Hoe houdt de Nederlandse scheepsbouw het hoofd boven water? | VPRO Tegenlicht

Ooit maakten we alles in Europa, maar na decennia van globalisering en internationale competitie zijn er veel industrieën verdwenen. Want waarom dingen hier maken als het ergens anders op de wereld goedkoper kan? Toch houdt de Nederlandse scheepsbouwer Royal Bodewes al meer dan tweehonderd jaar het hoofd boven water. Hoe doen ze dat? En hoe zien ze de toekomst van de maakindustrie?
Toen corona uitbrak, bleek dat we zelfs geen eigen paracetamol meer konden maken. Tel daar nog een vastgelopen schip in het Suezkanaal en het dichtdraaien van de Russische gaskraan bij op en we krabben ons op het hoofd: toch best kwetsbaar, die globalisering. Was het wel zo’n goed idee om alles naar het buitenland te verplaatsen?
Heel voorzichtig lijkt industriepolitiek geen vies woord meer te zijn in Den Haag. De scheepsbouw, misschien wel de oudste industrie van Nederland, loopt hierin voorop en bewijst haar veerkracht. De afgelopen decennia zijn niet mals geweest voor de Europese tak van de sector. De Chinezen en Indiërs hebben enorme stappen gezet op de scheepsbouwmarkt ten opzichte van Europa. In 1980 werd 45% van de schepen in Europa gebouwd, nu is dat slechts 4%, de rest komt uit Azië.
Royal Bodewes aan het Winschoterdiep houdt desondanks al meer dan 200 jaar het hoofd boven water. Omdat ze alles nèt anders doen. Heel gewoon. Ze laten niet alleen als enige hun schepen dwars te water, in plaats van met de punt naar voren, ze zijn ook wars van poespas. Geen pr-afdeling, geen glossy folders en geen smoesjes. Maar wel een nieuwe generatie die klaar staat om het familiebedrijf over te nemen: de zussen Nienke en Carlijn Bodewes zijn vastbesloten om níet de laatste generatie te zijn die het bedrijf drijvende houdt.
Meer toekomstverhalen? Volg ons hier:
Website: tegenlicht.vpr...
Instagram: / vpro_tegenlicht
Facebook: / vprotegenlicht
Twitter: / vprotegenlicht
Meet-ups: www.vpro.nl/pr...
Kijkwijzer: Alle leeftijden
--------------------------------------
regie
Kees Brouwer
research
Arnout Arens
redactie
Tara Vierbergen
Daan Kuys
Ilija Bozovic
Mo Jouhri
Doortje Nieuwenhuijzen
Laura Hesselink
camera
Marcel de Boer
Rob Hodselmans
Maarten Kramer
Thomas van Krugten
drone operator
Vincent Lublink
geluid
Rik Meier
Mike van der Sluijs
Mark Witte
beeldredactie
Paula Witkamp
montage
Jouke Dubel
dramaturgie
Jurjen Blick
motion design
Fien Leeflang
Nova van Campen
muziek
Marco 't Hart
productie
Britt Bennink
Koos van de Merbel
productie-assistent
Xavier Res
uitvoerend producent
Zoë de Wilde
eindredactie
Julia Veldman

[@joostkant7045]

Prachtige documentaire ook met die orgelklank! Ik ben trots om als 22 jarige een eigen bedrijf te hebben in deze sector

[@ooievaar6756]

Nu nog orgel erbij leren en klaar ! Mijn oom was orgelleraar, grappenmaker (een vd eerste prinsen carnaval in 't noorden !!) Prins Zotterik den eerste. En wordt gemist. Goed dat je dit werk doet = nuttig en mooi

[@robvp71]

Weer een prachtige docu.. vakmanschap prachtig in beeld en iets om trots op te zien.. zowel de docu als dit bedrijf!

[@dDAMKErkk]

DOCUMANTAIRE 🔥

[@bobvanger]

Prachtige documentaire en wens Bodewes alle succes toe

[@wimjacobs5297]

Dank je wel VPRO. Zeer informatief, ik wens de hardwerkende mensen van het bedrijf het allerbeste toe.

[@okan931]

We moeten onze Hollandse glorie beschermen en verder ontplooien. Mijn grootouders kwamen in de jaren 60 naar Nederland vanuit Turkije. Ik kan met trots zeggen dat het Nederlandse volk (waarvan ik voel dat ik ook deel uit maak natuurlijk) altijd de baas van het water zijn geweest en het ook zo moet blijven. Lang leve Nederland!

[@Phininx]

Begrijp me niet verkeerd, ik hou ook van Nederland, maar ik kan niet ontkennen dat er genoeg zorgen zijn om me heen. Het is belangrijk om niet verblind te worden door nostalgie en de glans van vroeger, maar ook de nadelen en uitdagingen van het hedendaagse Nederland te erkennen. We hebben te maken gehad met jarenlang wanbeleid en het actief overtreden van wetten, met rechters die de overheid terugfluiten, waarna de overheid weer nieuwe wetten verzint om toch te kunnen doen wat eigenlijk in strijd is met onze grondwet. Het is een zorgwekkende ontwikkeling waar we alert op moeten zijn.

[@THommersom]

In de jaren 80 kreeg iedereen te horen dat we een kennis economie moesten worden, dat vond ik al heel raar, want kennis kun je maar 1 keer verkopen. Dat niemand meer vuile handen wil krijgen, komt ook omdat de mensen die met de handen werken ook slechter betaald wordt dan biv mensen die op kantoor zitten. Ook hebben kantoor mensen totaal niet in de gaten hoe zwaar dit werk is voor die mesnen op de werkvloer, en blijven maar pushen en pushen, en nemen zaken aan met belachelijke tijds druk.

[@stephanengels5977]

Als één invidu met zowel een mbo als hbo achtergrond (werktuigkundige), heb je helemaal gelijk!

[@alexijohansen]

Kennis kan je maar 1 keer verkopen? Que? Een boot kan je maar een keer verkopen. Natuurlijk moesten we een kennis economie worden we konden, en kunnen, met de rest van de wereld niet concurreren als het om productie gaat. De fout die gemaakt is is om alles maar uit te besteden niet om een kennis economie te worden.

[@LiveMedia123]

Vraag eens voor de grap aan ASML of ze hun kennis verkopen 😆

[@peerenboom-z8j]

Want kennis kun je maar 1 keer verkopen? We leven in een tijd waarbij je zo’n beetje alles in abonnementsvorm kunt krijgen. Kennis is ontelbaar vaak te verkopen. Vaker, beter en sneller dan welke industrie dan ook. Mensen die met de handen werken krijgen tegenwoordig meer betaald. De markt regelt dat wel. Laatst een loodgieter gebeld die rekende €120,- per uur! Ik denk dat je iets langer moet nadenken over hoe het werkelijk zit. Ik bedoel het niet vervelend maar het klopt niet wat je zegt

[@THommersom]

De markt regelt het wel? Ja nu er bijna geen vaklui meer zijn ja, al 30 jaar lang wordt de vakman met een schijntje naar huis gestuurd, en worden ook nog eens afgejakkerd voor die paar centen. Kennis van apparaten kun je niet in een abbo stoppen want die worden gewoon nagemaakt. En als je als kennis economie een vak man nodig hebt, dan is hij er straks niet meer, want die worden dan niet meer opgeleid in Nederland.

[@jaspervandervelden833]

Wat een goede documentaire! Plezierige stem om naar te luisteren en wat een fantastisch familie bedrijf, mooi om is van dichtbij mee te kijken! Hollandse trots! ❤

[@philipqwqw2386]

Fietste iedere ochtend langs de werf. Was echt tof om te zien hoe zon schip langzaam opgebouwd werd. Iedere paar dagen kwam er een stukje bij

[@Rohol64]

Super documentary. Ook de muziek was goed uitgezocht. Bijna heilig. Het zijn kathedralen van de zee. In Taiwan draait een belangrijke strategische industry op Nederlandse know-how. Dat kan de scheepsbouw helpen om goodwill te kweken tijdens de acquisitie van orders.. Groeten uit Bergamo Italië

[@teunbuijs5085]

Petje af voor deze mensen. Omdat ze er nog zijn , en doorzetten

[@CyclingJef]

Prachtige docu over de scheepswerven waar ik altijd achter heb gewoond. Als kind altijd met school naar de tewaterlating geweest. Leuk om Nienke te zien in het familie bedrijf. Zat vroeger bij mij op de middelbare. Niet dat ik veel contact had met haar maar toch leuk om een oud schoolgenoot zo passievol met dit bijzondere beroep bezig te zien.

[@michelhegeraat5430]

Toch maar eens subscribed op vpro tegenlicht. Dit soort afleveringen wil ik niet missen. Kwaliteit en innovatie zijn woorden die ik graag gecombineerd hoor met de industrie in Nederland, en met uitbreiding in Europa. Deze mensen laten zien dat het kan.

[@jaapvandervlies1675]

Succes Bodewes en wat een gave passende orgelklanken op de achtergrond !

[@-EvoII-]

Ik ben zelf mijn werkzame leven begonnen in de scheepsbouw. Helaas heb ik die met lede ogen teloor zien gaan. Eeuwig zonde. Na 10 jaar ging de werf waar ik werkte als lasser failliet.

[@reynoutdecourt7983]

Superyachts, specialty ships, repair and maintenance, components etc. The Netherlands is producing so much!

[@stijlloosertdesktopper6584]

Goede reportage vpro!

[@jpnhoek]

Indrukwekkend stuk Hollands glorie, dit mag nooit verloren gaan. Ik heb zelf in de jaren 70 gevaren op coasters die o.a bij Bodewes zijn gebouwd, top schepen waren het😊

[@lstop1738]

Oproep aan alle industriële bedrijven en regering: Weet je waar het op neer komt: zolang de regering het inzicht niet heeft om de zware arbeid hoger in te schalen dan kantoorarbeid(heeft ook zijn uitdagingen) ivm pensioen zullen ouders blijven kiezen voor een hogere opleiding voor hun kinderen. Ben zelf actief in de verhuur (23 jaar) van hoogwerkers, als werkgevers niet hun middelen op orde hebben voor hun personeel ivm schone lucht (afzuiging van dieselmotoren), lasgas afzuiging, lawaai beperking ( verplichte gehoorbescherming), kies ik er ook voor om mijn kind te laten doorleren om niet mijn mankementen te ervaren. Ik ben 44 maar heb een gehoorleeftijd van 65, bijna toe aan gehoorapparaten omdat mij nooit is geleerd om gehoorbescherming te dragen, (was voor mietjes), last van mijn longen door de dieseldampen omdat er geen afzuiging was. Waar ik uiteindelijk naartoe wil is dat alle bedrijven (en regering) de arbeiders optimale arbeidsomstandigheden bieden (en daarbij behorend loon) en naleven niet alleen op papier. Ben mij bewust dat ik maar een eenling ben, en dat ik beter had moeten weten maar weet wel dat als ik meer gestimuleerd was dat ik nu niet deze klachten had gehad. De Nederlandse regering en werkgevers hebben zelf gecreëerd dat er een gebrek is aan geschoolde arbeiders, en het feit dat wij arbeiders ons bewuster worden van de risico's en onze kinderen laten doorleren. Hiermee geef ik bodewes niet de schuld maar snap wel dat ze om geschoolde arbeiders verlegen zitten, had deze comment ook bij tata steel kunnen plaatsen.

[@bartbroekhuizen5617]

Exact we leven in een moderne wereld waar hygiene en gezondheid een belangrijke rol speelt op de werkvloer, maar helaas niet overal vooruitstrevend naar gehandeld wordt.

[@someonesays8022]

Prachtige industrie. Het lijkt me geweldig om bij zo'n bedrijf te werken, maar ben al voorzien :) Op scholen meer rondleidingen organiseren bij dit soort bedrijven en duidelijk maken hoe je in de techniek als een team kan werken en tastbare resultaten boekt om trots op te mogen zijn.

[@jsmit9484]

Maar uiteindelijk komt heel veel neer op de hoogte van het salaris. En als je met lange dagen metalen platen sjouwen en ondersteboven een schip in elkaar lassen net zoveel verdient als vakkenvuller bij de Albert Heijn, dan hebben veel mensen die keuze snel gemaakt. Echter kan een bedrijf als dit de lonen niet enorm laten stijgen. De enige oplossing is dan nog subsidies van de overheid. Er valt binnen heel veel industrieën gewoon niet op te wassen tegen die huidige Aziatische economieën.

[@JesuisHugo]

Geweldige docu, interessant, mooi gefilmd en de perfecte muziek. Leve de NPO!

[@fred-sy3ci]

Schitterende documentaire❤

[@Nietzointeressantdoen]

Hopen op een goede toekomst voor dit soort fantastische bedrijven!

[@rionrace]

Ik vind het een slap excuus om Chinese scheepsbouw weg te cijferen als oneerlijke concurrentie door het pompen van geld. De Chinezen hebben (net als Taiwan, Korea en Japan) goed in de gaten dat een sterke industriepolitiek de sleutel is tot industrieel zelfbehoud. Dat houdt in dat de overheid duidelijke doelen stelt, bedrijfsprocessen steunt, de kosten van innovatie subsidieert, kennis bundelt enzovoort. Dat wij er dan zelf in de jaren '80 voor hebben gekozen om de industrie de laten varen is een eigen keuze geweest. Het gevolg bij een Damen is duidelijk, die zijn op eigen houtje werven in het buitenland gebruiken in plaats van in Nederland te investeren. We stonden erbij en we keken ernaar.

[@madness3433]

Mooie docu, Hollands Glorie ! Harde werkers oet Grunn.

[@gizterenn]

Gronings glorie, met Holland heeft het gelukkig niets te maken.

[@LeandroMuntendam]

@@gizterenn Dat vind ik wel n mooie: Grunnegs Glorie, zunder ons waarn je allaank verzoopn😆

[@josianevankomen6113]

Wat mooie dat nog zo ondernemen bestaan, hart verwarmen💕Hier net zo als voor de boeren zij niet de juiste beslissingen genomen, jammer.

[@martinusjellema4415]

Wij zijn zo duur geworden vanwege het dat we zeer zeer zeer veel belasting moeten betalen. Onnodige concurrentie balast.

[@jancools7555]

Prachtig we moeten het dus hebben van sterke vrouwen en vanuit Groningen ipv den haag .❤ga zo door laat het maar zien 😊

[@dirkroggeveen5764]

Mooie docu, ga zo door met promoten van ambachten!!!!

[@henktulp4400]

Ik heb altijd goed kunnen leren…. Maar ik heb ook altijd een hekel aan school gehad, want stil zitten in een bankje!!! Ik heb de MTS volbracht (alleen voldoendes op m’n eindexamen,maar wel met zo min mogelijk inspanning…) Nu veertig jaar later heb ik vrijwel alleen fysiek intensief werk gedaan, je blijft er fit, gezond en gelukkig bij!!! Er is geen dag dat ik de slaap niet kan vatten, ik eet VEEL zonder te zwaar te worden en moet lachen om kantoormensjes die ‘s avonds in het donker lopen te joggen… Er is mij diverse malen ‘promotie’ aangeboden, vaak omdat men vondt dat ik op ‘een hoger’ niveau zou horen te functioneren…. Aangezien dat kantoorwerk inhield ben ik daar nooit op ingegaan, en daar heb ik nooit spijt van gehad. Volg je hart en ga doen wat je leuk vindt!!! Geld is onmisbaar…. maar toch een bijzaak… Bovendien worden vele ‘hands-on’ beroepen steeds beter betaald!

[@stefanbeek6249]

Tis niet alleen de scheepsbouw, Nederland is een kennis land, geen productie land. De vroegere LTS, MTS moet gewoon weer terug komen. Dit wordt hier ook gezegd, door leren is tendens. Wie wil nog wat met de handen doen? Het is echt het mooiste wat er is.

[@noahstout-dr9xe]

De Nederlandse staat moet in essentiële bedrijven investeren als aandeelhouder. Hierdoor heeft het een legitiem recht om bedrijven als Boskalis in Nederland te houden. Daarnaast kan de staat als aandeelhouder financieel bijspringen en goede samenwerksverbanden opzetten met onze technische universiteiten. Concurreren op prijs met India en China gaat niet dus moeten we concurreren op innovatie en kwaliteit. Hiervoor is geld en kennis nodig.

[@Anonymous-it6hu]

Zo doen ze het ook in Singapore en dat legt ze geen windeieren. Frankrijk heeft ook behoorlijk wat bedrijven met de staat als grootaandeelhouder.

[@Max1weber]

Waarom moet je aandeelhouderschap hebben?

[@Max1weber]

​@@Anonymous-it6huneem je Frankrijk als voorbeeld 😊?

[@Anonymous-it6hu]

@@Max1weber ja idd, waar Naval (een Frans staatsbedrijf) nu onze onderzeeërs gaat bouwen (ipv Damen, een NL bouwer)

[@pietoud1991]

Zoals we ook leegliepen op de mijnen, fokker en scheepsbouw?

[@FransBlaas1]

Taiwan order one Ship to copy it 100 times, built in Taiwan… wish you luck.. 😊😊

[@Duyf]

Let even op G. Wilders, Dergelijke kwalitatief goede documentaires gaan we niet meer zien in een commercieel bestel!

[@surf4chnl248]

Ja dit zit op Twitter, hij zal helaas deze documentaire niet zien

[@DiederikCA]

Laat hem ook even weten hoe belangrijk buitenlandse arbeiders kunnen zijn, als nederlanders het werk niet willen/kunnen doen

[@surf4chnl248]

@@DiederikCA hen helaas geen Twitter hahah

[@JelleKei]

Als wilders het de laatste jaren voor het zeggen had was deze docu niet eens nodig geweest en was niet alle maakindustrie weggepest.

[@jinnygaatjenietaan306]

@@JelleKei Dacht je dat zelf? Wilder liegt nog harder dan Rutte.

[@nederlander66]

Mooie docu

[@jacobpost5519]

Een goedkoop dekhuis erop. Inderdaad, de bemanning zal ze worst wezen.

[@Mr.Riffian]

Was ook iets wat mij meteen opviel. En daarom gaat de Nederlandse economie langzaam op de fles en worden wij een derde wereld land.

[@Max1weber]

​@@Mr.Riffian we zijn nog nooit zo rijk geweest 😂

[@Japidoff1911]

Prachtige docu! en suc6 dames! hoop dat jullie holland nog lang glorie mogen geven, en zo'n citadel, daar zou ik best een btje extra belasting voor willen betalen!

[@hugovanwoerden4817]

Geweldig... Hollands glorie

[@bartgroothengel7594]

Wie wil er nog wat kunnen? Ik!Mts wtb,laskwalificatie,alle certificaten en elektro-diploma! Hbo'ers en WO'ers kom er maar in!

[@Zukalski]

Hier een HBO er met ook de las ce rtificaten elektro diploma, ik kan Smeden, kun jij dat> ik kan ook keramiek maken? kun jij dat? ik ben ook meester houtbewerker,kun jij dat>? ik kan ook schilderen op professioneel niveau.. en beheers je de 3d Software zoals Rhino en Blender? je moet niet zo dom praten man want ik weet zeker dat je geen vloeiend Frans , Duits , Engels of Italiaans praat,., dat leer je niet op de Mts namelijk. wat mensen willen kunnen ligt aan hunzelf.

[@slennie]

Absoluut, werken met je handen is heerlijk en er is een enorme schaarste momenteel.

[@bart-73x65]

Interessante aflevering

[@jimerick1]

Ik wil er best werken hoor. Ik weet alleen zeker dat ik meer verdien bij me huidige baan. En dat is het hele punt van werken

[@robheusd]

De scheepsbouw zou zich ook kunnen richten op het produceren van andere producten waarbij de kennis van de scheepsbouw kan worden toegepast, zoals bijv. het bouwen van "drijvende onderwater tunnels" dwz. een permanente trein en/of autoverkeer verbindingen om een lange zeestraat te overbruggen (zoals bijv. tussen Spanje en Marokko, Italië vaste land en Sicilië, Yemen en Djibiuti, Maleisiie en Indinesia, Java en Sumatra, Japan en Zuid Korea, etc.) door een transport buis aan te leggen die blijft drijven, vastgeketend aan de zeebodem, ruim onder de zeespiegel zodat alle grote schepen ongehinderd kunnen passeren, en waarvan de aanleg goedkoper en sneller is dan een brug of tunnel onder de zeebodem, en vanaf land kan worden aangelegd door ze per segment te bouwen en dan steeds verder naar het andere land einde te duwen, en gebouwd als buis in een buis ontwerp waarbinnen drijvend materiaal (bijv. EPS) wordt aangebracht. Binnen in de omvattende buis zijn dan drie transport buizen, voor beide transport richtingen een buis en een buis voor onderhoud en voor calamiteiten die onderling met elkaar verbonden zijn. Met bestaande scheepsbouw technieken zou zoiets te ontwerpen en te bouwen moeten zijn.

[@Anonymous-sb9rr]

Mensen hebben wel eens het idee dat we in een post-industrieel land leven waar de economie draait op de dienstensector, maar het grootste deel van de Nederlandse export komt nog steeds van de industrie. Diensten zijn lastig te exporteren.

[@vandeberg649]

Mooie muziek ook

[@eduardhenny5725]

Alles beter dan achter een beeldscherm zitten, prachtig toch een schip bouwen

[@ThijmenCodes]

Prachtig!

[@investment_i]

prima docu, wel vreemde kerkmuziek op de achtergrond

[@williebrort]

Ik vind het mooi hoor. Lekker krachtig.

[@leonbroekx]

Mooi bedrijf, maar dit lijkt wel een commercial van NPO geld. Was het niet mogelijk om bij meerdere van dit soort bedrijven te filmen?

[@phyx1s]

@17:20 "Hoe hollands is dan die glorie"... lijkt wel voetbal

[@hoedemakerbart]

Worden de scheepswerven bij de grote rivieren maar ff vergeten 😂? Ik woon hier bij Gendt. Je hebt hier de Vahali en De Hoop beide ooit groot en druk

[@funnyclipsforyall9223]

ik woon hier in de buurt zou hier graag willen werken

[@battlefieldP4Fbeta]

Ja ja.. "verduurzamen op lange termijn" (MET BATTERIJEN?!!!!!) maar het moet wel 'een tikkeltje sneller' volgens de projectmanagers...... I.p.v op de eeuwenoude batterij verduurzamen zou je als je echt een verschil voor klimaat en lange termijn + kennis/theorie wil betekenen gaan we all-in gaan op emissievrije brandstof. En daar echt efficient in worden.. iets met Waterstof volgens Toyota maar hey die werken pas sinds kort met batterijen toch? Oh wacht...!

[@surf4chnl248]

Erg jammer dat door concurrentie en staats subsidies in de wereld zulke mooie bedrijven morgen kunnen verdwijnen. Ik weet dat het de realiteit is, maar het is toch een bedrijf dat 7 generaties bestaat

[@duamilli]

Zolang ik meer/evenveel verdien op kantoor als in de techniek, zal ik elke dag van de week voor kantoorwerk kiezen. arbeidsomstandigheden zijn 100x beter en het werk is fysiek veel minder zwaar. want waarom jezelf kapot werken voor minder loon? Gooi de lonen in de techniek omhoog en je zult snel van je personeelstekort af zijn

[@sjonroosgeurius9714]

Lonen omhoog anders houdt het uiteindelijk op

[@bebobism]

Tja , de jeugd van tegenwoordig is beter geinformeerd en hebben meer makkelijkere opties dan de jeugd van vroeger. Zodra je een echt financieel/leefbaar lucratieve toekomst kan bieden op 'de vloer' dan heb je personeel genoeg. En de situatie vergelijken met 'Hollandse glorie' kan , maar is vrij absurd. Kunstmatig in leven houden van deze branch past niet binnen het economisch systeem waarin we leven.

[@maxheuwekemeijer9568]

Meer makkelijke opties dan vroeger? Kan je dat verder toelichten? Overigens is personeel in Nederland nu al duur, als je het vergelijkt met concurrentie zoals China. Waardoor de productie in Nederland zwaar onder druk staat

[@bebobism]

@@maxheuwekemeijer9568 Het is wat de video verteld , ' Wie heeft er nog zin om in een koude winderige hal te gaan staan werken gevuld met metaal/slijpstof enz.' Zeker als je daarbij incalculeerd dat de pensioenleeftijd steeds verder van iedereen wegloopt en de werkdruk steeds hoger komt te liggen. Houd dat maar eens 50 jaar vol. Dan zijn er talloze makkelijkere opties , daarom studeerd iedereen door.

[@PK-xt3gy]

Makkelijkere opties?

[@smd6411]

@@PK-xt3gy doorstudeer opties (HBO)

[@Lechuque]

We moeten naar een Resource Based Economy zoals Venus Project.

[@spickie31]

Beetje teleurstellende docu, slechts een bedrijf wordt belicht. En de toeleveranciers komen ook niet in beeld. Leuk zo’n scheepswerf maar ze moeten gewoon doorgaan met nieuwe innovaties en continue voorop lopen. Waarbij samen werking met elkaar essentieel is.

[@williamwallace410]

Ja, samenwerking is de enige toekomst.

[@battlefieldP4Fbeta]

Oh dit maakte me woedend. Alles hieraan is compleet naïef en geïsoleerd van de scheeps-wereldeconomie waar Nederland groot DOOR (niet VOOR) is geworden. Echt debiel dat we nog aan batterijen denken op schepen die over WATER varen!!!! Allemachtig zeg wat zijn we gezonken letterlijk en figuurlijk.

[@gele0stift]

Wordt helaas niet echt duidelijk waarom we de Nederlandse maakindustrie echt nodig hebben. Op zich denk ik dat het waar is, maar moeten we hier per se schepen ontwikkelen? Wat is de toegevoegde waarde van Nederlandse kennis? Wat de rol van de EU-ETS voor de scheepvaart? Gaan schepen buiten Europa ook mee in de energietransitie in de maritieme sector? Allemaal interessante vragen voor een vervolg

[@THommersom]

Er gaat een heleboel geld in om, en zoals je nu al ziet met medicijnen, als dat allemaal uit het buitenland moet komen, wordt je totaal afhankelijk van dat zelfde buitenland, vooral als het allemaal uit 1 land komt.

[@tegenlicht]

Volgende week publiceren we een video over de geopolitieke betekenis van deze industrie, hou ons kanaal in de gaten

[@stijlloosertdesktopper6584]

15:42 Wie wil er nou nog werken in die Koude Hallen...in een vonkenregen zijn werk doen? Als alternatief voor een suf kantoorbaan? Iedere Nederlandse man!! Als daar minimaal een respectable vergoeding tegenover staat, wat betekent; Jezelf en gezin kunnen onderhouden, een eenvoudig huis kunnen betalen, en 1 keer per jaar 3 wk modaal op vakantie kunnen moet niet te moeilijk worden met het salaris. Morgen 5 miljoen Nederlandse mannen gaan solliciteren!

[@Defrieselasser648]

ik wil zelf in de scheepbouw

[@corvavw6447]

Eerst half buitenland hier naar toe halen,waarna al het werk exporteren? En zo zijn we al een tijdje bezig. Vraagtekens.

[@Hmmaikel]

Rond @13:00 leggen ze dit toch heel mooi uit.. ? Of heb jij een andere oplossing? Weet jij onze jeugd te motiveren om als lasser in de scheepsbouw aan de slag te gaan? Nee denk het niet he.

[@GabberPinda]

De marine kan wel een paar vliegdekschepen gebruiken asap.

[@pietoud1991]

In 1968 hebben we al afscheid genomen van ons vliegdekschip, en dat in het midden van de koude oorlog

[@Jacob-W-5570]

Nederlandse marine heeft totaal geen noodzaakom een vliegdekschip te hebben. Die noodzaak is weggevallen toen Nederlands Indië Indonesië werd.

[@RobertvandenBurg]

Waarom zijn de Nederlandse super jacht bouwers enorm succesvol, en heeft de beroepsvaart werven zoals deze moeite het schip boven water te houden?

[@tomw4791]

Is dat nou ineens de stem van @heereheeresmajr.3096 van de geweldige loflied series?

[@michelmitchell]

Nou vrouwen, dit is jullie kans. Allemaal die technische opleiding volgen en die koude vieze hallen in en schepen bouwen.

[@PETJE59721]

Echt Nederlands! We zullen die geeltjes eens laten zien hoe je een boot bouwt, hun schepen ruften naar bami en saté gemaakt van hond!

[@peter_de_Jong817]

"Hoe kan het ook andere?" Wat denk je van medewerkers en professionals uit de industrie meer zeggenschap geven? Omdat je in die familie geboren bent betekent niet dat je de beste/enigste keuze bent. De koning is toch ook niet het beste persoon om het land te besturen...

[@platinaatje6134]

De koning bestuurt het land niet.

[@paulkorenberg2277]

Scheepsbouw in Nederland op de kaart zetten...geef goede subsidies voor ontwikkeling en innovatie/ bereikbaarheid. Neerlands trots..verkoop niet ál je kennis aan het buitenland.

[@louisdefunes8952]

Maak je maar niet druk..ze zijn slim genoeg..👍

[@lexpee]

Goede documentaire ook puur Hollands

[@jurjenvriesema1317]

18:06 toren c 😂

[@philippevanwensveen1541]

Na bijna 9 jaar nieuwbouw in China wordt er weer volop gebouwd in Nederland. Geweldig om te zien maar China dendert door vooral met de bouw van allerlei oorlogsschepen...

[@boudivv]

Nederland is langzaam maar zeker in de Noordzee aan het verdwijnen, maar in Hilversum zitten ze hoog en droog. Denken ze.

[@andriesscheper2022]

WAAROM bestelt Taiwan een schip bij ons??? Om te leren natuurlijk! Eén keer meelopen en meekijken... daarna kunnen ze het zèlf! Goedkoper, want tegen lagere loonkosten. Toegang tot de Taiwanese markt? Dream on!

[@Mathijs530]

Haha wie heeft dat meisje ingehuurd met dr energie transitie verhaal.

[@harmhoeks5996]

1000kwh aan batterijen. Hybride. Driekwartier varen. Dat klinkt dus leuk voor binnenvaart schepen toch?

[@henkondemand]

Afhankelijk van hoe lang het duurt om ze weer helemaal op te laden kan je flink besparen op brandstof met zo'n systeem.

[@NLhardcore35]

de gene die zen auto achter op de weg had staan zal wel totelos zijn...

[@MrMusicGeneration]

door keihard janken als de overheid niet aanbesteed bij hun.

[@frikandelkroket9335]

👋

[@5674657]

Ik mis het antwoord of het goede bedrijven is om voor te werken. Laatst een keer gesolliciteerd bij een soortgelijk bedrijf. Kwam enorm ouderwets en star over. Verder ben ik geen fan van familiebedrijven. Hoger management is vaak gevuld door mensen die familie zijn, niet omdat ze capabel zijn.

[@siragga]

Ik heb het gevoel dat die Taiwanees lekker afkijkt en bouwt over een tijdje zelf een innovatief schip.

[@youteacher78]

Zal je tegenvallen. Ik heb wel eens schepen die in China casco waren gebouwd helpen afbouwen in Lemmer. Dat ding was toch scheef!

[@paraglide01]

Ik zou mijn kinderen dit nooit aandoen. Gewoon lekker studeren en dan een beleidsmakers baantje ergens bij de overheid, veilig, rustig, schoon en ontspannen werk. Een goed betaald baantje waar je niet moe van wordt want je moet je werk tot je 70ste kunnen doen tegenwoordig. Denk na over de toekomst van je kinderen beste mensen. Kijk maar naar die twee dames van de Maritime Sisters, geen dag gewerkt en toch directeur zijn van zo'n stichtingkje.

[@peterjanvanbijnen226]

tja in nederland is er alleen maar ruimte voor woke groen en links

[@dbs5212]

Lekker huilen

[@Anonymous-it6hu]

'Wanneer de Chinese concurrentie"... laat vervolgens willekeurige Aziatische toeschouwer zien. 🤨 Beetje ongelukkig gekozen.

[@bartbroekhuizen5617]

Wat nog ongelukkiger is, is dat dit niet zomaar een toeschouwer is maar de klant en in dit geval zeker niet de concurrentie. Dit was namelijk Lesley.

[@Anonymous-it6hu]

@@bartbroekhuizen5617 dat maakt het idd nog ongelukkiger.

[@dDAMKErkk]

- papa 😭🥰 🥲

[@joopdesmit]

Dit geldt overigens niet alleen voor de scheepsbouw, maar voor de hele maakindustrie. Vanaf de ruwe materialen (ALDEL, Hoogovens, BUDELCO etc) via metaalbewerkers, constructiebedrijven, tot en met ASML, Themofisher etc. De vraag: Wie wil er nog echt wat kùnnen? Dus niet rechten, culturele antropologie, vrije-tijdkunde etc. Of timmerwerk, bouw, staalarbeid.

[@RubenKemp]

Je noemt drie bedrijven die enorm vervuilend zijn door de schaal die ze hebben aangenomen. Is daar plek voor in Nederland? Voor ALDEL is er in ieder geval geen plek meer als de enige reden dat ze hier nog waren (goedkoop gas) weggevallen is. TATA zal ook dreigen weg te gaan als energie te duur wordt en er te weinig subsidies volgen.

[@mattvangerwenyt]

Happy dreams. ooit gehoord van copy paste, gaat er een belletje rinkenlen.

[@Streamcatcher]

Ik vreesde er ook voor toen ik de Aziaat zag mee kijken

[@Anonymous-it6hu]

Brillante comments weer hier. Plat, zonder enige logica...briljant 😂 PVV gestemd zeker vorige keer? :)

[@gizterenn]

'Hollands' glorie begint in Groningen als ik het goed begrijp? Zoek je eigen glorie a.u.b. Je hebt de turf, het gas en de wind al ontvangen. Gronings glorie!

[@LeandroMuntendam]

Ach Den Hoag het ons altied al leeg roovm doan ja, en ze goan vrolijk wieder

[@kkreasy7296]

Ouderwets Hollands glory 😂 ja aub breng het terug 😂😂

[@hans616]

En Den Haag is ook wakker geworden ........ nu pas ? 😂😂😂😂😂

[@wytze01]

Hollands glorie gemaakt door Polen

[@sjonroosgeurius9714]

Wist niet dat ik een Pool was