Celibat, dziwne fryzury i hierarchia - powstanie i profesjonalizacja kleru | prof. Robert Wiśniewski

👉 Zostań Patronem: patronite.pl/r...
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radio...
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radion...
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: [e-mail]
Chrześcijaństwo bez kapłanów? Jak najbardziej. Takie właśnie było w samych początkach - W Ewangeliach nic nie sugeruje, żebyśmy potrzebowali w tej religii grupy kapłańskiej - mówi w Radiu Naukowym prof. Robert Wiśniewski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, szef Centrum Badań nad Cywilizacjami Starożytnymi UW.
👉 patronite.pl/r... 👉 radionaukowe.pl/
Przez pierwsze dekady rozwoju religii chrześcijańskiej nie było osób, które miały pośredniczyć między wiernymi a Bogiem. A tym bardziej osób, dla których byłaby to jedyna praca. Przywódcy gmin zajmowali się nauczaniem i organizacją, ale nie monopolizowali kultu.
Jak wiadomo, biskupi są w tradycji Kościoła uważani za następców apostołów. - Jednak pomysł na to, żeby biskupi jednoosobowo kierowali gminami chrześcijańskimi jest koncepcją, która nijak ma się do tego, jak funkcjonowały gminy chrześcijańskie w pierwszym i na początku drugiego wieku - mówi prof. Wiśniewski. I widać to w tekstach doskonale znanych, nawet w Dziejach Apostolskich. Przywódcy gmin wymieniani zawsze w liczbie mnogiej i określani jako episkopoi=zarządcy lub presbyteroi=starsi. Dlaczego kolegialne kierowanie gminami zostało zastąpione przez jednoosobowe przywództwo biskupów? Prawdopodobnie chodziło o to, by przy rozrastającym się chrześcijaństwie jako tako trzymać doktrynę w ryzach.
Dopiero w II wieku zaczyna się pojawiać kapłan, ołtarz, świątynia. Proces zmian jest niezwykle powolny, a zadaniem prof. Wiśniewskiego jedną z przyczyn wprowadzania takich rozwiązań mogło być upodabnianie się chrześcijaństwa do otaczających go religii.
Przez stulecia kler zyskiwał kolejne funkcje, przywileje, ale też zaczął wyróżniać się wizualnie. Strój liturgiczny powoli zaczyna pojawiać się w IV wieku. Potem dochodzą charakterystyczne wygolone czubki głów zwane tonsurami. Jak opowiada prof. Wiśniewski, tonsury służyły m.in. temu, żeby duchowni byli rozpoznawani… również tam, gdzie mogliby zrzucić sutannę czy - ku zgorszeniu - wszystkie części garderoby, aby oddać się grzesznym uciechom. - Sutanna jest dla tych, którzy chcą wyglądać inaczej, a tonsura jest dla tych, którzy mają wyglądać inaczej. Moim zdaniem, tonsura w VI wieku jest elementem wyglądu, który jest narzucony klerowi przez zwierzchników. To jest sposób kontrolowania kleru przez biskupów - ocenia historyk.
Jednym z najwcześniejszych ikonograficznych poświadczeń tonsury jest mozaika z kościoła San Vitale w Rawennie, gdzie widać biskupa Maksymiana (na obrazku, po lewej). Otaczający go diakoni mają czubek głowy bez włosów. U diakonów jest on wygolony, a biskupa wygląda na związany z wiekiem.
To tylko niektóre fascynujące wątki rozmowy o profesjonalizacji kleru. Rozmawiamy, jak to się stało, że bycie księdzem to „full time job”, skąd wziął się celibat, a także w jaki sposób historyk może taki proces wyłuskać analizując stare teksty. Uwaga - to nie jest rozmowa teologiczna, a historyczna.
Zapraszam!
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie go wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! 💛
patronite.pl/r...
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszyst...
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
• Człowiek
• Kultura
• Medycyna
• Archeologia
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka #RobertWiśniewski 🎬

[@RadioNaukowe]

Szanowni Komentujący, zrobiliśmy z prof. Robertem Wiśniewskim drugi odcinek, w którym odnosi się do części z Państwa uwag. Zapraszamy: kzbin.info/www/bejne/bJCrp5-QgbR5qdk

[@hankacyganka]

A może by przypiąć ten komentarz na górze? :)

[@janpaszkiewicz6707]

BRAWOOOO dziennikarko z nazwy - bo pytania banalne na poziomie 1 -klasisty. Brawo profesor : sakrament mszy świętej to rytuał jak np. W plemiennej wspólnocie. RAZEM GRATULUJĘ I JESTEM Z OBOJGA WAS DUMNY - KAROL MARKS

[@danielgaas4592]

@@janpaszkiewicz6707 Czyżby naruszono fundament Twoich przekonań....?

[@janpaszkiewicz6707]

@@danielgaas4592 Tak. A od kiedy to jesteśmyna Ty?

[@jarosawkucharczyk9078]

@@danielgaas4592 Religia i wyznanie to bardzo osobista sprawa. Ale są tacy, którzy chcieliby to kontrolować bo można na tym zarobić.

[@beatakozowska6657]

Niesamowita wiedza I entuzjazm obojga, prelegenta I prowadzacej. Temat ciekawy

[@danutamarciniszyn1732]

A kim byli apostołowie których wybrał Jezus...NT...i testament z krzyża.

[@73Zouave]

@@danutamarciniszyn1732 I tu się sprawa rypie, bo jakby zwolennicy poglądu, ze na początku nie było kapłanów nie pamietają, kto dostał od Jezusa władzę.

[@Arte-Fakt]

Ależ to jest absolutnie genialne co Pani robi. Słucham w trakcie pracy i mam wrażenie żę jesteście obecni w moim studio a ja się swobodnie przysłuchuję. Dziękuję :)

[@paweromanski8482]

Niedawno trafiłem na ten kanał , dużo ciekawych audycji.

[@ulaz7969]

Po kilku minutach słuchania zasubskrybowałam kanał. Cieszę się, że tu trafiłam. Ciekawa rozmowa

[@kamilmoleda757]

Po 10 sekundach słuchania powinna Pani zauważyć, że mamy tu do czynienia z szuryzmem

[@krzysztofjozwiak8710]

​@@kamilmoleda757 napisał byś dlaczego? Bo mi się wydaje, że Pan prof. bardzo uczciwie potraktował temat. Podał wiele szczegółowych przykładów, opierał wszystkie poglądy na konkretnych przypadkach. I w ogóle rozmowa była ciekawa. Pani redaktor wprawdzie popełniła kilka zabawnych konstatacji (domyślam się, że albo miała słabych katechetów, albo nie uczyła się o chrześcijaństwie od chrześcijan [np: to że 9-te przykazanie jest skierowane do mężczyzn - to że brzmi to jedno, ale Ewangelie i Listy w Nowym Testamencie nie pozostawiają złudzeń, że jest skierowane do obu płci]), ale muszę przyznać, że zadawała doskonałe pytania i zachwyciła kilkoma błyskotliwymi spostrzeżeniami. Żeby nie wspomnieć o kulturze prowadzenia rozmowy - wielkie brawa. Ja słuchałem z przyjemnością...

[@kamilmoleda757]

@@krzysztofjozwiak8710 napisałem o pierwszych 10 sekundach, czyli przedstawiony fragment z rozmowy, który mówi, że ewangelia nic nie sugeruje, żebyśmy potrzebowali kapłanów xd

[@krzysztofjozwiak8710]

@@kamilmoleda757 dlatego, zdarza się, że zbyt szybki komentarz może być całkiem nie trafiony. Akurat ten temat został dobrze omówiony i uzasadniony. Kościół opiera się na wierze i tradycji, czy tak? A tradycje mają to do siebie że narastają i ewoluują. Nie wszystkie watki zostały w rozmowie wyczerpane,

[@andrzejkaznica6479]

DOPIERO DZIŚ ODKRYŁEM PANIĄ ! Bardzo trudny temat, przekazany w sposób subtelny i fachowy . Doskonały rozmówca, ale też wyjątkowo dobrana konwencja audycji. Bardzo dziękuję za realizację.

[@iskierka011]

Odkryłam niedawno, baaardzo dobry program.

[@tomaszk4750]

Kolejny kanał na YT w którym możemy wysłuchać rozmowy prowadzonej na bardzo wysokim poziomie - zarówno ze strony Gości jak i Pani Prowadzącej. Dziękuję serdecznie , Tomasz

[@grenadatv7263]

Jakie jeszcze Pan poleca?

[@Qrooel]

Jakie są pozostałe kanały? :)

[@Elżbieta-y5c]

​@@QrooelKANAL AUGUSTOWSKI NAPRZYKLAD!⚓😂

[@adampolec7145]

Pani Karolino, odkrylem i powiem - rewelacja. Brawo.

[@RadioNaukowe]

Dzięki!

[@quiz2993]

@@RadioNaukowe Bardzo dziękuję za przedstawienie bardzo ważnych informacji. ============================ *A więc tak się sprawy mają.

[@tomekgawron4952]

Super temat. Super ekspert. Super prowadząca !

[@atenasowa2339]

Ciekawy temat, dziękuję bardzo🙋‍♀️

[@rowert1165]

Gratulacje, poziom profesjonalny

[@brus8737]

Ciekawy kanał trafiłem przypadkiem, sporo godzin mam do nadrobienia 😀

[@marioladomanska5021]

Po raz pierwszy slucham tego kanalu. Ale stwierdzam, ze sa tu bardzo ciekawe inf. Od zawsze jestem zainteresowana moja religia chrzescijanska. Dzisejszy temat to wlasnie to. Bo dzisiejszy kosciol- jest cudownym Biznesem. A ja sie wcale z tym nie zgadzam. Po prosu buntuje sie z obecnym funkcjonowaniem kosciola 🤷‍♀️

[@mmgs1148]

Odkąd chrześcijaństwo zostało włączone w struktury władzy, a więc od cesarza który je zalegalizowal, stało się biznesem. Dziś też kler brata się z władza - u nas, w Rosji...

[@piotrkowalski5347]

Religia była od zawsze biznesem i władzą.Szamani byli pierwszymi cwaniakami którzy wiedzieli jak działa ludzka natura.

[@alejakto8487]

@@piotrkowalski5347 jeszcze medycyna, zwierzęta leczą się postem, a człowiek musi kupić czy to zioła od szamana czy leki...

[@jolantaceynowa9520]

Obecni kapłani w religii tzw chrześcijańskiej ( nie ma nic wspólnego z wzorem pierwszych uczniów Jezusa) ma korzenie w rzymskim kapłaństwie. Mitry, jakie noszą są czapkami Mitry, boga pogańskiej religii Rzymu. Katolik znaczy powszechny, uniwersalny. Ma w sobie doktryny pogańskie np dusza nieśmiertelna ( Platona) piekło ( zastraszenie, niewola) spowiedź ( zależność, donosy) wizerunki ( widzenie, bez duchowości) itd Pieniądze, pieniądze za wszystko, co zrobią dla zniewolonego, zależnego od decyzji wybarwienia.

[@radosnyporanek9203]

Kaplanen jest JEZUS CHRYSTUS.

[@adamgrochowski8390]

Kanał zdecydowanie warty suba. Dziękuję i czekam na dużo więcej.

[@iwonasa6558]

Super. Szkoda, że się skończył odcinek. Można słuchać i słuchać👋

[@mikijo7796]

Ja też słucham...

[@astat1]

@@mikijo7796 i Ty też?

[@showmustgoon4167]

Jest druga czesc tego odcinka, sa tez inne odcinki podobne

[@ewka5556]

Słuchaj w pętli.

[@arekoliwa9818]

Dziekuje za materiał.

[@Sagan_up]

Cos pięknego, znalazłem ten kanał niedawno i idealnie pasuje jako coś do posłuchania przed snem, naukowo a jednocześnie prosto, cud miód

[@xykstus]

A inne podkasty popularnonaukowe znasz?

[@Sagan_up]

@@xykstus oglądam wszecnice wiedzy jeszcze i centrum nauki Kopernika

[@xykstus]

@@Sagan_up ok, dzieki, zasubskrybowałem

[@AT-ri2xt]

Cześć ​@@xykstus. Może i te wydadzą się dla Ciebie ciekawe : Skądinąd, Dział zagraniczny, Bartłomiej Biga (Wiedza nieoczywista), Jak naprawić przyszłość.

[@xykstus]

@@AT-ri2xt "Skądinąd" subskrybuję, ale od jakiegoś czasu tematyka przestała mi odpowiadać. Pozostałe sobie sprawdzę. Dziękuję za polecenie 🙂

[@marcusaurelius2218]

Słucham Radia Naukowego od trzech tygodni i jestem pod wielkim wrażeniem. Piękne dzięki

[@regulusm1518]

Bardzo dziękuję za audycję

[@arsov9885]

Bardzo interesujący podcast.

[@pawek.9178]

Rewelacyjny kanał, dobrze, że wreszcie na niego trafiłem! Wyrazy uznania dla Autorki! :-)

[@Jerzy956]

Pan R. Wiśniewski ma rację mówiąc, że jedną z przyczyn powstania klasy duchowieństwa „mogło być upodabnianie się chrześcijaństwa do otaczających go religii”. Także inni historycy potwierdzają ten wniosek. Wyjaśniają oni dlaczego proste obrzędy pierwszych chrześcijan z czasem rozrosły się w okazały kult: „Tendencję tę pogłębił wpływ Starego Testamentu, gdyż kler chrześcijaństwa zaczęto traktować jak następców kapłanów z poprzedniego systemu religijnego. Wspaniałe szaty arcykapłana, obrzędowe stroje innych kapłanów, uroczyste procesje, chóry lewitów śpiewających psalmy, opary kadzidła nad kołyszącymi się kadzielnicami - wszystko to wydawało się pochodzącym od Boga wzorem systemu wielbienia, co uzasadniało starania Kościoła, by pod względem przepychu dorównać starożytnym religiom pogańskim". Co istotne, natchnieni pisarze NT przepowiedzieli taki rozwój wydarzeń. Na przykład Paweł napisał: "Nastanie czas, gdy ludzie nie zniosą zdrowej nauki, lecz zgodnie z własnymi pragnieniami otoczą się nauczycielami, którzy będą im łechtać uszy. I przestaną słuchać prawdy, a zwrócą uwagę na fałszywe opowieści"(2 Tm 4:3,4). Apostoł Piotr ostrzegał: "Jednak wśród ludu izraelskiego powstali też fałszywi prorocy. I podobnie wśród was będą fałszywi nauczyciele. Ukradkiem wprowadzą zgubne podziały (...)  Ponadto wielu będzie naśladować ich rozpasanie, wskutek czego będzie się drwić z drogi prawdy.  Będą was też chciwie wyzyskiwać zwodniczymi słowami"(2 Pt 2:1-3). W katolickim przekładzie „Pisma świętego Nowego Testamentu” dokonanym przez ks. S. Kowalskiego czytamy: „W późniejszych wiekach odstąpią, niektórzy od wiary (...) Ci zakażą wstępować w związki małżeńskie” (1 Tm 4:1-3). Jaka religia nakazuje swoim duchownym pozostawanie w stanie bezżennym? Z Pisma Świętego dowiadujemy się, że świadczy to o ‛odpadnięciu od wiary, skłanianiu się ku duchom zwodniczym i ku naukom demonów’.

[@As-gf2gd]

Szanowni Państwo, mamy złoto 👍

[@gosiaszulc3141]

SUPER odcinek naukowego radia... kler ma pochodzenie egipskie najprawdopodobniej

[@paulinapawlik6096]

Super radio, zaczęliśmy wczoraj Was uchać w pracy, gorąco pozdrawiamy z Mazańcowic ❤️

[@RadioNaukowe]

Pozdrawiamy Mazańcowice!

[@uladude6182]

Dziwne jest to ile jest wiar. Każda z wiar twiedzi że ma rację. Komu wierzyć?

[@hecticnarcoleptic3160]

Wszystkie nie mogą być prawdziwe. Ale może być tak, że żadna nie jest prawdziwa.

[@andrzejhahn8117]

komu wierzyć..własnemu rozumowi,Czy do życia człowiekowi jest potrzebna jakakolwiek religia

[@hecticnarcoleptic3160]

@@andrzejhahn8117 Nie jest.

[@jolantamoszczynska8553]

Tylko czytać Biblię i wierzyć w Boga i być z dala od manipulacji religijnych. Słowo Boże mówi,, Nie możecie być niewolnikami ludzi,, ,,Do wolności powołał was Bóg,,

[@TheXesor]

zadnej wszystkie sa projekcja wytlumaczeniem sobie tak jak milosc nie istnieje jest wytlumaczeniem dla nas czemu sie tak zachowuejmy Moralnosc nie istnieje jest wytlumaczeniem dla nas jak dzialaja lustrzane neurony I tak dalej i tak dalej

[@oldrafiman]

Dzięki 👍

[@suri2182]

Tak, przywłaszczenie tytułu Kapłan przez kler jest niewybaczalne. Przed upadkiem idzie pycha; a przed ruiną wyniosłość ducha. Przyp.Salomona 16 w 18 To widać w kościele, dziękuję za audycję ☺️.

[@73Zouave]

To widać po protestantach. To kiedy następne denominacje?

[@utahdan231]

@@73Zouavemy protestanci mamy sie dobrze, kosciol tez bez wyzysku i gwaltow.

[@73Zouave]

@@utahdan231 Tja. Bez grzechu. Naprawdę. Bez grabieży majątków katolickich. gratulować.

[@barbaragorska3426]

Od pewnego czasu mój ulubiony kanał. Kolejny, bardzo ciekawy program. Z przyjemnością wysłuchałam. Dziękuję

[@dawidlepionka]

Totalnie zakochałem się w tym kanale. Tak dużo świetnego kontentu opowiedzianego przez wspaniałe umysły. Do tego wszystkiego prowadząca ❤️. Wspaniała robota

[@dawidlepionka]

@@emptry11 mnie się wydaje, że idzie o zawartość podcastów , nafaszerowanych przecież; wiedzą, rzetelnością , prawdą, pasją,etc. Pokłony w stronę prowadzącej i jej wybitnych gości, za dostarczanie nam właśnie takiego kontentu♥️

[@piotrberecik2528]

@@emptry11 jestem kontent - jestem zadowolony; _content_ często używa się w znaczeniu _zawartość, treść_ ; słowo wzięte z j. angielskiego

[@chaber5555]

Czyli jestes kontent po wysłuchaniu rozmowy.

[@maciejmachowicz]

Właśnie mi.polecono. kanal. ....słucham .. subskrybuje

[@elWieslaw]

Skoro odmawiam modlitwę w której bezpośrednio zwracam się do Boga, to po co potrzebni mi są jacyś pośrednicy ?

[@robal514]

To są pasterze - dusz-pasterze i nauczyciele.

[@monikabaker5924]

@@robal514 czego nauczyciele????

[@robal514]

@@monikabaker5924 Religii

[@monikabaker5924]

@@robal514 kazdy znas jest polaczony ze zrodlem czyli Bogiem I my nie potrzenujemy przewodnikow ,od dziejow ludzie sa oszukiwani ,nie jest mowiona cala prawda ,my mozemy Sami leczyc sie z Bogiem I prosic go o wiele ,organizacje rozne sa po to aby ograniczac ludzi w tym przekazie ,pan Jesus powedziala zbuzcie ta swiataynie a ja w trzy dni ja odbuduje ,poreszta Pismo swiete jest przepisywane i zmieniane Tak Jak jest wygodne dla danego duspasterza ,wszytko zalezy od oragnizacji Jak iterpretuja slowo Boze ,co mowia ludziom I czym sie kieruja ,a wiele z nich okrada ludzi ze wszytkiego ,wykozystuje ludzi do placenia dzianniny ,ciemno lud wierzy I placi za sakramenty swiete ktore powinny byc udzielane za Darmo ,ale many takie czasy ze to wszytko wychodzi ,wirus obnarza ludzi oraz organizacje dzialajacy I wykozystujace ludzkosc zabierajace im wolnosc ,osobowosc ,oraz energie Boska ,ktora Bog Nam dal

[@swojaczek]

@@monikabaker5924 Kto panią tego nauczył?

[@korneliar.5754]

No, no... Przybylam tu przed 200stoma subskrypcjami i juz wtedy wiedzialam, ze to bedzie cos wielkiego. Nie minelo kilka tygodni, a juz prawie 4 tys. Gratulacje 😊

[@marekprzybysz1335]

Dziękuję za świetny wykład , wiele się dowiedziałem . Zdrowia życzę w tych trudnych czasach.

[@pawciu_jankowski338]

Bardzo ciekawa rozmowa. Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 😊😊😊

[@lukaskolodziej2928]

Miło sie słucha, prowadzaca ma duzy zaslub slow i jest elokwentna i bystra.

[@tadeuszkowalski6073]

Prowadząca, wymowna ale z poważnymi brakami wykształcenia. Gdzie w historii widziała : dobrowolne grupy wspólnie żyjących komunistów (może tylko w kibucach izraelskich). A poza tym miliony teroryzowanych niewolników.

[@maca2463]

Podzielam, elokwentna i inteligentna, aczkolwiek dają o sobie znać zapatrywania feministyczne.

[@DarVV]

Wykładu się słucha w tym przypadku dla gościa a nie dla osoby prowadzącej. Tak wydaje się powinno być naturalnie. Prowadzący tylko zadaje pytania a przeważająca część to odpowiedzi specjalisty. W zasadzie odpowiednie skonstruowanie opowiadania mogłoby wyeliminować konieczność nagrywania osoby prowadzącej. Ps. Jak idziesz do piekarni, to nie interesujesz się nazwiskiem piekarza, tylko smakiem i jakością chleba, no i ceną... ostatnio.

[@tomaszgesina3518]

@@tadeuszkowalski6073 Ludzie łączą się w grupy wtedy, gdy uważają, że tak będzie im się łatwiej żyło. Komuna nie musi trwać w nieskończoność - gdy jej członkowie się wzmocnią, zapragną zmieniać równościowe reguły gry. Jako przykład krótkotrwałej komuny można rozpatrywać opisany w literaturze wyjazd na biwak. Ludzie w imię dobrej zabawy sami rezygnują ze statusów i dystansu społecznego oraz robią wiele (czasami wszystko) by się dobrze bawić. Gdy biwak się kończy wracają do do swoich ról i pozycji społecznych - tam są potrzebne do pracy, kariery, pomnażania dóbr itp.

[@utahdan231]

@@tadeuszkowalski6073czyli jednak sa te grupy. Wystarczy jedna do istnienia.

[@bartekprzybylski1169]

Kolejna świetna audycja! Dziękuję i gratuluję! I tak się zastanawiam, dlaczego w Pani programach są naukowcy pełni pasji, potrafiący zajmująco opowiadać o swojej dziedzinie zawodowej a w szkole program np. z historii to dramat??? Do dziś pamiętam koszmarny dział o rozbiciu politycznym polskiej emigracji po Powstaniu Listopadowym i jak ciężko było spamiętać te wszystkie "kanapowe partyjki"...

[@damianbuzon8119]

Na lektyce noszono też faraona... Papieży też noszono ...🤔To nie jest kopia tamtej religii? Chyba tak to wygląda i taka jest też prawda.

[@Skoxus]

Lektyka nie była znana tylko w Egipcie. Polecam poczytać o codzienności w okresie Republiki lub Cesarstwa Rzymskiego. Lektyka była zwykłym środkiem transportu dla panów (domini). Dobrze to ujął Hans Henning Ørberg w swoim podręczniku do j. łacińskiego Lingua Latina per se illustrata w rozdz. 6 (Via Latina).

[@VotanLoad]

@@Skoxus Tylko, ze Egipt istnial tysiace lat wczesniej niz Rzym.

[@szczescie...]

A noszona podczas procesji figura Izydy i Horusa...Czy to nie nasza Matka z Jezusem ?

[@mariasupska9892]

Przypadkiem trafiłam na Ten kanał, rewelacja, ogrom przekazanej wiedzy. Proszę o więcej.

[@krzysztofwereszczynski2610]

Jezus jeździł na osiołku A jego skromny sługa Majbachem

[@jedruskmicic1167]

Kiedys podobnie kosztowal osiolek jak dzisiaj majbach nikt na to nie zwraca uwagi

[@krzysztofwereszczynski2610]

@@jedruskmicic1167 jeśli porównać cenę jednego grama złota dziś 100 zł do ceny Majbacha to za tego osiołka Jezus musiałby zapłacić 100 kilogramów złota . Pisowski ciemniaku dlatego taki Rydzyk robi z wami co chce

[@ArturZagaj-Izraelita]

@@jedruskmicic1167 Dlatego jezdzil na pozyczonym!🤨

[@robal514]

@@jedruskmicic1167 Bez przesady z tą ceną osiołka

[@robal514]

Przecież skromny ojciec Rydzyk DOSTAŁ MAYBACHA OD BEZDOMNEGO! Co mógł zrobić? Dostał to jeździ, przecież nie będzie sprzedawał podarunku - to by było nieładnie!

[@andrzejiskrzak4805]

Bardzo ciekawe i wartościowe są te wykłady w Radiu Naukowym. Jedno mnie tylko drażni - używanie bezsensowne anglobełkotu. Full time job?! Popisujecie się?! A po polsku taki piękny i zrozumiały zwrot: pełny etat.

[@renatamatsili3498]

KIedyś były latynizmy, a teraz...

[@PiotrP-y7n]

Brakowało mi konkretów takich jak np. W pierwszym wieku kościołem chrześcijańskim zarządzała grupa składająca sie z apostołów i starszych. Piotr nigdy nie byl ponad wszystkimi jako papierz. Wszelkie ważne sprawy rozstrzygało grono apostołów i starszych w Jerozolimie. Natomiast kobiety nigdy nie przewodniczyły spotkaniom chrześcijan lecz brały udzial z mężczyznami w nauczaniu ludzi z poza zboru chrześcijańskiego.Np.Pryscylla, Febe i inne.

[@janjanusz5887]

"cieszmy sie ta nauka..." PIEKNA PUENTA

[@wojmaz8029]

Od 2 tygodni słucham poszło z 20++ podkastow bardzo fajnie sie słucha , że nie wspomnie o przeazywanej wiedzy, jak Pani to robi że jest Pani taka obryta do każdego podkastu to wiedza czy przygotiwania ??

[@lechkolasa9035]

.Wspaniały program. Dziękuję.

[@krzysztofjarek6476]

W swym uprzedzeniu.

[@brunoski9170]

Toczymy naukowe dyskusje o czymś z czego przyszłe pokolenia będą drwić i wyśmiewać jak my dzisiaj traktujemy pogańskie wierzenia i rytuały.Zastanawiam się co takiego musiało by się stać, żeby ludzie przejrzeli na oczy.Skoro mamy setki religi i każda uważa się za właściwą to znaczy, że żadna nie jest prawdziwa .To jest tak logicznie jasne że nie trzeba być mędrcem by zrozumieć, że Bóg nie potrzebuje żadnych religi ani pośredników, żeby w niego wierzyć.Powiedział bym nawet, że drwi z takich wyznawców którzy zamast zwrócić sie bezposrednio do niego to potrzebują 10 pośredników którzy za nie małą daninę odpuszczą im grzechy w ich świątyni rozpusty.I czy to nie są kpiny ????

[@brunoski9170]

@Jan Peszek Jak można słuchać tego bełkotu.To urąga inteligencji każdego stworzenia na tej ziemi.Bajki z mchu i paproci.

[@barbaramanicka1542]

Nie ma setek religii! Są setki sekt ! Zajrzyj do słownika , nie rozróżniasz słowa ,,religia ,, od słowa ,,sekta,,!

[@drhakim8365]

U nas w mieście Pan Ksiądz jeździ nowym czarnym Jeep Cherokee CRDI , nosi ciuchy od Hugo Boss, Tommy Hilfiger, Timberland, Armani, zegarek Szwajcar złoty, okulary Ray - Ban , komóra Apple , modna fryzura...laski szaleją.

[@jezuschrystus.onlycash]

Trza było się uczyć. 😜

[@drhakim8365]

@@jezuschrystus.onlycash Zrezygnowałem z nauki bo mnie ksiądz molestowal na lekcjach.

[@jezuschrystus.onlycash]

@@drhakim8365 Jak byś się uczył (na księdza) to byś teraz sam molestował.😇

[@baltazargabka1001]

I co z tego wynika?

[@emisky7408]

To przestancie zasilać tych Szamanów czarujących was tak,że za wszystkie klamstwa im płacicie! Upamiętajcie się I wierzcie tylko Jezusowi I Jego Ewangelii Jana3,16,,Albowiem tak Bóg umiłował świat że Syna Swego Jednorodzonego dal aby każdy kto w Niego wierzy nie zginął ale życie wieczne miał,,!Do zbawienia nie jest potrzebny żaden ksiądz czy papież czy pastor tylko wiara w jedyną, doskonałą raz złożoną ofiarę Jezusa Baranka Bożego!

[@magdalenamagdalena9098]

Bardzo doceniam wiedzę i kulturę gościa. I starania prowadzącej, aby chrześcijaństwo postawić z głowy na nogi, aby stało się religią miłości bliźniego. Życzę nam wszystkim, i całemu światu, z okazji kolejnej rocznicy mitu założycielskiego chrześcijaństwa o narodzinach boga, aby to mogło kiedyś się stać.

[@emigrant74808]

Swietne podejscie do tematu kulturalnie, profesjonalnie I doglebnie. Gratuluje

[@cichal1]

Dawno, dawno temu istniała nauka, a właściwie sztuka, zwana retoryką. Jakże by się ona przydała przeważającej części prowadzących kanały na YouTubie i ich gościom też. Eee, iii, stękania jak na tantalowych mękach. Przedziwne, niezgodne z zasadami akcentowanie. Błędy stylistyczne i gramatyczne. Groza! Jasną gwiazdą na tym firmamencie paskudztwa, jest gospodyni tego programu, pani Karolina. Dziękuję!

[@maiktramper7943]

" _Jeżeli oficer marynarki postanowi pójść gdzieś, gdzie może i nie powinien chodzić, a gdzie chodzić lubi, to nie ma nic prostszego, jak zdjęcie munduru i nikt go nie rozpozna. [...] jeżeli myślimy o tym samym miejscu, do którego nie powinien chodzić_ " "ciekawe" porównania i wnioski, takie _naukowe_ ... *Każdy sądzi według siebie.*

[@elb3827]

nie wiem co oznacza nazwa kler KAT OLICKI SKĄD I KIEDY CO ZNACZY KATOLICKI ? Czy będąc CHRZEŚCIJANKA też jestem katoliczka?

[@paweszymanski9453]

@@elb3827 katholikos to po grecku powszechny; będąc chrześcijanką, niekoniecznie jesteś katoliczką, ale każdy katolik jest chrześcijaninem

[@robertszmigielski9210]

Ciekawa audycja. Rodzące się Chrześcijaństwo, Kościół starożytny, pierwszych wieków, rozwój dogmatu, liturgii, tradycji, Sobory 325 - 451, sztuki wczesnego Chrześcijaństwa są czymś naprawdę fascynującym. Mała uwaga jaką odnoszę do Pani redaktor: rozmowa o Kościele starożytnym to rozmowa o Kościele Wschodu i Zachodu, a nie Kościele Katolickim.

[@jarosawrzepecki]

Nie jestem fanem podcastów, ale ten jest rewelacyjny :)

[@RadioNaukowe]

Dzięki!

[@robertmin3827]

Chwała Panu!

[@PaulPaul-bq2wk]

Nieźle ta mafia wyprała ci mózg tymi gownowartymi mitami.

[@stann5920]

Z przyjemnością odsłuchuje każdą audycję i rozpowszechniam gdzie tylko mogę :) Pozdrawiam 🤗

[@monikadzido8270]

I jeszcze z naszych podatków napychamy tym leniom kieszenie.

[@nosferatu6004]

Do tego powstają takie dziwadła jak Jego Ekscelęcja dr Honoris Causa Generał Brygady Arcybiskup Senior Sołtys Sławoj Leszek Głódz...

[@piotrz5055]

@@nosferatu6004 ale un kropidlem powala szwadron swołoczy zza buga

[@nataliaszczechura4172]

Jak zawsze ciekawe. I te różnorodne tematy - uwielbiam to!

[@davidorange1079]

Jeśli chodzi o kobiety szkoda że Pan nie uwzględnił zakazu Pawła co do kapłaństwa kobiet.

[@ewastrozik9902]

Mówi facet,że u pierwszych chrześcijan nie było funkcji kapłana.

[@celinekuczynska5456]

Paweł osobiście za kobietami nie przepadał zbytnio.

[@utahdan231]

@@celinekuczynska5456Pawel byl gayem.

[@marekszaajski6973]

Bardzo ciekawy i merytoryczny głos w dyskusji o wczesnym chrześcijaństwie. Wiele się zmieniło na przestrzeni wieków. Dzisiejsze chrześcijaństwo (nie tylko w wydaniu rzymsko-katolickim) za wszelką cenę próbuje uzasadnić swoje dzisiejsze funkcjonowanie poprzez odwołanie do pierwszych gmin chrześcijańskich. Niestety, to jest zupełnie inne (trudno to nawet nazwać) "chrześcijaństwo". Rzymski Katolicyzm można jeszcze zrozumieć, ale Protestanci? Gdyby Luter i Kalwin pojawili się we współczesnych zborach protestanckich dostaliby zawału serca.

[@agatawalkowiak5747]

Od kiedy istnieję kler? Nie ważne, wiem że zbyt długo

[@jarosawarkadiuszmackiewicz8419]

Amen👍

[@jozefz6505]

Dzięki za super informację ❤️❤️❤️❤️

[@astat1]

Dzięki za super komentarz 💔💔💔💔

[@arturszafranski1776]

11min 39sek. Użyła pani słów, Monopol na Kult. Czy mógłbym się dowiedzieć, z pani audycji. Czym jest sakrament Małżeństwa. Czy przypadkiem nie chodzi, o MONOPOL na ZAUFANIE.

[@wiolettaviola2507]

Super audizia dziekuje

[@marekmigas2780]

Panie Profesorze, proszę odwołać ten chybiony zarzut o naciąganiu na siłę '10-ciu przykazań'. Żadna z Ksiąg ST (a wymienione są dwukrotnie i to inaczej) nawet ich nie numeruje...

[@grzegorzxxx7952]

Ludzie wszystko zepsują . Jak niewiele było trzeba by że źródła czystej wody zrobić ściek.

[@afrodyta6998]

Poczytajcie ewangelie gnostyczne, tam też jest ciekawie.

[@edwardlewandowski5473]

Przebudzanka i normalność pilnie potrzebna

[@astat1]

Spod znaku LGTB?

[@HeniekStar]

O ile pomysl jest dobry, o tyle wykonanie juz srednie. Juz na poczatku od razu dodania wstawka z taca, jakby to teraz bylo najwazniejsze. Szukam sobie kim jest prowadzaca i pyk, kariera w TOK FM. Czy nie potrafi Pani zrobic cos bez durnych wstawek ideologicznych? Tu jest wlasnie problem. Radio bylo dobre, do czasu, az zaczeto go uzywac do indoktrynacji i walki politycznej. Myslalem,ze dowiem sie cos wiecej ale juz mi przeszlo. Poszukam dalej.

[@gosiaszulc3141]

Każdy ksiądz ma dziś - samochód i beztroskie raczej życie ..+ wypłata. A PROBOSZCZ - gosposie postawione śniadanko obiad kolacje ... i to nie byle jak a tzw: Caritasy PŁATNE.... dla siebie to to proboszcz i księźa mają dla biednych i bezdomnych nie ma nic za darmo

[@pawezabawa6238]

Kawał dobrej roboty. Dziękuję :)

[@karolinanieznane1019]

Religia to obled! Pamietaj czlowieku- jestes tyko ty i Bog i nie ma posrednikow!

[@wiktormocarz3941]

Ten szemrany biblijny , to Bóg ?

[@elzbietasepielak5346]

Nie wierzę w przypadki. Trafił mi się smaczny kęsek. Kto szuka, ten znajdzie. Dziękuję.

[@bozenabaranowska4337]

💚💚💚

[@marekchudy8893]

Dziękuję I pozdrawiam

[@waldemargawron7750]

Kler istnieje od momentu kiedy powstała Rzymska nowa religia która nazywała się chrzescjianstwo w roku 325 naszej ery.

[@damianbuzon8119]

Konstantyn I Wielki.

[@waldemargawron7750]

@@damianbuzon8119 należy dodać że w tej nowej religi nie było Żydów którzy wyznawalji Judaizm z Tory.

[@andrzejhahn8117]

pierwszy sobór Nicejski

[@szymonbojdo2057]

Pierwszymi chrześcijanami byli zydzi np apostolowie i uczniowie p jezusa

[@magdalenahola4425]

"Należy zawsze wysłuchać drugiej strony"- starorzymska, pogańska maksyma prawna. Jeśli mamy rzeczywiście POZNAĆ naukowo jakąś rzeczywistość, jeśli mamy o niej wydać rzeczowy OSĄD, to nie wystarczy patrzenie na nią od zewnątrz (jakie prezentuje tutaj p. profesor), ale KONIECZNE jest poznanie od wewnątrz, od profesora Historii Kościoła np. z KUL czy UKSW. Bo w całej narracji widać, iż tej wewnętrznej wiedzy brakuje, i to nie tylko co do źródeł. Np. pani redaktor wtrąca uwagę o Bierzmowaniu i I Komunii, a sz. p. Profesor nie poprawia jej, że w pierwszych wiekach sakramenty inicjacji chrześcijańskiej (Chrzest, Bierzmowanie i Eucharystia -ta ostania po raz pierwszy) udzielane były "na raz"- w zwykłym trybie w Noc Paschalną (no bo jeszcze bywały okoliczności nadzwyczajne). Jeśli pytać naukowo- to rzetelnie. Może ks. bp. Ryś zgodziłby się być tym drugim głosem?

[@RadioNaukowe]

Mam wrażenie, że jest trochę odwrotnie. To znaczy: mamy w przestrzeni publicznej właśnie głównie (żeby nie powiedzieć "jedynie") spojrzenie z wewnątrz religii. Nie pomylę się chyba jeśli napiszę, że do katolickich audycji w radiu i telewizji nie zaprasza się osób spoza wymienianych przez Panią uczelni (bądź po prostu księży). Może właśnie dobrze, że akurat w tej audycji jest spojrzenie z zewnątrz, bo tego z wewnątrz gdzie indziej nie brakuje? Właśnie w myśl przywołanej przez Panią maksymy.

[@filipamadeusz4911]

Ta druga strona jest niestety nadreprezentowana

[@imkletos7381]

Program ma być historyczny ale prowadząca jest jawnie antykatolicka i tak kieruje dyskusją i tak sugeruje, żeby było antykatlicko. A piszę to jako antykatolik.

[@jezuschrystus.onlycash]

Kapłanów mają jehowici, prawosławni, zielonoswiatkowcy, ... WSZYSCY oni nazywają siebie sukcesorami pierwszych chrzescjan.

[@beatabeata4914]

Dziękuję. Bardzo ciekawe miło się słucha.

[@RadioNaukowe]

Planuję kontynuację!

[@michamarszakowski4814]

Póki co posłuchałem tylko wstępu, i tak się zastanawiam. Grupa kapłańska była wymieniona już w starym testamencie z tego co wiem

[@Thomas-iq6br]

Super!!!

[@HusiRR]

Jaka ludzkosc jest "glupia". Sami sobie to wynyslilismy i skomplikowalismy zycie.

[@jacek2301]

Jeśli nie było kapłanów od początku to kto robił przeistoczenie

[@kukiluki119]

🤦

[@szymonbojdo2057]

Nie było przeskoczenia to wymyślił kler krk ludzie dzielili się chlebem i Poli wino na pamiątkę smierci pana jezusa

[@afrodyta6998]

Każda funkcja kapłańska służyła nadzorowi pospólstwa,i nic się nie zmieniło.

[@piotrdybowski833]

No właśnie jak to xie stało że kler opNowL religie ,dostosowal ja pod siebie, ma ponownie n świecie, chowJ dokumenty itp

[@ameliapywa7530]

Wywiady w podkaście byłyby dobre, gdyby nie stronniczość autorki. Tok fm, agresywne lewactwo pani Głowackiej (proszę poczytać jej komentarze polityczne) sprawiają, że tematyka religijna jej wywiadów to uprzejma szczujnia. Pani aż zwija się od nienawiści do tego kleru. Szkoda, zaczęłam słuchać ale odpuściłam usłyszawszy kto ten wywiad zrobił.

[@joannamdim4850]

Dlatego trzeba czytać Biblię i ja studiować, żeby dojść do prawdy.

[@jezuschrystus.onlycash]

Czytać. Zdecydowanie👍

[@tomekgawron4952]

Ale śliczna dziewczyna z tej Pani redaktor :).

[@gburniak55]

Ubranka zaczerpnęli od czarnobrodych z Sumeru.

[@ukaszborowka8355]

Nie znano wówczas Sumerów...

[@TomaszPankanin-p8b]

Kaplan w ameryce poludniowej i srodkowej, wycinajac serce swojej przerazonej ofiary, wypijal z bijacego jeszcze serca, napompowana adrenalina krew, narkotyzowal sie

[@paulina4483]

Bardzo ciekawa audycja, fantastycznie się słuchało, jednak złośliwości prowadzącej w stronę kleru były dość irytujące, miało być o faktach, a nie o indywidualnych preferencjach, czy opiniach, pan doktor pełen profesjonalizm.

[@marianwiatr8357]

Podbijam. Złośliwości brzmią bardzo nieprofesjonalnie i irytują

[@wiolettadanek6853]

Kościół katolicki to najbardziej hierarchiczna instytucja na świecie o strukturach mafijnych.

[@andrzejhahn8117]

po prostu ta plugawa kloaka ..kościół katolicki jest najobrzydliwszą zbrodniczą instytucją w dziejach ludzkości

[@wiolettadanek6853]

@@andrzejhahn8117 Wszystko się zgadza.

[@cepstrumkurtoza1047]

Seminaria duchowne poza zakonami wprowadzono dopiero po Soborze Trydenckim.

[@emee7224]

Don Tadeo dla niektórych krajan jest kandydatem na świętego. Jaka kraina - tacy święci... 📉

[@marcinkowskimariusz7787]

jego kumpel to Don Pedro, jednak w porę zdemaskowany przez Smoka Wawelskiego

[@El_Eru]

Wolałabym wiedzieć do kiedy.

[@piotrblachnicki5598]

" dorodnych biskupów" - genialne !

[@wiktormocarz3941]

Każdy bez wyjątku szaman w koloratce ubrany w kieckę , koronki i falbanki począwszy od purpurata do plebana jest dobry , dopóki czegoś nie wywinie i to coś nie wyjdzie na światło dzienne . Dokładnie to samo tyczy się kleszych zakonnic .

[@zerglittle5454]

Dorodne to są tłuste pączki smażone na smalcu... A nie czekaj... widzę analogię w tym tęczu :P

[@Jonasz69]

Sorki, komentaże zalatują mową nienawiści. Zgłaszam.

[@wiktormocarz3941]

​@@Jonasz69 : czymże zalatuje klesza od korzeni szemrana ambona ? miłością i miłosierdziem do bliźniego ?

[@zerglittle5454]

@@Jonasz69 No tak, przyzwyczailiśmy się już, że dyskryminacja racjonalistów i sceptyków w tym kraju jest niepojęta...

[@piotrszczerbinski2338]

Albo odwrotnie. W Rzymie to było oczywiste że był biskup więc nie trzeba było im o tym pisać. Mogli mieć sobór który wykluczył go a biskup był i przewodniczył tum prezbiterom wykluczających go.

[@amymone13]

Niektóre komentarze prowadzącej wydają mi się ciut niestosowne, jednak reakcja pana profesora jest super. Bardzo podoba mi się takie neutralno-naukowe podejście

[@adambogusawski9269]

Dla zasięgu pozdrawiam serdecznie

[@marcinkowskimariusz7787]

niech pan ignoruje baranów którzy podają panu cytaty z Biblii nie rozumiejąc nawet ich znaczenia, bo dojdzie do tego że będzie pan musiał im tłumaczyć że w Biblii nie ma nic ani o trzech królach, ani o dziewictwie Marii, a oni panu jako argument podadzą cytat z Gościa Niedzielnego

[@andrzejhahn8117]

dlatego albowiem biblia w przekładzie tysiąc lecia jest przeredagowana na potrzeby plugawego kościoła katolickiego