Vlaanderen Vakantieland: Onderweg naar Vlaamse Velden 3

4 augustus 1914. Duitsland valt het neutrale België binnen. Een paar maanden later zal het front stagneren aan de IJzer, maar voor het zover is doorkruisen “de Pruisen” ons hele land. Frankrijk is hun einddoel, maar de Belgische tegenstand is groter dan verwacht. En dus wreken ze zich op de bevolking en zetten ze hele dorpen en steden in lichterlaaie. Vincent Verelst reist in zijn oude Volkswagen camper die Duitse inval achterna. Op zoek naar sporen uit het verleden en de hedendaagse interpretatie ervan.
Deel 3: van het spoorwegfort van Duffel naar het Mastenbos
Nadat de Duitsers vrij vlot door Luik, Limburg en Vlaams-Brabant waren geraakt, marcheerden ze verder door naar de Franse grens, met hoofdstad Parijs in het vizier.
Antwerpen stond in die tijd bekend als een van de best verdedigde steden ter wereld en dus lieten ze die in eerste instantie links liggen. Maar dat was buiten Koning Albert I gerekend, want met zijn uitvallen uit Antwerpen gooide hij roet in het Duitse eten. Het bedreigde leger breekt door de twee fortengordels en trekt alsnog naar Antwerpen.
Het spoorwegfort van Duffel lag op de buitenste fortengordel die de eerste schokken opving. Vincent ontdekt dat verhaal in de gloednieuwe belevingstentoonstelling. Los van dat grauwe oorlogsverleden biedt de plaats vandaag nieuwe kansen aan de natuur. Fortgids Dirk Van Engeland vertelt Vincent alles over het dappere verzet en toont de geheime plaatsen in het fort.
De inwoners en het Belgische leger begonnen intussen hun biezen te pakken en vluchtten weg via de geïmproviseerde pontonbrug. In het weekend van 3 tot en met 5 oktober kan je in hun voetsporen treden, want dan ligt er opnieuw een pontonbrug van Rechter- naar Linkeroever.
Een andere belangrijke vluchtroute liep dwars door het Mastenbos, ten noorden van de stad. Boswachter John Otten laat Vincent alle hoeken van het bos zien en troont hem mee naar de bunkers en loopgraven die er onaangeroerd zijn achtergebleven. Vanuit het Mastenbos staat Vincent snel aan de grens met Nederland, waar de vluchtelingen gestopt werden door de verschrikkelijke dodendraad. Hoe dat precies werkte en waarom de mensen eerst geen flauw benul hadden van wat “een stukje draad” kon veroorzaken, legt Frans Van Gils uit.
Tussen de bedrijven door laaide ook de verveling vaak op aan het front. In het Speelkaartenmuseum in Turnhout leert Vincent hoe de soldaten zich wisten te vermaken. De tentoonstelling Kartonnen wapens toont hoe diezelfde speelkaarten ook een bron van propaganda of zelfs militaire oefening waren.
Hij ontdekt nog veel meer over propaganda en manipulatie in de intrigerende tentoonstelling Shooting Range in het Fotomuseum in Antwerpen. Fotobewerking avant la lettre en goedgekozen postkaarten maakten ook van de Eerste Wereldoorlog al een sluwe strijd in de hoofden van burger en soldaat.
Meer reportages op: www.top1000vlavak.be
een.be
/ een