Вашыя высновы!

[@cymus1]

Дзякуй)

[@BelRead]

Цімох, распавядзіце, калі ласка, як небудзь пра шатландцаў у ВКЛ 😇

[@cymus1]

Падумаем пра гэта. Тут пытанне, ці хопіць матэрыялу.

[@BelRead]

@@cymus1 я ні ў якім разе не навязваюся, аднак ёсць у мяне трошкі матэрыялаў, якія паважаны спадар Захаркевіч гадоў 12 таму скідваў... 😇

[@cymus1]

@@BelRead дзякуй) Буду ведаць да каго звяртацца!

[@spadaryniavisniavieckaja8125]

Адпусцілі сялян на свабоду Дзевятнаццатага феўраля Толькі землі не далі народу Вот вам міласць цара і дваран.

[@user-sf3hm6jo8q]

Цікава ў параўнанні з сучаснацю што амерыканцы ці эўрапейцы не вельмі імкнуцца овертайміць, а нашыя на гэта дзівяцца як нешта незразумелае. Прынамсі гадоў 5-10 таму так было. Дзякуй за выпуск!

[@user-yc1qe4xl5m]

Дзякуй!

[@user-ul3fc5cn2r]

Дзякуй , цикава было паслухаць

[@user-vm8tb8fj3w]

Дякую. Усе зрозуміла. Цікаво.

[@elenalea3523]

Клас🎉❤

[@volha6682]

Прыгон нідзе салодкім не быў, зразумела, а зараз маем наступствы гэтага, людзі прывыклі выжываць увесь час.

[@arthurpapok]

ВАЎНЯНЫЯ тканіны, шаноўныя 😁 👍👍👍

[@cymus1]

Прынята!

[@alesyurkoits2755]

👍👍👍

[@nikitkagambit2002]

🤣🤣🤣🤣🤣🤣 і кавамашына і плэйстэшн у гумне)))))🔥🔥🔥🤣🤣🤣🤣 гатовая так сама аднесці вам сваю працоўную кніжку)) толькі біць не трэба)))

[@user-mz6ut2ue9v]

👍

[@jacktwain5077]

Такой працяжнасці чыгункі як у 19м стагодзі у Беларусі мало у якой эўрапейскай краіні было.І прыклад.У 44-45 годзе калі радзянскае войско даганяло немцаў то з пяці тысяч кілометраў чыгункі зняты рельсы і кінуты уздагон на калеі заходніх краін.Ва уселякім прыпадку да 1995 года так і не працавала чыгунка без гэтых калей.А прыклад я пачуў ад міністра беларускага які у той час адказваў за чыгунку.Мае продкі працавалі і на зямлі і на фабрыках але такого жабрацтва было не чуваць.Сваім спосабам жылі палешукі па багнах і тут не чуваць было каб хто паміраў з голаду.Голад пачаўся як з'явіліся калгасы.Голад быў у 47-48 годзе як Сталін пачаў з Амерыкай цкавацца.

[@ztorn7620]

В целом вполне хорошо изложено. Единственно, что б заострил, в Русском Царстве как и в РП крепостное право сформировалось, как экономическая основа поместного дворянского ополчения. Денег было мало и государство раздавало землю условно ЗА военную ( как правило)службу. Государство было сословным и не только крестьяне несли тягло. Все дворяне РЦ и РИ несли личную воинскую повинность пожизненно. Есть документы времен Алексея Михайловича об увольнении с военной службы дворянина по возрасту. Там на теле живого места нет, перечислено с десяток серьезных ранений и увечий с которыми он служил. Поэтому крестьянин 17 века жил хоть и небогато, но в тепле, с семьей и умирал в постели от старости, в отличии от дворянина который годами воевал и приезжал на побывку без пальцев,глаза, уха , а нередко и вовсе не возвращался. А войны в это время были без перерыва.

[@borysbulat5444]

У часы Расійскай імперыі прыгон быў мацнейшы, чым пры Рэчы Паспалітай, бо ў аснову яго быў пакладзены ўлік па душах мужскога полу, а не па гаспадарках (дым), як раней. Плюс рэкрутчына, чаго сяляне ў Вялікім княстве Літоўскім не ведалі. Але ў любым выпадку гэта была дрэнная з'ява, якая і сёння для пэўных дзядзечак выступае ідэалам таго, як можна абыходзіцца з людзьмі. Але ў 1861 годзе прыгон адмянілі не ад добрага жадання, а таму што сялянскія выступленні нарасталі і імперыя стаяла на мяжы чарговай Пугачоўшчыны. Дзякуй за праграму❤! Пытанне даволі складанае, але паказалі яго добра.

[@ztorn7620]

Ахинею не несите. Практика применения крепостного права РП вообще без изменений перешла в Российскую Империю . Единственно, что добавилась рекрутская повинность причем не пожизненная , а 25 лет которая быстро снизилась до 7 . Имперские власти до мятежа 1863 года вообще не вмешивались в организацию хозяйства и жизни в бывших землях РП. Поэтому все помещики были поляки, все образование у нас было исключительно на польском и та убогая жизнь с забитыми селянами, грязными местечками с еврейско-польским населением , разруха и нищета это плоды исключительно местного самоуправления. Это кстати стало причиной широкой народной поддержки русской армии по подавлению польского мятежа 1863года. Что до РИ , то о какой пугачевщине вы несете? Процент крепостных был всего 35 середине 19 века. Отмена произошла по тем же причинам , что и в З.Европе- развитие капитализма.

[@borysbulat5444]

очэнь быстра снізілась, ага? Гэта праз колькі 25 знізілася да 7?) І пра шырокую падтрымку задушэння паўстання 1863 -1864 гадоў - гэта дзе вы такое ўзялі? Быццам не раздавала Кацярына прыгонных сваім паслугачам, кшталту Суворава? І эканамічна як раз прыгон быў пры РІ цяжэйшы, чым пры РП. Тут нават вялікага розуму не трэба, каб зразумець: панчына з прадстаўніка мужчынскага полу і паншчына з гаспадаркі - адрозніваюцца@@ztorn7620

[@ztorn7620]

@@borysbulat5444 В 1830е-20, 50-15, 70-7- всего за три поколения. Про поддержку я взял из описания деятельности графа Муравьева-Виленского. Он щедро одаривал наших крестьян, которые сдавали своих мятежных панов поляков. Калиновский не зря тужился на мужицкой мове слепить хоть какие прокламации , без народной поддержки имперские войка громили его банды достаточно легко.Поддержка православных белорусских крестьян имела массовый характер.Есть несколько монографий господина Дюкова поэтому периоду. Екатерина наградила Суворова за блестящее подавление польского восстания поместьем и крепостными.И что? В Речи Посполитой свирепое крепостное право было до ее последнего раздела. Чем Екатерина Великая в этом плане отличалась от польских помещиков? Ничем.Собственно до 1863 года польские помещики у нас правили точно так же , как и во времена РП. Российская Империя крайне неохотно вмешивалась в порядок жизни присоединенных территорий. В РП к экономическому гнету крепостных присоединялся этнический и конфессиональный. Если польский крестьянин был человек второго сорта, то православный белорусский крестьянин для польского помещика католика вообще не человек.

[@Tonio_Kreger]

​​@@ztorn7620 А что там на счет литовского крестьянина? Или в РП вообше литовских крестьян не было - а одни князья?))

[@alieks5141]

​​@@ztorn7620да паўстання Каліноўскага 80 адсоткаў насельніцтва былі ўніятамі і Расіі яны не падтрымлівалі. Якраз пасля задушэння паўстання пачалося знішчэнне уніяцтва.

[@user-tt9tt4bb7w]

🤍❤️🤍🇺🇦👍

[@aleksandrpahotski8920]

Вельмі цікава, не супыняйцеся❤⬜️🟥⬜️🇺🇦🦧🇨🇦

[@cymus1]

Не спыняемся!

[@DavidGarrick1515]

По отцу предки с Гродно были не крепостные селяне точно, а те что со Псковщины получили «вольную» от Петра при строительстве флота. По матери тоже одни были староверы , другие духовные служащие, третьи купцы с нехилой недвижухой Так что если и были где крепостные, то не долго

[@ingemarsmit4840]

ПРо колтун один писал.. а писали разное про беларусов в 19 веке путешественники..

[@Tonio_Kreger]

Ну не знаю...не знаю... Вечный плач беларусов о тяжелой доле.. Беларусы вообще любят прибедняться...😆 Возьмем поэму Мицкевича " Пан Тадеуш" - это вообще повествование о жизни литвинской шляхты и литвинского народа в 1810- 1812 годах. Мицкевич был знатоком и любителем беларуского фольклора; он включал в тексты своих произведений народные песни, сказания, легенды. "О, жизнь народа! Ты ковчег завета Над прошлым и грядущим поколеньем." Ну не видно в Пане Тадеуше как сильно шляхта прыгнятае сялян!. Песнi спяваюць, казкi складаюць, песнi распяваюць. Или возьмем Кулинарную книгу Завадской " Кухарка Литовская" - 1854 год Вильно. Вполне себе не бедно жили и прекрасно питались и шляхта и мещане и крестьяне которые должны были все это вырастить и собрать урожай. Или возьмем " Каласы пад сярпом тваiм" Караткевича. События происхолят в 1850-годы накануне восстания Калиновского . Прекрасно описывается быт и поаседневная жизнь беларуских крестьян. Привожу цитату.... * В романе автор знакомит нас с молодым князем Алесем Загорским, который живет в семье простого крестьянина. В то время так было принято - представители богатого сословия отдавали своих сыновей на воспитание в простые семьи на несколько лет, чтобы они поняли ценность труда и земли. За это время крестьянской семье совсем не помогали, но после возвращения молодого князя домой крестьянскую семью одаривали. Алесь не хочет возвращаться домой, но старый Кагут, у которого воспитывался мальчик, сказал, что, если он станет "мужиком", то проку от этого не будет никому. Дома для Алеся все чуждо, он забыл иностранные языки, которым его обучали с детства. Мальчик изучает науки, языки, танцы и верховую езду. " * Ну и кто Здесь увидел Прыгнет Сялан и как угнетали беларуских бедолаг? Поэтому Вам Совет - Не слушайте этих псевдоисториков и недоброжелателей Беларуси! Беларуский простой Люд и Беларуская Шляхта - Едины и Не Делимы! Хай Жыве Вялiкая Лiтва! ✌

[@Tonio_Kreger]

В России к 1861 году крепостных крестьян было 23 миллиона человек из 60 миллионов населения России, то есть более половины подданных империи было лишено прав. Еще 30 миллионов человек относились с государственным людям, то есть были приписаны к казне, но по сути не отличались от крепостных. Юридически они отличались от африканских рабов двумя признаками: они содержали себя сами, выращивая пропитание для себя и для барина, в отличие от негров, которых кормил хозяин, а также по закону их нельзя было чрезмерно притеснять, но эта норма де-факто не работала. В самых жутких случаях, помещикам давали смехотворные наказания. ***** Кроме того, у помещика было право на бессрочный розыск крестьянина. Что делало жизнь последнего полностью перечеркнутой в случае побега! Искать будут всю жизнь и если найдут, то кара будет с жестокостью палачей. Оттого беглые уходили в сибирскую глушь, на Кавказ, бежали в Польшу или Литву за тысячи верст, иначе не спастись. Помещик Николай Струйский из Пензы собрал в имении целую коллекцию пыточных инструментов, что само по себе не было удивительным. Он прославился "домашним тиром", где его рабы бегали по огороженной территории и крякали как утки, а помещик и его друзья стреляли забавляясь. В ходе таких забав, помещик убил около 200 человек.

[@PaniKoshenya]

Зайвий раз впевнююсь, що кацапія має зникнути з мапи світу взагалі.

[@alegaleg2748]

Жаль, что историк в крепостном праве РИ запутался и повторил популярную ложную информацию о 50% и мене процентов крепостных. А в действительности в инвентарях имений за 1844 г. Имений, где жили мои предки указано : 3 дня в неделю барщины в помещичьем имении и 2 дня барщины - в казенном имении, которых российские пропагандисты из крепостных и ловко исключили. Но барщина - есть барщина!

[@stanislaustsempavitski4295]

А говорят селекция людей запрещена, а тут такое... Земля основа жизни. Люди это понимали. Пришли камунисты и обещали землю опять Пригон, распределение в колхоз... это Пригон?

[@user-mi9jo4cp1e]

В ВКЛ было крепостное право а в Московии - России рабство.

[@Tonio_Kreger]

Крепостное право существовало на Руси де-факто с XI века, официально же подтверждено Соборным уложением от 1649 года и отменено только в 1861 году. В 1741 году императрица Елизавета Петровна издала грамоту о запрете крепостных на верноподданичество, обозначив тем самым, что невольные люди не входят даже в ранг членов общества. Насилие над крепостными в России в XVIII веке было нормой. К крестьянам относились как к домашнему скоту, женили по эстетическим соображениям (например, по росту - очень удобно и красиво), не разрешали объявления о продаже крепостных соседствовали в газете с заметками о продаже самовара, черемуховой муки, гончих собак и свиноматок. Бить подневольного можно было сколько душе угодно, главное, чтобы крепостной не умер в течение 12 часов..

[@user-wt2vi1xo9u]

Самая главная тема! Так жило 80 процентов предков современных белорусов...А могло бы так и остаться...Если бы не Октябрьская социалистическая революция! Посмотрите на Индию,Африку...они и сейчас так живут!

[@borysbulat5444]

дык прыгон адмянілі да Кастрычніцкай рэвалюцыі. А пасля яе як раз прыгон павярнулі ў выглядзе калгасаў) Вы праграму хоць глядзелі?

[@DavidGarrick1515]

О, бот проснулся 🤣

[@elenasinkevich3586]

​@@DavidGarrick1515чаго яны тут пасуцца? Каго хочуць перавыхаваць? Хiба на катоу паглядзець?

[@dzed_pabedy]

Калі б не гэта навала расейская то ўсё магло быць па іншаму, але не факт што ў расеі нешта зменіцца і за 1000 гадоў, там нешта зашмат пацьріотаў якія гатовыя за гістарычныя аргументы, што не яны пуп зямлі, людзей забіваць. але ж пацьрыёты , не дайь не узяць. у нас такія называюцца імперцамі.

[@S.paW.n]

16:10 а потом один придурок из Копыси повернул время вспять и с 2020 все Беларуси оказались крепостными.