PZL M-4 Tarpan plane - defeated by technology or politics?

[@Zabytki_Nieba]

An-2 SP-KSA potrzebuje przepłótnienia, a nie jest to tani interes. Z nowym płótnem będzie towarzyszyć pięknej Wildze, która gościła w moim filmie. zrzutka.pl/n4vfmg

[@Tuszek90]

Wooo to jest samolot którym pierwszy raz w życiu leciałem! To było na pokazach w Łososinie ostatnio zdjęcie z dzieciństwa z nim moi rodzice znaleźli... od razu cegłę dorzucam :P

[@Zabytki_Nieba]

Też nim kidyś leciałem w Łososinie. W szarym malowaniu.

[@rafamarszaek5205]

Kilka dni temu przypadkiem trafiłem na Twój kanał. Potrafisz wciągnąć w temat. Fajnie i rzetelnie opowiadasz. Bardzo podoba mi się jak opisujesz budowę samolotów, szybowców czy też śmigłowca i wiatrakowca. Trzymam kciuki żeby ten kanał się rozwijał. No i liczę że pojawi się jakaś seria z maszynami które są na codzień przez wszystkich obserwowane na niebie. A w zasadzie mało o nich wiemy.

[@feraius]

Najlepsze jest to, że można w ciemno dać kciuka w górę :)

[@fidziek]

tak jak ja dałem, po pierwszym zdaniu... 5s

[@Guillermo3346]

Excelent report!! Thank you

[@kamilsp7]

Kurnia, ma Pan niezłą kolekcję bardzo ciekawych dokumentów. Fajnie było by je zdygitalizowac i udostępnić pasjonatom. Jakby powstała taka wirtualna biblioteka to myślę że sporo osób by coś dorzuciła.

[@grzegorzjermoaj3829]

Czekałem na ten odcinek. Mimo jego wad, bardzo mi się podoba Tarpan, tak bardzo, że zbudowałem już jeden model RC, a drugi jest w trakcie budowy.

[@Zabytki_Nieba]

Chętnie bym zobaczył taki model. Jaka skala wielkości i dokładności?

[@grzegorzjermoaj3829]

@@Zabytki_Nieba pierwszy był to prosty depronowy model, z grubsza przypominjący Tarpana, o rozpiętości 1 m, gdzieś mam zdjęcia z budowy modelu. Drugi to już pełna balsa, 1.2 m rozpiętości. Tu już kształt jest zachowany dokładnie, ale jakaś super redukcja to nie będzie. Chwilowo wisi na ścianie i czeka na swoją kolej ;)

[@Helix_Mode]

Wreszcie jest mój ulubiony Tarpan :) wielkie dzięki!

[@TheApokalipsa88]

Świetna robota. Pozdrawiam serdecznie

[@marcinjedlinski4243]

inny smiiwnuucbbubnnwxxxuwwxrnfyshsuudjuwwnsiaaeisumkwwiid

[@motoawiacjad.drobik1474]

Świetne Marku robisz te filmy ;) merytoryczne, ciekawe... Gratuluję i pozdrawiam - Dawid Drobik

[@Zabytki_Nieba]

Bardzo mi miło, również pozdrawiam.

[@goosf5746]

Fajny materiał, ciekawie spędzone 12 minut 👍

[@piotrpietrzak2465]

Świetny kanał! Pozdrawiam i czekam na kolejne odcinki.

[@patrykwisniewski6359]

Już wiem że odcinek będzie dobry ;)

[@Zabytki_Nieba]

😎

[@PlebanMuzeum]

Z przyjemnością dałem pięćset dziewięćdziesiątego dziewiątego kciuka ;))

[@marekspisak3647]

Super robota!

[@sonne30poland30]

Czy mógłby Pan nakręcić odcinek na temat figur akrobatycznych w lotnictwie sportowym ?

[@Zabytki_Nieba]

Super pomysł, tylko właśnie myślę czym to zilustrować.

[@sonne30poland30]

@@Zabytki_Nieba a może by uzyć nawet zwykłego modelu i pokazać przed kamerą choćby na modelu ponieważ nie ma filmów z tej tematyki na YT .... pozdrawiam

[@jacekorkan8801]

Każdy, dostawczak i ciężarówka miała trzymanie wału. I to nie tylko w PL. Zachodnie też miały.

[@szalinsky93]

Ale w przypadku pęknięcia wału, a nie jak w Tarpanie jego wyskoczeniu z wieloklina, co było nagminne xD

[@jacekorkan8801]

@@szalinsky93 Nigdy tego nie widziałem. W żadnym aucie. A zaczołem pracę w latach 70 na warsztacie. Więc trochę socjalizmu, a potem zachodu. Przewinęło mi się.

[@TheBarth79]

Przepraszam ,ale jest jedna nieścisłośc dotycząca samochodu "Tarpan".Kierownica była jedna, wspólna z Polonezem.Wymienny był tylko plastikowy prostokątny napis FSR lub FSO na brzegu jednego z ramion kierownicy.

[@Zabytki_Nieba]

To miałem na myśli. Ale nawet zrobienie samego paska dla Tarpana, to i tak spory nakład.

[@mariuszmakowski7528]

napinam się uwielbiam te filmiki

[@swistakdanecki6930]

We wstępnych założeniach projektowych tego samolotu było wiele elementów, które mogły zdecydować o potencjalnym fiasku koncepcji. I one się zsumowały. Niedostateczna moc i problemy z chłodzeniem (de facto porażka konstruktorów) silnika. Duża masa własna wynikająca m.in. z dokładania przez zamawiającego nowych funkcjonalności. Mgliste zapewnienia APRL o zakupie samolotu. Przekroczona tak masa własna jak i cena wynikajaca ze złożoności konstrukcji. Jako samolot szkolny był zbyt drogi dla APRL. Gwoździem do trumny w programie Tarpana było sukcesywne przekazywanie sprawdzonych i świetnych Biesów z wojska. Skoro były za darmo- to po co kupować coś, co niedopracowania jakieś ma? Poza tym APRL na Biesach robił wstępne szkolenie silnikowe dla kandydatów do Szkoły Orląt w Dęblinie, pieniądze z wojska na to szły, a czechosłowackie Zliny były i ekonomiczniejsze i wygodniejsze do szkolenia pilotów-amatorów. Nie było obszaru, gdzie Tarpan mógłby być z powodzeniem zastosowany. Trochę w tym przypomina późniejszą M26 Iskierkę. Nie znalazł się klient, który chciałby zapłacić wymaganą cenę- za droga dla Aeroklubu, niepotrzebna dla wojska, które miało dobrego w osiągach Orlika.

[@witoldt7095]

+i

[@The_Modeling_Underdog]

So they tried to improve an earlier design and actually got it worst. Terrible characteristics. Luckily there was the immortal Iskra to save the day. Excellent video, as usual, thanks!

[@lotniskorakowice-czyzynywk5774]

08:43 - na którym lotnisku jest zrobione to zdjęcie ? Czy przypadkiem nie jest to MLP w Czyżynach ?

[@Zabytki_Nieba]

Hangary podobne, ale raczej IL w Krakowie tego nie testował. Wszystkie czarno-białe zdjęcia z tego filmu były zrobione za jednym razem.

[@lotniskorakowice-czyzynywk5774]

@@Zabytki_Nieba ok dzięki. To zostaje Okęcie.

[@aleksanderfiold7554]

Z tego, co w filmie się dowiedziałem, to samolot miał wady absolutnie oczywiste. Nikt mi nie wmówi, że konstruktorzy nie zauważyli, że pedały się ocierają, albo że busola jest z szybowca i niewiele na niej widać, czy że ściana ogniowa jest nieszczelna. Jaki więc był cel wysyłania tak niedopracowanej konstrukcji do testów?

[@andrzejmatuszczyk9664]

Tamte czzsy to nie dziśiaj. Nie było takiej konstrukcji kturej partyjny PZPRowski beton nie byłby w stanie uwalić a pseudo racjonalizatorzy zdegenerować. To dotyczyło wszystkich dziedzin przemysłu. Święte i nietykalne były konstrukcje kacapów i niektóre czeskie bo pochodziły z "jedynie słusznej" linji rozwoju. Poolscy ambitni konstruktorzy musieli stosować we własnych konstrukcjach narzucone konstrukccje iosprzęt lub klepali metodą chałupniczą prototypy jak Tarpany, samolot czy samochód.

[@lostinspace013]

Ten "Tarpan" miał mniej więcej tyle gracji co ten tragiczny samochód ...

[@Kubalessini]

Mi się tarpan podoba, nawet :)

[@lostinspace013]

@@Kubalessini No dobra, ale ty nie jesteś normalny ;P

[@szalinsky93]

W sumie tarpan był ładnie zaprojektowany. A sprawa przedwojennej techniki i pasowania blach stopami to inna kwestia ;)

[@patriks.7679]

Bo w FSR tolerancja części wynosiła do 4 cm. Nie ma to jak dobra jakość wykonania.

[@bartsimpson2665]

Nie da się wcześniej ??? Serdecznie pozdrawiam 😀

[@mariuszborowski2646]

Jak zawsze ciekawy program. Łapka w górę za samą poprawną polszczyznę.

[@sacro001]

Prawda jest taka, że była bylejakość i niedopracowania, ale 15 lat po wojnie zrobiliśmy latającą maszynę i to nie jedną, natomiast teraz 30 lat po komunie nie jesteśmy w stanie wyprodukować żadnego Polskiego samolotu i to jest najbardziej smutne.

[@marcincbr9004]

Mowisz o samolocie...nie mamy nawet Polskiego samochodu...nawet żadnego motocykla czy nawet motoroweru..od 89 roku jesteśmy okradani i blokowani przez zachodni kapitał...Polska ma być tanią montownią dla zachodnich koncernów.

[@peceed]

Jesteśmy w stanie (i nawet zrobiono Flarisa), ale nie ma to sensu ekonomicznego. Lotnictwo na świecie raczej się zwija jako branża, tylko samoloty pasażerskie się rozwijają. Tam gdzie jest potencjał (drony, bezzałogowce) działa sporo polskich firm.

[@eugeniuszbobruk2833]

Poziom techniczny i technologia lotnicza była i jest w Polsce na niskim poziomie, że wspomnę kompromitację z Irydą, Orlik trochę ratuje sytuację ale ogólnie nie jest dobrze.

[@kamillkowalski619]

Kanał zajefajny.....

[@opridilol]

I dalej nie wiem, czy to problem z techniką PZL czy polityką PRL ;) A tak poważniej: trudno mi sobie wyobrazić, żeby wymienione wady były jakoś spowodowane politycznymi decyzjami, albo niedostatkiem części/materiałów.

[@jacekstrong4687]

Czyli bubel ? A nazwisko Koństruktora ?

[@Zabytki_Nieba]

Jerzy Dąbrowski.

[@egon_emeryt]

To znaczy samolot Tarpan odpowiadał samochodowi Tarpan . Kto miał samochód Tarpan to wie o co chodzi !!!

[@pajakzly7190]

no i był NAJLEPSZY TARPAN - TARPAN CHONKER HIHI Pozdrowiena z Gotar

[@jerzyrybak5855]

👍👌😊

[@johnsmith-vz3vr]

Tarpan to Tarpan czy na lądzie czy w powietrzu. Podobno prom Heweliusz jako prototyp nazywał się Tarpan i chyba Kursk też.

[@haimcukerman1012]

No, jeśli chodzi o Kursk to chyba cie polaczek pogie

[@johnsmith-vz3vr]

@@haimcukerman1012 Da, Da

[@jansaddam3829]

Tarpan mógł być dobrym samochodem -tylko trzeba by go było zabrać "państwowcom" i dać ludziom ,którym się CHCE MYŚLEĆ ! :D Nawet teraz coś takiego by znalazło swoją niszę w motoryzacji -napęd 4x4 z blokadą ,ładowność ok. 1T ,wersja 3 i 6-scio osobowa,prosta klimatyzacja,no i niestety-OCYNK ...:D

[@alojzyspopielar5057]

Drążek miłośći w dłoń i ogladamy

[@ghoier______830]

Czekam na mrówke

[@kwestionariusz1]

Powietrzny TARPAN na 200%

[@panzershepsspehsreznap4448]

Przypomina trochę Mustanga

[@dja1353]

I remember having conversations starting with the perception that the good airplanes always look good….. I’m sorry, I think this airplane looks good. I wish they had fixed it.

[@henrykkasprzyk5108]

Dziwne . Wystarczy przeczytać książkę Henryka Bronowickiego Dla mnie film na ocenę trzy na szynach według skali ocen z lat , kiedy powstał Tarpan .

[@Zabytki_Nieba]

Czytałem, i zgadzam się że dziwne.

[@henrykkasprzyk5108]

@@Zabytki_Nieba Tym bardziej dziwne , że nie było słowa o opinii jakby nie patrzeć autorytetu jakim niewątpliwie Bronowicki . Zresztą pozytywne opinie słyszałem od ludzi , którzy latali na Tarpanie .

[@Zabytki_Nieba]

Sratałem się podkreślić że opinie pochodzą ze źródła, które pokazałem.

[@henrykkasprzyk5108]

@@Zabytki_Nieba Czyli jednostronnie . Szkoda .

[@Zabytki_Nieba]

@@henrykkasprzyk5108 Pytanie: czy Instytut Lotnictwa był tu stroną? Zawsze ktoś powie że było dobrze, a ktoś że źle, ale zapisy stateczności, dane ważenia, wykresy itp. wychodzą z obliczeń i rejestratorów. Jest też możliwe że dwa prototypy były wykonane z różnicami, i IL dostał ten gorszy. Z jednej strony samolot miał mieć 2x większe obciążenie powierzchni nośnej niż Zlin, i do pętli potrzebował 300km/h, a z drugiej miał niby zrobić trzy beczki w pionie i zakończyć z zapasem prędkości. Podobne różnice zdania są np. na temat Irydy i Belfegora (oczywiście nie w kwestii akrobacji).

[@zgryzorn2159]

Czyli nazwa zobowiązuje.

[@McArti0]

Orlik od LEGO....😆

[@robertromanski7603]

Polityka PRL, założenia i pomysły były super tylko wykonani jak zwykle siermięga.

[@robertromanski7603]

@Kondier co niby tak niezwykle trwałego i zostało "wykonane" w PRLu?

[@Zabytki_Nieba]

@@robertromanski7603 Jakieś rzeczy typu odkurzacze, lodówki, elektronarzędzia jeszcze w wielu domach działają. Sprzęty grające Unitry dobrze przetrwały próbę czasu. Trwałe były też motorowery. No i oczywiście szybowce.

[@robertromanski7603]

@@Zabytki_Nieba Nie no proszę Cię jestem po pięćdziesiątce i wiem co mówię. Taki Tarpan nowatorskie pomysły (jak na owe czasy) a jechałeś tym kiedyś? No właśnie,(tak jak Żukiem tylko straszniej.)Motobieda albo Złomnik zrobił o tym film.Trwałe motorowery?jeśli się zachował choć 1% całej produkcji to przyznam rację. Oczywiście czekam na film.

[@Zabytki_Nieba]

@@robertromanski7603 Akurat że żukiem i tarpanem się nie trzeba chwalić to wiem (jeździłem lub miałem okazję przejechać się z tych polskich aut żukiem, nysą, maluchem i polonezem, a także rometem pony). Motorowery moim zdaniem były trwałe - dzisiaj może został 1%, ale porównując to z chińskimi było super - one po dwóch sezonach wożenia pizzy idą na złom, a motorynki i komary może już wyginęły, ale to i tak było długie lata po zakończeniu produkcji.

[@robertromanski7603]

@@Zabytki_Nieba poniekąd się zgadzam. Odcinek fajny. pozdrawiam

[@antonikalinowski7725]

obejmy pod wałem to każdy samochód ciężarowy miał no prawie każdy z lat 60 80

[@beholder2012]

Przypominam, że w lotniczej nomenklaturze używa się liczebników PORZĄDKOWYCH - na co już kiedyś zwracałem uwagę - bo głównych może używać jedynie dyletant.

[@Zabytki_Nieba]

Z czego to wynika?

[@beholder2012]

@@Zabytki_Nieba z tradycji w lotnictwie. Po prostu „kiedyś się tak przyjęło” i już tak zostało. A tradycję wypada szanować.

[@zopiekielnezniemiec8544]

Kolejny przykład niskiej kultury technicznej w Polsce, gimela i tyle.

[@nanab256]

tak jak z każdym polskim projektem który "zablokowała zsrr bo był za dobry" albo "zachód wykupił, zamknął i schował na dnie szuflady" xd

[@ksiestwoslaskie]

;)

[@bartekkowalski6408]

Szok!

[@mariolondyn50]

Ale fuszera - plama na dorobku polskich konstruktorów . Żadne czasy nie mogą tłumaczyć takich niedoróbek , a miejscami nawet sporych błędów .

[@romekr882]

1

[@sangdopalri349]

Znowu czepianie sie wszystkiego, samolot przecież wystarczy, że jest POLSKI. to nie musi od razu być dobry

[@seboho6938]

Kozacy gówno się znali na koniach 🤣Poza tym - jak zawsze doskonały materiał 👍