Onzichtbaar Nederland: de verdwenen mijnen

Meer Onzichtbaar Nederland op: www.vpro.nl/onl
Het enorme gangenstelsel ligt diep verborgen onder het gras. Bovengronds herinnert bijna niets meer aan de honger naar kolen.
Er is nog genoeg steenkool te vinden, maar het Groningse gas en goedkopere kolen uit het buitenland zijn fataal voor de mijnwinning. In 1965 wordt het rigoureuze plan aangekondigd om alle schoorstenen, koeltorens, transportbanden en steenbergen met de grond gelijk te maken. Binnen tien jaar moet alles verdwenen zijn.
Bovenop de mijn schachten komen kantoren en de grond wordt aangeharkt. Het plan krijgt de naam ‘Van zwart naar groen’.
Facebook: / onzichtbaarnederland
Twitter: / onzichtbaarnl

[@MeneerEnMevrouwTrein]

Wouw! Ff een applausje voor de VFX-artiest(en) die alle animaties hebben gemaakt want dit is heel mooi en knap gedaan!

[@ForgottenGames]

Viel me ook op :P moet was zo zijn als de 2 bovenste comments het ook zeggen :P

[@slimmevos7198]

Zeker!

[@dDAMKErkk]

PRECIES mw/mnr

[@berryrmvrolings3121]

Kwam ook hier om dat te zeggen; super tof geanimeerd.

[@giomandero7879]

mee eens

[@123whoisjerry]

Lijkt wel of ze alles willen verstoppen

[@jesper771]

*Onzichtbaar

[@Atlas552]

Echt een heel mooie serie! Grappig dat je sommige bouwwerken en landschappen elke dag ziet zonder te weten wat voor een fascinerend verhaal erachter schuilgaat

[@blackdaan]

hier krijg je dus niks van op school he.. en ik woon hier ook nog eens

[@Supergirl-gy4ke]

blackdaan ik ook

[@haraldclose3195]

Helemaal waar

[@QUANT_PAPA]

het heet niet voor niks onderwijs houd je lekker onder wijs

[@razorlord2]

nu weet je waar je moet graven bij een nucleare winter en waar je onderkomen kan maken

[@jean-paulmoret]

blackdaan O

[@SweetChiliBros]

Wat een geweldige editing op deze video. Zeer interresant

[@rafox66]

Dat zouden echt geweldige urbex spots geweest kunnen zijn😂

[@Bloem777]

Mooie docu. Die meneer uit Limburg heeft tr zelfde stem als de vroeger zo leuke en bekende Chriet Titulaer (Tros?) . Hij had ook altijd interessante weetjes/ontdekkingen. Zeker nu is deze docu/onderwerp erg belangrijk.

[@Smerigventje_]

Ik ben toch wel blij dat we in België meer moeite gedaan hebben om dit industriële erfgoed te bewaren. De mijnsites van Beringen, Waterschei, Winterslag, Zolder hebben nu allemaal een nieuwe bestemming gekregen.

[@JeeFtw]

En vergeet Blegny niet! Daar kun je nu nog een ondergrondse rondleiding krijgen.

[@neonalon]

Ja. Het is eeuwig zonde dat alle mijnterreinen in de parkstad met de grond gelijk gemaakt zijn. Zie wat voor unieke gebouwen het waren, mooie terreinen. Nu zijn die plekken troosteloze tweederangs vinex-imitaties geworden.

[@Den77nis]

Had dat geld maar in jullie snelwegen en bruggen geïnvesteerd😅

[@borkumriff642]

Met u eens maar wij komen net van Houthalen en hebben o.a. de twee schachtbokken bekeken. Veel roest en dat moet beslist aangepakt.

[@Smerigventje_]

HH is idd niet het beste voorbeeld, maar Beringen, Zolder, Maasmechelen, Winterslag en Waterschei zijn dat zeker wel.

[@EricLaermans]

Is er niet te rigoureus werk van gemaakt destijds de Nederlandse mijnen te sluiten en min of meer definitief te verzegelen (met beton o.a.)?

[@yannickfaerber8261]

Ja, dat is gezegd in de video.

[@marky046]

Ik heb 21 jaar op Lindenheuvel gewoond, op school een hoop over de mijnen geleerd maar ik heb nooit echt stilgestaan bij de gigantische omvang van dit alles. Zo ontzettend jammer dat de gangen gedempt zijn...wat zou ik daar graag eens rondgelopen hebben.

[@aerkenz]

8:26 Dit is niet Heerlen, dit is het grensgebied van Landgraaf en Kerkrade. Met het pinkpopterrein en de 'skiberg' duidelijk zichtbaar, beide behorend tot gemeente Landgraaf. .

[@theosalvador5029]

Weet niet wat je bedoeld. Het is een mix van beelden van verschillende mijnen in verschillende gemeenten

[@coenvanwinkelhoff2070]

Ik had eigenlijk gehoopt een kijkje te krijgen in een van de mijnen.

[@Kapitein-Zeppos]

In België kun je naar Be-Mine gaan in Beringen daar kan je een kijkje nemen in een echte steenkoolmijn

[@fransvanderzwan1013]

zo'n 30 jaar geleden kon het nog. nu alleen nog de mergelgrotten. maar dat is niets te vergelijken met de kolen mijnen. die hadden we vroeger nog we hadden een kolenkachel

[@raymondkersten9135]

Blegny en beringen kun je met de lift nog een paar honderd meter naar onder gaan . Met overall aan helm op en een davylamp door de gangen wandelen.

[@frederikdeschepper7607]

In België kan dat nog met gitsen

[@Elucidator-]

De mijnen staan vol met water, helaas, tot aan het oppervlak. Maar wat UAV beelden uit de mijnen zou wel interessant zijn.

[@divil2273]

dit is echt top in elkaar gedraaid, hulde aan de makers

[@hanshoefnagels2469]

Deze rapportage is een heel goede aanvulling na het lezen van het boek “Het geluk van Limburg” van Marcia Luyten, een voortreffelijk beeld van de mijnbouw in Zuid Limburg.

[@flerianrorian4418]

🤔vraag me af hoeveel kinderen hier in "verdwenen" zijn

[@kinga1958]

Hoezo, goedkopere alternatieve? Bullshit, van de bovenste plank.

[@bartmegens]

Bijzonder interessante video, maar zei ‘ie nou echt: ‘het noorden van Limburg’?

[@wimschoenmakers5463]

Zover ik weet was de meeste Noordelijke kolenmijn ergens bij Roermond. Aan de Duitse kant bij Roermond is dat waarschijnlijk de mijn van het Duitse plaatsje Hückelhoven.

[@jurekminderman8986]

Ze bedoelen de mijn bij Roermond (Noord/Midden-Limburg). Daar ligt nu nationaal park de Meinweg.

[@oldwobble916]

En 30 jaar later begon de ellende in Groningen.

[@cannabclaus8036]

Jaa vroeger was zuid limburg toch de melkkoe voor nederland, nu laten ze ons links liggen XD

[@oostwest3618]

wat dacht je van Groningen?

[@Onneukbaar]

Oost West Nederland profiteerde met miljoenen euro’s er jaar van Groningen, maar ze behandelen de provincie alsof het minderwaardig id

[@cannabclaus8036]

of er niet is.

[@richardkluiter]

Blah b gezeur? Jonge je weet niet waar je over spreekt.

[@henkoosterink8744]

Blah Duidelijk dat jij niet weet waar je over hebt, kletsmajoor.

[@vgevlogsgamesentertainment]

ten 1 ste hoezo in mijn lijst wat ik kan bekijken 2 best interesant 3 waarom weten die kinderen nog meer dan ik zelf

[@Robwappieoverijsel]

soon komt alles uit

[@Dghost24]

Daar waar uw regering goed in is..onder het (stoffige) tapijt schuiven. Blijf vooral stemmen! Gaat nu nog altijd verder..niet met steenkool maar met belastingparadijs, wapenwedloop en zogenaamd groen zoals alle windmolens overal. Bekijk maar eens hoeveel ton staal, beton, verf en magnetisch materiaal erbij komt kijken en zo milieuvriendelijk is het helemaal niet! Denk aan gewinning van de grondstoffen, fabrikage, assemblage, vervoer en montage. Verdiep je in de materie en de waarheid komt boven.

[@hansdegebruiker1968]

Mmm resident evil 10 kun je er zo van maken. Holland under the umbrella.

[@FireflyDivision]

Onze eigen Umbrella Corps.

[@Captain-Iglo]

Afgebroken en opgeblazen. De jaren daarna werd het water wit gevaren met grote erts-schepen vanuit Brazil naar de mega grote kolencentrales op de Maasvlakte en Eemshaven. Kolder.

[@miramedicineway9672]

Tis echt een grote beerput En open zal I! Ik houdt mn hart vast. Tunnels zijn overal

[@opostel3316]

mm mooie dolumentaire

[@rippspeck]

Gibt es noch Kohlekraftwerke in den Niederlanden? Für mich klang es so, als liegt das bei euch alles in der Vergangenheit. Sorry, dass ich auf Deutsch fragen muss, ich kann kein Niederländisch sprechen/schreiben.

[@compactnelson7263]

Es gibt in die Niederlande heutzutage immer noch fünf Kohlekraftwerke, die spätestens bis 2030 in Benutzung sind. Die anderen sind die letzten Jahre geschlossen worden.

[@rippspeck]

Bedankt!

[@paris7904]

So what you don't know dutch you could've said it in english

[@rippspeck]

+Kayla You might be too young to be aware of this but in my generation, a lot of Dutch people learned German in school. Even if they didn't, I figured that if it's easy for me to understand Dutch, it might be just as easy to you guys to understand German. Why bother using this unrelated "third party" language if were almost mutually intelligible? I've had plenty of conversations with Dutch people without actually understanding the language. So curb your knee-jerk bullshit and allow me to use my own language, please. Our peoples are closely related, after all.

[@nieuwenhagen-nuijenhage5379]

@@compactnelson7263 aber nicht Mehr in Limburg, ist es so?

[@Jo_Kuiper]

Er was vroeger ook een steenberg bij Geleen (Lindenheuvel), en als tiener (50 jaar geleden) maakte ik regelmatig een wandeling er om heen, en heel soms stiekem fossielen zoeken op de berg zelf, aka afdrukken van varens e.d., die waren er plenty.

[@mrfragger87]

Deze steenberg ligt er nog, al is deze nu mooi groen en een flink stuk afgegraven. Ik schat dat deze nog zo'n 30-40% van de originele grootte is, want hij was ooit 110 meter hoog en een kilometer lang. Een groot gedeelte hiervan is o.a. gebruikt voor de aanleg van de Deltawerken in Zeeland. Jammer genoeg is deze nu niet meer toegankelijk omdat het terrein van Chemelot is.

[@wieowieisdaar8587]

Klopt me opa 83 jaar nog steeds in lindenheuvel werkte als 12 jarige in de mijnen

[@ReezMediaOfficial]

Oh wauw, ik zou hier dan nog wel eens willen wandelen en zoeken! Is dit nog mogelijk?

[@pieterveenders9793]

@@ReezMediaOfficial Lees mrfragger's reactie; er is nog maar 30-40% van over, en ligt op een prive terrein dat ontoegankelijk is.

[@laan1956]

Ik werk zelf op chemelot en zelfs als je een chemelot pas hebt is de steenberg (mauritsdeponie) nog altijd verboden toegang

[@cryptow3s270]

Leuke interessante documentaire. Ik vraag me wel af wat voor consequenties dit gaat opleveren leveren over 50 a 100 jaar.

[@mrfragger87]

Het teveel aan grondwater zal tot in den eeuwigheid moeten worden weggepompt, voor de grondstabiliteit. Vooral in het Duitse Ruhrgebiet is dit van belang, anders verandert dit hele gebied langzaam in een groot moeras. Een van de redenen waarom de mijnen en schachten daar tot voor kort nog open zijn gebleven, namelijk om pompinstallaties aan te brengen.

[@mrfragger87]

@Ewa Feen Dan zal het grondwaterpeil te zeer stijgen waardoor de grond verzadigd raakt en dus instabiel kan worden in de loop der tijd.

[@willemgijs3803]

@Ewa Feen dan maken ze de pomp en doet hij het weer.

[@tijmen131]

Bij de aanleg van de nieuwe ring bij Brunssum hebben ze delen van de afvalheuvels afgegraven om er wegdek van te maken, heel apart want nu zie je her en der zwarte vlakken langs de weg.

[@fudgebaker]

Ik ben er m'n hele leven lang bijna elke dag langs gereden. Ik wist wel dat het van de Staatsmijn Hendrik was, maar tenzij je het gaat onderzoeken, vertellen ze je er niks over. Herinner me ook nog hoe graag veel mensen van die afvalheuvel neer crosste met hun motorfietsen.

[@Dirk80241]

De vloeiende overgangen van de beelden van vroeger en nu zijn schitterend.

[@marcelbeekman2446]

De nederlandse wegen raken vol, dus ik zou zeggen bouw meerdere lagen wegen onder de grond

[@FireflyDivision]

Een groot deel van het probleem zit nog steeds bij de bestuurder. Bijvoorbeeld mensen die 10 uur wachten voordat ze bij groen licht gaan rijden en niet aansluiten, waardoor er voor de helft minder auto's door groen kunnen rijden.

[@philippenachtergal6077]

D'un pays minier à un autre, ceci est un documentaire intéressant.

[@boeier6135]

Zijn nu waarschijnlijk in gebruik als ondergrondse militaire basis. Of dacht u dat het toeval was dat er een navo basis op de oude mijnschacht geplaatst is? En een Amerikaanse basis op een andere schacht.

[@FireflyDivision]

Stiekem zijn we een kernmacht ;P

[@Aemond2024]

Net als de mijnen in de VS een front zijn voor ondergrondse basissen

[@MyrtheK]

Lijkt me knap dat ze het stelsel nog gebruiken, aangezien een groot deel op elkaar is aangesloten en ze de mijnen hebben laten onderlopen met water om instorting te voorkomen

[@LogiForce86]

@@MyrtheK daarnaast had je dan wel een paar kompels er wel in al die jaren over gehoord.

[@lvo1004]

Wappie alert

[@Kelvinpierre99]

Lijkt net een film joh, Mooi werk

[@joaquim41995]

Het is dan ook muziek van James Bond

[@raytrinoz9797]

Ik moet de ingang weten..

[@M0T0.M.B.]

Wat als, wat als dat verzakt. Ik bedoel hoelang blijft beton van die tijd goed onder druk, trillingen en vocht. Ik bedoel daar hielden ze in Groningen ook geen rekening mee. Denk dat wij stiekem veel meer gevaren lopen dan alleen laag liggend zijn. Veel wat we niet weten ben benieuwd en kijk uit naar nieuwe ontwikkelingen whoehoe😅 en woooow waarom komt dat nu in mijn afspeellijst what's up with that 😒

[@Roensmusic]

aha dus dat is het plan als de pleuris uit breekt gaan we ondergronds

[@steynfnstr_photography]

Dood zonde dat alles is gesloopt

[@MaartenvanHeek]

Treinen en vliegtuigen in Nederland ja, inderdaad. Zo herinner ik ook nog wat sloopwoede uit mijn jeugd in de jaren '90. Er staat nu een lelijke supermarkt, en toen ik oude foto's zag kon ik me niet voorstellen dat ze met dat vakwerk fabrieksgebouw niet iets beters hadden kunnen doen dan uitvlakken.

[@jcvjcvjcvjcv]

Je kunt ook niet alles bewaren he. Ik las laatst nog iets over een gebouw wat helemaal opnieuw ingericht werd... over "authentieke jaren '60 stijl"... het was gewoon een lelijk grauw goedkoop gebouw. De mensen die het toen bouwden dachten waarschijnlijk "snel snel snel meer goedkope ruimte". Die draaien zich van verbazing om in hun graf dat we nu zoiets bewaren...

[@jadoei13]

+Treinen en vliegtuigen in Nederland Ja ik snap wat je bedoelt. Het zou mooi zijn als er iets van bewaard zou zijn gebleven voor historische doeleinden. Tegelijkertijd hebben we niks aan de mijnen, tenzij we ons eigen land een paar kilometer verderop onder water willen zetten. Overbodig waren ze zeker, dus als er voor de historie iets bewaard wordt, en de rest gerecycled wordt vind ik het alleen maar prachtig. Als ze alles zo hadden laten liggen dan krijg je van die oud sovjet taferelen waar nog hele fabrieken staan die niks meer doen, gewoon overgelaten aan de natuur met alle gevolgen van dien. Beter dat ze dan wat moois van het terrein maken en er wat nuttigs neer zetten waar we als samenleving wat aan hebben.

[@Kale050]

niet veel groen voor weer gekomen wel veel metselwerk :)

[@wimschoenmakers5463]

Mijn vader werkte jarenlang op de staatsmijn Maurits in Geleen. Zelf ben ik 45 jaar geleden ook een dag ondergronds geweest bij een excursie aan de mijn in het Belgische Beringen. Erg indrukwekkend om op 1000 meter onder de grond rond te lopen, waar het, zoals ik me herinner, flink warm was. Hoezo energie probleem?

[@oostwest3618]

Niet, vandaar ook de aanstaande toepassing van warmtepompen.

[@jcvjcvjcvjcv]

? Warmtepompen zijn juist een manier van energiebesparing.

[@ravagekillz]

Niet inderdaad, het probleem was geld. Ik snap je vraag niet beste Wim.

[@immerdransein]

jcvjcvjcvjcv Kun jij eigenlijk wel begrijpend lezen?

[@jcvjcvjcvjcv]

Ik wel. Jij schijnbaar niet.

[@rickcool325]

hoe hebben jullie de oude sataliet fotos gekregen, zijn het fotos, of is het met een programma.

[@zoolookers]

Zo wie dit heeft ge-edit heeft dat echt fantastisch gedaan

[@pavre69]

het laatste was niet Heerlen maar Landgraaf

[@JoepSelen]

Mooie reportage!! Dank je wel voor het delen!

[@svg03]

Super interessant! Bedankt VPRO!

[@fransenmientje]

Zou best eens op TV herhaald mogen worden.....

[@wizardrystoryteller]

WE zijn niet alleen dijkenmakers maar ook grottenmakers.

[@wesjuh2872]

Mijn opa heeft nog in deze mijnen gewerkt.

[@akat4life]

Niets is voor niets en alles heeft wel een "agenda"

[@Bas_van_der_Laan404]

'mooi gemaakt

[@tsunadespreading406]

0:41 resident evil the hive

[@a.b.c4069]

wacht ik ga die boom eruit halen en die tunnel opgraven.

[@raymondkersten9135]

Nee die schacht is echt onder de speelplaats. Er ligt een dikke betonnen deksel op . Op de ON1 mijn stonden twee grote schoorstenen de lange jan en lange lies . Toen ze die omver schoten met springstof ging de lange jan eerst de goede kant op en kwam terug en kwam over de sittarderweg terecht en tussen de huizen . Hij nam vraak.

[@JorisBogaerts]

Zou interessant zijn om die mijnen te hergebruiken als beveiligde opslagplaatsen.

[@DutchDukeMan]

als ze het water eruit halen stort heel parkstad in 😂 (zie winkelcentrum 't loon in 2011 waar een luchtbel in een mijngang een pilaar in de grond liet wegzakken waardoor het gebouw op instorten stond)

[@ericboekhout5609]

het mooiste stukje, is het pad werom...

[@topportret]

je kunt altijd een nieuwe schacht bouwen en de boel openen

[@tonny14337]

ik denk dat er nu andere dingen gebeuren. Dumbs.

[@rubenverheij4770]

.......................... [5:46]_(tot_5:56) School heet niet 'Mijn Spoor'(🥾). Die school heet 'Mijn Spoor'(⛏️). ;p

[@the_notorious_bas]

Een bijzonder mooi vormgegeven docu

[@It.s.me.]

Er zijn nog een paar ingangen.. maar je moet de weg weten🤫

[@louise9422]

Waarom zo'n dramatische muziek eronder...? Alsof de apocalyps nabij is :-)

[@Bas508]

0;20 Het Noorden van Limburg? Dat is het Zuiden...

[@pantoffelpluis9062]

We verneuken echt de hele aardbol van binnen en van buiten met al onze bende.

[@janw4725]

Idd zolang jij op internet zit met al die datacenters en op vakantie ga enz doe jij er net zo goed aan mee.

[@pantoffelpluis9062]

@@janw4725 Ik zeg toch ook “we”.

[@willemgijs3803]

Het is onze aarde en onze wereld. De aarde staat niet boven ons. Dat is ons eigendom 🤪🤪

[@pantoffelpluis9062]

@@willemgijs3803 De aarde is niet van ons.

[@lijenamacka]

Beatrix zou in midden-Limburg komen te liggen, niet Noord-Limburg.

[@gyqz]

Goede documentaire, maar zoals men van de VPRO gewend is: voice over zonder enig emotie, maar wel een ouder persoon in beeld die de ´oude´ emotie moet opvullen en het vooral moet doorgeven aan de jeugd....VPRO is leuk, maar zo voorspelbaar in haar ducumentaires...

[@Jerone079]

zonde

[@Mika-wc1zw]

Nederland🇳🇱🇳🇱

[@Dirk80241]

Die steenkoolberg was bedreigend! Gelukkig is die geslecht.

[@henk54]

De schachten wordt een nieuw groniningen,de schachten storten eens in😢😢😢

[@AscendantDreams]

bgm music sounds like someone turning a flashlight on and off

[@joergarms1]

Maak maar weer open. Het is inmiddels weer rendabel om te exploiteren.

[@Kwint.]

4:15

[@franspauli3414]

Daar zullen ze nu wel spijt van hebben, nu het gas op is.

[@arjanvanraaij8440]

8 minuten is wel kort om dat allemaal te vertellen war er is gebeurd.

[@rimboeglitch590]

8etage Ik denk je nu ook storting gevaar over paar jaren heb

[@yamiedrerootering8752]

Goede plek om een bunker te bouwen voor de burgers voor als het ooit fout gaat !

[@tonny14337]

dit is niet de enige. kerkrade Nulland langs de weg.

[@kevinmai4326]

hier hadden we dus gwn goedkoop onze eerste berg van kunnen bouwen

[@de_alien_in_da_hause7124]

best eng stel je voor dar er wezens zijn maar ff serieus hie eng is dit

[@Hellohallo]

ik hoor steeds chreit tietulaar :) stem lijkt er op

[@Loesters]

Midden in Zeswegen. Je zal er maar wonen.. 🎊

[@dutchlocofan]

bij 0,24 is niet noorden van limburg maar middenlimburg wat een blunder,en helas zijn niet de gangen gevult met beton maar slechts sommige hofdschachten

[@romer8548]

Mooie plek voor ons nieuwe kernafval

[@merijnplasmans5264]

en op de berg kun je nu skien:) snowworld:)

[@johnverdonk5754]

héél mooi om te zien.chapeau.

[@Jandejongjong]

mooie overlap in beelden.

[@henkhenki7556]

Kerkrade zijn ze vergeten

[@snipes4ever1982]

Je kan er op wachten dan na weet ik veel hoeveel jaar de gehele zooi een keer instort.

[@justingodla4518]

Di kinderen zij te sleem

[@mirandahalberstadt9401]

Vandaar die aardbeving

[@Sergeant1990]

Eigenlijk zouden ze het een keer open moeten maken en er weer een keer in gaan voor een docu. (Als het niet stiekem gebruikt word voor militaire doeleindes)

[@VicGreenBitcoin]

Ik weet ineens een perfecte plek om al die gelukzoekers woonruimte te geven 🤫

[@wizardrystoryteller9714]

Doet me denken aan games als Dungeon Maker maar dan zonder monsters

[@justincredible.]

Won er bovenop.

[@sandrav542]

Dumbs😉

[@luckym0nk3y]

Internwrestling

[@bas182341]

hmmm interesting

[@RemiAdam]

Dit heb ik nooit geweten. Ik weet dat we olie hebben maar mijnen?????

[@willemgijs3803]

Olie? We hebben geen olie hahahaha. Denk dat je gas bedoeld.

[@pcornips9392]

Geweldig