Ya Teizm Ya Nihilizm (mi?): Cemre Demirel ile Sohbet

[@emreuzuncan]

Uzun süredir izlediğim en kafa açıcı sohbetti. Ama bir yerden sonra beyin yanıyor, bu yüzden ara vere vere izledim. Felsefe dünyanın en yorucu işi gerçekten.

[@tu.94]

2:23:50 Cemre abi şuan ise bu fikre katıldığını söylüyor. (tutarsız falan demedim sadece fikri değişmiş yani. kendi de dedi zaten, eskiden böyle düşünmüyordum diye)

[@yunusozgurkus1440]

Beraber sizinle muhabbet etmeyi, bu ve benzeri konuları konuşmayı çok isterim. Yayın çok hoşuma gitti, meaşallah! 😁😁😁

[@din4342]

Sağ olunuz, faydalanabileceğimiz güzel bir sohbet olmuş.

[@feyzainnl]

15:00 da başlıyor arkdşlr

[@suluk5599]

Altay hocam ilede bi canlı yayın gelir mi en azından güzel şeyler katabiliceğini düşünüyorum

Gelebilir evet. Kendisiyle yakın zamanda iletişime geçmeyi düşünüyordum ben de.

[@brothers3777]

altay gereksiz biri bence. gerek yok. hadisleri dinin kaynag olarak goren adamlardan birsey cikmaz

[@suluk5599]

@@brothers3777 kardeşim gereksiz demek doğru olmaz hadis konusunda ne kadar ileridesin,ne kadar bilgin var ?

​@@brothers3777 Bu kadar kesin konuşabilmek için Altay Cem Meriç'in argümanlarını bizzat "aynen bu şekilde düşünüyorum" diyerek onaylayacağı kadar düzgün bir şekilde ifade edebilmek gerekir. Belki bu her konuda gerekmez (düz dünyacılık vs.) ama İslam tarihi boyunca ana akım pozisyon buysa tartışmaya dahi değmeyeceğini söylemek de ne bileyim bir değişik geliyor bana bir Müslüman için. Kurancılar da hadisleri savunanlarla hiç tartışmasın o zaman? Bu insanlarla birebir diyaloğumuz olmadan nereden bileceğiz tarafların birbirlerinin fikirlerini doğru anlayıp anlamadığımızı? Bilakis bu konuda belli bir pozisyonu, duygusal yatırımı olmayan bir ateistle konuyu konuşması çok daha ilginç olabilir.

[@mehmetakyuz5290]

Muthis yayindi, devami gelir umarim

[@omerturkerciftci8361]

Gerçekten çok kiymetli bir yayındı, teşekkurler.

[@ardagulcicek861]

Hayatımda izlediğim en güzel, en ufuk açıcı videolardan biriydi; devamı mutlaka gelsin, liberteryenizm, Ayn Rand, feminizm(sizin ikinizin yapmasını özellikle isterim bunu😂) vb mükemmel olur; bu arada Cemre Abi’nin din-ahlak ilişkisi konusunda bu kadar video çekip de Eutyphro İkilemi ve İlahi Buyruk’a pek değinmemesine şaşırıyordum, tahmin ettiğim gibi aradaymış; ve asıl şaşırdığım bir Müslüman olarak din olmadan iyi/kötü’nün varlığını dahi rasyonel olarak bilemeyiz ve ahlaklı olmamız her zaman rasyonel olmaz görüşlerimin temelini atan adamdır Cemre Abim; şu an dinlediğimde fark ettim ben 1-2 tık daha radikalim sanırım bu konularda Cemre Abi’nin şu anki görüşlerinden😂

[@ardagulcicek861]

Kader-Özgür İrade bir sonraki videoda aslında muazzam bir Teoloji konusu olabilir tartışmak için; merakla bekliyoruz valla, cidden abim gibi sevdiğim bu iki güzel adama da bu güzel yayın için teşekkürü borç bilirim

[@Juscogensss]

uzun zamandır beklediğim bir buluşmaydı. Konu bitmedi ama bir sonraki videoda devam etmeli dağılmamalı

[@mustafakocaboga5671]

Ahlak konusunu Enis Doko ile de konuşsanız çok iyi olur.

Enis Doko ile yayın yapmak da su anki planlarım arasında var. Kendisine yakın zamanda mesaj atarım.

[@nurullahdagdagul395]

Abi 1 yıl oldu ;))

[@dogowner3708]

Birkac dakika dinleyecektim 1 saat 2 dakikadir dinliyorum kalite efsane efsane efsane.

[@Robin-sz5dj]

Yayın 15:00’de başlıyor

[@omerhatipoglu5661]

İyilik kavramı kötülük ile ortaya çıkan bir kavram. Ondan dolayı iyilik ve kötülük bu evrene özgü kavramlar, Tanrı düzeyinde iyilik kavramı olabilmesi için mutlak kötülük olması lazım yani tam zıttı da gerekir. O açıdan Tanrı için iyi ve kötü kavramları geçersizdir, İslam'ın tasavvur ettiği İlahta hem merhamet, sevgi vardır hem de adalet, cebbariyet, kahhariyet vardır. Yani hem cemali sıfatlar hem celali sıfatlar vardır. Ama bu sıfatlar evrende ortaya çıkan sıfarlardır çünkü zıttı lazım, bu açıdan İslam'da Allah'ın zatı ile sıfatı birbirinden ayrı değerlendirilir. Sıfatları bilinebilir çünkü evrende gözlemlenebilir, ama Zatı fiziksel evrenden tamamen bağımsız olduğu, zıttı olmadığı ve mutlak olduğu için bilinemez. Yani merhametli olan Allah bu evrende tecelli eder, Zatı gerçekten merhametli midir bilinemez çünkü merhamet için merhamete ihtiyacı olan aciz varlıklar gereklidir. Buna tecelli ve tezahür deniliyor. Yani sonuç olarak İslam'i açıdan değerlendirirsek sıfatları hakkında konuşmak mümkündür, ama Zatı meçhul kabul edilir ve konuşmanın gereksiz olduğu ve Bu dünyadaki kavramlar ile bilinemeyeceği kabul edilmektedir.

[@esracetiner6203]

Bayan fukara örneğiyle ilgili bir sorum var. Kadın bu kadar fakirse ve o parayı çaldığında yaşamı daha iyi hale gelecekse; patronu da bunu fark etmeyecekse yani onun da hayatına olumsuz bir etkisi olmayacaksa ve bu davranışı için kadın cezalandırılmayacaksa bu davranışı ahlaki olarak doğrudur sonucuna ulaşamaz mıyız? Sadece kişisel çıkarına hizmet ettiği için değil, objektif olarak dışarıdan baktığımızda, bu davranışın sonuçlarını değerlendirdiğimizde hiçbir zararı olmadığını ama birçok faydası olduğunu görürüz. Faydası zararına ağır bastığı için parayı çalması doğru bir davranıştır diyebiliriz diye düşündüm. Bir ateist için bu durumda parayı çalmamak için nasıl bir ahlaki gerekçe olabilir? Bir teist hırsızlık yapmak yanlıştır diyecektir ve bunu tanrı ile temellendirebilir ama bir ateist için aksine bu koşullarda çalmak doğru olacaktır. Çünkü ateist biri için çalmak doğası gereği yanlıştır diyemeyiz, eylemin sonuçlarına göre karar vermemiz gerekir. Siz bu örnekte ve yayının genelinde objektif ahlak ile kişisel çıkarı uzlaştırmaya çalıştınız ama eğer objektif ahlak varsa neden kişisel çıkarla uyumlu olması gereksin? Fedakarlığın bir yerden sonra irrasyonel olacağını çünkü kişisel çıkara ters düştüğünü söylediniz ama uygulamada doğru olanı kişisel çıkarla çeliştiği için tercih etmek zor olsa da bu o şeyin doğru olduğu gerçeğini değiştirmez. Bu sadece pratikte eylemlerimizi belirleyenin çoğunlukla kişisel çıkarımız olduğunu gösterir. Önemli olan burada merkeze kendimizi koymadan objektif olarak dışarıdan bakıp neyin doğru olduğuna karar vermek değil midir? Ahlak ile kişisel çıkar arasında paralellik olabilir, ama olmayabilir de. Çok bilgilendirici bir sohbet olmuş, devamını bekliyoruz. Teşekkür ederim.

[@Acunbaz]

Plato'nun karşıtlarını savunan kitabı aradım ama bulamadım. "Conbeverlui" gibi bir şey deniyor. Hatırlıyor musunuz kim-ne olduğunu?

[@munta3292]

hocam 5 ay olmuş ama ben bi şekilde buldum. Belki işine yarar diye bırakıyorum ismini; John Beversluis - Cross-Examining Socrates: A Defense of the Interlocutors in Plato's Early Dialogues.

[@tomrischannel2975]

56:31'deki espiri kaçmış 😂

[@AstroiOzanEdits]

Abi sana popper'ın yanlışlamacılığını Thomas kuhn a göre eleştir deseler nasıl bir açıklama yapardın?

Yanlışlamacılık hakkında bir podcast bölümü var kanalda. Eleştirilerde Kuhn'a değinmiş olmam lazım.

[@kokoro7168]

Hocam, ahlak yok ise (metaetik anlamda) hayatın nasıl anlamı olabilir ki ? Degere baglı diger tüm normatif teorilere dayanak saglamıyor mu etik ? Bir makale sıkıştırsanız.

Makale olarak ne atabilirim bilmiyorum ama değeri subjektif kabul eden objektif ahlak teorileri olduğu gibi (tercih faydacılığı mesela) yine değeri subjektif kabul edip anlamlı hayatın kişiye göreceli bir şekilde objektif olduğunu kabul eden anlam teorileri de var. Bu ikincisinin örneği olarak arzu tatmini teorileri var mesela. Sahip olduğun belli başlı arzular tatmin oluyorsa anlamlı bir hayat yaşadığını söylüyor bu teoriler. Ama anlamlı bir hayat için herkesin yapması gereken belli şeylerin olduğunu vs. reddediyorlar. Hitler'in hayatı da anlamlı olabiliyor örneğin bu teorilerde. Ben genel olarak bazı arzuları sahip olmanın kötü olması gerekçesiyle bu teorileri reddediyorum.

[@OyunTireni]

Anlamı biz ortaya çıkartıyoruz aslında bakarsan direkt anlamın ta kendisi yok anlamı biz oluşturuyoruz örneğin bu yaratıcı içinde geçerli kendine verilen hep olan bir anlam yok yaratıcı kendine bir amaç ve bir anlam veriyor yaratıcı açısından bakarsak şöyle ilginç bir durum var bir şeyin sonu var ise o şeyin pek bir anlamı kalmaz ama şöyle bir durum da var o şey sonsuza dek devam ederse de bu sefer direkt anlam özelliğini kaybeder yani benim açımdan bu iki sonuca bakarsak anlamın ta kendisi yok bilinçli her tür kendisine yaşamak için bir amaç arar amaç bulamazsa pek bir şeyi sallamaz hele bu türün grubu saldırgan ise kontrole almak için dinlerde lazım olabilir olabilir değil aslında direkt olur.

[@dogukan4731]

Daha sık sohbetler beklerim.

[@sabrivaral9300]

Keyiflendim

[@todayssubject7055]

Normatif bir etik kurulmayacaksa neyin ahlaklı, iyi ya da kötü olduğuna dair nasıl karar kılıcaz?

[@Emin.....]

21:00

[@neithernor31]

sarrrdı, sarıyo

[@simbillibaggal6181]

33:50 burada berat abi ne demeye çalışmış anlamadım, açıklayabilir mi anlayan birileri?

İrade zayıflığı mevzusuna girmişim. Şunu yapmam lazım diyorsun yapmak için gerekçelerin var ama yapamıyorsun psikolojik engellerden dolayı. Neden söylediğimi bilmiyorum.

[@Ceffelkalem]

Ağzınıza sağlık devamını bekleriz. Bu arada cemre abi gizli bir eşâri farkında değil sadece:)

[@sabriemre4032]

48:48 iş insan davranışına geldiğinde o tarz bir Teleoloji kabulü özgür iradeyi dışlamıyor o zaman?

Teleolojiyle özgür irade arasında kurduğunuz ilişkiyi anlamadım. Neden ikisi arasında bir gerilim olsun ki zaten?

[@sabriemre4032]

@ (sesli düşünüyorum/anlamak için soruyorum) Evrenin teleolojisi ahlak üzerine, bazı davranışların iyi bazılarının kötü olduğu üzerineyse(ben 48:48’den bunu anladım) bu metafiziksel(ahlaki) bir yönlendirme içermiyor mu?

[@sabriemre4032]

@ bu dediğimin aynısı teizm için de geçerli ama orada zaten doğa üstü bir oluşumdan bahsettiğimiz için sorun olmuyor

[@UU-bf4em]

Hocam sigara içmeyen biri felsefe yapabilir mi?

[@emre379]

Berat 'a şükür ettiren yayın :)

[@mehmedeminsevgi4993]

Yani Cemre Berat'ı "şükür ben cemre gibi değilim" diye şükür mü ettirdi? Tam anlamadım bu yorumu :)

[@emre379]

@@mehmedeminsevgi4993 anlam yüklü değil espiri

[@r3vanempty175]

@@mehmedeminsevgi4993 yürüyen duyar

[@mustakbelle]

teşekkürler ❤️❤️❤️❤️

[@emreklc4246]

Cemre haklı

[@redhood3748]

Al sana adam gibi Müslüman Ateist tartışması.

[@alperenzl]

Biraz geç oldu ama metaetik hakkında kitap önerebilir misiniz ?

Türkçe olarak bir tek Feldman - Etik Nedir? var ama biraz eskidi. Metaetik hakkında şu an çevrilen bir kitap var aslında ama ne zaman yayınlanır bilmiyorum.

[@iorekbrynison4748]

Allah var din gerçek

[@barser1376]

Zaten

[@zelos6068]

E zaten

[@IBRA-nm9kc]

Yo

[@kratos141000]

Yoo

[@todayssubject7055]

Allah vardır da, o spesifik İslam Tanrısı olan Allah yok. Din de var mıdır bilmiyorum ama yine o İslami bağlamla alakası olduğunu sanmıyorum.

[@cumburcemaat5495]

44:00

[@spookbuster9729]

Etik felsefesi için kitap önerisi yapsan çok güzel olmazmı hatta direk kitap önerisi yapman.

[@btkmaresal5146]

iiii

[@babdiii]

Yakalanmayacaksam hırsızlık yapar mıyım birisini fakir yapmak uğruna Hayır çünkü kişisel çıkarlarıma aykırı Vicdan azabı çekiyorum Çekmeseydim kişisel çıkarlarıma uygun olurdu ama çekiyorum

[@mahcuptilki6628]

Sana bunun yanlış olduğu telkin edildiği için vicdan azabı çekiyorsun.

[@babdiii]

@@mahcuptilki6628 tamamen yetiştirilmeyle doğduğun yer çevrenle alakalı

[@btkmaresal5146]

hayir sen bana acildin

[@capt.ronaldspeirs1591]

8:00

[@turkdilkurumu8362]

Ahlak dediğimiz şey (ki bence ahlak kendi başına objektiftir, subjektif ahlak yoktur) Ted Bundy'i bile ikna edebilmelidir, yoksa sadece yarar sağladığı için var olan değer yargısıdır.

Ahlaktan Ted Bundy'i bile ikna edebilmesini beklemek çok gerçekçi gelmiyor bana. Herhangi bir görüşün herkesi ikna edebilmesi pek mümkün değil (belki matematik ve mantığın ispatladı haricinde) zeka ve kişilik özelliklerinin çeşitlilik göstermesinin dolayı.

[@benbirterminatörüm]

51:04

[@cumburcemaat5495]

2:04:00

[@cumburcemaat5495]

2:21:32

[@sailormandenizciadam9346]

Cemre kafa sallandırmasa daha iyiydi 😬

[@yigiter7387]

Kanalda Oppy varmis

Hayatımdaki doruk noktalarından biriydi o yayın :D

[@Sabaku_no_Gaara..]

27 19

[@osiris1668]

Ahlakı dinler yarattı neden tartışıyorsunuz

[@averroes_]

Oha bu nasıl bir iddia lan, hayvanlarda bile ahlaki davranışlar görülüyor sadece bunu ahlaki farkındalıkla yapmıyorlar. Kaldı ki evrimi savunuyorsan eğer dinin olmadığı zamanlardaki ilkel insanların dini yoktu ama ahlaki davranışlar onlarda da vardı

Cemre'nin kıl olacağı bir yanıt olacak ama o işler o kadar kolay değil :D

[@lamentistriangle281]

Berat beyin de dediği gibi, 'o işler o kadar koaly değil' :) Aslına bakarsak ahlak kuralları, hiç de bir insanın akılna gelemeyecek, insan ürünü olamayacak şeyler değil. Tanrının bize din gönderip ahlak kurallarını belirlemesindense insanların, toplumların ahlak kurallarının olup, bu kuralların insanlarca icat edilip, düşünülüp vs. bunu dine, tanrıya bağlamaları ve bu şekilde daha etkili uygulamaya çalışmaları daha olası görünüyor. Özellikle de ispat yükü, ilahi iddia sahipleri üzerindeyse. Tersten düşünmek lazım yani bu konularda.

[@todayssubject7055]

Sanmıyorum. Çünkü bi gurûh var (ki ben yanlıştır demiyorum ama bilmiyorum yani.), diyor ki dinler insan ürünü. O zaman ahlak da insan ürünü olmuş oluyor dolaylı olarak.

[@lamentistriangle281]

@@todayssubject7055 Ahlak akıl yürütmenin sonucu olarak insanlar tarafından oluşturulmuş toplumsal kural ya da bireyler arası ilişki şeklidir. Ahlak Kurallarını daha etkili uygulayabilmek için bunları dine bağlamışlarıdr. Yoksa aç kuranı oku baştan sona, insan eliyle yazılamayacak, insan ürünü olamayacak hiçbir şey görmezsin.

[@mehmetsalman7903]

İlahi buyruğa karşı argümanları okuyabilceğim filozoflar varmıdır acaba

[@Culsuz1]

Cemre ezmiş

Cemre'nin kendi bile ezdim demez sfgadfgadfg.

[@UU-bf4em]

@ Ezdim cümlesi çok edepli olur Cemre için. S.ktim attım demesi uygun olur. (Benim düşüncem bu değil ikinizi de zevkle dinledim)

[@Culsuz1]

@ cemrenin kendisi kaç kere yayınlarında Allahsiz ahlakin temellendirmesine bullshit dediğini benden iyi biliyorsundur.

@@Culsuz1 Bu tartışmada ezdim demekle aynı şey değil.

[@Culsuz1]

@ dolaylı yoldan oraya çıkıyor gerisi saygıdan kaynakli

[@umutkaya3293]

İLK YORUM